page0817

809

Solfatara — Solferino

bardzo cienką skorupą ziemi przykryta i według zdania uczonych ogień wewnętrzny zniszczy z czasem tę powłokę, po czem ta solfatara przedstawi ogromne jezioro ogniste. Bez wątpienia ta solfatara jest wulkanem mającym wygasnąć, który był czynnym nim najwcześniejszy wybuch Wezuwijuszu nastąpił. Wydobywających się tutaj gazów i pary, używają do kąpieli w celach lekarskich, ku czemu chaty zbudowano z desek.— Solfatarą albo jeziorem siarczanem (Lago d’Acąua Solfuręa), nazywa się jezioro bardzo głębokie, 60 kroków' średnicy mające, pomiędzy Rzymem i Tivoli leżące, po którem liczne pływają wysepki; z wody jego oddziela się massa przybierająca trwałość niezwykłą; z tej to massy, według zdania niektórych, mury Cyklopów miały być pobudowane. Krater albo Solfatara góry Morn Garn, wysokiej na 4,710 stóp, na wyspie świętego Wincentego w małych Antylach, ma ²/₃ mili obwodu, 500 stóp głębokości, a w środku jego znajduje się stożek, którego wierzchołek .siarką jest pokryty. Solfatara na wyspie Gwadelupie ma 4800 stóp wysokości ¹ nieustannio wydaje z siebie dym, a niekiedy płomienie. Wiele gór angielskiej wyspy Dominiki, zawiera solfatary nieustannie wydające z siebie parę siarczaną; grunt okoliczny tak jest rozgrzany, że stanąć na nim nie można. Podobneż zjawiska dostrzedz się dają w solfatarze wyspy angielskiej Montserrat. Tak zwana dolina zatruta na wyspie Jawie, jest także solfatarą zagasłą, z której wydobywa się tak wielka ilość kwasu węglanego, że żadna istota żyjąca do niej zbliżyć się nie może bez narażenia się na utratę życia. Największą jednak ze znanych jest: Solfatara Urumtsi, położona w^r zachodniej stronie miasta chińskiego Urumtsi, prawie w środku Azyi, na północ względem Bogdo-Ola, najwyższej massy w paśmie gór Tiang-Sang, pomiędzy wulkanami Petzan z zachodu a Hoczen ze wschodu. Mieszkańcy zowią to miejsce równiną palącą, która ma 7¹/₂ mili obwodu, i jest zasypana popiołem przenośnym. Za wrzuceniem najmniejszego przedmiotu wybucha ztamtąd płomień wszystko pożerający; za wrzuceniem kamienia wydobywa się dym czarniawy; ptaki nawet nie odważają się przelatywać ponad tą równiną.

Solfeggio, ćw iczenie, a raczej ustęp ćwiczeniowy do śpiewu, z wymawianiem nazwy wziętej nuty w miejsce textu czyli wyrazów, dla ułatwienia początkującemu czystej intonacyi i stanowczego trafiania tonów głosem, oraz dla wydoskonalenia organu wyćwiczonego już śpiewaka w oddaniu wszelkich odcieni i koloratur głosu. Wtór fortepianu nader do tego winien być prostym; dawmiej był nim jedynie bas cyfrowany (ob. Generalbas). Najpowszechniejszemi są solfedźie jakie napisali: Righini, Crescentini, Benelli, Asioli, Weinlich, Run-genhagen, Hauptmann, Gordigiani i t. d. (Ob. także Śpiew i Wokalizy).

Solferino, wioska w Lombardyi, po prawej stronie Mincio, o jakie dziesięć kilometrów od brzegu ku zachodowi, w równej prawie odległości od miasta Goito i twierdzy Peschiery leżąca, a wsławiona stanowczą bitwą, stoczoną przez w^rojska austryjackie ze sprzymierzonemi wojskami francuzkiemi i sar-dyńskiemi dnia 24 Czerwca 1859 r. Armija austryjacka, która z początkiem wojny wdarła się była do Piemontu, złamana później w kilku bitwach, a zwłaszcza pod Magentą, odstępować mustała ku wschodowi na przestrzeni mil około trzydziestu, przeszła na lewy brzeg Mincio i schroniła się pod osłonę sławnego czworoboku fortec Peschiery, Mantui, Legnano i Werony. Tam atoli wzmocniona posiłkami i krótkim wypoczynkiem, na rozkaz samego cesarza Franciszka Józefa, który klęsk zadanych honorowi militarnemu Austryi przenieść nie mógł, zmieniła działanie odporne w zaczepne, zwróciła się znowu ku zachodowi i poszła na spotkanie wojsk sprzymierzonych na prawy brzeg Min-