7648595249

POŁOŻENIE PRAWNE CHRZEŚCIJAN.

codziennie na chrześcijan, przechowały nam wydobyte z ziemi star*" mury pomp ej auskie. Na ś o lanie do m u . który de Ro ss i uważa za miejsce modlitwy, albo szkołę chrześcijan pompejań-skich. znalazł uczony archeolog neapolitański Minę mini w r. 1.8 (>4 na stepu ją cc. węglem skreślone napisy :

AA 1)1 CHRISTIAN OS S1I.YOS J OLORES

*

P r z v słuchaj się c lir z e ś o j j ano ni o kratn y m łabędzio m.

MATYS HIC MYSCILLAS DOCYIT

MENDAA A'KRA Cl YBIQYE SALYTEM

Tutaj mul uczył

Kłamca prawdzie śłe pozdrowienie.

N a p is y t e. to n aj s t ar s z y ^{1 2} dok urn e nt e pigrafi ki p o g a ńs kiej, zawierający wyraźną wzmiankę o chrześcijanach. Autor paszkwilu zwie ich łabędziami, ponieważ umierali, według wyrażenia pogan, jak łabędzie, śpiewając hymny na cześć Chrystusa.

Około roku 94 wybuchło drugie krwawe prześladowanie chrześcijan. Między jego ofiarami znacfiodzą się osoby z rodu sen a t orskiego, a n aw^r e t b li ski e tronu, jak: El a wiu s z Klemens, jego żona Flawia Domitylla, i inne niewiasty z rodziny Do-micyana. Klemensowi i D o mity lii zarzucił cesarz zbrodnie wzgardzenia bogami ojczystymi (hnpietas in cl cos) i przyjęcia z wy c z aj ó w ży do wski cli ( abe 11 y iii o i 11 i i wres ja daeca onn)³.

Pod zarzutem tych samych zbrodni ginie także konsul z r. 91 senator Sciłius Grlabrio i mnóstwo chrześcijan, którzy nie chcieli płacić z żydami podatku na świątynię Jowisza Ka-pitolińskiego.

Oskarżenie Domicyana z dwóch względów jest ciekawe. Zarzut bowiem wzgardy, wyrządzonej bogom ojczystym, nadaje temu prześladowaniu barwę prześladowania religijnego: zdra-

1

   mc Os zamiast s a eros.

2

   W każdym razie są starsze nad rok 70 po Chr. Zdaniem Rosso ego pochodzą z czasów prześladowania Nerona. Zob. BuUetino di ar-eheol. crist. 1804. str. 09. Porów, także: Kraus. I)as Spottccucifix ram Pa-lat<o. Freibum- im Br. 187:4 str. li.

f

3

² Di o Cassius. flisto r. LX\II. 14. Por. także: Sue ton. Do mit. c. XII. Euseb. Wst. Kul. III. 14.