7648595009

PRAWDA O KWESTYI RZYMSKIEJ. 11

sprawiedliwości, władz ca duchowny, maj ący poddanych nie w jednych Włoszech, ale na całym świecie. Protestując, daje tern samem Papież całemu światu zapewnienie, że chociaż znaj-duj e się pod przemocą rządu włoskiego, jednak wpływom jego nie ulega; zaprzestając tych protestów łatwo podaćby się mógł w podejrzenie, że dla chwilowych, doczesnych względów poświęca sw^re obowiązki, lub że przynajmniej nie występuje i występować nie może z dostateczną energią tam, gdzie większe dobro Kościoła zostawałoby w^r pewnej sprzeczności ze spe-cyalnymi interesami polityki włoskiej.

Tych interesów Kościoła całego nie można nigdy z oka spuszczać, mówiąc o kwestyi rzymskiej, która jest kwestyą k a-tolicką w^r najściślejszem słowa tego znaczeniu. Spuszczają je z oka niektórzy Włosi, szczerze skądinąd do pojednania z Papiestwem dążący, i wołają na wszystkie tony: „Niech Papież zapomni o tem, co mu się należy, a pamięta, że jest synem Włoch, i z miłości dla ojczyzny własnych swych praw się zrze-cze!^a — Tutaj nie rozchodzi się tylko o dobro Włoch, ale o dobro całego Kościoła. „W Kzymie — wyznawał bez ogródek hr. (Jawur ¹—władza doczesna Papieża tak ściśle się łączy z jego władzą duchowną, że ktoby chciał oddzielić jedne od drugiej, ten obydwie narażałby na zagubę^li. Fryderyk W. wyraził sto

1 at

P¹'

zedtem te sama

myśl w liście do Yoltaire’a ²: „Żaden

z pewnością europejski monarcha nie zechce uznać kogoś, coby był poddanym obcego króla, namiestnikiem Chrystusowym; jeśliby więc Papieże utracili świeckie panowanie, natenczas każdy król zamianuje sobie osobnego swego patryjarchę, a tak zwolna jedność kościelna rozleci się w^r kawały i każde państwo, jak ma dzisiaj osobny swój język, tak mieć będzie osobną religię^u. — Tak samo, ponieważ dobro religii w grę wchodziło, nie dozwolili Papieże cesarzom niemieckim na praw^ro inwestytury; znosili przez lat pięćdziesiąt prześladowania, wygnanie . czasem i wiezienie. a zwwcieżwli ostatecznie , bo nie

r    t    I* t./    i

1

   Documenti diplom. presentati alki Camera p. 95. Torino 1858.

2

   CorrispoYid. II. 99.