P r z y j a z n e n a t u r z e K s z t a ł t o w a n i e r z e K i P o t o K ó w
UMACNIANIE I ZABEZPIECZANIE
4
BRZEGÓW
4.1 Płotki wierzbowe
RZEKA SKERNE
LoKaLizacja  Darlington, hrabstwo Durham, NZ 301160
Data buDowy  listopad 1995 i maj 1996
Długość  75 m
Koszt  Ł 115 / m
uwaga: Pełen opis tej metody przedstawia Environment Agency R&D Technical Report W83:
Revetment Techniques used on the River Skerne Restoration Project (1998)
Oplatany
płotek wierzbowy
w dwa lata
po zamocowaniu
OPIS
ponieważ jest ona dość popularna i łatwa do
Metoda ta, polegająca na przepleceniu świeżych wykonania. Ponadto nie musi być ona najlepiej
pędów wierzbowych pomiędzy wbitymi palikami, dopasowana do lokalnych warunków środowiskowych
jest szczególnie przydatna przy umacnianiu stromych na tym odcinku, lecz jest wystarczająco skuteczna przy
brzegów rzeki wymagających wzmocnienia oraz ochronie brzegów rzeki przed erozją.
zabezpieczenia przed erozją.
PROJEKT
Płotki zastosowano zarówno na początku, jak i końcu " Pod wodą zastosowano podłoże z kruszonego
odtworzonego odcinka meandrującego. Przed kamienia, którym wyłożono krawędz
koryta
wykonaniem prac brzegi prostego skanalizowanego po uprzednim wydobyciu gruntu i osiągnięciu
koryta były niemal pionowe z powodu silnej erozji zaprojektowanego poziomu dna, tak by narzut
krawędzi brzegu. kamienny nie zachodził na dotychczasowy naturalny
profil brzegu (patrz 4.2  szczegóły ułożenia kamieni);
W metodzie tej najczęściej wykorzystuje się wierzbę " Na krawędzi brzegu narzut kamienny jest wbudowany
wiciową, która masowo wytwarza długie, cienkie i giętkie w półkę, uformowaną przy użyciu deskowania;
pędy, szczególnie przydatne do przeplatania. Inne " Powyżej półki regularnie rozmieszczono paliki,
gatunki wierzb są mniej przydatne  tak więc lokalna wokół których przepleciono pędy wierzby wiciowej.
dostępność wierzby wiciowej na brzegach cieku ogranicza Oprócz tego za płotkiem wierzbowym, pionowo
zastosowanie tej techniki, skutkując wykorzystaniem umieszczono żywe zrzezy wierzbowe innych
innych odpowiednich w tej sytuacji metod (patrz 4.2 4.3). rodzimych gatunków. Nylonową geowłókninę użyto
Mimo że wierzba wiciowa dobrze rozwija się na w celu lepszego umocnienia gleby, którą wypełniono
plantacjach, znacznie rzadziej dobrze rośnie na brzegach przestrzeń za deskowaniem i płotkiem oplatanym;
cieków. Użycie gatunków nierodzimych do prac " Górną część brzegu uformowano w taki sposób,
umocnieniowych jest raczej nieuzasadnione. by miał on stabilne, nieumocnione zbocze. Skarpę
następnie obsiano trawą, a w bardziej stromych
W wypadku rzeki Skerne, metodę tę zastosowano, miejscach obłożono darnią.
4.1 (strona 1 z 2) Przedstawione rozwiązania mogą nie mieć zastosowania w przypadku innych projektów
P r z y j a z n e n a t u r z e K s z t a ł t o w a n i e r z e K i P o t o K ó w
UMACNIANIE I ZABEZPIECZANIE
BRZEGÓW
4
7 Przeplecione żywe pędy wierzby
Rycina 4.1.1
wokół palików oraz wbite
PrzeKrój Przez brzeg umocniony
żywe zrzezy wierzbowe (ryc. 4.1.3)
PłotKiem PLecionym
10 Obsiew górnej części
500 mm
800 mm
skarpy brzegowej
minimum
5 Deskowanie
krawędzi brzegu
(ryc. 4.1.2)
8 Wypełnienie przestrzeni
za oplatanym płotkiem
600 mm
z użyciem geowłókniny
Poziom letnich
wód niskich
400 mm
6 Wypełnienie przestrzeni
za deskowaniem
z użyciem geowłókniny
9 Zamocowane
maty z porostem
Dotychczasowy
poziom dna
4 Wyrównane i wbite
(zmienny)
na tę samą wysokość paliki
500 mm
2 Wyrównane i wbite
3 Wypełnienie
na tę samą wysokość paliki
narzutem kamiennym
wokół palików
1 Nowy poziom dna
na łuku rzeki
Istotą tej metody jest zapewnienie solidnego wierzbowe, nasadzone na brzegu za płotkiem, mogą
i stabilnego podłoża pod wodą, w którym być doprowadzone do stadium drzewiastego (ale
zamocowany jest płotek, tak by wystawał tuż ponad w takim przypadku trzeba odpowiednio często ścinać
wodę, gdzie wierzba wiciowa ma najlepsze warunki pędy), z tym że powinny to być gatunki rodzime, które
do wzrostu. Rozwijający się system korzeniowy z czasem zastąpią wierzbę wiciową.
pędów wikliny stopniowo przerośnie podwodny
narzut kamienny oraz przybrzeżną półkę, podczas W związku z tym, że metoda ta wykorzystuje wyłącznie
gdy wzmacniające ją deskowanie ulegnie stopniowemu pionową ściankę wzmacniającą, nie jest tak elastyczną
rozkładowi. W celu zwiększenia różnorodności techniką umocnienia brzegu, jak np. metody opisane
florystycznej i poprawy walorów wizualnych, w rozdziałach 4.2 i 4.3. Jednakże wymaga ona niewiele
przed półką, od strony odwodnej umieszczono miejsca, co niekiedy może mieć duże znaczenie.
maty wstępnie obsadzone roślinnością. Z czasem
Skuteczność projektu 1995/8
wierzba wiciowa stanie się gatunkiem dominującym,
zabezpieczając brzeg przed dalszą erozją oraz tworząc Brzeg w obu miejscach, na początku i końcu odcinka
wartościowe siedlisko. W ramach normalnych meandrującego, jest stabilny, a osady gromadzą się wśród
zabiegów utrzymaniowych rzeki, a także zgodnie z gęstych pędów wierzbowych, wysokich na 2,5 m.
wymogami tego gatunku, planowane jest jej regularne Półki są pokryte zwartą roślinnością przybrzeżną,
przycinanie. która także ułatwia gromadzenie namułów. Jedynie
na niewielkiej części odcinka wzrost wierzby nastąpił
Zamiast wyplatania na miejscu, można użyć dostępnych z zrzezów posadzonych powyżej płotka. Umieszczone
na rynku gotowych płotków, używając w takiej jesienią paliki były zbyt długo przechowywane
sytuacji znacznie większej liczby palików. Żywe zrzezy w nadmiernie suchych warunkach.
Żywe zrzezy wierzbowe
wbite za płotkiem
ok. 50 mm średnicy � 1000 mm długie
Rycina 4.1.2 Rycina 4.1.3
schemat DesKowania KrawęDzi brzegu schemat PłotKa PLecionego
Żywe zrzezy wierzbowe
2000 mm
wbite za płotkiem
Paliki wbite Przeplecione pędy
ok. 50 mm średnicy � 1000 mm długie
Niezabezpieczone deski
co 600 mm (żywe)
2000 mm � 50 mm
z miękkiego drewna
Połączenie
2000 mm
Paliki wbite Przeplecione pędy
800 mm 1200 mm 800 mm
Niezabezpieczone deski
co 600 mm (żywe)
2000 mm � 50 mm
z miękkiego drewna
Połączenie
Przedstawione rozwiązania mogą nie mieć zastosowania w przypadku innych projektów (strona 2 z 2) 4.1
800 mm 1200 mm 800 mm