7648595372

50 SKORUPA ZIEMI.

uza sole, a liczne jeziora w gubernii Astrachańskiej, pozostałe po cofnięciu się Kaspijskiego morza, są właściwie jeziorami słonej ropy, ich dno jest wyścielone grubą warstwą soli. Łatwo objaśnić sobie ten stan zatoki Kara-Boghaz; jest to płytki basen, nie mający prawie żadnych dopływów słodkowodnych, a od morza Kaspijskiego oddzielony pi as czystymi półwyspami i podwodną ławicą. Cięższa, więcej słona woda zbiera się na dnie basenu i nie może odpłynąć do Kaspijskiego morza z powodu owej podwodnej ławicy. Z drugiej strony parowanie wierzchnich warstw jest bardzo silne. Lato w tych stepach jest długie, bardzo sucho i nadzwyczaj gorące, upały po 40° C. wynoszące trafiają się tu dość często.

rzu

Wapienie także powstają w morzu, ale już nie przez bezpośrednią jego pracę, a przez pracę zwierząt, żyjących w mo-— należą więc już do innego działu. Zanim o nich poczniemy mówić, przytoczymy jeszcze parę uwag nad powyżej wymienionymi pokładami.

Do niedawna dno morza było mało znane. Kie wiedziano.

i

w jakich okolicach morza i jakie pokłady się tworzą. Dopiero w ostatnich czasach rządy angielski i Stanów Zjednoczonych urządziły kilka wielkich wypraw naukowych. Wysyłano okręt z całą falangą uczonych i z mnóstwem przyrządów, przeznaczonych do badania morza, jako to: termometrów, sond, sieci podwodnych i t. d. Rezultaty tych wypraw były znakomite, dostarczyły masę nowego materyału naukowego, wyświetliły niejedną ciemną kwestyę. Między innerni poznano pokłady dziś osadzające się na dnie morza. Przedewszystkiem pokazało się, że osady centralnych okolic wielkich Oceanów są zgoła odmienne od tych, które tworzą się w pobliżu wybrzeży. Podczas gdy te ostatnie widocznie okazują wpływ bliskiego sąsiedztwa z lądem, pierwsze tworzą się prawie wyłączme z ma-teryałów dostarczonych przez zwierzątka, żyjące wśród otwartego Oceanu.

U samych wybrzeży, oprócz otoczaków i żwirów, zalegają ławice ostryg i innych muszli, posiadających grube i twarde skorupy, dalej ciągną się piaski i gliny, ale na odległości 200'