Rachunkowość finansowa Wykład 1 29-03-2010
Podmiotem rachunkowości jest jednostka gospodarcza, przy czym wyodrębnienie majątkowe
jest konieczne (jest to punkt wyjścia dla całej rachunkowości)
Mo\
e być wyodrębnienie:
" formalno prawne  gdy jednostka ma osobowość prawną
" umowny  inaczej konwencjonalny  np. wydzielenie zakładu w ramach większego
przedsiębiorstwa.
Przedmiot rachunkowości:
1. W ujęciu statycznym
Przedmiotem jest majątek jednostki, wyrazem ujęcia statycznego jest bilans księgowy
pokazujący majątek w ujęciu statycznym; spojrzenie umowne
2 W ujęciu dynamicznym
Przedmiotem jest majątek jednostki oraz zmiany w nim zachodzące na skutek zdarzeń
gospodarczych
Majątek jednostki  środki gospodarcze - ogół środków trwałych i pienię\
nych,
zobowiązania pienię\
ne w stosunku do innych osób prawnych bądz
fizycznych = długi;
Np. zobowiązania wobec pracowników (poniewa\
nie są wypłacane codziennie)
Ogół środków gospodarczych = aktywa
Ogół długów = pasywa
Suma aktywów = suma pasywów (majątek czysty)
Pasywa kiedyś składały się tylko z długu, dziś tak\
e z kapitału własnego
Dwa spojrzenia na majątek:
1. struktura rzeczowa majątku (aktywa).
2. na majątek ale z punktu widzenia z
ródeł finansowania (pochodzenia) majątku (kto nas
wyposa\
ył i na jak długo)
Ka\
dy składnik majątku posiada swoje z
ródło finansowania i vice versa.
Charakter ogólny poniewa\
czasami nie mo\
na ściśle określić dokładnie który składnik z
czego był finansowany...
AT są pokrywane w pierwszej kolejności z KW???
W ka\
dej jednostce mo\
emy wyró\
nić bardzo du\
a ilość składników majątkowych
ró\
niących się: przeznaczeniem, postacią, wartością i okresem pozostawania w danej
jednostce, dlatego konieczność ścisłej klasyfikacji!!!
Główne kryterium: zachowanie postacie w powiązaniu z kryterium płynności.
Płynność mo\
liwość spienię\
enia danego składnika; w pełni płynne są pieniądze np. gotówka
w kasie
Aktywa:
1
Rachunkowość finansowa Wykład 1 29-03-2010
- trwałe (nie zmieniają swojej postaci w trakcie u\
ywania; u\
ywane są przez dłu\
szy okres
czasu)
- obrotowe (zmieniają swoją postać i jednocześnie uzyskują coraz większą płynność; przez
okres krótszy ni\
rok)
ŚRODKI GOSPODARCZE:
AT AO
1. Wartości niematerialne i prawne 1. Zapasy
2. Rzeczowe aktywa trwałe 2. Nale\
ności krótkoterminowe
3. Nale\
ności długoterminowe 3. Inwestycje krótkoterminowe
4. Inwestycje długoterminowe 4.
AKTYWA TRWAA
E
Ad 1.) Wartości niematerialne i prawne
a) koszty zakończonych prac rozwojowych (szczególnego rodzaju koszty przewidziane
do długotrwałego rozliczania w czasie)
b) Wartość firmy
c) Nabyte prawa majątkowe
Ad 2.) Rzeczowe aktywa trwałe
a) środki trwałe
b) środki trwałe w budowie
Ad 3.) Nale\
ności długoterminowe
Ad 4.) Inwestycje długoterminowe
a) nieruchomości
b) wartości materialne i prawne
c) Długoterminowe aktywa finansowe
1a) koszty związane z pracami rozwojowymi dotyczącymi produkcji nowych produktów bądz

wdro\
enia nowych technologii
(gdyby były traktowane jako koszty - obcią\
ałyby wynik finansowy w pewnym przedziale
czasowym, ale produkujemy nowe produkty przecie\
w dłu\
szym w okresie czasowym);
te koszty są aktywowane i stopniowo rozliczane w okresie dłu\
szym ni\
rok
1b) powstaje tylko gdy jednostka zmienia właściciela ( w jednostce która od początku jest w
rękach jednego właściciela takiego składnika nie ma)
Wartość firmy = ró\
nica pomiędzy ceną nabycia określonej jednostki, a ni\
szą od niej
wartości godziwą aktywów netto
Aktywa netto = aktywa  długi;
Wartość godziwa  nie jest równoznaczna z wartością rynkową, wartość rynkowa jest jedną z
postaci wartości godziwej
Wartośc firmy łączy się z jej renomą
2
Rachunkowość finansowa Wykład 1 29-03-2010
1c) prawa autorskie, licencje, prawa do wynalazków, znaki towarowe
2a) składniki AT odpowiadają ekonomicznej kategorii środków pracy, ró\
norodne, dalsza
klasyfikacja:
grunty, budynki, budowle, maszyny
Muszą mieć 3 cechy:
- okres u\
ytkowania dłu\
szy ni\
1 rok
- kompletne i zdatne do u\
ytku
-przeznaczone są na własne potrzeby lub do oddania w u\
ywanie na podstawie odpowiedniej
umowy
Cechą charakterystyczną środków trwałych jest stopniowe zu\
ywanie się
Wyra\
one w rachunkowości poprzez dokonywanie odpisów umorzeniowo amortyzacyjnych.
Umorzenie `" amortyzacja
Umorzeniem nazywa się zmniejszenie wartości początkowej środka trwałego na skutek
zu\
ycia
Wartość początkowa  zu\
ycie = wartość netto (aktualna wartość)
Amortyzacja  zaliczenie tego samego zu\
ycia w cię\
ar kosztów
Odpisy umorzeniowo amortyzacyjne cecha szczególna środków trwałych (ale równie\

wartości niematerialnych i prawnych)
2b)Kiedyś to były inwestycje i budowle oraz inwestycje i budowle w toku
Specyficzny składnik wyra\
a się ogółem kosztów poniesionych w związku z niezakończoną
budową, monta\
em bądz
ulepszeniem środka trwałego
Obejmuje koszty ponoszone z budową  gdy zakończona to do 2a
3) o terminie zapłaty dłu\
szym ni\
1 rok; nale\
ności = kwoty do otrzymania
4abc) posiada by w przyszłości uzyskać korzyści ekonomiczne
ewentualnie nabyte prawa majątkowe (np. licencja której nie potrzebujemy ale przewidujemy
\
e w przyszłości wzrośnie popyt)
4c) obejmuje udziały i akcje, długoterminowe papiery wartościowe, udzielone po\
yczko
długoterminowe
AKTYWA OBROTOWE
Przechodzą przez kolejne etapy cyklu produkcyjnego  ruch okrę\
ny środków obrotowych
Zapasy  rzeczowe składniki majątku obrotowego
Zapasy
1) materiały
a) materiały podstawowe
b) materiały pomocnicze
c) paliwo
3
Rachunkowość finansowa Wykład 1 29-03-2010
d) części zamienne maszyn i urządzeń
e) opakowania
f) odpady
2) produkcja niezakończona
a) półfabrykaty (przeszły jakiś etap cyklu, mogą być magazynowane bądz

sprzedawane)
b) produkcja w toku ( to co w danym momencie le\
y na taśmie produkcyjnej)
3) produkty gotowe (składniki które są efektem pracy danej jednostki
a) wyroby gotowe
b) usługi zakończone
4) Towary (składniki , które zostały zakupione w celu dalszej odsprzeda\
y)
Ad 1.) zakupywane by je przetworzyć na towary gotowe
Nale\
ności krótkoterminowe: (krótsze ni\
rok )  nale\
ne od innych osób prawnych bądz

fizycznych
- nale\
ności od odbiorców ( za sprzedane wyroby gotowe, towary  pod warunkiem \
e zapłata
ma nastąpić w terminie póz
niejszym)
- nale\
ności z tytułu delegacji
Inwestycje krótko terminowe:
- krótko terminowe aktywa finansowe rozumiane jako:
1) krótkoterminowe papiery wartościowe
2) środki pienię\
ne:
a) w kasie (gotówka)
b) na rachunkach bankowych
c) inne środki pienię\
ne weksle i czeki o terminie płatności krótszym ni\
3
miesiące
Klasyfikacja z
ródeł finansowania majątku
Pasywa:
- kapitał własny
- kapitał obcy
KAPITAA
WA
ASNY
a) powierzone - odzwierciedlają wkład finansowy właścicieli jednostki
b) samofinansowania (tworzone z wypracowanego zysku)
Ad a) Kapitały tworzone w ró\
ny sposób w zale\
ności od formy organizacyjno-prawnej
jednostki; powstają w momencie powstawania jednostki
Kapitały (fundusze) własne jednostki
1) Przedsiębiorstwa państwowe
4
Rachunkowość finansowa Wykład 1 29-03-2010
- fundusz zało\
ycielski (powstawał przy powołaniu do \
ycia i stanowił
równowartość majątku oddanego do dyspozycji przedsiębiorstwu przez
państwo)
- fundusz przedsiębiorstwa (powstaje z wypracowanego zysku)
2) spółdzielnie
- fundusz udziałowy (powstaje z udziałów wniesionych przez
spółdzielców)
- fundusz zasobowy
3) Spółki akcyjne
- kapitał akcyjny
- kapitał zapasowy
- kapitał rezerwowy
4) Spółki z o.o.
-kapitał udziałowy
- kapitał zapasowy
- kapitał rezerwowy
Do kapitału własnego zalicza się równie\
wynik finansowy (mo\
e być dodatni lub ujemny)
- niepodzielny zysk z lat ubiegłych
- wynik roku bie\
ącego
KAPITAA
Y OBCE
Do dyspozycji jednostki na czas ograniczony, jednostka zobowiązana jest oddać bądz

składnik bądz
równowartość
Podział:
Kryterium czasu:
- krótkoterminowe
- długoterminowe
Kryterium osoby wierzyciela:
-kredyty bankowe
- zobowiązania wobec dostawcy
- zobowiązania wobec bud\
etu ( z tytułu podatków)
- zobowiązania wobec pracowników z tytułu wynagrodzeń
Inwentarz  wykaz składników aktywów i pasywów (element pojęcia ksiąg rachunkowych)
Jest szczegółowym zestawienim wszystkich składników majątku jednostki oraz z
ródeł ich
finansowania w jednostkach naturalnych i pienię\
nych. Inwentarz poprzedzony
inwentaryzacją sporządzają jednostki które dotychczas nie prowadziły ksiąg rachunkowych w
sposób określony ustawą. A więc inwentarz poprzedza sporządzenie bilansu otwarcia. Składa
się z trzech części:
W części I
A. Składniki majątku trwałego i obrotowego
B. Zobowiązania  wymieniane konkretnie(stan bierny)
C. określenie majątku czystego = KW
5