8 PRAWDA O KWESTYI RZYMSKIEJ.
zabezpieczymy wszystkimi gwarancyami, których wymagaj a religijne interes a innych katolickich narodów europejskich^ Podobne zapewnienia otrzymały dwory: paryski, madrycki, brukselski, a Yisconti Yenosta nie wahał się nawet ostatecznie oświadczyć: „Rządy spełnią zaszczytny obowiązek, ustanawiając zgodnie na korzyść Głowy Kościoła gwarancye, któreby wystarczyły do uspokojenia i zadowolenia sumień u.
Sami zatem ministrowie i dyplomaci włoscy wyznają, że Kościół katolicki mieć musi odrębny, niezawisły rząd, że zatem— rzecz prosta— głowa tego rządu nie może od żadnego innego, obcego rządu być zależną. „Oczywistem jest — mówił Pius IX w allokueyi z 20 kwietnia 1849: Quibus qnantisque — że ludy, królowie i narody nigdy z pełną miłością i ufnością zwracać się nie będą do Biskupa Rzymskiego, gdyby tenże, będąc poddanym jakiego rządu lub monarchy, nie miał zupełnej w każdym kierunku wolności. Rodziłoby się w nich zawsze silne podejrzenie, ulegaliby bezustannej b oj aż ni, czy Papież w czynach swych nie ulega wpływowi rządu lub króla, na którego terytoryum pozostaje. I pod tym pozorem odma-wianoby nieraz posłuszeństwa papieskim rozkazomu. Historya przyznaje tym słowom najzupełniejszą racyę, „Kiedy Papieże — pisze protestant Green1 — osiedli w Awinionie, uważano ich powszechnie za kreatury królów francuskich; Anglicy słyszeć nie chcieli o francuskim Papieżu i grozili ukamienowaniem jego legatom, jeźliby się poważyli wylądować w Anglii “ Niechętny rządowi papieskiemu dc la Giteronnicre przyznać musiał w słynnej w swym czasie broszurze 2: „Nauka
katolicka i racy a polityczna występują wspólnie w obronie świeckiego panowania Papieżów... Ze względów politycznych
f
niezbędnem jest, aby Głowa 200 milionów katolików nikomu nie była podległa, nie zostawała pod żadną obcą władzą... Gdyby Papież nie był niezależnym monarchą, stałby się Francuzem, Austryakiem, Hiszpanem lub Włochem, a narodowa ta.
Hlstoire abrcgte da pen ple anglais. p. 229.
Le Papę et Je (bngres. Paris 1800.