7648595254

360 POŁOŻENIE PRAWNE CHRZEŚCIJAN.

Inny przykład. AY Atenach musiały osoby, powołane do najwyższych godności, udowodnić wprzód, że pogrzebały uczciwie rodziców: w Rzymie czuwało nad nietykalnością grobu

/    t/    V    ^    O

osobne kolegium kapłanów. Sarno już złożenie zwłok do ziemi zapewniało temu miejscu opiekę prawa i czyniło je religijnem

(loms religiosim) ^{1 2}; osobne zaś jego poświęcenie przez kapłana robiło je miejscem świętem (loms sacer). Co więcej , prawo,

] ąe grób

świętym, zabezpieczało go równocześnie od sprzedaży i przejścia spadkiem w obce ręce. Wypowiadają to jasno formuły, spotykane często na kamieniach grobowych.

H ■ M ■ H ■ EX ■ T • N * S

Hoc moi utnie nhun haeredem ex tesfamento mm sequafttr: ten grobowiec nie przechodzi testamentem na moich spadkobierców, ale zostaje wieczystem miejscem spoczynku dla

mnie i mej familii.

Natomiast naruszenie grobu pociągało

za sobą karę pieniężną, przypadającą kasie miejskiej. Prawo rzymskie pozwalało nawet na uczciwe pochowanie tych, których śmiercią karało A Przeszkody, jakie cli wiłami stawiali chrześcijanom niektórzy urzędnicy lub rozbestwione pospólstwo w zbieraniu relikwij lub grzebaniu męczenników, były aktami samowoli. W ogóle mogli, krewni skazańca przyjść do sędziego i żądać, jak Józef z Ary mat ei, wydania zwłok z ręki katów, w celu pochowania ich według własnego rytuału pogrzebowego. Nie robił też kodeks karny różnicy między ubogimi a bogatymi, obywatelami a cudzoziemcami, czcicielami bogów Pan-

ł-    '    Ł/    i    . O

teonu lub obcych. „Czy więc chrześcijanie chcieli łub nie chcieli

konkluduje Possi

czy im to było na rękę, czy nie, nie

mogły groby ich w obliczu prawa rzymskiego nie być miejscami religijne mi, a tern samem nie mogły nie mieć opieki władzy³.

1

   Marcian. Digest. I. 8. 6. §.4: „Religiosum locum unusquisque sua yoluntate facit, dum mortuum infert in locum suum“. Zob. także: Mai-quardt 1. c. T. III, str. 143.

2

   Digest. XLVIU. 24, 2: „Corpora anima dversorum quibuslibet pe-tentibus ad sepulturam danda simt^u.

3

   „Che adunąue i Cristiani vo less ero o non yolessero, che cio fosse pet loro un benetizio od un imbarazzo, i loro sepolcri al cospetto delła lege romana non poterano non essere religiosi". Bul fet t. 1865, str. 00.