8658358982

PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 2001 z. 4 PL ISSN 0033-202X

EWA GŁOWACKA

MARKETING W BIBLIOTECE A KOMPLEKSOWE ZARZĄDZANIE

JAKOŚCIĄ USŁUG BIBLIOTECZNYCH

TQM jako nastawienie całokształtu działalności biblioteki na stale doskonalenie zaspokajania wymagań i potrzeb jej użytkowników oraz szerszego otoczenia społecznego. Sposoby realizacji tego celu.

Lata 80. i 90. wieku XX to okres, na który przypada szczególne zainteresowanie rolą klienta we wszystkich organizacjach — także bibliotekach — oceną z perspektywy klientów ich efektywności oraz pojawienie się tendencji pojmowania biblioteki jako organizacji usługowej. Sprawiło to, że w placówkach bibliotecznych wzrosło znaczenie stosowania strategii marketingowych celem takiego kształtowania działalności i badań, aby aktywnie zaspokajać i pobudzać potrzeby użytkowników bibliotek. Literatura dotycząca marketingu bibliotecznego jest bardzo obszerna. W Polsce najwybitniejsze z tego zakresu są prace Radosława Cybulskiego, Jana Sójki i Jacka Wojciechowskiego.

W nurcie wzmożonego zainteresowania zadowoleniem klientów znalazło się także kompleksowe zarządzanie jakością (Total Quality Management — TQM). Poznanie i akceptację idei TQM w bibliotekarstwie ułatwiły opracowania wskazujące potrzebę oraz metody badań systemowych i operacyjnych¹, celowość stosowania strategii marketingowych w bibliotekach², jak również prace przedstawiające nowe metody i techniki zarządzania oraz racjonalizacji pracy w celu skuteczniejszej obsługi użytkowników³. Stanowiły one podstawę badań procesów bibliotecznych, holistycznego postrzegania biblioteki jako dynami-

1

   Por. np.: F. F. Leimkuhler: Operations research and systems analysis. W: Eoaluation and scientiflc management by librańes. Leyden 1977 s. 131-163. — A. Sitarska: Systemowe badanie bibliotek. Studium metodologiczne. Łódź 1990.

2

   Por. np.: C. Kies: Marketingand public relations Jor librańes. Metuchen 1987. —J. Wojciechowski: Marketing w bibliotece. Warszawa 1993. — J. Sójka: Promocja w strategii marketingowej biblioteki Poznań 1994. — R. Cybulski: Marketing — sposób nowoczesnego myślenia i działania. „Rocz. Bibir 1998 s. 3-20.

3

   Por. np.: D. E. Riggs: Strategieplanning for librcuy managers. Phoenix 1984. —Z. Żmigrodzki: Racjonalizacja pracy bibliotecznej. Problemy, kierunki, metody. Katowice 1986; — : Problemy bibliotekarskiej etyki zawodowej. Katowice 1991. — J. Bryson: EJfectioe library and information centre management. Vermont 1990. — J. Wojciechowski: Organizacja i zarządzanie w bibliotekach. Warszawa. Kraków 1997.