Diagnoza przedszkolna i wspomaganie dzieci w osiąganiu gotowości do nauki w szkole. Materiały edukacyjne dla nauczycieli wychowania przedszkolnego •
umiejętności, które trzeba usprawnić, i zainteresowań, które warto rozwijać, oraz „mocnych stron dziecka", na których można oprzeć wspomaganie jego rozwoju i edukacji, to pierwszy poziom analizy danych.
Drugi poziom analizy polega na grupowaniu danych z obserwacji dotyczących zachowania, umiejętności i zainteresowań w ogólniejsze kategorie odnoszące się np. do wybranej teorii rozwoju. Wyniki obserwacji można także odnieść do kategorii związanych z praktyką pedagogiczną np. do treści podstawy programowej lub do kategorii uzyskanych w drodze badań empirycznych np. podskal w Skali Gotowości Edukacyjnej Pięciolatków (SGE-5).
Na bardziej zaawansowanym poziomie analiza gotowości szkolnej dziecka może polegać na próbie wyjaśnienia, zinterpretowania wyników obserwacji. Wyjaśniać, tłumaczyć wystąpienie danego zachowania i kompetencji lub ich brak można poprzez wykazanie ich związku z dotychczasowymi doświadczeniami dziecka lub przez określenie, jaką funkcję pełni dane zachowanie w życiu dziecka, w jego relacjach z otoczeniem. Przydatna będzie tu wiedza nauczyciela o rozwoju dzieci (fizycznym, ruchowym, emocjonalnym i społecznym) i jego środowiskowych uwarunkowaniach, a także wrażliwość nauczyciela, jego zdolność do odczytania znaczenia zachowania dziecka i zrozumienia jego przeżyć.
2.4. Wybór metody i narzędzi diagnozy
Metoda diagnozy przedszkolnej to sposób zbierania, opracowywania, analizy i interpretacji danych służący ocenie przygotowania dzieci do nauki w szkole. Arkusze obserwacyjne to narzędzia diagnozy. Mogą być one standaryzowane lub niestandaryzowane.
Zgodnie z obowiązującymi aktami prawnymi nauczyciel może wybrać program wychowania przedszkolnego, stworzyć własny lub modyfikować program innych autorów. Podobnie może stosować opracowaną przez siebie i współpracowników metodę diagnozy przedszkolnej lub wybrać metodę i narzędzia z coraz bogatszej oferty wydawniczej. W tym drugim przypadku warto zadbać o zachowanie spójności między realizowanym programem wychowania przedszkolnego a metodą diagnozy.
Zgodnie z przyjętymi standardami diagnozy pedagogicznej opis metody powinien zawierać informację o:
10