SKORUPA ZIEMI. 53
Wszystkie pokłady, o których, dotąd mówiliśmy, majav jedne; wspólną charakterystyczną cechę, po której łatwo mogą być wyróżnione. Tą cechą jest u w ar s t w o w a ni e. Cząsteczki osiadające na dnie morza muszą oczywiście układać się w horyzontalne warsty; jednakże sam fakt osiadania jeszcze nie tłumaczy istnienia granicznych płaszczyzn pomiędzy warstwami. Te ostatnie powstają wskutek nierównomierności w prędkości osiadania i w materyale osadowym. Np. po długich burzach woda jeziora łub morza, przynajmniej wr okolicach przybrzeżnych, zawiera więcej materyału osadowego. Na wiosnę w pobliżu ujścia wielkich rzek przymieszka rzecznych namu-łów jest o wiele znaczniejszą.
W jesieni obumiera mnóstwo organizmów, ich gnijące ciała i skorupki spadają na dno wraz z innym materyałem. Te i t. p. przyczyny, zmieniając naturę osadu, wywołują zmiany wr spójności, sprężystości i innych fizycznych własnościach kolejnych warstewek. Poddajmy teraz taki różnorodny pokład wielkiemu ciśnieniu: różnice w fizycznych własnościach dopiero wtedy nabędą zupełnej doniosłości, i utworzą się graniczne powierzchnie, tern wybitniejsze, im znaczniejszą była rzeczywista różnica w sprężystości i spójności danych warstewek. A przecież każdy pokład osadzony z wody, podlega ciśnieniu najpierw tejże samej wody, a potem tych osadów, które go z wierzchu przykryły.
Niektóre pokłady, powstające na innej drodze, także okazują uwarstwowanie, ale nie jestto już ogólna charakterystyczna cecha. Tak np. wapienie, które powstały z ławic ostryg i muszli, są u warstwowane, zaś koralowe właściwego uwarstwo-wania nie okazują. Pochodzenie wapieni daje się bardzo łatwo zbadać: jestto produkt pracy zwierząt, niekiedy wyłącznie złożony ze skorupek. Nietrudno więc powiedzieć, gdzie i w jakim czasie mógł się dany pokład utworzyć, bylebyśmy tylko znali sposób życia zwierzątek, których szczątki znajdujemy, i bylebyśmy wiedzieli, z jakiej epoki pochodzą dane gatunki. Liczba gatunków żyjących w wapiennych skorupach jest nadzwyczaj wielką: ztąd ogromna rozmaitość wr gatunkach wapieni. Roz-