Karami s¹:
1) grzywna,
2) ograniczenie wolnoœci,
3) pozbawienie wolnoœci,
4) 25 lat pozbawienia wolnoœci,
5) do¿ywotnie pozbawienie wolnoœci.
1. Grzywnê wymierza siê w stawkach dziennych, okreœlaj¹c liczbê stawek oraz
wysokoœæ jednej stawki; je¿eli ustawa nie stanowi inaczej, najni¿sza liczba
stawek wynosi 10, zaœ najwy¿sza 360.
2. S¹d mo¿e wymierzyæ grzywnê tak¿e obok kary pozbawienia wolnoœci wymienionej
w art. 32 pkt 3, je¿eli sprawca dopuœci³ siê czynu w celu osi¹gniêcia korzyœci
maj¹tkowej lub gdy korzyœæ maj¹tkow¹ osi¹gn¹³.
3. Ustalaj¹c stawkê dzienn¹, s¹d bierze pod uwagê dochody sprawcy, jego warunki
osobiste, rodzinne, stosunki maj¹tkowe i mo¿liwoœci zarobkowe; stawka
dzienna nie mo¿e byæ ni¿sza od 10 z³otych, ani te¿ przekraczaæ 2 000 z³otych.
Œrodkami karnymi s¹:
1) pozbawienie praw publicznych,
2) zakaz zajmowania okreœlonego stanowiska, wykonywania okreœlonego zawodu
lub prowadzenia okreœlonej dzia³alnoœci gospodarczej,
2a) zakaz prowadzenia dzia³alnoœci zwi¹zanej z wychowaniem, leczeniem, edukacj¹
ma³oletnich lub z opiek¹ nad nimi,
2b) obowi¹zek powstrzymania siê od przebywania w okreœlonych œrodowiskach
lub miejscach, zakaz kontaktowania siê z okreœlonymi osobami lub zakaz
opuszczania okreœlonego miejsca pobytu bez zgody s¹du,
3) zakaz prowadzenia pojazdów,
4) przepadek,
5) obowi¹zek naprawienia szkody,
6) nawi¹zka,
7) œwiadczenie pieniê¿ne,
podanie wyroku do publicznej wiadomoœci.
Pomoc postpenitencjarna
Udzielanie pomocy skazanym uregulowane jest w rozdziale VII Kodeksu karnego wykonawczego „Uczestnictwo spo³eczeñstwa w wykonywaniu orzeczeñ oraz pomoc w spo³ecznej readaptacji skazanych”. Dla pomocy postpenitencjarnej najistotniejsze znaczenie ma art. 43 Kkw, na podstawie którego zosta³ utworzony fundusz pomocy postpenitencjarnej.
Przychodami funduszu s¹ przede wszystkim potr¹cenia w wysokoœci 20% wynagrodzenia przys³uguj¹cego za pracê skazanych, a tak¿e z wykonania kar dyscyplinarnych, spadków, zapisów, darowizn, dotacji, zbiórek i innych Ÿróde³.
Œrodki funduszu przeznacza siê przede wszystkim na pomoc osobom opuszczaj¹cym zak³ady karne - pokrycie kosztów zakwaterowania, finansowanie poradnictwa i kursów, pomoc rzeczow¹ itp.
Pomoc z funduszu mo¿e byæ udzielana do czasu otrzymania jakichkolwiek œwiadczeñ z organów pomocy spo³ecznej nie d³u¿ej jednak ni¿ do 3 miesiêcy, a w szczególnie uzasadnionych wypadkach do 6 miesiêcy od dnia osadzenia lub zwolnienia. Pomocy z funduszu nie udziela siê osobom korzystajacym ze œwiadczeñ z innych Ÿróde³.
W szczególnie uzasadnionych wypadkach z funduszu pomocy postpenitencjarnej mog¹ tak¿e korzystaæ osoby pokrzywdzone przestêpstwem oraz ich rodziny. Oni tak¿e sk³adaj¹ wniosek do zawodowego kuratora s¹dowego w³aœciwego wed³ug miejsca zamieszkania.
Du¿¹ rolê w pomocy skazanym oraz ich spo³ecznej readaptacji odgrywaj¹ organizacje pozarz¹dowe. One tak¿e mog¹ korzystaæ ze œrodków finansowych funduszu pomocy postpenitencjarnej. W tym celu powinny z³o¿yæ wniosek do Ministra Sprawiedliwoœci, który po zapoznaniu siê z projektem programu podejmuje decyzjê o przyznaniu lub odmowie przyznania stosownych œrodków pieniê¿nych.
Przepisy (art. 164 kkw) daj¹ skazanemu mo¿liwoœæ wyznaczenia okresu przygotowania do zwolnienia oraz opracowanie tzw. programu zwolnieniowego. Czas taki mo¿e byæ wyznaczony w okresie do 6 miesiêcy przed koñcem kary lub przewidywanym warunkowym zwolnieniem. W czasie tym mo¿e byæ tak¿e wyznaczony kurator (lub organizacja pozarz¹dowa), który w porozumieniu ze skazanym okreœla trudnoœci, jakie mo¿e on spotkaæ w ¿yciu na wolnoœci oraz sposób ich przezwyciê¿enia. Kurator zapoznaje siê z sytuacj¹ ¿yciow¹ skazanego i uzyskuje informacjê, czy ma gdzie siê podziaæ po opuszczeniu zak³adu karnego, czy przyjmie go rodzina, czy ma zapewnion¹ pracê itp. W praktyce w programie zostaje okreœlone, jak¹ pomoc osoba przygotowuj¹ca siê do zwolnienia otrzyma w chwili zwalniania od dyrektora jednostki penitencjarnej, jak¹ od kuratora s¹dowego, a je¿eli istnieje taka potrzeba - od odpowiedniej organizacji pozarz¹dowej. Dzia³alnoœæ organizacji pozarz¹dowych na tym polu jest bardzo potrzebna. Prowadz¹ one przede wszystkim noclegownie, hostele, schroniska, w których osoby zwalniane z zak³adów karnych lub aresztów œledczych otrzymuj¹ nie tylko zakwaterowanie i wy¿ywienie, ale tak¿e zorganizowane poradnictwo, ró¿nego rodzaju terapie oraz pomoc w za³atwianiu spraw zwi¹zanych z ¿yciem codziennym oraz usamodzielnieniem.
POMOC POSTEPNITECJARNA :
Akty prawne reguluj¹ce pomoc postpenitencjarn¹ w roku 2012
1. Ustawa z dnia 06 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy
2. Rozporz¹dzenia Ministra Sprawiedliwoœci z dnia 03 stycznia 2012 roku w sprawie Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy
3. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o kuratorach s¹dowych
4. Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy spo³ecznej
5. Ustawa z dn. 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
6. Rozporz¹dzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dn. 26 listopada 2004 r., w sprawie rejestracji bezrobotnych i poszukuj¹cych pracy,
Z dniem 1. lipca 2011 r. zaczê³o obowi¹zywaæ nowe brzmienie art. 43 Kodeksu karnego wykonawczego, który obok dotychczas istniej¹cego Funduszu Pomocy Postpenitencjarnej stworzy³ Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym. Zmiana o tyle istotna, i¿ w trybie obowi¹zuj¹cych przepisów do dnia 30.06.2011 r., kuratorzy zawodowi w wyj¹tkowym sytuacjach udzielali pomocy w ramach dotychczas istniej¹cego Funduszu równie¿ osobom pokrzywdzonym przestêpstwem i ich rodzinom. W wyniku poczynionych zmian w art. 43 Kodeksu karnego wykonawczego, kurator zawodowy posiada legitymacjê do udzielania pomocy tylko osobom zwolnionym z zak³adów karnych i aresztów œledczych oraz cz³onkom ich rodzin lub cz³onkom rodzin osób pozbawionych wolnoœci. Osobom pokrzywdzonym przestêpstwem i ich rodzinom w ramach stworzonego Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym, pomocy udzielaj¹ stowarzyszenia, fundacje, organizacje i instytucje, z którymi zosta³a zawarta umowa na udzielanie takiej pomocy.
pomoc spo³eczna
Pomoc spo³eczna wspiera osoby i rodziny w wysi³kach zmierzaj¹cych do zaspokojenia niezbêdnych potrzeb i umo¿liwia im ¿ycie w warunkach odpowiadaj¹cych godnoœci cz³owieka. Zadaniem pomocy spo³ecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa powy¿ej, przez podejmowanie dzia³añ zmierzaj¹cych do ¿yciowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze œrodowiskiem. Pomoc spo³eczna obejmuje wsparciem osobê/ rodzinê dopóki cel pracy z ni¹ nie zostanie osi¹gniêty, pod warunkiem aktywnej wspó³pracy objêtych pomoc¹. Zadaniem pomocy spo³ecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa powy¿ej, przez podejmowanie dzia³añ zmierzaj¹cych do ¿yciowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze œrodowiskiem. Pomoc spo³eczna obejmuje wsparciem osobê/ rodzinê dopóki cel pracy z ni¹ nie zostanie osi¹gniêty, pod warunkiem aktywnej wspó³pracy objêtych pomoc¹.
Artyku³ 2 - Prawo do ¿ycia
1 Prawo ka¿dego cz³owieka do ¿ycia jest chronione przez ustawê. Nikt nie
mo¿e byæ umyœlnie pozbawiony ¿ycia, wyj¹wszy przypadki wykonania
wyroku s¹dowego skazuj¹cego za przestêpstwo, za które ustawa
przewiduje tak¹ karê.
2 Pozbawienie ¿ycia nie bêdzie uznane za sprzeczne z tym Artyku³em,
je¿eli nast¹pi w wyniku bezwzglêdnego koniecznego u¿ycia si³y:
a w obronie jakiejkolwiek osoby przed bezprawn¹ przemoc¹;
b w celu wykonania zgodnego z prawem zatrzymania lub
uniemo¿liwienia ucieczki osobie pozbawionej wolnoœci zgodnie z
prawem;
c w dzia³aniach podjêtych zgodnie z prawem w celu st³umienia
zamieszek lub powstania.
Artyku³ 3 - Zakaz tortur
Nikt nie mo¿e byæ poddany torturom ani nieludzkiemu lub poni¿aj¹cemu
traktowaniu albo karaniu.
Artyku³ 4 - Zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej
1 Nikt nie mo¿e byæ trzymany w niewoli lub w poddañstwie.
2 Nikt nie mo¿e byæ zmuszony do œwiadczenia pracy przymusowej lub
obowi¹zkowej.
3 W rozumieniu tego Artyku³u pojêcie "Pracy przymusowej lub
obowi¹zkowej" nie obejmuje:
a ¿adnej pracy, jakiej wymaga siê zwykle w ramach wykonywania kary
pozbawienia wolnoœci orzeczonej zgodnie z postanowieniami
Artyku³u 5 niniejszej Konwencji lub w okresie warunkowego
zwolnienia;
b ¿adnej s³u¿by o charakterze wojskowym, b¹dŸ s³u¿by wymaganej
zamiast obowi¹zkowej s³u¿by wojskowej w tych krajach, które uznaj¹
odmowê s³u¿by wojskowej ze wzglêdu na przekonania;
c ¿adnych œwiadczeñ wymaganych w stanach nadzwyczajnych lub
klêsk zagra¿aj¹cych ¿yciu lub dobru spo³eczeñstwa;
d ¿adnej pracy ani œwiadczeñ stanowi¹cych czêœæ zwyk³ych
obowi¹zków obywatelskich.
Artyku³ 5 - Prawo do wolnoœci i bezpieczeñstwa osobistego
1 Ka¿dy ma prawo do wolnoœci i bezpieczeñstwa osobistego. Nikt nie
mo¿e byæ pozbawiony wolnoœci, z wyj¹tkiem nastêpuj¹cych przypadków
i w trybie ustalonym przez prawo:
a zgodnie z prawem pozbawienia wolnoœci w wyniku skazania przez
w³aœciwy s¹d;
b zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania w przypadku
niepodporz¹dkowania siê wydanemu zgodnie z prawem orzeczeniu
s¹du lub w celu zapewnienia wykonania okreœlonego w ustawie
obowi¹zku;
c zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania w celu
postawienia przed w³aœciwym organem, je¿eli istnieje uzasadnione
podejrzenie pope³nienia czynu zagro¿onego kar¹ lub jeœli jest to
konieczne w celu zapobie¿enia pope³nienia takiego czynu lub
uniemo¿liwienia ucieczki po jego dokonaniu;
d pozbawienia nieletniego wolnoœci na podstawie zgodnego z prawem
orzeczenia w celu ustanowienia nadzoru wychowawczego lub
zgodnego z prawem pozbawienia nieletniego wolnoœci w celu
postawienia go przed w³aœciwym organem;
e zgodnego z prawem pozbawienia wolnoœci osoby w celu
zapobie¿enia szerzeniu przez ni¹ choroby zakaŸnej, osoby
umys³owo chorej, alkoholika, narkomana lub w³óczêgi;
f zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania osoby w celu
zapobie¿enia jej nielegalnemu wkroczeniu na terytorium pañstwa lub
osoby, przeciwko której toczy siê postêpowanie o wydalenie lub
ekstradycjê.
2 Ka¿dy, kto zosta³ zatrzymany, powinien zostaæ niezw³ocznie i w
zrozumia³ym dla niego jêzyku poinformowany o przyczynach
zatrzymania i o stawianych mu zarzutach.
3 Ka¿dy zatrzymany lub aresztowany zgodnie z postanowieniami ustêpu 1
lit c) niniejszego Artyku³u powinien zostaæ niezw³ocznie postawiony
przed sêdzi¹ lub innym urzêdnikiem uprawnionym przez ustawê do
wykonywania w³adzy s¹dowej i ma prawo byæ s¹dzony w rozs¹dnym
terminie albo zwolniony na czas postêpowania. Zwolnienie mo¿e zostaæ
uzale¿nione od udzielenia gwarancji zapewniaj¹cych stawienie siê na
rozprawê.
4 Ka¿dy, kto zosta³ pozbawiony wolnoœci przez zatrzymanie lub
aresztowanie, ma prawo odwo³ania siê do s¹du w celu ustalenia
bezzw³ocznie przez s¹d legalnoœci pozbawienia wolnoœci i zarz¹dzenia
zwolnienia, je¿eli pozbawienie wolnoœci jest niezgodne z prawem.
5 Ka¿dy, kto zosta³ pokrzywdzony przez niezgodne z treœci¹ tego Artyku³u
zatrzymanie lub aresztowanie, ma prawo do odszkodowania.
Artyku³ 6 - Prawo do rzetelnego procesu s¹dowego
1 Ka¿dy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego
sprawy w rozs¹dnym terminie przez niezawis³y i bezstronny s¹d
ustanowiony ustaw¹ przy rozstrzyganiu o jego prawach i obowi¹zkach o
charakterze cywilnym albo o zasadnoœci ka¿dego oskar¿enia w
wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej. Postêpowanie przed
s¹dem jest jawne, jednak prasa i publicznoœæ mog¹ byæ wy³¹czone z
ca³oœci lub czêœci rozprawy s¹dowej ze wzglêdów obyczajowych, z
uwagi na porz¹dek publiczny lub bezpieczeñstwo pañstwowe w
spo³eczeñstwie demokratycznym, gdy wymaga tego dobro ma³oletnich
lub gdy s³u¿y to ochronie ¿ycia prywatnego stron albo te¿ w
okolicznoœciach szczególnych, w granicach uznanych przez s¹d za
bezwzglêdnie konieczne, kiedy jawnoœæ mog³aby przynieœæ szkodê
interesom wymiaru sprawiedliwoœci.
2 Ka¿dego oskar¿onego o pope³nienie czynu zagro¿onego kar¹ uwa¿a siê
za niewinnego do czasu udowodnienia mu winy zgodnie z ustaw¹.
3 Ka¿dy oskar¿ony o pope³nienie czynu zagro¿onego kar¹ ma co najmniej
prawo do:
a niezw³ocznego otrzymania szczegó³owej informacji w jêzyku dla
niego zrozumia³ym o istocie i przyczynie skierowanego przeciwko
niemu oskar¿eniu;
b posiadania odpowiedniego czasu i mo¿liwoœci do przygotowania
obrony;
c bronienia siê osobiœcie lub przez ustanowionego przez siebie
obroñcê, a jeœli nie ma wystarczaj¹cych œrodków na pokrycie
kosztów obrony, do bezp³atnego korzystania z pomocy obroñcy
wyznaczonego z urzêdu, gdy wymaga tego dobro wymiaru
sprawiedliwoœci;
d przes³uchania lub spowodowania przes³uchania œwiadków
oskar¿enia oraz ¿¹dania obecnoœci i przes³uchania œwiadków obrony
na takich samych warunkach jak œwiadków oskar¿enia;
e korzystania z bezp³atnej pomocy t³umacza, je¿eli nie rozumie lub nie
mówi jêzykiem u¿ywanym w s¹dzie.
Artyku³ 7 - Zakaz karania bez podstawy prawnej
1 Nikt nie mo¿e byæ uznany za winnego pope³nienia czynu polegaj¹cego
na dzia³aniu lub zaniechaniu dzia³ania, którego wed³ug prawa
wewnêtrznego lub miêdzynarodowego nie stanowi³ czynu zagro¿onego
kar¹ w czasie jego pope³nienia. Nie bêdzie równie¿ wymierzona kara
surowsza od tej, któr¹ mo¿na by³o wymierzyæ w czasie, gdy czyn
zagro¿ony kar¹ zosta³ pope³niony.
2 Niniejszy Artyku³ nie stanowi przeszkody w s¹dzeniu i karaniu osoby
winnej dzia³ania lub zaniechania, które w czasie pope³nienia stanowi³y
czyn zagro¿ony kar¹ wed³ug ogólnych zasad uznanych przez narody
cywilizowane.
Artyku³ 8 - Prawo do poszanowania ¿ycia prywatnego i rodzinnego
1 Ka¿dy ma prawo do poszanowania swojego ¿ycia prywatnego i
rodzinnego, swojego mieszkania i swojej korespondencji.
2 Niedopuszczalna jest ingerencja w³adzy publicznej w korzystanie z tego
prawa z wyj¹tkiem przypadków przewidzianych przez ustawê i
koniecznych w demokratycznym spo³eczeñstwie z uwagi na
bezpieczeñstwo pañstwowe, bezpieczeñstwo publiczne lub dobrobyt
gospodarczy kraju, ochronê porz¹dku i zapobieganie przestêpstwom,
ochronê zdrowia i moralnoœci lub ochronê praw i wolnoœci osób.
Artyku³ 9 - Wolnoœæ myœli, sumienia i wyznania
1 Ka¿dy ma prawo do wolnoœci myœli, sumienia i wyznania; prawo to
obejmuje wolnoœæ zmiany wyznania lub przekonañ oraz wolnoœæ
uzewnêtrzniania indywidualnie lub wspólnie z innymi, publicznie lub
prywatnie, swego wyznania lub przekonañ przez uprawianie kultu,
nauczanie, praktykowanie i czynnoœci rytualne.
2 Wolnoœæ uzewnêtrzniania wyznania lub przekonañ mo¿e podlegaæ
jedynie takim ograniczeniom, które s¹ przewidziane przez ustawê i
konieczne w spo³eczeñstwie demokratycznym z uwagi na interesy
bezpieczeñstwa publicznego, ochronê porz¹dku publicznego, zdrowia i
moralnoœci lub ochronê praw i wolnoœci innych osób.
Artyku³ 10 - Wolnoœæ wyra¿ania opinii
1 Ka¿dy ma prawo do wolnoœci wyra¿ania opinii. Prawo to obejmuje
wolnoœæ posiadania pogl¹dów oraz otrzymywania i przekazywania
informacji i idei bez ingerencji w³adz publicznych i bez wzglêdu na
granice pañstwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Pañstw do
poddania procedurze zezwoleñ przedsiêbiorstw radiowych,
telewizyjnych lub kinematograficznych.
2 Korzystanie z tych wolnoœci poci¹gaj¹cych za sob¹ obowi¹zki i
odpowiedzialnoœæ mo¿e podlegaæ takim wymogom formalnym,
warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie s¹ przewidziane przez
ustawê i niezbêdne w spo³eczeñstwie demokratycznym w interesie
bezpieczeñstwa pañstwowego, integralnoœci terytorialnej lub
bezpieczeñstwa publicznego ze wzglêdu na koniecznoœæ zapobie¿enia
zak³óceniu porz¹dku lub przestêpstwu, z uwagi na ochronê zdrowia i
moralnoœci, ochronê dobrego imienia i praw innych osób oraz ze
wzglêdu na zapobie¿enie ujawnieniu informacji poufnych lub na
zagwarantowanie powagi i bezstronnoœci w³adzy s¹dowej.
Artyku³ 11 - Wolnoœæ zgromadzeñ i stowarzyszania siê
1 Ka¿dy ma prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzenia siê oraz
do swobodnego stowarzyszania siê, w³¹cznie z prawem tworzenia
zwi¹zków zawodowych i przystêpowania do nich dla ochrony swoich
interesów.
2 Wykonywanie tych praw nie mo¿e podlegaæ innym ograniczeniom ni¿ te,
które okreœla ustawa i które s¹ konieczne w spo³eczeñstwie
demokratycznym z uwagi na interesy bezpieczeñstwa pañstwowego lub
publicznego, odmowê porz¹dku i zapobieganie przestêpstwu, ochronê
zdrowia i moralnoœci lub ochronê praw i wolnoœci innych osób. Niniejszy
przepis nie stanowi przeszkody w nak³adaniu zgodnych z prawem
ograniczeñ korzystania z tych praw przez cz³onków si³ zbrojnych, policji
lub administracji pañstwowej.
Kurator dla doros³ych realizuje czynnoœci zwi¹zane z przygotowaniem skazanego do ¿ycia po zwolnieniu z zak³adu karnego niezw³ocznie po otrzymaniu decyzji komisji penitencjarnej lub orzeczenia s¹du penitencjarnego. W tym celu sporz¹dza, we wspó³dzia³aniu ze skazanym, program wolnoœciowy. Program ten opiera siê na analizie akt penitencjarnych i akt sprawy karnej oraz rozpoznaniu sytuacji rodzinnej i œrodowiskowej skazanego. Nastêpnie kurator, czêsto poprzez kontakt osobisty, przygotowuje œrodowisko rodzinne powrotu skazanego. W tym celu wspó³organizuje pomoc postpenitencjarn¹ poprzez rozpoznanie potrzeb skazanego i jego rodziny oraz kszta³towanie umiejêtnoœci zwalnianego do samodzielnego rozwi¹zywania trudnoœci ¿yciowych. Czynnoœci prowadzone przez kuratora opieraj¹ siê wówczas na wspó³dzia³aniu ze skazanym i s³u¿b¹ penitencjarn¹ zak³adów karnych, organami administracji rz¹dowej i samorz¹du terytorialnego oraz innymi podmiotami, których celem dzia³ania jest pomoc w spo³ecznej readaptacji skazanych. Kurator zawodowy dla doros³ych uczestniczy ponadto w posiedzeniach s¹du penitencjarnego, dotycz¹cych spraw osób znajduj¹cych siê pod dozorem i prowadzi na bie¿¹co dokumentacjê pracy ze skazanym. Przygotowanie skazanego do ¿ycia po zwolnieniu, szczególnie warunkowym, nie jest przeznaczone do sprawdzania zachowania skazanego w zak³adzie karnym, ale do za³atwienia spraw
sprzyjaj¹cych adaptacji spo³ecznej skazanego. Jeœli skazany ma odpowiednie warunki przysz³ej adaptacji (mieszkanie, œrodowisko, rodzina, praca itd.), d³ugi program wolnoœciowy i wyznaczenie okresu przygotowawczego jest zbêdne, a sprowadza siê do decyzji co do terminu zwolnienia z odbywania kary.
Program wolnoœciowy spe³nia bardzo wa¿na rolê dla dalszej resocjalizacji osoby zwalnianej. Obejmuje on tak istotne dzia³ania jak: doradztwo pedagogiczne w sprawach rodzinnych i socjalno - bytowych, bie¿¹c¹ pomoc w rozwi¹zywaniu problemów osobistych wiêŸniów, analizowanie przewidywanych trudnoœci adaptacyjnych i pomoc prawn¹. W celu jego realizacji konieczna jest sta³a wspó³praca kuratorów s¹dowych z jednostkami penitencjarnymi. Przybra³a ona formê zinstytucjonalizowan¹ w postaci powo³ania tzw. kuratorów penitencjarnych. Przejmuj¹ oni wiêŸniów skierowanych np. do warunkowego przedterminowego zwolnienia ju¿ na terenie zak³adu karnego wprost spod opieki wychowawców. Mog¹ rozpocz¹æ pracê œrodowiskow¹ i adaptacyjn¹ ze skazanym .Kuratorem penitencjarnym jest s¹dowy kurator zawodowy delegowany przez Prezesa S¹du Okrêgowego do pracy z wiêŸniami wymagaj¹cymi spo³ecznej readaptacji przed zwolnieniem z jednostki penitencjarnej w której kurator ten pe³ni swe obowi¹zki. jeszcze na terenie jednostki. Ju¿ wtedy mog¹ pomóc mu w za³atwieniu problemów czekaj¹cych go na wolnoœci. Je¿eli skazany pochodzi z terenu innego s¹du rejonowego, kuratorzy penitencjarni kontaktuj¹ siê z tamtejsz¹ s³u¿b¹ kuratorsk¹ i przekazuj¹ niezbêdne informacjê oraz zalecenia co do dalszej pracy ze zwolnionym. Wa¿na rola kuratora penitencjarnego zawiera siê w pe³nieniu przez niego funkcji mediatora w razie nieporozumieñ miêdzy skazanymi a cz³onkami ich rodzin, w nawi¹zaniu zerwanych wiêzi ma³¿eñskich i rodzicielskich. Kuratorzy penitencjarni maj¹ mo¿liwoœæ sta³ego, codziennego kontaktowania siê ze skazanymi i wychowawcami w sprawach m.in. trudnej sytuacji rodzinnej skazanych, przepustek, przerw w karze i warunkowych przedterminowych zwolnieñ.