POŁOŻENIE PRAWNE CHRZEŚCIJAN.
t) nie. jak im or o wa łv j a i u n e sto w a rz v sz e 11 i a roli gi 111 e . cisnące
, O CD t O v *} t *
się z wszystkich ujarzmionych prowincyj do Rzymu. Prefektura ni i ej sk a d o ud e działa się o i s t ni e r idu c ] i r z e ś cij an , a p rzy-uajmniej zwróciła na nich baczniejszą uwagę dopiero z chwilą wybuchu zaciętych sporów między nimi a synagogą. i. wtedy też po raz pierwszy zapewne wciągnęła wyznawców Chrystusa do katalogu stowarzyszeń religijnych. Nie dala im tamże jednak rubryki osobnej, ale podsumowała, jako nową sektę żydowską. pod rubrykę; ..dozwolona religia żydowska flicita rr-li.ąio j>((laronut})'\ Identyfikowanie to chrvstvaniznm z judaizmem
U t/ -- v ^ t- *J
było dla chrześcijan bardzo korzystnem, gdyż im zapewniało na cały pierwszy wiek przywileje religii uznanej. Wprawdzie żydzi ich się wypierali i demmcyowałi — jak wnet zobaczymy u r ryb miałów państwowych, jako wrogów lnozaizmu; państwo jednak oskarżenia albo wprost odrzucało, albo też, jeśli skargę prz3'jęło. uwalniało chrześcijan po przeprowadzeniu śledztwa, jako nie podpadających pod żaden paragraf kodeksu karnego.
Dowody na poparcie twierdzenia, że państwo identyfikowało istotnie c h r z e ś cij a n z ży d a m i. n i a my w D z i ej a c 11 Apostolskich. i w 1 listoryi rzymskiej. Zacznij my od pierwszego źródła.
Dzieje Apostolskie opowiadają nam kilka procesów św. Pawła. W Koryncie, np. stoi Apostoł narodów orz od tryb ima-
v ; JL JL i'
lem prokonsula Achaj i. Glalliona. Oskarżycielami są żydzi. Skarż a. „iż (Paweł) przeciw zakonowi namawia ludzie chwalić
w i i; ^ / x
Boga". Sędziego nudzi widocznie ta sprawa, bo nie wchodząc w nią bliżej wyrokuje : „O mężowie żydowscy. gdyćby co ni e -sprawiedliwego było. ab o zło czy listwo wielkie , słusznie by oh was wycierpiał. Lecz jeśli są gadki o słowie i imionach i zakonie waszym, sami tego patrzcie; ja nie chce być tego sędzią"1.
nia r ze c z y p o sp o lit ej i w początkach cesarstwa obostrzone nowymi zakazami, wzbraniającymi wstępu do stolicy bogom obcym ; z zakazami tymi nikt się jednak nie liczył, bo państwo surowe w tym względzie w teo-ryi, o tyle tylko w praktyce zwracało uwagę na stowarzyszenia religijne, aby nie wywołały zaburzeń publicznych. Zob. Marąuardt 1. c. T. III, str. 7h
1 Dzieje Apost, XYIII. 13—15.