5768085716

Wycena kredytu bankowego w warunkach asymetrii informacji 141

3. CENA KREDYTU W SYTUACJI SYMETRYCZNEJ I NIESYMETRYCZNEJ INFORMACJI

Analiza rynku kredytów bankowych opiera się na założeniu, że transakcja zawarcia umowy kredytowej jest obarczona asymetrią informacji. Przedsiębiorca zna dokładnie ryzykowność swojego projektu, czyli wie, jakie jest prawdopodobieństwo spłaty kredytu, i jest to jego prywatna informacja. Ryzyko projektu jest oceniane w kategorii prawdopodobieństwa osiągnięcia sukcesu. Zarówno bank jak i pożyczkobiorca znają oczekiwany zysk z kredytowanego projektu. Bank, posługując się różnymi metodami, będzie w stanie zakwalifikować dany projekt inwestycyjny do odpowiedniej klasy projektów, ponieważ zna rozkład prawdopodobieństwa osiągnięcia sukcesu, czyli zrealizowania inwestycji.

Wszystkie podmioty z jednej klasy płacą taką samą cenę za zaciągnięty kredyt. Takie zaklasyfikowanie do danej grupy jest właśnie wynikiem asymetrii informacyjnej. Im większy stopień tej asymetrii, tym podmioty w danej grupie są bardziej zróżnicowane. Zróżnicowanie to oznacza, że projekty relatywnie bezpieczne tracą na rzecz projektów najbardziej ryzykownych w danej klasie, płacąc zbyt wygórowaną cenę, nieadekwatną do ryzykowności swojego projektu.

Sytuację, w której lepsze projekty subsydiują gorsze projekty, określa się w literaturze jako niedoinwestowanie (underinvestment), co oznacza, że żaden z efektywnych projektów nie otrzyma kredytu. Z nadinwestowaniem (overi-nvestment) mamy do czynienia wówczas, gdy najsłabsze projekty w danej grupie korzystają na relatywnie niskiej cenie płaconej za kredyt.

Najpierw zostanie omówiona sytuacja idealna (benchmark case), to znaczy z symetryczną informacją. Wartość prawdopodobieństwa sukcesu /?/jest tu dokładnie znana przez obie strony kontraktu; nie ma żadnych klas ryzyka i każdy przedsiębiorca jest obciążony adekwatną ceną stopą kredytową. Oczekiwany zysk inwestora z projektu i wynosi:

E(PE\ = p,,[r/ -(1 + r_t)(/-W) -w]+ (1 -p,)(-W),    (3)

gdzie:

Pi - prawdopodobieństwo osiągnięcia sukcesu z projektu i, /-wielkość inwestycji (projektu),

W - kapitał własny zaangażowany przez firmę w daną inwestycję,