9574066069

4 PRAWDA O KWESTY! RZYMSKIEJ.

króla, a w rzeczywistości w Papieża

Głowę

w Papieża —

Kościoła.

Czyż Ojciec św. w obec takiego postępowania rządu i takich, jawnie ze wszystkich jego kroków wyglądających zamiarów, w obec brutalnego odrzucenia wszelkich projektów zgody, może zaprzestać dalszych protestów; czy może przyjąć ma w milczeniu dzisiejsze swe położenie, czekając rychłoli zbieg pomyślniejszych okoliczności z położenia tego go wyprowadzi, lub nie wyprowadzi, polepszy je, lub pogorszy? Znaleźli się istotnie doraclzcy, którzy głównie w pismach i broszurach starali się przekonać Papieża , że zrobiłby najwłaściwiej, zaprzestając dalszych protestów i zgadzając się w milczeniu na dzisiejszy stan rzeczy. Wszak i tak, pisali, ani Pius IX, ani Leon XIII nie spodziewali się i spodziewać nie mogą, aby protesty ich, zwłaszcza w obecnej konstellacyi dypłomacyi europejskiej, osięgły jaki praktyczny skutek; pocóż więc rozdrażniać tylko przeciwnika, pocóż paląc za sobą wszystkie mosty, odejmować sobie możność hamowania choć w pewnej mierze szkodliwych dla Kościoła zamysłów ? Czy np. Papież, gdyby nie stał w otwartej wojnie z rządem włoskim, nie byłby mógł przeszkodzić uchwaleniu niektórych przynajmniej, najszkodliwszych praw, jak o „Rozwodach^iL lub o „Dziełach Pobożnych ^u ; a w takim razie, czy nie praktyczniej i lepiej byłoby znosić w milczeniu dzisiejsze złe dla przeszkodzenia większemu złemu ?

Tak rozumują oportunistyczni doradzcy, nie pytając, czy Papieżowi, choćby nawet — co bardzo wątpliwe — dały się przez to chwilowo osiągnąć jakie praktyczne, uboczne rezultaty, wolno jednak, mniej lub bardziej wyraźnie zrzec się władzy doczesnej; czy wolno mu nie wprost nawet, ale samem tylko milczeniem zgodzić się na dokonane fakty, na odebranie Głowie Kościoła warunków niezbędnych do zupełnej w każdym kierunku niezależności? Leon XIII zbyt bystrym jest politykiem— czego mu i nieprzyjaciele nie odmawiają — aby miał się łudzić, że usiłowania jego w najbliższym czasie odniosą skutek, że wskutek jednej jego mowy, jednej encykliki Rzym