5783291534

Diagnoza przedszkolna i wspomaganie dzieci w osiąganiu gotowości do nauki w szkole. Materiały edukacyjne dla nauczycieli wychowania przedszkolnego •

Na przykład kiedy nauczyciel obserwuje:

• dziecko, które często angażuje się w konflikty z rówieśnikami, ma szansę zebrać informacje dotyczące roli, jaką przyjmuje obserwowane dziecko (czy częściej jest sprawcą, czy ofiarą);

• uczestników konfliktu, może zauważyć, czy w konflikcie biorą udział różne dzieci, czy zawsze te same;

• zdarzenia poprzedzające konflikt, może lepiej rozumieć jego przyczyny (np. niepożyczenie zabawki, nieprzestrzeganie kolejności);

• okoliczności konfliktu, to dostrzeże, w jakich warunkach dziecko częściej angażuje się w sytuacje konfliktowe.

W zależności od kontekstu zachowanie dziecka może mieć różne znaczenie. Interpretacja zachowania powinna więc uwzględniać wszystkie czynniki zewnętrzne oraz te związane z osobą dziecka np. jego stan emocjonalny.

Trafność, rzetelność i obiektywizm obserwacji

Nauczyciel przedszkola przyjmujący rolę obserwatora powinien znać prawidłowości rozwoju dzieci w wieku przedszkolnym, techniki obserwacyjne i wybrane przez siebie narzędzie obserwacji. Wiedza o potrzebach rozwojowych dzieci, ich osiągnięciach i trudnościach pozwala ukierunkować uwagę obserwatora, zaplanować cele obserwacji i je realizować. Warto także, aby przed przystąpieniem do obserwacji nauczyciel określił kategorie porządkowania i sposób analizy danych.

Obserwacja powinna być przeprowadzona rzetelnie i obiektywnie. Oznacza to, że obserwator prowadzi dokładny, fotograficzny zapis rzeczywistości. Nie kieruje się własnymi przekonaniami czy emocjami, unika interpretowania i oceniania podczas prowadzenia obserwacji, podporządkowuje się celom obserwacji a nie zaspokajaniu własnej doraźnej ciekawości.

Autentyczne zainteresowanie osobą dziecka i jego przeżyciami, chęć zrozumienia jego potrzeb i wspierania jego rozwoju są czynnikami wpływającymi na trafność prowadzonej obserwacji. Pomocną cechą obserwatora jest spostrzegawczość, która umożliwia rejestrowanie w krótkim czasie dużej liczby ważnych elementów dotyczących