5332217643

Głosy o książkach

Barbara Munk

Ikonografia zdrady i śmierci Judasza

Ksiądz prof. Stanisław Kobielus jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, gdzie kieruje Katedrą Histońi Sztuki Średniowiecznej i Ikonografii. Specjalizuje się w dziedzinie ikonografii chrześcijańskiej, jest autorem rozpraw naukowych: „Dzieło sztuki, dzieło wiary” (2002), „Bestiarium

(2002), „Blask ciemności i światło niewiedzy” (2005)

kiedy nadejdzie Królestwo Niebieskie, apostołowie zasiądą na dwunastu tronach, aby sądzić „dwanaście pokoleń Izraela” (Mt; 19, 28). Liczba dwanaście nie jest tu przypadkowa. W kulturze uważana za szczęśliwą i świętą, jest symbolem spełnienia. Występuje m.in. w tradycji sumeryj-skiej, babilońskiej, greckiej i rzymskiej. W Biblii pojawia się jako liczba synów Ismaela, Jakuba a także liczba bram jerozolimskich. W Apokalipsie Św. Jana powtarza się aż 22 razy. Kiedy Judasz przestaje być apostołem, pozostali szukają na jego miejsce nowego ucznia, aby W7pełnić słowa Psalmu:

Książka Stanisława Kobielusa: Ikonografia zdrady i śmierci Judasza (2005) to głębokie studium postaci Iskarioty, przedstawionego w europejskich dziełach plastycznych okresu starożytności chrześcijańskiej i średniowiecza. Wytwory ikonograficzne służą jako pretekst do rozważań na temat funkcjonowania wizerunku Judasza na przestrzeni wieków w kulturze, ewa-luacji tegoż wizerunku, a przede wszystkim skłaniają do refleksji na temat złożoności stosunków chrześcijan i Żydów. Jak sam autor stwierdza, książka ma być próbą odpowiedzi na podstawowe pytania: „Czy w sztuce średniowiecznej śmierć Judasza była tylko fragmentem cyklów ilustrujących mękę Chrystusa? Czy była prezentacją tragicznego losu zdrajcy swego Mistrza? Czy odzwierciedlała także nienawiść średniowiecznego społeczeństwa wobec Żydów? Czy śmierć Judasza mogła mieć jeszcze inną 156 wymowę? ł czego mogła być ilustracją, przed

- czym przestrogą?”

Judasz Iskariota to jeden z dwunastu apostołów (posłańców, pełnomocników) powołanych przez Jezusa. Zadaniem tych wybrańców było towarzyszenie Chrystusowi, „by mógł wysyłać ich na głoszenie nauki i by mieli władzę wypędzać złe duchy” (Mk; 3,14-15). W czasie ostatecznym,

Konspekt nr 4/2006 (27)