672580768

Poemat dygresyjny — Poezja auiangardoiLa

szowaną rozprairą, o celu dydaktycznym. Np. F. Dmochowski: Sztuka rymotwórcza.

Poemat dygresyjny. Poemat, w którym fabuła nie stanowi głównego trzonu utworu, lecz jest swobodnie przerywana dłuższymi rozmazaniami i refleksjami autora, nawet niezależnymi od tematu dzieła. Ten charakter mają często poematy romantyczne. Np. J. Słowacki: Beniowski.

Poemat fantastyczny zob. Fantazja.

Poemat heroikomiczny zob. Epopeja heroikomiczna.

Poemat opisowy. Rodzaj poematu o przewadze motywów statycznych. Najczęściej zawiera opisy przyrody; wywodzi się od Ge-orgik Wergiliusza. Np. S. Trembecki:    Zofijówka; K.

Kożmian: Ziemiaństwo polskie.

Poemat prozą. Utwór posługujący się na ogół wszystkimi środkami artystycznymi służącymi poezji i różniący się tym tylko od niej, że pisany jest mową nie wiązaną, zwykle jednak silnie zrytmi-zowaną. Np. J. Słowacki: Anhelli.

Poetyka. Nauka o środkach artystycznego kształtowania języka, o kompozycji i rodzajach dzieł literackich. Dawniejsze określenie jednoznaczne z teorią literatury albo używane na oznaczenie nauki o poezji w przeciwieństwie do prozaiki. Także określony typ praktyki artystycznej, właściwej pewnemu twórcy lub prądowi literackiemu (np. poetyka romantyczna).

Zob. też: Eufonia. Genologia. Język poetycki. Kompozycja. Metryka. Rodzaje literackie. Składnia poetycka. Słownictwo poetyckie. Styl. Stylistyka. Tropika. Typo logia. Wersyfikacja.

Poetyka klasyczna. Poetyka o zasadach ustalonych w starożytności (Arystoteles, Horacy) i w okresie klasycyzmu francuskiego (B o i 1 e a u).

Poetyka normatywna. Poetyka zmierzająca do ustalenia reguł stylistycznych i kompozycyjnych, do ograniczenia przepisami swobody twórczej. Taki charakter miała poetyka klasyczna i pseu-doklasyczna.

Poetyka opisowa. Poetyka zmierzająca do charakterystyki konkretnych utworów i ustalająca swe sądy na podstawie analizy dzieł.

Poetyka porównawcza. Poetyka badająca poprzez analizę dzieł powtarzanie się i wzajemne zależności w stosowaniu środków językowych, stylistycznych, kompozycyjnych i całostek treściowych (tematów, wątków, motywów, układów motywowo-wątko-wych) w utworach.

Poezja. W znaczeniu szerszym: literatura piękna, piśmiennictwo artystyczne; w znaczeniu węższym :    część literatury pięknej

obejmująca utwory pisane mową wiązaną (wierszowane), w odróżnieniu od prozy.

Poezja awangardowa. Utwory realizujące postulaty ostatnich, nowatorskich kierunków w literaturze danego okresu.

Por. Awangarda.