P r z y j a z n e n a t u r z e K s z t a ł t o w a n i e r z e K i P o t o K ó w
ODTWARZANIE DAWNEGO
2
KORYTA RZEKI
2.1 Odtwarzanie zatok zastoiskowych
RZEKA SKERNE
LoKaLizacja  Darlington, hrabstwo Durham, NZ 301160
Data buDowy  jesień 1995
Koszt  Ł 3000
Rycina 2.1
PLan zatoKi zastoisKowej na zaKoLu n2
Ujście kanału burzowego
Porowata soczewa żwirowa
poniżej poziomu wody
wbudowana w zasypane koryto
42,4 m
Uformowany dotychczasowy brzeg 42.4 m (obecnie)
Rzeka Skerne
2 m głębokość
41,9 m
Naturalnie
uformowana łacha
41,5 m
Wezbrania 10
0 10 20 m
Sztucznie
utworzone wypłycenie
Uformowane i obsadzone
roślinnością płaskie brzegi
Naturalnie uformowane
42,2 m (obecnie)
wypłycenia i mielizny
OPIS
Dawne, wyprostowane
Podczas odtwarzania nowego, meandrującego koryta
koryto rzeki
po jednej stronie wyprostowanej rzeki, krótkie odcinki
Utrzymujące się
dawnego jej biegu okazały się niepotrzebne. Na
przegłębienia
dwóch takich odcinkach zasypano tylko część starego
 Miękkie umocnienia
koryta, a pozostałe fragmenty zostały powiększone
(patrz rozdział 4)
dla utworzenia zastoisk/zatok zastoiskowych,
połączonych z nurtem rzeki od strony wody dolnej.
PROJEKT
Zbędne odcinki koryta miały przekrój trapezoidalny, Hydraulika meandru zapewnia stopniowe zalewanie
który należało powiększyć i ukształtować odpowiednio zastoiska podczas wezbrań. Rycina 2.1 przedstawia
dla osiągnięcia pełnego potencjału siedliskowego. Oba miejscowe zróżnicowanie poziomu terenu pomiędzy
zastoiska zostały zaprojektowane w podobny sposób, korytem i zastoiskiem, które ukształtowano w taki
większą z zatok przedstawia ryc. 2.1. sposób, aby zapewnić napełnianie wodą dolnej części
meandru (oraz zastoiska) zanim nastąpi zalanie
Średnia głębokość 2 m pośrodku zastoiska była terenów po wewnętrznej stronie zakola. Wody
niezbędna w celu ograniczenia zarastania lustra wezbraniowe przepływają najkrótszą drogą i łączą
wody przez roślinność wynurzoną. Z kolei szerokie się z głównym nurtem rzeki, co powoduje złożone
strefy przybrzeżne pozwalają rozwijać się roślinności układy prądów i wpływa na akumulację osadów
brzegowej i wynurzonej. Takie brzegi stanowią także wokół ujścia zatoki zastoiskowej do nowego koryta.
barierę zabezpieczającą przed przypadkowym wejściem Zawirowania, jakie tworzą się u zbiegu nowego
dzieci do głębokiej wody. koryta rzeki i zastoiska, mogą łatwo spowodować
całkowite odcięcie zatoki zastoiskowej. Przepływ wód
Zaproponowany kształt zatoki zastoiskowej miał wezbraniowych przez zastoisko pomaga zmniejszyć
formę owalną, przedstawioną na rycinie 2.1, to zagrożenie, gdyż w efekcie powinna powstać mała
gdzie część od strony wody górnej jest najgłębsza łacha, która jednak nie odetnie zatoki. Utworzenie
i najszersza. Dodatkowo efekt ten zwiększono takiej płycizny umożliwia płaskie ukształtowanie
poszerzając wypłycenia wokół miejsc najgłębszych. terenu u zbiegu koryta rzeki i zastoiska.
2.1 (strona 1 z 2) Przedstawione rozwiązania mogą nie mieć zastosowania w przypadku innych projektów
N
wy meander
o
N
P r z y j a z n e n a t u r z e K s z t a ł t o w a n i e r z e K i P o t o K ó w
ODTWARZANIE DAWNEGO
KORYTA RZEKI
2
Po wykopaniu i ostatecznym ukształtowaniu terenu,
Skuteczność projektu 1995/8
półki przywodne obsiano i obsadzono odpowiednimi
gatunkami roślin, tak by mogły się one rozprzestrzenić Zastoiska / zatoki zastoiskowe okazały się wyjątkowo
wzdłuż brzegów na całym terenie. W zatoce udanym elementem całego projektu. Są nie tylko
zastoiskowej ukryto także ujście dużego kanału atrakcyjne wizualnie, ale także dzięki zróżnicowanym
burzowego (patrz 9.1). warunkom siedliskowym przyciągają wiele ptaków,
zwłaszcza w sąsiedztwie połączenia ich z korytem
Ostatnią cechą zatoki zastoiskowej jest obecność rzeki. Ptaki są karmione przez ludzi odwiedzających
żwirowej soczewki, wbudowanej w odciętą część to miejsce, co przyciąga dalsze osobniki. Zawirowania
wyprostowanego odcinka dawnego koryta, przy nurtu doprowadziły do powstania zgodnie
czym soczewki takie powstają naturalnie, w trakcie z przewidywaniami małej łachy. Jest to efekt bardzo
formowania się meandrów. Zadaniem tego obiektu pożądany, który poprzez zwężenie koryta powinien
jest umożliwienie przesiąkania niewielkiej ilości wody, pomóc w utrzymaniu odpowiedniej głębokości nurtu
która stale  przemywa zastoisko. Ilość przesiąkającej w konsekwencji zwiększenia jego prędkości.
wody zależy od różnicy poziomów zwierciadła wody
pomiędzy zatoką zastoiskową a korytem rzeki powyżej,
choć w tym przypadku jej ilość jest niewielka.
Duże zastoisko  listopad 1996
Przedstawione rozwiązania mogą nie mieć zastosowania w przypadku innych projektów (strona 2 z 2) 2.1