8254445253

11-12/1995

Przepisy, zalecenia, wyjaśnienia

Kultura pojawia się wówczas, gdy jeden człowiek nauczy się swoje indywidualne doświadczenie przekazywać drugiemu człowiekowi i następnym pokoleniom. Kultura jest zatem tożsama z tradycją zarówno historyczną jak i tradycją żywą, kształtowaną współcześnie. Człowiek zatem może istnieć wyłącznie jako uczestnik kultury: raz jako ten, kto tworzy i przekazuje dziedzictwo kulturowe, po wtóre jako ten, kto jest odbiorcą i kontynuatorem tego dziedzictwa. Stąd przekaz dziedzictwa kulturowego jest pierwszym i podstawowym warunkiem trwania danej kultury.

Dziedzictwem kulturowym zajmują się takie dziedziny nauki, jak np.: folklorystyka, etnografia, etnologia, a najpełniej antropologia kulturowa. Przedmiotem antropologii kulturowej jest całościowe ujmowanie człowieka jako tworu i twórcy kultury poprzez poznanie i porównywanie kultury własnej z kulturami innymi niż rodzima. Dzięki temu może nastąpić lepsze rozumienie własnego kulturowego dziedzictwa i lepsze odczytanie własnej tożsamości kulturowej (narodowej), zaś problemy występujące w tej dziedzinie sprzyjają postawom otwartym na świat, skłaniają do uznania odmienności i swobodnego działania w różnych warunkach kulturowych. Generalnie istnieją dwa cele wprowadzania do szkół treści z antropologii kulturowej i dziedzin jej pokrewnych:

-    tworzenie postaw otwartych, liberalnych, tolerancyjnych, nastawionych na pluralizm rótnych ludzkich kultur poprzez poznanie dziedziny ułatwiającej ich zrozumienie, dzięki temu rozwija się poczucie własnej totsamości kulturowej, istnieje lepsze rozeznanie własnego dziedzictwa kulturowego (narodowego);

-    tworzenie przesłanek do podejścia interdyscyplinarnego i wielostronnego do zjawisk analizowanych w tej dyscyplinie, jak tei pojawiających się w terainiejszości naszej kultury.

Ponadto potrzeba wrowadzenia treści z antropologii wynika z obecnej sytuacji, która jest także naszym udziałem jako mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej. Obszar ten jest niezwykły z tego względu, że niewiele jest na świecie terytoriów tak małych, na których tak wiele narodowości i grup etnicznych szukałoby swojego miejsca. Jednocześnie historia wszystkich tych nacji nie zawsze może stanowić wzór dla przyszłości. Przyszłość wymaga wręcz budowy zupełnie nowego rodzaju współistnienia tych wszystkich nacji, które przecież i tak tutaj muszą pozostać.Antropologja kulturowa może stworzyć przesłanki dla dokonania pierwszego kroku w tworzeniu nowego wzoru współżycia, tym pierwszym krokiem jest poznanie innych. Poznanie akceptujące. Poznanie, które nie stawia warunków wstępnych, lecz jest próbą zrozumienia odmienności bez ich wartościowania. Wówczas dopiero kultura może ukazać to, czym w sposób najcenniejszy obdarza swoich uczestników - specyficzny dla niej obraz świata i sens jaki nadaje ludzkiemu życiu. Być może wówczas na tyle dobrze zrozumiemy „obcych", że pojęcie obcości stanie się już niepotrzebne. Być może wówczas zrozumiemy także lepiej samych siebie.

Pismo MEN Nr DSW-4-0741-2/95

z dnia 10 sierpnia 1995 r. w sprawie zasad uzyskiwania w formach pozaszkolnych kwalifikacji do nauczania języków obcych oraz zatrudniania nauczycieli nie posiadających wymaganych kwalifikacji.

Nadanie od 1990 r. równego statusu wszystkim językom obcym w edukacji szkolnej wywołało gwałtowny wzrost zapotrzebowania na nauczycieli języków zachodnioeuropejskich. Równocześnie stan zatrudnienia wykwalifikowanych nauczycieli tych języków oraz rozmiary kształcenia w szkołach wyższych okazały się być niewspółmierne do zaistniałych potrzeb. Dążąc do szybszego ich zaspokojenia, Ministerstwo Edukacji Narodowej - poza powołaniem nauczycielskich kolegiów języków obcych i przeprowadzeniem w latach 1991 - 1992 państwowych nauczycielskich egzaminów z języków obcych - podjęło decyzję (zawartą w piśmie okólnym DKS-WZP-1110-257/ JS/90 z 18.04.1990 r.) umożliwiającą zatrudnianie w szkołach osób nie posiadających wymaganych kwalifikacji, ale znających języki obce i legitymujących się wymaganym od nauczycieli poziomem wykształcenia. Jednocześnie dla tej kategorii nauczycieli stworzone zostały możliwości zdobywania kwalifikacji w formach pozaszkolnych, tj. drogą egzaminów językowych i kursów kwalifikacyjnych pedagogiczno-metodycznych (pismo okólne: DN PKE-155/ 92 z 06.03. 1992 r.)

Uznawanie kwalifikacji do nauczania języków obcych uzyskiwanych w formach pozaszkolnych, usankcjonowane zostało rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 października 1991 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudniać nauczycieli nie mających wyższego wykształcenia (Dz.U.Nr 98, poz.433, z późniejszy mi zmianami).

Ze względu na utrzymujący się w dalszym ciągu znaczny deficyt wykwalifikowanych nauczycieli języków zachodnioeuropejskich oraz biorąc pod uwagę obiektywne trudności w uzupełnieniu kwalifikacji w terminach określonych w piśmie okólnym: DN PKE-155/92, wynikłe z niedostatku kursów kwalifikacyjnych, powstała potrzeba przesunięcia terminów, w których nauczyciele bez kwalifikacji zobowiązani byli je uzupełnić, oraz wprowadzenie nowych regulacji, dopuszczających dalsze zatrudnianie na stanowiskach nauczycieli języków obcych osób nie posiadających wymaganych kwalifikacji. Upoważniam przeto P.P. Kuratorów do stosowania poniższych ustaleń i zaleceń do 1 września 1997 r.: 1. Nauczyciele czynni i kandydaci na nauczycieli, legitymujący się dyplomami ukończenia szkoły wyższej lub zakładu kształcenia nauczycieli (kolegium nauczycielskie lub studium nauczycielskie) o specjalności innej niż nauczanie języka obcego, mogą w dalszym ciągu zdobywać lub