background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 
 

 

 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
 

NARODOWEJ 

 
 

 
 
 
Halina Zwolska 

 

 

 
 
 
Kształtowanie 

wizerunku 

pracownika 

pomocniczego 

obsługi hotelowej 913[01].O1.03 

 

 

 
 
 
 

Poradnik dla ucznia 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Recenzenci:  
mgr Barbara Siarkowska 
mgr Anna Pilch-Szatanik 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr Halina Zwolska 
 
 
 
Konsultacja: 
dr inż. Marek Krzemiński 
 
 
 
 
 
 
 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  913[01].O1.03 
„Kształtowanie  wizerunku  pracownika  pomocniczego  obsługi  hotelowej”,  zawartego  
w modułowym programie nauczania dla zawodu pracownik pomocniczy obsługi hotelowej. 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

SPIS TREŚCI 

 

1.Wprowadzenie 

2. Wymagania wstępne 

3. Cele kształcenia 

4. Materiał nauczania 

4.1. Wygląd zewnętrzny i inne elementy wizerunku pracownika hotelarstwa 

4.1.1. Materiał nauczania 
4.1.2. Pytania sprawdzające 
4.1.3. Ćwiczenia 
4.1.4. Sprawdzian postępów 


10 
11 
12 

4.2. Komunikacja interpersonalna 

4.2.1. Materiał nauczania 
4.2.2. Pytania sprawdzające 
4.2.3. Ćwiczenia 
4.2.4. Sprawdzian postępów 

13 
13 
16 
17 
18 

4.3. Etyka zawodowa. Elementy etyki hotelarskiej

 

4.3.1. Materiał nauczania 
4.3.2. Pytania sprawdzające 
4.3.3. Ćwiczenia 
4.3.4. Sprawdzian postępów 

19 
19 
22 
22 
24 

4.4. Kultura osobista, savoir-vivre pracownika hotelarstwa

 

4.4.1. Materiał nauczania 
4.4.2. Pytania sprawdzające 
4.4.3. Ćwiczenia 
4.4.4. Sprawdzian postępów 

25 
25 
28 
28 
30 

4.5. Współpraca z zespołem i przełożonym

 

4.5.1. Materiał nauczania 
4.5.2. Pytania sprawdzające 
4.5.3. Ćwiczenia 
4.5.4. Sprawdzian postępów 

31 
31 
32 
33 
34 

4.6. Autoprezentacja 

4.6.1. Materiał nauczania 
4.6.2. Pytania sprawdzające 
4.6.3. Ćwiczenia 
4.6.4. Sprawdzian postępów 

35 
35 
37 
37 
38 

4.7. Aktywne poszukiwanie pracy 

4.7.1. Materiał nauczania 
4.7.2. Pytania sprawdzające 
4.7.3. Ćwiczenia 
4.7.4. Sprawdzian postępów 

39 
39 
42 
42 
44 

5. Sprawdzian osiągnięć 

45 

6. Literatura 

50 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1.  WPROWADZENIE 

 

Poradnik  będzie  Ci  pomocny  w  przyswajaniu  wiedzy  z  zakresu  podstawowych 

obowiązków  pracownika  pomocniczego  obsługi hotelowej, a w szczególności: elementarnych 
zasad  kultury  osobistej  i  etyki  hotelarskiej,  obsługi gości hotelowych z uwzględnieniem zasad 
kultury  i  savoir-vivre,  technik  komunikacji  interpersonalnej  i  autoprezentacji  oraz  metod 
aktywnego poszukiwania pracy. 

W poradniku zamieszczono: 

– 

wymagania  wstępne  –  wykaz  umiejętności,  jakie  powinieneś  posiadać,  abyś  bez 
problemów mógł korzystać z poradnika,  

– 

cele  kształcenia  –  wykaz  umiejętności,  jakie  powinieneś  zdobyć  podczas  pracy  
z poradnikiem, 

– 

materiał  nauczania  –  wiadomości  niezbędne  do  opanowania  treści  programu  jednostki 
modułowej, 

– 

zestaw pytań, abyś mógł sprawdzić, czy już posiadasz określoną wiedzę, 

– 

ćwiczenia,  które  pomogą  Ci  zweryfikować  wiadomości  oraz  ukształtować  umiejętności 
praktyczne, 

– 

sprawdzian postępów, 

– 

sprawdzian osiągnięć, przykładowy zestaw zadań. Zaliczenie testu potwierdzi opanowanie 
materiału zawartego w programie jednostki modułowej, 

– 

literaturę uzupełniającą. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

913[01].O1 

Podstawy zawodu 

913[01].O1.01 

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa 

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej 

oraz ochrony środowiska 

913[01].O1.02 

Stosowanie przepisów prawa  

w działalności zawodowej 

913[01].O1.03 

Kształtowanie wizerunku pracownika 

pomocniczego obsługi hotelowej  

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej  powinieneś umieć: 

− 

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu komunikacji interpersonalnej,  

− 

korzystać z różnych źródeł informacji, 

− 

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje, 

− 

użytkować nowoczesny sprzęt biurowy, 

− 

obsługiwać komputer na poziomie podstawowym, 

− 

pracować w grupie, 

− 

określać różnice między odpowiedzialnością służbową i materialną, 

− 

rozumieć znaczenie postawy lojalnej, dyspozycyjnej i dyskretnej, 

− 

uczestniczyć w dyskusji oraz prezentacji, 

− 

oceniać własne możliwości sprostania wymaganiom wybranego zawodu, 

− 

identyfikować własne cechy osobowości, umiejętności, 

− 

wykazywać się znajomością podstawowych zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: 

− 

zadbać o higienę osobistą oraz wygląd zewnętrzny, 

− 

zastosować zasady estetyki ubioru, 

− 

zastosować podstawowe zasady komunikowania się, 

− 

utrzymać porządek na stanowisku pracy, 

− 

zastosować zasady kultury osobistej, 

− 

zastosować zasady etyki zawodowej, 

− 

zastosować przepisy obowiązujące w regulaminie hotelowym, 

− 

zastosować zasady obsługi gości hotelowych, 

− 

zastosować zasady współpracy w zespole, 

− 

zastosować procedury postępowania w kontaktach z przełożonymi, 

− 

zachować się w sytuacjach nietypowych w pracy zawodowej, 

− 

zastosować metody aktywnego poszukiwania pracy, 

− 

dokonać autoprezentacji. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4.  MATERIAŁ NAUCZANIA 

 
4.1.  Wygląd zewnętrzny i inne elementy wizerunku pracownika 

hotelarstwa 

 
4.1.1.  Materiał nauczania 

 

W  przedsiębiorstwie  usługowym,  jakim  jest  hotel,  praca  personelu  ma  decydujące 

znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania firmy.  

W  tej  branży  klient  ma  wyjątkowo  dużą  styczność  z  personelem.  Istotą  hotelarstwa  jest 

gościnność,  wysoki  poziom  moralny  i  zawodowy  pracowników.  Gość  oczekuje  w  hotelu 
życzliwości  i  zrozumienia,  chce  mieć  kontakt  z  personelem  fachowym  i  dyskretnym, 
umiejącym  okazać  zainteresowanie  jego  sprawami.  Oczekuje,  że  pracownik  hotelu  będzie 
zawsze  miał  dla  niego  czas  i  szybko  załatwi  wszystkie  sprawy,  o  które  zostanie  poproszony. 
Dla gościa w hotelu najważniejsza jest obsługa. 

Gość hotelowy oczekuje również nienagannego wyglądu zewnętrznego pracownika, który 

go obsługuje. 

Pracownik  obiektu  hotelarskiego  musi posiadać specyficzne  umiejętności  techniczne oraz 

wiedzę z zakresu socjologii i psychologii.  

W  czasie  pracy  wszystkich  pracowników  obowiązuje  noszenie  strojów  służbowych  

i  identyfikatorów.  Niedopuszczalne  jest,  aby  pracownicy  pracowali  w niejednolitych  strojach, 
rozpiętych kołnierzykach, sandałach [9, s. 37]. 

Dla wszystkich pracowników hotelu, którzy mają bezpośredni kontakt z gośćmi w czasie 

wykonywania swoich obowiązków służbowych, jest rzeczą istotną zachowanie odpowiedniego 
wyglądu  i higieny  osobistej.  Także  i  ci  z pracowników,  których  miejsca  pracy  znajdują się na 
zapleczu  hotelu  i  mają  niekiedy  sporadycznie  kontakty  z  gośćmi,  powinni  zatroszczyć  się 
o swój wygląd i higienę. 

Wizerunek pracownika hotelarstwa tworzą następujące elementy: 

1)  wygląd zewnętrzny, 
2)  sposób poruszania się, 
3)  sposób zachowania się, 
4)  sposób mówienia, 
5)  autoprezentacja. 

Wygląd  zewnętrzny  ma  bardzo  duże  znaczenie  dla  samego  pracownika.  Przekonanie  

o  tym,  że  dobrze  wygląda,  wpływa  na  wszystko, co robi,  ponieważ przekonanie  to  poprawia 
jego samopoczucie. 

Ogromne  znaczenie  wyglądu  zewnętrznego  wynika  z  faktu,  że  ludzie  na  jego  podstawie 

wyrabiają sobie zdanie na temat innych osób [3, s. 29–30].  

Elementami,  które  określają  wygląd  zewnętrzny  są:  ubiór,  makijaż,  fryzura,  higiena 

osobista. 

Ubiór  musi  być  dostosowany  do  stanowiska,  zawodu  i  sytuacji,  w  których  znajduje  się 

pracownik.  Wszystkich  pracowników  w  hotelu  obowiązują  jednolite  stroje  służbowe  
i  identyfikatory.  Stroje  służbowe  są  przydzielone  dla  poszczególnych  grup  pracowników,  
z  podziałem  na  kierownictwo,  pracowników,  którzy  bezpośrednio  obsługują  gości, 
pracowników zaplecza (w tym osoby sprzątające), praktykantów.  

Najważniejszą  zasadą  dobrego  ubioru  jest  to,  że  powinien  on  być  zawsze  czysty  

i wyprasowany, a jego rozmiar dobrze dobrany do sylwetki – nie może być zbyt obszerny ani 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

zbyt  mocno  przylegający  do  sylwetki.  Także  buty  muszą  być  zawsze  nieskazitelnie  czyste. 
Obuwie,  noszone  w  pracy,  powinno  być  wygodne,  powinno  mieć  odpowiednią  prezencję  
i prawidłowy kształt. But powinien być odpowiedniego koloru, zharmonizowany ze strojem. 

Fryzura  i  makijaż  są  to  najbardziej  zmienne  elementy  wyglądu  zewnętrznego 

pracownika.  Nie  ma  jednak  dobrej  fryzury,  jeżeli  włosy  nie  są  zdrowe,  a  zdrowe  włosy  są 
lśniące i puszyste. Uczesanie, poza jakością włosów i ich kolorem, musi uwzględniać typ, wiek 
i  kształt  twarzy  oraz  proporcje  figury.  Ważne  jest,  aby  fryzura  była  łatwa  do  ułożenia  i nie 
naszpikowana  błyszczącymi  spinkami  lub  grzebykami.  Mężczyźni  powinni  mieć  włosy  ładnie 
ostrzyżone (wąsy i brody także powinny być zadbane i przystrzyżone). Kobietom długie włosy 
nie  powinny  zasłaniać  twarzy  (powinny  być  związane  lub  spięte).  Do codziennego  makijażu 
należy  używać  kosmetyków  najnowszej  generacji,  które  ukrywają  niedostatki  urody.  Nie 
należy  stosować  zbyt  krzykliwych  kolorów.  Makijaż  powinien  być  dyskretny,  w  pastelowym 
odcieniu, zrobiony na zadbanej i oczyszczonej twarzy. 

Higiena  osobista  w  języku  potocznym  rozumiana  jest  jako  utrzymywanie  czystości. 

Sprowadza się ona do takiego postępowania, aby zapewnić prawidłowy rozwój, ochronę przed 
chorobami,  maksymalną  sprawność  fizyczną  i  umysłową  oraz  dobre  samopoczucie.  Higieny 
osobistej  nie  należy  utożsamiać  jedynie  z  troską  o  czystość  ciała,  byłaby  to  bowiem  tylko 
higiena powierzchowna, gdy tymczasem higiena osobista musi uwzględniać wszystkie narządy 
i  konstrukcje  ciała  danego  człowieka,  jego  wiek,  płeć,  stan  zdrowia,  sytuacje  społeczną, 
zawód, zajęcia, warunki bytowe [11, s. 108].

 

Dbanie  o  higienę,  a  więc:  codzienny  prysznic,  czysta  odzież,  dezodorant  o  niezbyt 

intensywnym zapachu, przycięte paznokcie, świeży oddech, czyste włosy bez śladu łupieżu na 
odzieży,  białe  zęby  to  ważne  elementy  wyglądu  zewnętrznego,  których  osiągnięcie  możliwe 
jest tylko wtedy, gdy podstawowe zasady w zakresie utrzymywania czystości są rygorystycznie 
przestrzegane [3, s. 37]. 

Sposób poruszania się obserwowany jest w różnych codziennych sytuacjach. Najczęściej 

sytuacje te dotyczą: stania, siedzenia i chodzenia. Dlatego ważne jest, aby zwracać uwagę na te 
elementy  w  trakcie  wykonywania  czynności  zarówno  w  pracy,  jak  i  poza  nią.  Oprócz 
wyprostowanej postawy istotne jest, aby nie trzymać rąk w kieszeniach, gdyż nie jest to dobrze 
kojarzone  przez  otoczenie.  Poza  tym  w  trakcie  poruszania  bardzo  ważne  jest,  aby  ręce 
swobodnie opuszczać, gdyż wtedy wygląda to najlepiej. Rąk nie powinno splatać się na piersi, 
gdyż  odczytywane  jest  to  jako  brak  otwartości  w  stosunku  do rozmówcy.  Podczas  rozmowy 
dłonie  najlepiej  trzymać  na  wysokości  pasa,  ze  splecionymi  palcami  oznaczającymi  uwagę 
wobec rozmówcy i przyjazne nastawienie. 

Sposób  zachowania  się  pracownika  hotelarstwa  będzie  szczegółowo  opisany  

w  rozdziale  4.2.  Etyka  zawodowa.  Elementy  etyki  hotelarskiej.  Poniżej  przedstawiono  
w  ogólnym  zarysie  podstawowe  elementy,  mające  wpływ  na  ocenę  sposobu  zachowania  się 
pracownika hotelarstwa: 

 

uprzejmość, takt i życzliwy stosunek do ludzi, 

 

umiejętność słuchania drugiej osoby bez przerywania jej, 

 

punktualność  –  jej  przestrzeganie  jest  wyrazem  szacunku  dla  osób,  z  którymi  się 
spotykamy. Jej brak nie da się usprawiedliwić w żaden sposób, 

 

dotrzymywanie  słowa  –  to  w  zasadzie  cecha  charakteru  bardzo  szanowana  przez  ludzi. 
Człowiek,  który  dotrzymuje  słowa,  jest  człowiekiem  spolegliwym,  a  więc  takim,  na 
którym można polegać i można mu zaufać, 

 

dyskrecja,  czyli umiejętność dochowania tajemnicy. Ludzie dyskretni nie wdzierają się do 
cudzych spraw, są taktowni i delikatni, 

 

przestrzeganie zasad savoir-vivre`u [3, s. 44]. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

Sposób mówienia  
Mówić  należy  niezbyt  donośnym  i  spokojnym  głosem,  ale  bez  monotonii.  Stanowczo 

należy  unikać  teatralnego  akcentowania  i  przesadnej  modulacji,  czyli  niedostosowanej  do 
wypowiadanych  słów  siły  wysokości  i  barwy  głosu.  Rozmówca  często  po  głosie  może 
rozpoznać  stan  emocjonalny  mówiącego,  na  przykład  silne  wzburzenie,  zdenerwowanie  czy 
strach są wyczuwalne w głosie i dlatego też mówiący powinien starać się zapanować nad tymi 
uczuciami.  Tak  więc  bardzo  ważna  jest  intonacja,  czyli  ton  i  modulacja  głosu  oraz 
akcentowanie wyrazów.  

Tempo  wypowiedzi  powinno  być  dostosowane  do  okoliczności,  szybciej  należy  mówić  

o sprawie, którą znają uczestnicy rozmowy, wolniej o sprawie, która jest dla nich nowa.  

W  niektórych  sytuacjach  ważne  jest,  aby  to,  co  mówimy,  było  sugestywne  

i  przekonywujące,  ale  w  każdej  sytuacji  forma  tego,  co  mówimy,  musi  być  uprzejma  
[3, s. 44–45]. 

Autoprezentacja  
Treści  dotyczące  autoprezentacji  będą  szczegółowo  opisane  w  materiale  rozdziału  4.6. 

Autoprezentacja. 

Najlepszym  elementem  kształtowania  wizerunku  jest  autoprezentacja,  pozwala  ona, 

bowiem  na  ukrywanie  niektórych  swoich  wad,  by  uwydatnić  zalety.  Każdy  pracownik  
w sytuacjach, w których reprezentuje swoją firmę, powinien ukrywać swą zawiść, agresję czy 
inne  równie  negatywne  nastroje,  smutki  i  żale,  by  prezentować  swoje  umiejętności,  wiedzę  
i  doświadczenie  oraz  okazywać  swoją  pracowitość,  uczciwość  i  sumienność.  Wszystko  to, 
bowiem  wpływa  na  opinię  innych  ludzi  o  samym  pracowniku  oraz  o  firmie,  która  zatrudnia 
doświadczonych  pracowników,  a  więc  jest  w  stanie  zaspokoić  oczekiwania  potencjalnego 
klienta w profesjonalny sposób. 

Wygląd  zewnętrzny  i  sposób  bycia  pracowników  spełniają  istotną  rolę  w  pracy  

w  obiektach  hotelarskich.  Podsumowując  zaprezentowane  elementy,  które  składają  się  na 
wizerunek  pracownika  hotelarstwa  można  spróbować  określić  sylwetkę  wzorowego 
hotelarza

1)  Idealne cechy fizyczne pracownika: 

 

sprawność i dobra kondycja fizyczna, 

 

postawa wyprostowana, zgrabna sylwetka, 

 

odporność na zmęczenie – praca wielogodzinna w dzień, w nocy w postawie stojącej, 
wymagającej chodzenia, 

 

odporność na brak snu – dyżury po 12 godzin w porze nocnej, 

 

odporność na nieregularność posiłków, 

 

odporność  na  pracę  w  warunkach  ciągłego  ruchu  i  hałasu,  które  wyznacza 
nieregularne nasilenie natężenia pracy (ruch falowy). 

2)  Oczekiwane cechy zewnętrzne: 

 

dobra prezentacja – wzrost średni i wysoki, 

 

fryzura skromna u pań, u mężczyzn włosy starannie i krótko ostrzyżone, 

 

brak jakichkolwiek rażących dysproporcji w budowie twarzy i ciała, 

 

dbałość o higienę osobistą, 

 

estetyka  ubioru,  umiejętność  dobierania  ubiorów  w  kolorach  spokojnych,  nie 
ekstrawaganckich, 

 

umiar w stosowaniu ozdób i makijażu, 

 

wymagany  chód  spokojny,  sprężysty,  niedozwolone  jest  bieganie  –  wywołuje 
wrażenie nerwowości, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

10 

 

 

w  czasie  poruszania  się  pracownik  powinien  pamiętać, że  zawsze  gość  ma  wszędzie 
pierwszeństwo, 

 

opanowanie  mimiki  twarzy  –  umiejętność  panowania  i  kontrolowania  nad  wyrazem 
swojej twarzy, 

 

panowanie nad gestami i odruchami (eliminowanie gestykulacji), 

 

estetyka ruchów i ich ograniczenie do niezbędnego minimum [9, s. 37]. 

Pracownicy  branży  hotelarskiej,  oprócz  umiejętności  technicznych  i  wiedzy  z  zakresu 

socjologii i psychologii, powinni posiadać:  

 

cierpliwość, opanowanie, uprzejmość, uczciwość,  

 

kulturę osobistą, życzliwość, wyrozumiałość, powściągliwość, 

 

odpowiedzialność, poczucie obowiązku, zdyscyplinowanie,  

 

odporność na stres,  

 

stabilność emocjonalną, zdolność szybkiej regeneracji sił w sytuacjach stresu,  

 

umiejętność radzenia sobie w każdej sytuacji, 

 

umiejętność szybkiego podejmowania decyzji, 

 

umiejętność logicznego rozumowania oraz zwięzłego formułowania wniosków,  

 

umiejętność organizacji pracy, systematyczność,  

 

umiejętność prawidłowego wysławiania się, swoboda w zachowaniu, komunikatywność,  

 

miłą aparycję, estetyczny wygląd,  

 

znajomość form i zwyczajów towarzyskich,  

 

zdolność zapamiętywania nazwisk, spostrzegawczość,  

 

dążenie do podnoszenia swoich kwalifikacji,  

 

odpowiedni dystans wobec gościa, poczucie taktu, 

 

łatwość nawiązywania kontaktów z ludźmi,  

 

umiejętność radzenia sobie z emocjami klientów, 

 

gotowość do udzielania pomocy innym ludziom w rozwiązywaniu ich problemów,  

 

umiejętność negocjowania oraz aktywnej sprzedaży,  

 

nawyk  odwoływania  się  do  zwierzchnika  w  sytuacjach  wymagających  podjęcia  istotnych 
decyzji czy zobowiązań,  

 

nawyk poszanowania dóbr materialnych hotelu. 

 

4.1.2.  Pytania sprawdzające 

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie elementy tworzą wizerunek pracownika hotelarstwa? 
2.  Jakie elementy składają się na wygląd zewnętrzny pracownika hotelarstwa? 
3.  Jakie są zasady właściwego ubioru? 
4.  Czym charakteryzuje się odpowiednia fryzura i makijaż w miejscu pracy?  
5.  Na czym polega prawidłowy sposób poruszania się, zachowania i mówienia?  
6.  W czym przejawia się higiena osobista? 
7.  Co to jest autoprezentacja? 
8.  Czym  charakteryzuje  się  sylwetka  wzorowego  pracownika  pomocniczego  obsługi 

hotelowej? 

9.  Jakie predyspozycje psychofizyczne powinni posiadać pracownicy hotelarstwa? 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

11 

 

4.1.3.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przygotuj  prezentację  dotyczącą  czynników,  które  Twoim  zdaniem  mają  wpływ  na 

wizerunek pracownika pomocniczego obsługi hotelowej.  

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  dokonać  analizy  materiału  nauczania  dotyczącego  wyglądu  zewnętrznego  pracownika 

hotelarstwa, 

2)  wypisać czynniki mające wpływ na wygląd pracownika pomocniczego obsługi hotelowej, 
3)  przygotować prezentację, 
4)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu i drukarką, 

− 

rzutnik multimedialny do prezentacji, 

− 

przybory do pisania, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 2 

Odwiedź  dowolnie  wybrany  hotel  w  Twojej  miejscowości.  Na  podstawie  własnych 

obserwacji  opisz  wygląd  zewnętrzny  pracujących  tam  osób.  Zwróć  uwagę  na  to,  czy  ich 
wygląd był odpowiedni do rodzaju wykonywanej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  dokonać  analizy  materiału  nauczania  dotyczące  wyglądu  zewnętrznego  pracownika 

hotelarstwa, 

2)  dokonać obserwacji w wybranym hotelu, 
3)  dokonać opisu wyglądu pracowników wykonujących różne rodzaje prac w hotelu,  
4)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania, 

− 

arkusz papieru,  

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 3 

Wyjaśnij w jakim celu ludzie stosują autoprezentację? 
 
Sposób wykonania ćwiczenia  
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:  

1)  zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
2)  wyjaśnić cel autoprezentacji, 
3)  zaprezentować pracę na forum grupy. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

12 

 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania, 

− 

arkusze papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

4.1.4.  Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

Tak 

Nie 

1)  wymienić czynniki tworzące wizerunek pracownika hotelarstwa? 

 

 

2)  wymienić  elementy,  jakie  składają  się na wygląd zewnętrzny pracownika 

hotelarstwa? 

 

 

 

 

3)  określić zasady właściwego ubioru? 

 

 

4)  scharakteryzować odpowiednią fryzurę i makijaż w miejscu pracy? 

 

 

5)  scharakteryzować sposób poruszania się, zachowania i mówienia? 

 

 

6)  wskazać, w czym przejawia się higiena osobista? 

 

 

7)  zdefiniować pojęcie autoprezentacji? 

 

 

8)  wymienić cechy, jakie powinni posiadać pracownicy hotelarstwa? 

 

 

9)  scharakteryzować  sylwetkę  wzorowego  pracownika  pomocniczego 

obsługi hotelowej? 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

13 

 

4.2.  Komunikacja interpersonalna 

 
4.2.1.  Materiał nauczania 

 

Komunikacja  w  stosunkach  między  ludźmi  oznacza  porozumiewanie  się.  Przez 

komunikowanie  się  rozumieć  należy  rozmowę  prowadzoną  z  innym  człowiekiem  w  sytuacji 
bezpośredniej,  czyli  na  przykład  wtedy,  gdy  pracownik  hotelu  rozmawia  z  gościem  stojącym 
przy ladzie recepcyjnej oraz w sytuacji pośredniej, czyli na przykład wtedy, gdy gość dokonuje 
rezerwacji przez telefon lub Internet [6, s. 176]. 

Rysunek 1 przedstawia rodzaje komunikatów. 
 
 
 

 
 

 
 

 
 

 
 
 
 

Rys. 1. Rodzaje komunikatów [7, s. 20] 

 

Sprawne  komunikowanie  ułatwia  nawiązywanie  kontaktów  i  prowadzenie  rozmów  oraz 

przyczynia  się  do  osiągnięcia  szybszego  i  bardziej  efektywnego  porozumienia.  Jest 
umiejętnością, która może przesądzić o osiągnięciu sukcesu w każdej dziedzinie życia.  

Komunikowanie  się  to  proces,  dzięki  któremu  ludzie  przekazują  i  otrzymują  informacje. 

Informacje  można  przekazać  na  wiele  sposobów:  za  pomocą  mowy,  pisma,  gestów,  symboli 
obrazkowych.  

Komunikat  to  przekazywana  informacja  zakodowana  w  formie  słów,  znaków  i  innych 

sygnałów.  Podstawowym  rodzajem  komunikatów  są  komunikaty  słowne,  które  mogą  mieć 
postać komunikatów ustnych bądź pisemnych.  

Komunikaty  ustne  przekazywane  są  w  trakcie  rozmów  bezpośrednich,  dyskusji. 

Komunikaty  pisemne  są  przekazywane  za  pomocą  zapisanych  słów  i  symboli  i  obejmują,  na 
przykład notatki, listy, pocztę elektroniczną, faksy. 

Rozróżniamy dwie formy komunikacji: werbalną i niewerbalną.  

Komunikacja werbalna 

Komunikacja  werbalna  to  komunikacja  oparta  na  słowie.  Słowa  są  ważnym  elementem 

komunikacji.  To  dzięki  nim  ludzie  przekazują  sobie  informacje,  przekonują  się  nawzajem  
i  wywierają  wpływ  na  postępowanie  innych  osób.  Przekazując  komunikaty  używamy  słów. 
Rozmawiając  z  drugą  osobą  –  używamy  słów,  czytając  książkę  –  odbieramy  komunikaty 
autora  przekazywane  za  pomocą  słów,  pisząc  list  również  używamy  słów,  a  nie  na  przykład 
rysunków. Biorąc pod uwagę kierunek przesyłanych komunikatów, rozróżniamy: 

KOMUNIKATY 

Słowne 

(werbalne) 

Niewerbalne 

Ustne 

Pisemne 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

14 

 

– 

komunikację  pionową  –  dotyczy  najczęściej  komunikatów  formalnych  przepływających 
pomiędzy  pracownikami  i  ich  przełożonymi  w  celu  osiągania  założonych  celów, 
przekazania  informacji  i  poleceń,  a  także  zasygnalizowania  spraw  wymagających 
szczególnej uwagi lub rozwiązania problemu; 

– 

komunikację  poziomą  –  mamy  z  nią  do  czynienia  wówczas,  gdy  przebiega  ona  między 
członkami tej samej grupy lub pracownikami pełniącymi funkcje na tym samym poziomie.  
Aby  wszystkie  wymienione  rodzaje komunikacji werbalnej przyniosły zamierzony skutek, 

osoby  komunikujące  się  muszą  wykazać  się  następującymi  umiejętnościami:  mówienia, 
czytania, słuchania, przekonywania. 

Werbalne  przekazywanie  informacji  obejmuje nie tylko samą  treść  informacji (słowa), ale 

także intonację, czyli ton i modulacje głosu oraz akcentowanie wyrazów.  
Komunikacja niewerbalna 

Komunikacja  niewerbalna  to  komunikacja  za  pomocą  mimiki,  gestów,  spojrzeń,  jest  to 

inaczej mowa ciała. Mowa ciała – uśmiech, pochylenie głowy, ruch dłoni czy zmiana pozycji – 
wyraża uczucia w takim samym stopniu, jak wypowiedziane słowa. Większość ludzi nie zdaje 
sobie sprawy ze znaczenia mimiki i gestów w życiu. Świadomie używane sygnały niewerbalne 
mogą  podnieść  wiarygodność  przekazywanej  informacji.  Na  przykład,  jeżeli  chcemy  kogoś 
przekonać  o  swojej  uczciwości,  musimy  patrzeć mu prosto w oczy; gdy uciekamy wzrokiem, 
rozmówca czuje, że nasze słowa nie są zgodne z gestami i przestaje wierzyć w to, co mówimy. 

Do form komunikacji niewerbalnej należą: 

– 

wyraz twarzy  – stanowi najbardziej wymowny sposób komunikacji niewerbalnej. Sposób, 
w  jaki  mówimy  poruszając  wargami, układ  ust  i brwi  podczas  rozmowy,  grymas  twarzy, 
wyraz  oczu  –  to  wszystko  świadczy  o  naszym  stanie  emocjonalnym  oraz najczęściej  jest 
pierwszą reakcją na komunikat nadawany przez inną osobę, 

– 

kontakt  wzrokowy  –  odkrywa  nasz  stosunek  do  rozmówcy.  W  zależności  od  tego,  czy  
i jak patrzy się na drugą osobę oraz jak długo utrzymuje się kontakt wzrokowy, ludzie są 
mniej  lub  bardziej  zainteresowani  towarzystwem  i  podtrzymywaniem  konwersacji.  
Najlepiej  utrzymywać  kontakt  wzrokowy  przez  około  30–60%  czasu,  jeśli  kontakt 
wzrokowy trwa poniżej 30% świadczy to o ukrywaniu czegoś, powyżej 60% – uczestnicy 
rozmowy są bardziej zainteresowani sobą niż przedmiotem rozmowy, 

– 

gesty i inne ruchy ciała – towarzyszą niemal każdej rozmowie. Każdy z gestów ma swoje 
znaczenie,  stanowi  nieodłączny  element  procesu  komunikowania  się  oraz  ważne 
dopełnienie komunikacji werbalnej, 

– 

kontakt  dotykowy  –  oznacza  zazwyczaj  pewną  zażyłość  z  rozmówcą.  Może  mieć 
charakter  pozytywny,  wyrażający  chęć  niesienia  pomocy  lub  akceptacji  zachowania 
drugiej  osoby  (uścisk  dłoni,  klepanie  po  plecach)  lub  negatywny  świadczący  
o dezaprobacie tego, co robi druga osoba (uderzanie, potrącanie), 

– 

postawa  ciała  –  przyjmowana  podczas  rozmów  wyraża  zazwyczaj  stosunek  do  danej 
osoby, 

– 

odległość  od  partnera  –  jest  związana  z  relacją  zachodzącą  między  dwiema  osobami  
i  walką  o  własne  terytorium  psychologiczne.  Im  większa  jest  nić  sympatii  i  otwartość 
łącząca osoby, tym odległość utrzymywana między nimi podczas rozmów jest mniejsza –  
i  odwrotnie.  Ważne  jest,  aby  podczas  rozmowy  utrzymywać  odpowiednią  odległość  od 
rozmówcy  tak,  aby  nie  znajdować  się  ani  za  blisko,  ani  za daleko od siebie. Prawidłowa 
odległość to 1,2 m – 3 m. Zbytnia bliskość (poniżej 1,2 m) może spowodować naruszenie 
sfery  prywatności,  zbyt  duża  odległość  (powyżej  3  m.)  spowoduje  stworzenie  bariery 
komunikacyjnej,

 

– 

wygląd  zewnętrzny  –  ta cecha wywiera silne wrażenie na ludziach i albo będzie ułatwiać 
proces komunikowania się, albo stworzy barierę. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

15 

 

Komunikacja  niewerbalna  ułatwia  proces  porozumiewania  się  i  jest  źródłem  wielu 
informacji  o  naszym  rozmówcy  –  na  przykład  na  podstawie  zachowań  oceniamy 
prawdziwość  reakcji  naszego  rozmówcy.  Należy  jednak  pamiętać  o  tym,  że  także  i  my 
wysyłamy  wiele  sygnałów,  które  odczytywane  są  przez  naszych  rozmówców.  Tak,  więc 
nasze reakcje, opinie, emocje często są odczytywane przez naszych rozmówców, może to 
sprzyjać kształtowaniu pozytywnego wizerunku pracownika, ale w sytuacji, kiedy chcemy 
ukryć pewne opinie czy emocje – może negatywnie wpłynąć na ten wizerunek [2, s. 46].  
Komunikacja  interpersonalna  w  hotelarstwie,  tak  jak  w  każdej  innej  działalności 

należącej  do  sektora  usług,  jest  bardzo  istotna.  Ważne  jest,  by  usługodawca  (hotelarz)  
i usługobiorca (gość) potrafili się szybko i skutecznie porozumieć.  

Często  jednak  zdarza  się,  że  w  procesie  komunikacji  pojawiają się  zniekształcenia,  które 

powodują,  że  reakcja  odbiorcy  informacji  jest  inna  od  oczekiwanej  przez  nadawcę. 
Zniekształcenia  te  są  efektem  występujących  barier,  o  których  należy  wiedzieć i  próbować  je 
eliminować. 

Jeżeli  informacja  zostanie  prawidłowo  przekazana  przez  nadawcę,  to  nie  oznacza  to,  że 

będzie  ona  prawidłowo  odebrana  i  zrozumiana  przez  odbiorcę.  Jeżeli  nadawca  informacji 
wypowie określone zdanie, nie oznacza to, że odbiorca usłyszy i zrozumie to samo. Ta bariera 
w  procesie  komunikacji  wynika  przede  wszystkim  z  wieloznaczności  i  z  różnego  rozumienia 
tych samych słów. 

Kolejna bariera w procesie komunikacji powstaje w rezultacie tego, że odbiorca informacji 

nie rozumie jej. Przyczyną powstania tej bariery jest posługiwanie się językiem niezrozumiałym 
dla  odbiorcy  oraz  dokonywanie  oceny  otrzymywanych  informacji.  Odbiorca  może  uznać 
niektóre  z  nich  za  mało  istotne,  chociaż  z  punktu  widzenia  nadawcy  są  bardzo  ważne  
[7, s. 21––22]. 

Czynniki wpływające na powstawanie barier w procesie komunikowania się: 

 

bariery  językowe  – mogą być stosowane w sposób świadomy, w celu obniżenia poczucia 
wartości  rozmówcy  lub  nieświadomie:  wtrącanie  do  rozmowy  wypowiedzi  w  językach 
obcych, używanie słów obraźliwych, wulgarnych, 

 

bariery kulturowe, 

 

bariery techniczne utrudniające przekaz informacji, 

 

negatywne emocje między partnerami komunikacji, 

 

wyraźny rozdźwięk między komunikatem werbalnym i niewerbalnym, 

 

osądzanie przez krytykowanie, obrażanie, niesłuchanie tego, co mówi druga osoba, 

 

decydowanie za innych poprzez rozkazywanie, grożenie, 

 

uciekanie od cudzych problemów, poprzez zmianę tematu, bagatelizowanie problemu. 
Aby  proces  komunikacji  był  bardziej  efektywny,  rozmówcy  powinni  dążyć  do 

wyeliminowania  istniejących  barier  i  usprawnienia  całego  procesu  porozumiewania  się. 
Podstawowym  warunkiem  wyeliminowania  tych  barier  jest  umiejętność  słuchania  drugiej 
osoby.  Zwiększenie  efektywności  procesu  komunikowania  się  można osiągnąć  przestrzegając 
kilku podstawowych zasad. 
1.  Przekazywanie  informacji  powinno  być  dokładne,  zrozumiałe,  prawdziwe  i  odpowiednio 

uporządkowane.  Należy  unikać  przekazywania  zbędnych  treści  i  powtarzania  się.  Zdania 
formułować  zwięźle  i  precyzyjnie,  poprawnie  gramatycznie  i  składniowo.  Stosować 
rzeczowa  argumentację.  W  razie  wątpliwości  zadawać  pytania.  Umiejętnie  słuchać, 
okazywać  zainteresowanie  rozmowa  i  rozmówcą.  Być  asertywnym  –  wyrażać  otwarcie  
i uczciwie swoje zdanie, zgodnie z odczuciami, emocjami, opiniami oraz dawać taką samą 
możliwość  rozmówcy.  Stosować  zasady  empatii,  czyli  próbować  odgadnąć  emocje 
rozmówcy i wczuć się w jego sytuację. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

16 

 

2.  Traktowanie  rozmówcy  tak,  jak  byśmy  chcieli,  aby  nas  traktowano  –  kulturalnie  

i  grzecznie.  Nie  należy  atakować,  ośmieszać  oraz  upokarzać  rozmówcy.  Nie  wolno 
stosować  manipulacji  ani  okazywać  agresji.  Również  bierność  jest  niewskazana,  brak 
zainteresowania drugą osobą i nie reagowanie na jej wypowiedzi wpływa niekorzystnie na 
przebieg  rozmowy.  Nie  należy  przerywać  i  zmieniać  tematu  dyskusji.  Oczywiście 
obowiązują również wszystkie inne zasady dobrego wychowania. 

3.  Sposób  prowadzenia  rozmowy,  zasób  słów  i  ton  wypowiedzi  należy  dostosować  do 

sytuacji i do odbiorcy. Przekaz musi być jasny i zrozumiały dla rozmówcy. 

4.  Powinniśmy  pamiętać,  że  komunikacja  niewerbalna  między  ludźmi  jest  bardzo  ważna. 

Badania naukowe dowodzą, że odbiorca z przekazanego komunikatu rejestruje 7% treści, 
38%  niewerbalnych  aspektów  rozmowy  (intonacja,  rytm,  akcent),  55%  mimiki.  
W związku z tym należy: 

 

wypracować odpowiedni sposób mówienia – akcentowanie, tempo i intonację głosu, 

 

twarz kierować w stronę odbiorcy, uśmiechać się spokojnie i życzliwie, 

 

utrzymywać  kontakt  wzrokowy,  ponieważ  nagłe  jego  przerwanie  jest  sygnałem  niechęci, 
poczucia winy lub chęci ukrycia czegoś, 

 

zwracać  uwagę  na  gesty  –  wzmacniają  one  przekaz  słowny,  ale  też  same  zawierają 
informację i odgrywają bardzo ważną rolę przy wyrażaniu emocji, 

 

zachować odpowiednią postawę ciała – sposób siedzenia, stania, ułożenia rąk, nóg, głowy 
–  ujawnia  emocje  i  charakter  relacji  między  rozmówcami,  należy  starać  się  zachować 
naturalną swobodę ruchów. 

5.  Powierzchowność,  czyli  strój,  fryzura i  ewentualnie makijaż  –  powinny być dostosowane 

do sytuacji.  
Efektywne  porozumiewanie  się  istnieje  wówczas,  gdy  odbiorca  rozumie  przekaz  zgodnie  

z  zamierzeniem  nadawcy.  Jest  to  bardzo  ważna  umiejętność  w  kontaktach  międzyludzkich, 
ponieważ 

wadliwa 

komunikacja 

może 

być 

przyczyną 

wielu 

nieporozumień  

i  konfliktów.  Sprawna  natomiast,  przyczynia  się  do  powstania  więzi  społecznej  i  wzajemnej 
sympatii, a także mobilizuje i umożliwia współdziałanie. 

 

4.2.2.  Pytania sprawdzające   

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Na czym polega sprawne komunikowanie się? 
2.  W jaki sposób przebiega proces komunikowania się? 
3.  Co to jest komunikacja werbalna? 
4.  Jak rozumiesz pojęcie komunikacja niewerbalna? 
5.  Jakie znasz formy komunikacji niewerbalnej? 
6.  Czym scharakteryzuje się formy komunikacji niewerbalnej? 
7.  Jakie znaczenie ma komunikacja werbalna i niewerbalna w procesie komunikowania się? 
8.  W jakich sytuacjach dochodzi do zniekształcenia informacji w momencie przekazywania jej 

przez nadawcę? 

9.  Jakie są bariery w procesie komunikowania się? 
10.  Jakie czynniki wpływają na powstawanie barier w procesie komunikowania się?  
11.  W jaki sposób można eliminować bariery w procesie komunikowania się? 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

17 

 

4.2.3.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Uzupełnij tabelę, wpisując do niej zachowania werbalne i niewerbalne, jakie według Ciebie 

zachęcają do rozmowy, a jakie do niej zniechęcają. 

 

 

Zachowania zachęcające do rozmowy 

Zachowania zniechęcające do rozmowy 

Zac

ho

w

a

n

ia 

w

e

rb

al

ne

 

 

 

Zac

ho

w

a

n

ia 

n

ie

w

e

rb

al

ne

 

 

 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym komunikacji werbalnej i niewerbalnej, 
2)  określić zachowanie zachęcające i zniechęcające do rozmowy, 
3)  uzupełnić poniższą tabelę, wpisując do niej odpowiedzi. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania, 

− 

arkusz papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Wykorzystując  zasady  efektywnego  procesu  komunikowania  się  zaprezentuj  razem  

z  kolegą  scenkę,  w  której  przedstawicie  przykład  motywowania  przedstawiciela  firmy 
doradczej do organizacji szkolenia w Waszym hotelu. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przydzielić role, 
2)  zaprezentować scenkę na forum grupy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

18 

 

Ćwiczenie 3 

Oceń  prawdziwość  poniższych  stwierdzeń  i  wstaw  znak  „X”  we  właściwej  kolumnie 

tabeli. 

 

Zdanie 

Prawda 

Fałsz 

Sformułowania  typu  „to  bez  sensu”,  „to  niemądre”  utrudniają  proces 
komunikacji 

 

 

Wyeliminowanie barier komunikacyjnych możemy osiągnąć przez poprawną 
informację 

 

 

Jednym  z  czynników  wpływających  na  powstawanie  barier  w  procesie 
komunikowania się jest krytykowanie, obrażanie i niesłuchanie tego, co mówi 
druga osoba 

 

 

Aby  zwiększyć  efektywność  procesu  komunikowania  się  należy  bronić 
własnych racji 

 

 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  ocenić prawdziwość stwierdzeń poprzez wstawienie znaku „X” w odpowiedniej kolumnie, 
2)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania, 

− 

arkusze papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

4.2.4.  Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

Tak 

Nie 

1)  wyjaśnić, na czym polega sprawne komunikowanie się? 

 

 

2)  opisać proces komunikowania się? 

 

 

3)  zdefiniować pojęcie komunikacji werbalnej? 

 

 

4)  wyjaśnić, jak rozumiesz pojęcie komunikacji niewerbalnej 

 

 

5)  wymienić formy komunikacji niewerbalnej? 

 

 

6)  scharakteryzować każdą z form komunikacji niewerbalnej? 

 

 

7)  uzasadnić  znaczenie  komunikacji  werbalnej  i  niewerbalnej  w  procesie 

komunikowania się? 

 

 

 

 

8)  wyjaśnić,  w  jakich  sytuacjach  dochodzi  do  zniekształcenia  informacji 

w momencie przekazywania jej przez nadawcę? 

 

 

 

 

9)  określić bariery występujące w procesie komunikowania się? 

 

 

10) wymienić  czynniki  mające  wpływ  na  powstawanie  barier  w  procesie 

komunikowania się? 

 

 

 

 

11) określić  sposób,  w  jaki  można  eliminować  bariery  w  procesie 

komunikowania się? 

 

 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

19 

 

4.3.  Etyka zawodowa. Elementy etyki hotelarskiej 

 
4.3.1.  Materiał nauczania 

 

Pojęcie  etyka  pochodzi  z  greckiego  słowa  ethikos  (zwyczajowy,  moralny,  od  ethos  – 

obyczaj) i oznacza ogół norm i wartości uznanych w danej zbiorowości za właściwe, to znaczy 
takie, które powinny kierować ludzkim postępowaniem.  

Etyka to zespół ocen oraz nakazów i zakazów regulujących postępowanie ludzi, uznanych 

za słuszne w danej społeczności, klasie społecznej, grupie zawodowej. 

Etyka  to  ogół  norm  moralnych,  poglądów  i  wartości  moralnych  ustalonych  tradycją  lub 

ścisłym zapisem oraz uznanych w danej zbiorowości za właściwe. Zachowaniem ludzi kieruje 
więc określony system wartości. Wartością jest zwykle to, co jest cenne.

 

Za  etyczne  uznaje  się  takie  postępowanie,  które  jest  zgodne  z  normami  obowiązującymi  

w danym społeczeństwie. 

W ścisłym związku z problematyką etyczną pozostaje etyka zawodowa, czyli zbiór zasad 

moralnych, obowiązujących z racji wykonywania zawodu. Są to zasady określające, co wolno, 
a czego nie wolno uczynić ze względu na dobro instytucji, klienta lub całej profesji.  

Etyka  zawodowa  określa  sposób  postępowania  zgodny  z  zasadami  przyjętymi  w  danym 

środowisku zawodowym. Zasady te zazwyczaj nie są unormowane w aktach prawnych, nie są 
więc  obowiązującymi  przepisami  prawa,  tym  niemniej  –  z  woli  osób  powiązanych  wspólnym 
zawodem  –  określają  reguły  dotyczące  uczciwości,  profesjonalizmu,  solidności  oraz 
koleżeństwa.  Przestrzeganie  zasad  etycznym  sprzyja  optymalnemu  wykonywaniu  przez  te 
osoby obowiązków zawodowych. 

Jak  zatem powinien zachowywać się pracownik przestrzegający norm etycznych? Ogólną 

zasadą  jest,  że  każdy  pracownik,  tak  jak  każdy  człowiek,  powinien  unikać  takiego  sposobu 
myślenia,  który  rozgrzesza  zachowania  nieetyczne.  To  właśnie  usprawiedliwianie  zachowań 
nieetycznych jest pierwszym krokiem w kierunku podjęcia zachowań nieetycznych.  

W szczególności pracownik przestrzegający norm etycznych powinien: 

 

wykonywać  prace  w  sposób:  kompetentny,  rzetelny,  sumienny,  dokładny,  systematyczny  
i terminowy, 

 

nie  podejmować  działań,  które  mogłyby pozostawać w sprzeczności z celami i zadaniami 
przedsiębiorstwa, 

 

przeciwdziałać nieprawidłowościom występującym w przedsiębiorstwie, 

 

stale dążyć do poprawy jakości pracy, 

 

podnosić kwalifikacje zawodowe potrzebne do prawidłowego wykonywania zadań, 

 

efektywnie wykorzystywać czas pracy, 

 

kształtować  życzliwą  i  przyjazną  atmosferę  w  pracy,  sprzyjającą  prawidłowej  realizacji 
obowiązków [3, s. 85–86]. 
Można  również  szerzej  rozumieć  etykę  zawodową  jako  zastosowanie  ogólnych  zasad 

etycznych  do  rozwiązywania  specyficznych  kwestii  moralnych,  pojawiających  się  w  praktyce 
gospodarczej [11, s. 58–59]. 

Do zadań etyki zawodowej możemy zaliczyć: 

 

regulowanie stosunków wewnątrz grupy zawodowej. Chodzi tu o reguły etyki, określające 
zachowania 

względem 

siebie 

przedstawicieli 

danej 

grupy. 

Zasady 

moralne  

w  tym  zakresie  mają  znaczenie  dla  całej  grupy  zawodów,  dla  poszczególnych 
przedstawicieli  tworzących  te  grupę,  dla  zachowania  ich  suwerenności,  dobrego 
samopoczucia, bezpieczeństwa. W grę wchodzi solidarność zawodowa, wzajemna pomoc, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

20 

 

życzliwe  przekazywanie  wiadomości  i  umiejętności  współpracownikom,  zwłaszcza 
młodszym, uczącym się zawodu, 

 

określenie stosunku przedstawicieli zawodu do przedmiotu pracy, zwłaszcza, jeśli stanowi 
go bezpośrednio jednostka ludzka, 

 

zabezpieczenie  przedstawicieli  poszczególnych  zawodów  lub  specjalności  przed 
szczególnie 

zagrażającymi 

im 

niebezpieczeństwami 

moralnymi, 

wiążących  się  

z charakterem wykonywanej pracy, 

 

podnoszenie prestiżu grupy zawodowej w opinii społeczeństwa. Prestiż społeczny oznacza 
dla  grupy  zawodowej  możliwość  wyższych  dochodów  i  satysfakcję  moralną,  zaspokaja 
potrzebę znaczenia oraz usprawnia funkcjonowanie całej grupy [11, s. 61–62]. 
Istotą  hotelarstwa  jest gościnność, a więc przede wszystkim zapewnienie wygody, dobrej 

atmosfery  oraz  wysokich  kwalifikacji  zawodowych  i  poziomu  etyczno-moralnego 
pracowników. 

Kodeks  Praktycznego  Postępowania  dla  branży  turystycznej  i  hotelarskiej  opracowała 

IH&RA.  Dotyczy  on  jednak  zasad  współpracy  pomiędzy  hotelami  a  biurami  podróży.  Polski 
Kodeks Etyki Hotelarza opracował prezes Polskiej Izby Hotelarstwa Krzysztof Milski. Kodeks 
składa się z 10 części. Każda z nich dotyczy innego rodzaju relacji.  

Zgodnie z treścią kodeksu podstawowymi zasadami obowiązującymi w świadczeniu usług 

hotelarskich są: 
1)  Szacunek  dla  osób  goszczących  w  hotelu.  Wszystkie  czynności  pracownika  hotelu 

powinny  być  skupione  na  zaspokajaniu  potrzeb  gości  hotelowych.  Obowiązki  służbowe 
powinny  być  wykonywane  perfekcyjnie,  według  najlepszych  wzorców  zawodowych,  
z  zachowaniem  wysokiej  kultury  osobistej,  gościnności,  uprzejmości,  fachowości  
i umiejętności współżycia z innymi ludźmi, kultury bycia. Pracownik hotelu powinien dbać 
o  swój  wygląd  zewnętrzny,  schludny  ubiór,  higienę  osobistą,  powinien  go  cechować 
grzeczny,  opiekuńczy  ale  rzeczowy  stosunek  do  otoczenia,  sumienność  i  szybka 
orientacja,  a  także  umiejętność  stwarzania  atmosfery  zaufania  do  zakładu,  w  którym 
pracuje.  Pracownikowi  nie  wolno  wnikać  w  osobiste  sprawy  gości,  nie  należy  udzielać 
informacji o gościach osobom trzecim [8, s. 148]. 

2)  Relacje personel – dyrekcja. Pracowników obowiązuje: 

 

deklaracja lojalności względem pracodawcy,  

 

rzetelność w wykonywaniu poleceń służbowych,  

 

inicjatywność, zgłaszanie kreatywnych sugestii, 

 

wyrozumiała  tolerancja  w  niepowodzeniach  organizacyjnych  i  finansowych 
pracodawcy, 

 

dążność do zrozumienia intencji zawodowych dyrekcji, 

 

niewykorzystywanie zawodu dla potrzeb prywatnych, 

 

troska o dobro przedsiębiorstwa hotelowego (pod każdym względem), 

 

stała dążność do pogłębiania wiedzy zawodowej, 

 

przedkładanie dobra obiektu hotelarskiego nad własne [6, s. 63–64]. 

3)  Relacje  zarząd  –  personel  hotelowy.  Pracownicy  powinni  mieć  prawo  do  zdobywania 

odpowiedniej wiedzy i jej pogłębiania. Obowiązki służbowe powinny być im przydzielane 
zgodnie 

ich 

wykształceniem 

predyspozycjami 

psychofizycznymi.  

W relacjach  zarząd – personel  powinna obowiązywać staranność i obiektywizm zarówno 
w karaniu jak i nagradzaniu, równe, z szacunkiem traktowanie poszczególnych członków 
zespołu pracowniczego.  

4)  Współpraca  z  zespołem.  Wszystkich  pracowników  obowiązuje  zasada  udzielania  sobie 

pomocy  zawodowej,  życzliwe  współdziałanie  w  gronie  pracowniczym,  unikanie 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

21 

 

rozpowszechniania  negatywnych  informacji  o  współpracownikach,  w  ocenach  pracy 
współpracowników  kierować  się  własnym  rozumem,  dobrą  wolą,  sumieniem  
i obiektywizmem. 

5)  Hotel  –  współpracownicy  zewnętrzni.  Współpraca  powinna  opierać się  na  obiektywnie 

najlepszych  ofertach  partnerów.  Pracownicy  przedsiębiorstwa  hotelowego  powinni 
przestrzegać  poufności  zawodowej,  Partnerzy  powinni  wzajemnie  regulować  umówione 
należności  w  pełnej  wysokości  i  uzgodnionym  terminie.  Przedsiębiorstwo  jako  całość 
powinno  sprawnie  reagować  na  zmiany  zachodzące  w  otoczeniu  zawodowym. 
Przedsiębiorstwa  hotelarskie  powinny  angażować  się  w  działania  stale  podwyższające 
poziom usług. 

6)  Hotel  –  konkurencja.  Powinna  obowiązywać  bezwzględna zasada: współzawodniczyć – 

nie  zwalczać,  nie  podważać  reputacji  konkurencji,  zachowywać  poufność  zawodową  
w  kontaktach  osobistych  z  przedstawicielami  konkurencji.  Działać  na  wolnym  rynku 
zgodnie z obowiązującym prawem materialnym, Kodeksem Etyki Hotelarza. Nie stosować 
nieuczciwej konkurencji. 

7)  Hotel  –  otoczenie  zewnętrzne.  Przedsiębiorstwo  hotelowe  powinno  oddziaływać 

pozytywnie  na  swoje  środowisko  okołohotelowe.  Szanować  prawa  i  zwyczaje  lokalne 
oraz regionalne.  

8)  Hotel  –  środowisko  naturalne  (etyka  ekologiczna).  Hotel  powinien  kierować  się 

użytecznością  i  czynieniem  dobra  dla  środowiska.  Przedsiębiorstwo  hotelowe  powinno 
kierować  się  najwyższym  stopniem  odpowiedzialności  za  środowisko  naturalne.  Dbać  
o  ochronę  środowiska,  a  z  zasobów  naturalnych  korzystać  w  sposób  umiarkowany  
i  odpowiedzialny.  Uczestniczyć we wszystkich działaniach ekologicznych poprawiających 
stopień  czystości  środowiska  szczególnie  poprzez  zmniejszenie  produkcji  dwutlenku 
węgla i wód przemysłowych [6, s. 67–68].  
Opracowanie  zasad  etyki  i  przystosowanie  ich  do  specyfiki  funkcjonowania  hotelu  

powinno  zakończyć  się  odpowiednim  sformalizowaniem  tego  procesu  poprzez  pisemne 
poświadczenie  o  zapoznaniu  się  z  zasadami,  ich  zrozumieniem  i  zaakceptowaniu  przez 
wszystkich  pracowników.  Zasady  etyki  zawodowej  winny  stać  się  podstawą  do  świadczenia 
obowiązków pracowniczych w hotelu [1, s. 14]. 
Przestrzeganie przepisów Kodeksu Pracy i obowiązujących hotelowych regulaminów 

Przestrzeganie  przepisów  Kodeksu  Pracy  i  zasad  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  jest 

podstawowym obowiązkiem pracownika. W szczególności pracownik jest obowiązany: 

 

znać  przepisy  i  zasady  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  brać  udział  w  szkoleniu 
i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym, 

 

wykonywać  pracę  w  sposób  zgodny  z  przepisami  i  zasadami  bezpieczeństwa  i  higieny 
pracy  oraz  stosować  się  do  wydawanych  w  tym  zakresie  poleceń  i  wskazówek 
przełożonych, 

 

dbać o należyty stan maszyn, urządzeń i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy, 

 

stosować  środki  ochrony  zbiorowej,  a  także  używać  przydzielonych  środków  ochrony 
indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem, 

 

poddawać  się  wstępnym,  okresowym  i  kontrolnym  oraz  innym  zaleconym  badaniom 
lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich, 

 

niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w przedsiebiorstwie wypadku albo 
zagrożeniu  życia  lub  zdrowia  ludzkiego  oraz  ostrzec  współpracowników,  a  także  inne 
osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie, 

 

współdziałać  z  pracodawcą  i  przełożonym  w  wypełnianiu  obowiązków  dotyczących 
bezpieczeństwa i higieny pracy. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

22 

 

Oprócz  obowiązujących  przepisów  Kodeksu  Pracy  oraz  przepisów  innych ustaw  i aktów 

wykonawczych,  określających  prawa  i  obowiązki  pracowników  i  pracodawców  każdy  obiekt 
hotelarski  świadczący  usługi  noclegowe,  stawiając  sobie  za  główny  cel  zapewnienie  swoim 
gościom spokojnego i bezpiecznego pobytu, powinien posiadać regulamin hotelowy.  

Regulamin hotelowy podobnie, jak inne regulaminy jest zbiorem przepisów postępowania 

obiektu  hotelowego  wobec  gościa  i  jednocześnie  zachowania  się  gościa  w  danym  obiekcie 
hotelarskim.  W  dużym  uproszczeniu  można  więc  stwierdzić,  że  stanowi  podstawową 
informację o obowiązujących w obiekcie hotelarskim warunkach i zasadach.  

Regulamin  hotelowy  określa  kwestie  porządkowe  związane  z  pobytem  gościa  w  hotelu,  

a także niektóre kwestie określające zasady świadczenia usług. 

Wszyscy pracownicy hotelu powinni znać wymagania, jakie obowiązują w danym obiekcie 

hotelarskim w celu jak najlepszego informowania gości o świadczonych w obiekcie usługach. 
 

4.3.2.  Pytania sprawdzające   

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jak rozumiesz pojęcie etyki? 
2.  Jak rozumiesz pojęcie etyki zawodowej?  
3.  Jakie są zadania etyki zawodowej?  
4.  Jakie  są  podstawowe  zasady  świadczenia  usług  w  hotelu  zgodnie  z  Kodeksem  Etyki 

Hotelarza? 

5.  Jakie zasady obowiązują w świadczeniu usług hotelarskich? 
6.  Jakie obowiązki ma pracownik według ustaleń Kodeksu Pracy i obowiązującego w hotelu 

regulaminu? 

 

4.2.3.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wyjaśnij, jakie Twoim zdaniem etyczne zasady powinny obowiązywać w relacjach między 

pracownikiem hotelu a gościem hotelowym.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  dokonać analizy materiału nauczania dotyczącego elementów etyki hotelarskiej, 
2)  określić zasady etyczne obowiązujące w relacjach z gościem hotelowym, 
3)  zaprezentować wnioski na forum grupy. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

 

przybory do pisania, 

 

kartki papieru, 

 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 2 

Opracuj własny kodeks etyki hotelarza składający się z dziesięciu najistotniejszych Twoim 

zdaniem zasad.  

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

23 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  dokonać analizy materiału nauczania dotyczącego elementów etyki hotelarskiej, 
2)  sformułować zasady, 
3)  opracować kodeks. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy:  

 

przybory do pisania, 

 

kartki papieru, 

 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 3 

Opracuj  i  przedstaw  w  formie  prezentacji  informacje  o  etycznych  i  nieetycznych 

zachowaniach  pracowników  hotelu  zarówno  w  stosunku  do  gości,  jak  i  w  innych  relacjach 
wymienionych w Kodeksie Etyki Hotelarza. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  dokonać analizy materiału nauczania dotyczącego elementów etyki hotelarskiej, 
2)  zapoznać się z treścią Kodeksu Etyki Hotelarza, 
3)  wyszukać  w  dostępnych  źródłach  w  Internecie  informacje  na  temat  etycznych 

i nieetycznych zachowaniach pracowników hotelu, 

4)  opracować materiał do prezentacji,  
5)  zaprezentować pracę na forum grupy. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

– 

czasopisma branżowe, 

– 

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, 

– 

drukarka,

 

– 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 4 

Uzupełnij  poniższy  rysunek  pojęciami,  które  uważasz  za  szczególnie  cenne  i  które 

stanowią  dla  Ciebie  system  wartości  etycznych  (na  przykład:  godność,  lojalność…),  tworząc 
w ten sposób Twój osobisty system wartości. 

 

 
 
 

 
 
 
 

 

 
 
 

 

MÓJ SYSTEM WARTOŚCI 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

24 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  dokonać analizy materiału nauczania dotyczącego systemu wartości etycznych, 
2)  zgromadzić materiały i przybory potrzebne do wykonania ćwiczenia, 
3)  uzupełnić rysunek zgodnie z poleceniem, 
4)  zaprezentować pracę na forum grupy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania,  

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 5 

Razem z kolegą/koleżanką opracuj punkty regulaminu dla pracownika obiektu hotelowego 

na  podstawie  przepisów  Kodeksu  Pracy  dotyczących  odpowiedzialności  porządkowej 
pracowników. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  dokonać analizy zapisów w Kodeksie Pracy dotyczących odpowiedzialności porządkowej 

pracownika hotelu, 

2)  wybrać  informacje  potrzebne  do  opracowania  regulaminu  pracownika  obiektu 

hotelowego, 

3)  opracować  regulamin  pracownika  obiektu  hotelowego  związany  z  odpowiedzialnością 

porządkową. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

− 

Kodeks Pracy, 

− 

przybory do pisania, 

− 

kartki papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

4.3.4.  Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

Tak 

Nie 

1)  wyjaśnić pojęcie etyki? 

 

 

2)  wyjaśnić, jak rozumiesz pojęcie etyki zawodowej? 

 

 

3)  wymienić zadania etyki zawodowej? 

 

 

4)  wymienić  podstawowe  zasady  świadczenia  usług  w  hotelu  zgodnie  

z Kodeksem Etyki Hotelarza? 

 

 

 

 

5)  scharakteryzować  poszczególne  zasady  obowiązujące  w  świadczeniu 

usług hotelarskich? 

 

 

 

 

6)  określić  obowiązki  pracownika  według  ustaleń  Kodeksu  Pracy  

i regulaminu hotelowego? 

 

 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

25 

 

4.4.  Kultura osobista, savoir-vivre pracownika hotelarstwa 

 
4.4.1.  Materiał nauczania 

 

Z  racji  charakteru  i  specyfiki  zawodu,  praca  bezpośrednio  związana  z  obsługą  gości, 

stawia przed pracownikami specjalne i szczególne wymagania. Do podstawowych należą: 

− 

predyspozycje fizyczne, prezencja – wygląd zewnętrzny,  

− 

predyspozycje  psychiczne,  cechy  charakteru:  uprzejmość,  cierpliwość,  opanowanie, 
grzeczność, uśmiech, 

− 

wysokie kwalifikacje zawodowe i chęć ich stałego podnoszenia, 

− 

predyspozycje moralne i etyczne, wysoki poziom moralny, poczucie odpowiedzialności, 

− 

wysoka  kultura  osobista,  poczucie  porządku,  ładu,  zamiłowanie  do  czystości  
[15, s. 126–127]. 

Kultura osobista 

Z zagadnieniem etyki i norm etycznych nierozerwalnie wiąże się pojęcie kultury osobistej. 
Kultura  osobista  to  niektóre  cechy,  nawyki  oraz  umiejętności,  które  powodują,  że 

posiadający  je  człowiek  może  świadomie  przestrzegać  norm  obowiązujących  w  danej 
społeczności i w danym miejscu. 

Te  cechy,  nawyki  i  umiejętności  kształtowane  są  nie  tylko  w  procesie  wychowania, 

jakiemu  podlegamy  w  domu  rodzinnym  czy  szkole,  ale  są  zdobywane  w  zasadzie  przez  całe 
życie.  Nie  ma,  bowiem  kultury  osobistej  bez  ciągłego  doskonalenia  się,  bez  stałej  pracy  nad 
sobą.  Zmieniają  się  przecież  wzorce,  normy,  powinny  się  więc  zmieniać  odpowiednio  także 
zasady postępowania [2, s. 53]. 

Człowiek  o  wysokiej  kulturze  osobistej  jest  szanowany  i  dobrze  postrzegany  przez 

otoczenie, utrzymuje dobre i pozytywne stosunki ze wszystkimi. 
Zasady kultury osobistej 

Elementy składające się na kulturę osobistą: 

1)  Walory  intelektualne:  sposób  myślenia,  rozumienie  pojęcia  inteligencja  i  umiejętność 

przystosowania  się  do  zmieniających  się  warunków  pracy  i  życia.  Człowiek 
przestrzegający  zasad  kultury  osobistej  ukierunkowuje  swój  sposób  myślenia  do  danej 
sytuacji  życiowej,  w  jakiej  obecnie  się  znajduje  lub,  jaka  znajduje  się  już  w  jego 
najbliższych  planach.  Dobrze  radzi  sobie  z  wszelkimi  sytuacjami  problemowymi  lub 
wymagającymi  myślenia  i  zastanowienia.  Łatwo  współpracuje  z  innymi  ludźmi  i  potrafi 
komunikować  się  słownie,  unikając  zbędnych  informacji  i  stosując  odpowiednie  formy 
wypowiedzi;  

2)  Wrażliwość  emocjonalna:  empatia,  zrozumienie,  wyrozumiałość,  tolerancja.  Człowiek  

o  wysokiej  kulturze  osobistej  posiadając  te  wszystkie  cechy,  łatwo  znajduje  przyjaciół  
i  sympatię  innych  ludzi.  Potrafi  ich  zrozumieć,  wysłuchać,  pomóc  im,  pocieszyć  
w  trudnych  chwilach.  Może  również  liczyć  na  pomoc  z  ich  strony  w  niekorzystnej  dla 
siebie  chwili.  Posiada  dużo  znajomości,  nie ma wrogów  i jest  ogólnie lubianą  osobą.  Nie 
czuje się samotny i zapomniany, co przynosi mu duże korzyści, chociażby z faktu, ze jest 
potrzebny innym; 

3)  Stosowanie  zasad  dobrego  zachowania  obejmujące:  przestrzeganie  dobrych  obyczajów  

i  manier,  język,  jakiego  używamy  w  kontaktach  z  innymi,  taktowne  zachowanie  wobec 
innych,  okazywanie  szacunku,  zainteresowania,  gotowość  niesienia  pomocy,  stosowanie 
godziwych  metod  działania.  Cechy  te  są  bardzo  szanowane  i  poszukiwane  przez  inne 
osoby,  więc  człowiek  o  wysokiej  kulturze  osobistej,  posiadając  je  łatwo  nawiązuje 
pozytywne  stosunki  z  ludźmi,  jest  lubiany  i  podziwiany  nie  tylko  przez najbliższe grono, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

26 

 

lecz również  szanowanych  dostojników  i  osobistości,  ponieważ dobre obyczaje, maniery, 
właściwe  zachowanie  się  w  danej  okoliczności,  a  także  zróżnicowany  język  używany  
w  rozmowach  z  różnymi  osobami  są  objawami  dobrego  wychowania  i  cechami  godnymi 
człowieka wysokiej pozycji społecznej;

 

4)  Walory  etyczne,  czyli  zasady  i  normy  postępowania  społeczno  –  moralnego,  niezwykle 

ważne  w  kontaktach  z  drugim  człowiekiem.  Etyka  jest  ważną  sferą  życia,  ponieważ 
określa zasady, których trzeba przestrzegać, aby zachować godność i zdrowie psychiczne 
osoby.  Człowiek  o  wysokiej  kulturze  osobistej  wie  jak  się  zachować,  aby  nie  zadać 
cierpienia  innym  ludziom,  nawet  jeśli  bardzo  różniliby  się  oni  od  niego  pod  względem 
wyglądu czy charakteru; 

5)  Dbałość  o  zdrowie  i  higienę  osobistą  jest  czynnikiem  zewnętrznym,  ale  równie  ważnym 

jak  cechy  osobowościowe,  ponieważ  właściwa  higiena  i  zdrowie  zapewnia  łatwość  
w kontaktach z ludźmi i brak barier porozumiewania się;

 

6)  Umiejętność  panowania  nad  swoimi  emocjami  i  temperamentem  oraz  poczucie  humoru. 

Współczesny  świat  stwarza  wiele  problemów  i  trudnych  sytuacji,  ludzie  mają  odmienne 
charaktery  i  cechy,  które  trudno  zaakceptować.  W  takiej  sytuacji  bardzo  przydaje  się 
spokój  i  opanowanie,  co  jest  bardzo  trudne  do  wypracowania.  Panowanie  nad  emocjami 
jest  ważną  cechą  współczesnego  człowieka.  Kulturalny  człowiek  pamięta  również  
o  poczuciu  humoru  w  stosownej  sytuacji,  dzięki  któremu  może  rozweselić  innych  ludzi,  
a nawet poprawić ich samopoczucie w danym dniu.

 

Kultura  osobista  pracowników  decyduje o poziomie obsługi, atmosferze pobytu, renomie 

hotelu.  

Pracownik  hotelu  powinien  mieć  określone,  wyrobione  przyzwyczajenia,  skłonności  

i  nawyki  z  zakresu  kultury  osobistej  –  ma  się  to  wyrażać  w  wielu  formach,  a  przede 
wszystkim:  wyglądzie  osobistym,  poprawnym  wyrażaniu  się,  przestrzeganiu  norm 
grzecznościowych, postawie na stanowisku pracy.  

Ważnym aspektem funkcjonowania hotelu jest nie tylko kultura osobista pracowników, ale 

przede wszystkim kultura obsługi gościa. U jej podstaw leży: 

 

poziom  kultury  osobistej  pracowników  i  zrozumienie  sensu  oraz  charakteru  usług 
hotelarskich,  

 

stosunek do gościa, poprawne odnoszenie się, szacunek i rzeczowe załatwianie spraw, 

 

prezentacja,  ubiór,  wygląd  zewnętrzny,  uczesanie,  czystość,  schludność,  a  u  kobiet 
dodatkowo dyskretny makijaż i ograniczenie ilości noszonej biżuterii, 

 

sposób  bycia,  poszanowanie  dobrych obyczajów, kultura  pracy,  miły  ton głosu,  poczucie 
taktu, powściągliwość, 

 

estetyka,  czystość, ład  i  porządek na stanowiskach  pracy,  sprawność urządzeń, instalacji, 
sprzętu, 

 

sprawność i szybkość obsługi, organizacja pracy, 

 

postawa i zachowanie pracowników na stanowisku pracy i na terenie obiektu, 

 

umiejętność  rozmowy,  wyczucie  sytuacji,  unikanie  konfliktów  oraz  umiejętność  ich 
rozwiązywania, 

 

poczucie  współodpowiedzialności  każdego  pracownika  za  prawidłowe  funkcjonowanie 
hotelu, 

 

zachowanie ciszy podczas pracy, zwłaszcza w kontaktach między pracownikami,  

 

poszanowanie  dobrych  obyczajów,  których  podstawą  jest  przestrzeganie  formuł 
grzecznościowych, 

 

widoczna dyscyplina pracy załogi [13, s.132]. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

27 

 

Wymienione  zasady  i  zachowania  tworzą  hotelarski  savoir-vivre  –  zasady  dobrego 

wychowania, formy towarzyskie, znajomość tych form (dosłownie znajomość życia). 

Aby  sprostać  wymaganiu  savoir-vivre`u,  każdy  hotelarz  powinien  się  odznaczać  wysoką 

kulturą osobistą oraz znajomością dobrych obyczajów w życiu osobistym i w pracy. Wszystko 
to ma wpływ na kulturalną obsługę gości hotelowych. 

Pracownik  hotelu  powinien  potrafić  łączyć  szacunek  i  uprzejmość  z  zachowaniem 

dystansu  wobec  gościa,  z  poczuciem  własnej  godności  osobistej  oraz  mieć  na  uwadze  stałą 
troskę o opinię hotelu. 

Każdy gość powinien być traktowany jak bardzo ważna osoba. Nie może być traktowany 

jako przeszkoda w pracy.  

Poniżej  przedstawiono  cechy  pracownika  hotelarstwa,  niezbędne  do  kulturalnej  obsługi 

gości hotelowych: 

 

umiejętność  koncentracji  uwagi  podczas  prowadzenia  rozmowy  z  gościem,  nawiązanie 
kontaktu  wzrokowego,  przyjęcie  odpowiedniej  postawy  ciała,  miły,  ton  głosu,  cierpliwe 
słuchanie,  streszczanie  wypowiedzi  gościa  w  celu  potwierdzenia  trafności  i  poprawności 
zrozumienia treści rozmowy, czyli oczekiwań gościa, 

 

szacunek  dla  czasu  gościa,  który  określany  jest  przez  punktualność,  niezawodność 
świadczenia usługi, 

 

umiejętność efektywnej obsługi gościa,  

 

umiejętność  pozytywnego  nastawienia  do  ludzi,  uśmiech  i  życzliwość,  taka  postawa 
pomaga  w  rozwiązywaniu  różnych  problemów  oraz  umożliwia  uzyskanie  zadowolenia 
gościa i pozytywnej opinii o usługach hotelu, 

 

umiejętność  zachowania  spokoju  i  równowagi  a  przede  wszystkim  odpowiednia 
komunikacja 

słowna 

(eliminowanie 

pośpiechu, 

zdenerwowania, 

stosowanie 

odpowiedniego tonu głosu) używanie słów: proszę, przepraszam, rozumiem, 

Bardzo  ważne  w  kontaktach  międzyludzkich jest  natychmiastowe  zauważenie gościa uśmiech  
i  pozytywny  stosunek  do  gościa,  szanowanie  jego  czasu  i  przyzwyczajeń,  udzielanie 
odpowiedzi  na  pytania  i  wątpliwości  gościa,  dostarczanie  mu  informacji  i  wyjaśnień, 
wykazywanie się gotowością do niesienia pomocy [9, s. 15]. 
Zachowanie pracownika w sytuacji nietypowej  

Praca  w  hotelu  stwarza  okazję  do  kontaktów  z  bardzo  różnymi  ludźmi.  W  hotelu 

spotykamy zwykłych, przeciętnych ludzi, wybitne jednostki, naukowców, polityków, artystów, 
spotykamy  przedstawicieli  różnych  zawodów,  narodowości,  wyznań,  przedstawicieli 
międzynarodowych  organizacji,  uczestników  narad,  gości  indywidualnych,  grupy  turystyczne 
mniej lub bardziej zorganizowane i zdyscyplinowane. 

Goście  są  bardzo  różni,  mają  swoje  preferencje,  uprzedzenia,  przyzwyczajenia,  nawyki. 

Spotykamy gości: 

− 

opanowanych, powściągliwych, nieśmiałych, zrównoważonych, 

− 

entuzjastów,  zadowolonych  ze  wszystkiego  i  malkontentów  wiecznie  niezadowolonych, 
którym nie sposób dogodzić, 

− 

pobudliwych,  nerwowych,  hałaśliwych,  skłonnych  do  wywoływania  konfliktów  
[15, s. 138]. 
W  codziennej  pracy  w  hotelarza  nieuniknione  są  spotkania  z  różnymi  ludźmi,  ale  nawet 

najbardziej  trudny  gość  i  sprawiający  najwięcej  kłopotu  nie  może  odczuć,  że  jest  przez  nas 
traktowany nieuprzejmie. 

Obsługa  hotelu,  jak  nikt  inny,  pozostaje  pod  szczególną  obserwacją  gości  hotelowych. 

Należy  pamiętać,  że  gość  może  wybaczyć  brak  doświadczenia  lub  małe  potknięcia,  ale  nie 
wybaczy ponurej miny i niegrzecznego tonu pracownikowi hotelu. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

28 

 

Niewątpliwą  zaletą  zawodu  hotelarza  jest  brak  możliwości  popadnięcia  w  rutynę,  co 

związane  jest  z  nieustannie  zmieniającymi  się  ludźmi  odwiedzającymi  hotel,  wymaga  to 
kreatywnego, indywidualnego podejścia do ich potrzeb i wymagań. 

Nie  zawsze  bywa  tak,  że  gość  zastaje  w  hotelu  to,  czego  oczekiwał.  Hotelarz  też  nie 

zawsze  jest  usatysfakcjonowany  po  wyjeździe  gości.  Co  zrobić,  aby  obie  strony  były 
zadowolone?  Znaleźć  płaszczyznę  porozumienia,  czyli  miejsce,  w  którym  potrzeby  
i  oczekiwania  gości  pokrywają  się  z  intencjami  hotelarzy  –  wystarczy  odrobina  dobrej  woli  
i pozytywnego nastawienia do świata i ludzi [6, s. 34–35, 169–170]. 
 

4.4.2.  Pytania sprawdzające   

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie wymagania stawiane są pracownikowi hotelarstwa? 
2.  Co rozumiesz pod pojęciem kultura osobista? 
3.  Jakie elementy składają się na kulturę osobistą? 
4.  Na czym polega kulturalna obsługa gości? 
5.  Co rozumiesz pod pojęciem savoir-vivre pracownika hotelarstwa?  
6.  Jakie  cechy  powinien  posiadać  pracownik  hotelarstwa,  niezbędne  do  kulturalnej  obsługi 

gości hotelowych? 

7.  Jak  powinien  zachować  się  pracownik  hotelu  w  sytuacji  nietypowej  podczas  obsługi 

gościa? 

 

4.4.3.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Odwiedź  dowolnie  wybrany  hotel  w  Twojej  miejscowości.  Zasięgnij  informacji  

o  rezerwacji  noclegu,  wysokości  opłaty  za  pobyt  oraz  standardzie  usług.  Następnie  zanotuj 
własne  obserwacje  związane  z  postawą  pracownika  hotelu  wobec  gościa  oraz  jego  kulturą 
osobistą. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wybrać hotel, którego opisu będziesz dokonywał, 
2)  dokonać opisu zachowania pracownika hotelu zgodnie z poleceniem,  
3)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania, 

− 

arkusz papieru,  

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Sporządź  ankietę  oceniającą  elementy  składające  się  na  kulturę  osobistą  pracownika 

hotelarstwa. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

29 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  sporządzić zestaw pytań, 
2)  przyporządkować odpowiedzi,  
3)  opracować ankietę, korzystając z edytora tekstu,  
4)  wydrukować ankietę, 
5)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

stanowisko komputerowe wyposażone w dowolny edytor tekstu, 

− 

arkusze papieru,  

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Sporządź  listę  swoich  predyspozycji  fizycznych  i  psychicznych,  przydatnych  

w  wykonywaniu  zawodu  pracownika  pomocniczego  obsługi  hotelowej.  Wypisz  na  kartce  te, 
które uznasz za najistotniejsze w tym zawodzie. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wypisać predyspozycje fizyczne i psychiczne pracownika pomocniczego obsługi hotelowej, 
2)  wybrać te, które uważasz że posiadasz,  
3)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy, 
4)  dokonać  oceny  własnej  przydatności  do  zawodu  pracownika  pomocniczego  obsługi 

hotelowej. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

arkusz papieru,  

− 

przybory do pisania, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 

Zainscenizuj  razem z kolegą scenkę, w której oczekiwania gościa hotelowego przerastają 

możliwości hotelu w zakresie wyposażenia pokoju. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przydzielić role, 
2)  zaprezentować scenkę na forum grupy. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia.

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

30 

 

4.4.4.  Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

Tak 

Nie 

1)  wymienić wymagania stawiane pracownikowi hotelarstwa? 

 

 

2)  zdefiniować pojęcie kultura osobista? 

 

 

3)  wymienić elementy składające się na kulturę osobistą? 

 

 

4)  wyjaśnić, na czym polega kulturalna obsługa gości? 

 

 

5)  wyjaśnić,  co  rozumiesz  pod  pojęciem  savoir-vivre  pracownika 

hotelarstwa? 

 

 

 

 

6)  wymienić  cechy,  jakie  powinien  posiadać  pracownik  hotelarstwa, 

niezbędne do kulturalnej obsługi gości hotelowych? 

 

 

 

 

7)  wskazać  sposób  zachowania  w  sytuacji  nietypowej  podczas  obsługi 

gościa hotelowego? 

 

 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

31 

 

4.5.  Współpraca z zespołem i przełożonym 

 
4.5.1.  Materiał nauczania 

 

Hotelarstwo  jest  zawodem  szczególnym,  stawia  przed  pracownikami  specjalne 

wymagania.  Zadanie  pracowników  hotelu  to  nie  tylko  sprawna,  kulturalna,  profesjonalna 
obsługa,  ale  też  zapewnienie  bezpieczeństwa  gości,  ich  mienia  i  samego  obiektu  oraz 
zatrudnionych w nim pracowników.  

Pracownicy  muszą  mieć  świadomość,  że  są  w  hotelu  po  to,  by  obsługiwać  gości  na 

najwyższym  poziomie,  sprawiać,  aby  gość  czuł  się  dobrze,  wyrobił  sobie  o  zakładzie  jak 
najlepszą opinię i w przyszłości korzystał z usług tego hotelu. 

Bardzo  ważna  jest  wewnętrzna  organizacja  w  obiekcie  hotelowym.  Goście  oczekują 

deklarowanego  standardu  i  sprawnej,  kulturalnej  i  kompetentnej  obsługi.  Jednostki 
organizacyjne,  zespoły  funkcjonalne  muszą  współpracować,  uzupełniać  się,  pomagać  sobie 
nawzajem. Jakiekolwiek problemy czy spory nie mogą być widoczne na zewnątrz.  

Tylko  stała  i  ścisła  współpraca  pomiędzy  wszystkimi  zespołami  daje  oczekiwane  efekty  

w postaci prawidłowego funkcjonowania obiektu hotelowego. 
Współpraca między komórkami organizacyjnymi hotelu 
Współpraca ze służbą pięter 

Pokojowa  przed  rozpoczęciem  pracy  powinna  sprawdzić,  z  jakich  pokoi  klucze znajdują 

się w recepcji i rozpocząć sprzątanie od tych właśnie pomieszczeń.  
O  ustalonej  godzinie,  kiedy  recepcjonista  kończy  przyjmowanie  zgłoszeń  o  przedłużeniu 
pobytów  gości,  przesyła  pokojowej  wykazy  pokoi  zajętych  i  pokoi,  które  będą  wolne  po 
zakończeniu  doby  hotelowej.  Po  zakończeniu doby recepcjonista przesyła ponownie na piętra 
wykazy pokoi do sprawdzenia. 
 

Służba  pięter  zgłasza  recepcji  nadzwyczajne  zdarzenia  w  hotelu,  na  przykład  pożar, 

kradzież,  awanturę,  chorobę  czy  śmierć.  Pokojowe  dostarczają  codziennie  druki  gości 
korzystających  
z mini baru, co stanowi podstawę do obciążenia konta gości. 
 

W  przypadku,  gdy  gość  pozostawił  swoje  rzeczy  w  pokoju  służba  pięter  powiadamia 

o tym recepcję. 
Współpraca z gastronomią 

Współpraca  recepcji  z  gastronomią  hotelową  odbywa  się  na  dwóch  płaszczyznach: 

dotyczy ona obsługi room – service oraz kontaktów z obsługą restauracji. 
 

Podawanie posiłków do pokoi odbywa się dzięki pracownikom room service, którzy ściśle 

współpracują  z  recepcją.  Wszelkie  zamówienia  na  tę  usługę  mogą  odbywać  się  poprzez 
wywieszkę klamkową, zgłoszenie przy meldowaniu lub telefonicznie do bazy room service. 
Recepcja  otrzymując  od  gości  zgłoszenie  o  chęci  korzystania  z  usługi  room  service, 
natychmiast powiadamia o tym gastronomię. 
 

Pracownicy  recepcji przekazują gastronomii hotelowej wszelkie życzenia gości dotyczące 

żywienia.  Gość  może  za  usługę  zapłacić  od  razu  kelnerowi  lub  może  zażyczyć  dołączenia 
rachunku do ogólnego rozliczenia, wówczas kelner przekazuje rachunek do recepcji. 
Współpraca z pionem technicznym 

Do  zadań  pionu  technicznego  należą  między  innymi:  remonty  bieżące,  usuwanie  awarii 

wszelkich instalacji w hotelu, prowadzenie garażu i warsztatów samochodowych zarówno dla 
potrzeb  hotelu  jak  i  gości  oraz  organizowanie  ochrony  obiektu.  Recepcja  prowadzi  zeszyt 
usterek,  który  kierownik  pionu  technicznego  codziennie  przegląda  i  zleca  pracownikom  ich 
usunięcie.  

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

32 

 

Analizując  te  założenia  można  zaobserwować,  iż  współpraca  recepcji  z  tym  pionem  jest 

nieodłączna.  Wszelkie  informacje  od  gości  o  usterkach  w  pokojach,  korytarzach  czy  innych 
sektorach  hotelu  są  przekazywane  do  recepcji,  jako  punktu  informacyjnego  w  obiekcie 
hotelowym.  

Usługi  pralnicze  gości  są  również  realizowane  za  pośrednictwem  recepcji.  Gość  zgłasza 

chęć  skorzystania  z  możliwości  uprania  swojej  garderoby  pracownikowi  recepcji,  a  on 
powiadamia o tym służby pralnicze.  
Stosunki międzyludzkie 

Współpraca  to  niezbędny  element  istnienia  i  funkcjonowania  przedsiębiorstwa 

rozumianego jako organizm społeczny.  

Wiele  przedsiębiorstw  pracy  ma  własny  regulamin  pracy.  Określa  on  na  ogół  zadania  

i obowiązki oraz kompetencje poszczególnych komórek organizacyjnych, zakres ich realizacji, 
sposób  współdziałania.  Regulamin  pracy  wyznacza  ponadto  obszar  działania,  uprawnienia, 
obowiązki  i  zakres  odpowiedzialności,  reguły  realizacji  zadań  wspólnie  z  innymi  komórkami, 
a więc zasady współpracy [11, s. 28–29]. 

Pracownicy  w  przedsiębiorstwie  stanowią  zróżnicowaną,  przypadkowo  dobraną  grupę 

ludzi, którzy mają różne temperamenty, różne poglądy, różne cechy i preferencje. Dodatkową 
trudnością  jest  fakt,  że  pracownicy  niezależnie  od  swojej  woli  muszą  przebywać  ze  sobą 
codziennie  przez  określoną  ilość  godzin,  czasami  w  warunkach  stresu  wywołanego 
problemami  występującymi  w pracy zawodowej. Są to obiektywne trudności w kształtowaniu 
pozytywnych 

relacji 

między 

współpracownikami. 

Każdy 

pracownik 

powinien  

mieć  wkład  w  kształtowanie  pozytywnych  relacji  w  zespole.  Właściwe  relacje  oznaczają 
przestrzeganie wielu zasad, najważniejsze z nich to: 

 

stosowanie zasady dobrego zachowania, 

 

uważne słuchanie rozmówców i okazywanie zainteresowania dla tego, o czym mówią, 

 

podporządkowanie  się  zwyczajom  panującym w  grupie  pracowników, nie musi to jednak 
oznaczać całkowitego tłumienia własnej indywidualności,  

 

wzbudzanie sympatii poprzez: okazywanie życzliwości i przyjaznego nastawienia dla ludzi, 
szczerość,  umiejętność  nawiązywania  kontaktów,  poczucie  humoru,  umiejętność 
prowadzenia interesującej rozmowy, 

 

przewidywanie skutków swoich działań podejmowanych w stosunku do kolegów, 

 

powstrzymywanie  się  w  dokonywaniu  pochopnych  ocen  kolegów,  a  szczególnie  ocen 
negatywnych,  często  krzywdzących,  które  utrudniają  lub  wręcz  uniemożliwiają 
utrzymywanie właściwych relacji między ludźmi, 

 

taktowne, ale stanowcze podejmowanie rozmów z kolegami z pracy na tematy trudne, 

 

rzetelne wykonywanie poleceń szefa oraz zdyscyplinowanie, 

 

przyjmowanie  zasady,  że  „szef  ma  zawsze  rację”,  jeśli  pracownik  ma  odmienne  zdanie, 
powinien  je  zaprezentować  szefowi,  w  sposób  taktowny,  ponieważ  do  szefa  należy 
podejmowanie decyzji i rozstrzyganie problemów [3, s. 13–15]. 
 

4.5.2.  Pytania sprawdzające   

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Na czym polega współpraca między komórkami organizacyjnymi hotelu? 
2.  Na czym polega współpraca recepcji ze służbą pięter? 
3.  W jaki sposób współpracuje recepcja z gastronomią hotelową? 
4.  Czym charakteryzuje się współpraca recepcji z hotelowym pionem technicznym? 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

33 

 

5.  Jakie  zasady  powinni  stosować  pracownicy  w  kształtowaniu  pozytywnych  stosunków 

międzyludzkich? 

6.  Jakie zasady powinni stosować pracownicy w relacjach ze swym przełożonym? 
 

4.5.3.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wyjaśnij dlaczego każdemu pracownikowi powinno zależeć na kształtowaniu właściwych 

relacji z innymi pracownikami i przełożonym? 

 
Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:  

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym współpracy z zespołem i przełożonym, 
2)  wyjaśnić konieczność właściwych relacji z innymi pracownikami i przełożonymi, 
3)  zaprezentować pracę na forum grupy. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania, 

− 

arkusze papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 2 

Oceń  prawdziwość  poniższych  stwierdzeń  i  wstaw  znak  „X”  we  właściwej  kolumnie 

tabeli. 

 

Zdanie 

Prawda 

Fałsz 

Dobra  współpraca  między  poszczególnymi  komórkami  organizacyjnymi  jest 
miernikiem dobrego wizerunku hotelu 

 

 

Warunkiem skutecznej współpracy miedzy pracownikiem a przełożonym jest 
nie  tylko  stosowanie  zasad  dobrego  wychowania,  ale  także  zasady,  że  „szef 
ma zawsze rację” 

 

 

Regulamin  pracy  obejmuje  zbiór  norm,  obyczajów,  przekonań  i  wartości, 
które mają wpływ na zachowania człowieka 

 

 

Panowanie  nad  własnymi  emocjami  w  miejscu  pracy  ułatwia  kontakty 
międzyludzkie 

 

 

 

Sposób wykonania ćwiczenia  

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś:  

1)  ocenić  prawdziwość  stwierdzeń  zapisanych  w  tabeli  poprzez  wstawienie  znaku  „X”  

w odpowiedniej kolumnie, 

2)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania, 

− 

arkusze papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

34 

 

Ćwiczenie 3 

Sporządź schemat współpracy między komórkami organizacyjnymi hotelu.  
 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  opracować schemat współpracy między organizacyjnymi komórkami hotelu,  
2)  zaprezentować pracę na forum grupy. 

 

Wyposażenie stanowiska pracy: 

– 

stanowisko komputerowe, 

– 

drukarka,

 

– 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 
 

4.5.4.  Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

Tak 

Nie 

1)  wyjaśnić, 

na 

czym 

polega 

współpraca 

między 

komórkami 

organizacyjnymi hotelu? 

 

 

 

 

2)  wyjaśnić, na czym polega współpraca recepcji ze służbą pięter? 

 

 

3)  wyjaśnić,  jak  przedstawia  się  współpraca  recepcji  z  gastronomią 

hotelową? 

 

 

 

 

4)  wyjaśnić,  czym  charakteryzuje  się  współpraca  recepcji  z  hotelowym 

pionem technicznym? 

 

 

 

 

5)  wymienić  zasady,  jakie  powinni  stosować  pracownicy  w  kształtowaniu 

pozytywnych stosunków międzyludzkich? 

 

 

 

 

6)  wymienić  zasady,  jakie  powinni  stosować  pracownicy  w  relacjach  ze 

swym przełożonym? 

 

 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

35 

 

4.6.  Autoprezentacja 

 
4.6.1.  Materiał nauczania 

 

Niewerbalne  sygnały  przekazywane  przez  ludzi  są  spontaniczne,  albo  wymuszone.  

W niektórych sytuacjach ludzie ukrywają swoje prawdziwe emocje, opinie czy reakcje albo też 
okazują  emocje,  których  nie  doświadczają;  prezentują  opinie,  których  nie  podzielają  
i  reagują  wbrew  sobie  po  to,  aby  wywrzeć pozytywne wrażenie  na  innych. Takie działania to 
autoprezentacja, która jest dążeniem do ukształtowania własnego wizerunku w oczach innych 
osób [3, s. 37]. 

Autoprezentacja  to  świadome  kierowanie  wrażeniem,  jakie  wywieramy  na  innych,  czyli 

próba pokazywanie się takim, jakim chcę, żeby mnie inni widzieli.  

Aby  zrobić  dobre  wrażenie  należy  właściwie  zachowywać  się,  być  ładnie  ubranym  

i mieć odpowiedni wyraz twarzy. Autoprezentacja to eksponowanie walorów osobistych. 

Autoprezentacja to także: 

− 

prezentowanie swoich umiejętności, wiedzy i doświadczeń, 

− 

okazywanie swojej pracowitości, uczciwości i sumienności. 

− 

kształtowanie  wyglądu  zewnętrznego  –  ludzie  urodziwi  są  przez  innych  odbierani  jako: 
mili, sympatyczni, inteligentni i kulturalni, 

− 

ukrywanie  takich  swoich  cech,  jak:  zazdrość,  zawiść,  agresja  (te  ewidentnie  negatywne 
cechy  i  tak  są  odbierane  przez  otoczenie  –  dlatego  też  osoba,  której  zależy  na  swoim 
wizerunku, dba o to, aby nie okazywać innym swoich negatywnych cech), 

− 

ukrywanie takich stanów, jak: smutek, ból, żal, 

− 

podkreślanie takich uczuć, jak radość. 
W  ramach  autoprezentacji  staramy  się  podkreślić  wszystkie  te  elementy,  które  mogą 

pozytywnie  wpłynąć  na  to,  jak  odbiera  nas  otoczenie.  Wrażenie,  jakie  wywieramy  na  innych, 
nie zawsze jest zgodne z naszymi intencjami. 

Uśmiech,  jakim  obdarzamy  naszego  rozmówcę,  może  być  odczytany  przez  niego  jako 

naturalny,  spontaniczny  albo  jako  „uśmiech  służbowy”,  czyli  sztuczny,  udawany  
i  pozbawiony  spontaniczności.  W  pierwszym  przypadku  wpłynie  on  na  poprawę  wizerunku,  
w drugim – może go tylko pogorszyć. 

Świadome wywieranie wrażenia na innych to wysyłanie im sygnałów o tym, jacy jesteśmy, 

a raczej, za jakich chcielibyśmy uchodzić. Tymi sygnałami są elementy wyglądu zewnętrznego 
(fryzura,  makijaż,  ubiór)  oraz  sposób  posługiwania  się  językiem  mówionym,  głos 
i modulowanie  nim,  sposób  formułowania  wypowiedzi,  komunikatywność,  sposób  bycia, 
poruszania  się  –  jednym  zdaniem  są  to  wszystkie  te  elementy,  które  wpływają  na  nasz 
wizerunek. 

Wywoływanie  dobrego  wrażenia  ma  na  celu  pozyskanie  sympatii.  Posiadanie  sympatii 

otoczenia  ułatwia  życie;  sympatyczni  ludzie  mają  więcej  przyjaciół  i  kolegów,  prowadza 
ciekawe życie towarzyskie, są lubiani, łatwiej załatwiają swoje sprawy [3, s. 37–38].  

Autoprezentacja  stanowi  nieunikniony  aspekt  codziennych  kontaktów  zawodowych 

i prywatnych.  Sukces  życiowy  człowieka  w ogromnym  stopniu  zależy  bowiem  od tego,  jak 
postrzegają i oceniają go inni. Dlatego też często staramy się kontrolować wrażenie wywierane 
przez siebie i kierować nim. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

36 

 

Sposoby skutecznej autoprezentacji 
1)  Pierwszym  sposobem  jest  komunikacja  werbalna,  czyli  słowny  opis  swojej  osoby, 

w taki  sposób,  aby  wywrzeć  na innych  pożądane  wrażenie  czy  wykreować  określony 
wizerunek.  
Z  opisywaniem  samego  siebie  stykamy  się  zarówno  na rozmowie  kwalifikacyjnej,  jak 
również pisząc podanie o przyjęcie do pracy lub życiorys. 
W  przypadku  autoprezentacji  sami  decydujemy,  które  fakty  z naszego  życia  pragniemy 
ujawnić,  a treść  naszej  wypowiedzi  zależy  w dużym  stopniu  od tego,  jakie  wrażenie 
pragniemy  wywrzeć  na słuchaczu.  Jeżeli  podczas  rozmowy  zostaniemy  zapytani  
o  umiejętności  czy  doświadczenie,  których  nie  posiadamy –  przyznajemy  się  do tego,  ale 
od razu informujemy o posiadanej przez nas umiejętności podobnej do wymaganej.  

2)  Drugim sposobem prezentacji jest komunikacja niewerbalna, czyli szeroko rozumiana 

mowa ciała. 
Uważa  się  bowiem,  że  informacje  przekazywane  przez  różne  sygnały  ciała,  szczególnie 
gdy  dotyczą  stanów  emocjonalnych  oraz  postaw  wobec  innych,  są  bardziej  obiektywne 
i prawdziwe.  
Wyraz  twarzy –  odzwierciedla  wszelkie  zmiany zachodzące podczas rozmowy, pozwala 
rozpoznać  czy  słowa  są  zrozumiałe,  czy  słuchacz  się  z nimi  zgadza,  jakiego  rodzaju 
reakcje emocjonalne w nim zachodzą. 
Spojrzenie  –  odzwierciedla  emocje,  bliskość,  chęć  nawiązania  kontaktu.  Odgrywa 
szczególną rolę w okazaniu rozmówcy, że go słuchamy. 
Uśmiech  –  uśmiechaj  się  życzliwie.  Sygnalizuj  pracodawcy  uśmiechem,  gdy  mówi 
o sprawach dla ciebie ważnych i ciekawych. 
Gesty  –  wykonywane  dłońmi  plasują  się  tuż  za wyrazem  twarzy,  jeśli  chodzi  o ich 
znaczenie  wśród  zachowań  pozawerbalnych.  Służą  do podkreślenia  komunikatów 
słownych,  a w określonych  sytuacjach,  w których  używanie  słów  jest  utrudnione,  mogą 
je nawet zastępować. Są również wskaźnikiem pewnych stanów emocjonalnych. 
Postawa  –  sposób  siedzenia,  pozostawanie  w pozycji  stojącej  oraz  sposób  chodzenia 
mogą  stanowić  wyraz  stanu emocjonalnego oraz wskazywać na postawę i uczucia wobec 
siebie samego i innych osób 
Wygląd  zewnętrzny  –  obejmuje  ubiór,  higienę.  Wprowadza  ważne  elementy 
do komunikacji. 
Ubiór –  przekazuje  wiadomość  o tym,  jak  postrzegamy  samych  siebie.  Ubranie  stanowi 
wizytówkę  każdego  z nas  i w dużym  stopniu  wpływa  na to,  jak  jesteśmy  odbierani  przez 
otoczenie.  Ponadto  ubiór  wywiera  wpływ  nie  tylko  na obserwatora,  ale  także 
na właściciela – „dobrze wyglądam – dobrze się czuję”. 

Zachowania, których należy unikać: 

 

nie podtrzymywanie kontaktu wzrokowego, 

 

obojętny wyraz twarzy,  

 

ironiczny uśmiech, 

 

zamknięta pozycja ciała – skrzyżowanie rąk, nóg, ściskanie przedmiotu, 

 

zasłanianie  ust,  często  maskowane  udawanym  kaszlem  lub  stosowane  do ukrycia 
ziewnięcia  (łączy  się  to z mówieniem  nieprawdy.  Sugeruje  się,  że  jeśli  osoba  mówiąca 
dotyka ust, oznacza to, że kłamie), 

 

poprawianie kołnierzyka, 

 

założone  ręce,  trzymanie  torebek,  teczek sprawia  wrażenie  bariery  między  sobą 
a rozmówcą, jest to postawa defensywna, obronna lub oznaka zdenerwowania. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

37 

 

Pierwsze  wrażenie  jest  bardzo  ważne.  Badania  dowodzą,  że  jeśli  w ciągu  pierwszych 

pięciu  minut  rozmowy  kwalifikacyjnej  osoba  starająca  się  o pracę  zrobi  na rozmówcy 
niekorzystne  wrażenie,  w 90%  przypadków  nie  zostaje  zatrudniona.  Jeżeli  to pierwsze 
wrażenie  jest  pozytywne,  w 75%  wypadków  kandydat  otrzymuje  pracę.  Nie  można,  bowiem 
wywrzeć dobrego pierwszego wrażenia po raz drugi. 
 

4.6.2.  Pytania sprawdzające   

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Co to jest autoprezentacja? 
2.  W jakim celu ludzie stosują autoprezentację? 
3.  Jakie są sposoby skutecznej prezentacji i czym się charakteryzują? 
4.  Jakich zachowań należy unikać przy autoprezentacji? 
 

4.6.3.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Zastanów  się  i  napisz,  jakie  elementy Twojego wyglądu i zachowania zmieniłbyś, aby jak 

najlepiej zaprezentować się przed otoczeniem. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  zapoznać się z materiałem nauczania dotyczącym autoprezentacji, 
2)  określić elementy wyglądu i zachowania, które chciałbyś zmienić, 
3)  zaprezentować pracę na forum grupy. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania, 

− 

kartki papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 2 

Oceń  prawdziwość  poniższych  stwierdzeń  i  wstaw  znak  „X”  we  właściwej  kolumnie 

tabeli. 

 

Zdanie 

Prawda 

Fałsz 

Ton 

głosu 

sygnalizuje 

emocje 

mówiącego, 

dlatego  

w rozmowach służbowych z gościem hotelowym należy starać się zapanować 
nad emocjami  

 

 

Celem autoprezentacji jest kształtowanie własnego wizerunku 

 

 

Jednym z elementów autoprezentacji jest sposób poruszania się 

 

 

Autoprezentacja = osobowość pracownika 

 

 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  ocenić prawdziwość stwierdzeń poprzez wstawienie znaku „X” w odpowiedniej kolumnie, 
2)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

38 

 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania, 

− 

arkusze papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

4.6.4.  Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

Tak 

Nie 

1)  zdefiniować pojęcie autoprezentacja? 

 

 

2)  wyjaśnić, w jakim celu ludzie stosują autoprezentację? 

 

 

3)  wymienić sposoby skutecznej prezentacji i je scharakteryzować? 

 

 

4)  rozpoznać zachowania, jakich należy unikać przy autoprezentacji? 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

39 

 

4.7.  Aktywne poszukiwanie pracy 

 
4.7.1.  Materiał nauczania 

 

Poszukiwanie pracy 

Poszukiwanie i podjęcie pracy zawodowej, szczególnie po raz pierwszy w życiu, wymaga 

od kandydata niejednokrotnie sporego wysiłku, połączonego ze starannym przygotowaniem się 
do osiągnięcia tego celu. 

Pierwszym  i  niewątpliwie  najważniejszym  działaniem  jest  dotarcie  do  ofert  pracy  lub 

złożenie własnej oferty. 

W poszukiwaniu pracy pomagają następujące instytucje i organizacje: 

1.  Powiatowe  urzędy  pracy,  które  dysponują  ofertami  pracy,  znają  zawody  osób 

bezrobotnych  i  wiedzą,  jakich  kwalifikacji  żądają pracodawcy.  Urzędy  ponadto  rejestrują 
osoby chcące podjąć pracę. Wszystkie oferty zgłoszone do urzędów są do dyspozycji osób 
poszukujących pracy. 

2.  Agencje  zatrudnienia,  które  działają  jako  agencje  pośrednictwa  pracy,  doradztwa 

personalnego lub pracy tymczasowej. Są to różne podmioty pozarządowe, które pomagają 
w zatrudnianiu pracodawcom i osobom poszukującym pracy. Agencje pośrednictwa pracy 
zbierają  oferty  pracodawców  poszukujących  pracowników  i podania osób poszukujących 
pracy.  Ich  działalność  na  rzecz  osób  poszukujących  pracy  jest  świadczona  nieodpłatnie. 
Agencje  doradztwa  personalnego  świadczą  odpłatnie  usługi  na  rzecz  pracodawców 
dotyczące zatrudnienia: pozyskują kandydatów na określone stanowiska pracy. 

3.  Prasa: ogłoszenia  w  dziennikach  i  periodykach, prasowe wydawnictwa wyspecjalizowane 

w ogłaszaniu ofert i pośredniczeniu w ich realizacji, biuletyny gminne i miejskie oferujące 
miejsca pracy, pisma reklamowe. 

4.  Ogłoszenia radiowe i telewizyjne.  
5.  Serwisy internetowe.  
6.  Specjalne audycje i giełdy miejsc pracy. 
7.  Komunikaty w osiedlowych telewizjach kablowych, audycje o rynku pracy. 
8.  Zakłady  pracy:  informacja  o  wolnych  miejscach  pracy  i  oferty  pracy  w  wydziałach 

zatrudnienia  lub  w  kadrach  (dział  personalny),  na zakładowych  tablicach informacyjnych, 
informacyjnych przedstawicieli zakładu w terenie. 

9.  Osoby prywatne prowadzące działalność gospodarczą [11, s. 42–43]. 

Przy  poszukiwaniu  miejsc  pracy  nie  należy  się  tylko  ograniczać  do  wyszukiwania  ofert  

i  odpowiadania  na  nie.  Sposobem,  który również może  przynieść powodzenie,  jest  wysyłanie 
własnych  ofert  do  potencjalnych  pracodawców.  Do  tego  celu  powinno  się  wykorzystywać 
zaczerpnięte  z  różnych  źródeł  informacje  dotyczące  istniejących  i  powstających  podmiotów 
gospodarczych.  Adresy  podmiotów  gospodarczych  można  uzyskać  w  trakcie  rozmów  ze 
znajomymi, obserwacji własnych oraz z prasy, katalogów firm lub książek telefonicznych. 

Decydując  się  na  bezpośrednie  wysyłanie  swojej  oferty  do  pracodawcy,  należy  zdobyć  

o nim jak najwięcej informacji oraz o stanowisku, jakie chce się zajmować.  

W sytuacji wysokiego bezrobocia do znalezienia satysfakcjonującej i dobrze płatnej pracy 

oprócz posiadania odpowiednich kwalifikacji zawodowych konieczne jest również opanowanie 
umiejętności, które pozwolą: 

− 

dokonać  analizy  posiadanych  umiejętności,  cech  osobistych  oraz  zdobytych doświadczeń 
pod kątem ich przydatności w przyszłej pracy zawodowej, 

− 

znaleźć pracodawcę, który poszukuje pracowników, 

− 

przygotować dokumenty potrzebne do poszukiwania pracy, 

− 

zaprezentować się przyszłemu pracodawcy we właściwy sposób. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

40 

 

Dokumenty niezbędne podczas poszukiwania pracy 

Podstawowymi  dokumentami  wymaganymi  od  kandydatów  do  pracy  są  życiorys  i  list 

motywacyjny.  Do  dokumentów  przekazywanych  potencjalnemu  pracodawcy  lub  firmie 
zajmującej  się  rekrutacją  pracowników  należy  dołączyć  oświadczenie  o  wyrażeniu  zgody  na 
przetwarzanie  danych  osobowych  dla  potrzeb  procesu  rekrutacji  –  zgodnie  z  ustawą  
o ochronie danych osobowych (Dz. U. Nr 133, poz. 883). 
Życiorys (Curriculum vitae – C.V.) 

Życiorys  jest  podstawowym  dokumentem,  jaki  należy  sporządzić  przy  ubieganiu  się  

o  pracę.  W  zależności  od  sposobu  poszukiwania  pracy  dokument  ten  jest  przedstawiany 
pracodawcom albo agencjom doradztwa personalnego. Życiorys ma za zadanie przedstawienie 
wykształcenia  i  doświadczenia  zawodowego  kandydata  do  pracy  oraz  umożliwienie 
pracodawcy nawiązania z nim kontaktu. Życiorys powinien być bezbłędny, czytelnie i starannie 
napisany na białym papierze formatu A4.  

Curriculum  vitae  składa  się  z  pięciu  części.  W  pierwszej  z  nich  zamieszcza  się  dane 

osobowe:  imię  i  nazwisko,  dokładny  adres,  numer  telefonu,  datę  urodzenia,  stan  cywilny.  
W  drugiej  części  c.v.  prezentowane  są  informacje  dotyczące  przebiegu  nauki.  W  kolejnej 
części  c.v.  zamieszcza  się  informacje  związane  z  posiadanym  doświadczeniem  zawodowym: 
nazwy  zakładów  pracy,  zajmowane  stanowiska, zakres  obowiązków  i osiągnięcia zawodowe. 
Czwarta  część  życiorysu  sporządzonego  w  formie  c.v.  obejmuje  informacje  o  dodatkowych 
kwalifikacjach,  takich  jak  znajomość  języków  obcych,  umiejętności  obsługi  komputera  
i  innych  urządzeń  biurowych,  posiadaniu prawa jazdy  oraz informacje  o  cechach  osobowych.  
W ostatniej części c.v. przedstawia się zainteresowania kandydata do pracy. 
List motywacyjny 

Ubiegając  się  o  pracę,  oprócz  życiorysu,  często  należy  przedstawić  list  motywacyjny. 

Adresatem  listu motywacyjnego powinna być osoba, która w przedsiębiorstwie odpowiada za 
przyjmowanie pracowników.  

W  liście  motywacyjnym  należy  przedstawić  i  uwypuklić  przede  wszystkim  te  

z  posiadanych  cech  i  kwalifikacji,  które  będą  przydatne  na  stanowisku,  o  jakie  ubiega  się 
kandydat  do  pracy.  Celem  listu  motywacyjnego  jest  przekonanie  pracodawcy  o  tym,  że  to 
właśnie  osoba  sporządzająca  ten  list  jest  najlepszym  kandydatem  do  otrzymania  zatrudnienia. 
W  liście  motywacyjnym  nie  można  powtarzać  informacji  przekazanych  w  cv,  lecz  należy 
omówić szerzej te z nich, które mogą być najbardziej interesujące dla przyszłego pracodawcy. 
List  motywacyjny  powinien  być  napisany  poprawnym  językiem,  gdyż  pracodawca  na  jego 
podstawie 

dokona 

oceny 

umiejętności 

doboru 

słownictwa 

oraz 

jasnego  

i precyzyjnego formułowania wypowiedzi. 

We  wstępie  listu  motywacyjnego  jego  autor  powinien  napisać,  o  jakie  stanowisko  lub  

o  jaki  rodzaj  pracy  się  ubiega.  Należy  ponadto  wskazać,  skąd  otrzymał  informacje  
o poszukiwaniu pracowników przez firmę, do której adresowany jest list. 

W  drugiej  części  listu  motywacyjnego  należy  opisać  te  z  posiadanych  cech,  kwalifikacji  

i doświadczeń zawodowych, które będą przydatne w pracy, jaką autor listu chciałby otrzymać. 

W  trzeciej  części  listu  motywacyjnego  należy  wskazać,  jakie  korzyści  odniesie 

pracodawca,  zatrudniając  autora  listu  oraz  przedstawić  swoją  wizję  przyszłej  kariery 
zawodowej,  ze  szczególnym  uwzględnieniem  tych  jej  elementów,  które  wiążą  się  
z korzyściami, jakie w związku z tym może odnieść pracodawca. 

W  zakończeniu  listu  motywacyjnego  należy  podziękować  za  czas  poświęcony  na 

rozpatrywanie kandydatury i wyrazić nadzieję na spotkanie w czasie rozmowy kwalifikacyjnej 
[7, s. 136–141]. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

41 

 

Rozmowa kwalifikacyjna 

Rozmowa  kwalifikacyjna  (rozmowa  wstępna)  to  pierwsze  spotkanie  kandydata  do  pracy  

z  potencjalnym  pracodawcą.  W  czasie  tego  spotkania  jego  uczestnicy  poznają  się  wzajemnie  
i mówią o swoich oczekiwaniach. 

Przygotowanie  do  rozmowy  kwalifikacyjnej  powinno  obejmować  następujące 

czynności: 

 

zebranie  podstawowych  informacji  o  przedsiębiorstwie  (o  zakresie  jego  działania,  czyli  
o produktach, metodach działania, zasięgu działania), 

 

ustalenie  listy  posiadanych  kwalifikacji  zawodowych,  o  których  –  których  miarę 
możliwości – należałoby poinformować pracodawcę, 

 

skompletowanie  dokumentów,  takich  jak  kserokopie  dokumentów  złożonych  przed 
rozmową  kwalifikacyjną  oraz  innych  dokumentów  potwierdzających  kwalifikacje: 
świadectwa, zaświadczenia, 

 

ustalenie  listy  pytań,  jakie  w  czasie  rozmowy  mają  zostać  zadane  pracodawcy  bądź  jego 
przedstawicielowi, dotyczących: zakresu prac, wymagań wobec pracowników, miejsca czy 
stanowiska  pracy  w  strukturze  organizacyjnej,  możliwości  doskonalenia  swoich 
kwalifikacji poprzez system szkoleń, 

 

dokładne ustalenie sposobu dotarcia na rozmowę kwalifikacyjną o dokładnie wyznaczonej 
godzinie,  przyszły  pracownik  nie  powinien  spóźnić  się  na  rozmowę,  lecz  nie  powinien 
także przychodzić zbyt wcześnie, 

 

pojawienie  się  na  spotkaniu  w  dobrej  formie,  co  możliwe  jest  wtedy,  gdy  kandydat  do 
pracy  jest  wypoczęty  –  dlatego  już  na  dzień  przed  rozmową  należy  zadbać  o  dobrą 
kondycję, 

 

zadbanie o właściwy ubiór – powinien on być staranny i dostosowany do wymagań, jakie 
stawia się kandydatom do pracy na określonym stanowisku. 
Przebieg rozmowy kwalifikacyjnej 
Zasadnicza  rozmowa  kwalifikacyjna  poprzedzona  jest  powitaniem,  w  czasie  którego 

następuje prezentacja. Wchodzący do pomieszczenia kandydat do pracy pozdrawia gospodarza 
i przedstawia się, chyba że wprowadzany jest przez sekretarkę (lub innego pracownika), która 
wymienia  jego  imię  i  nazwisko.  Dalej  inicjatywę  w  zakresie  formy  powitania  i  prezentacji 
przejmuje pracodawca. 

W czasie spotkania pracodawca stawia wiele różnorodnych pytań, które pozwalają mu na 

dokładne poznanie kandydata. Najczęściej stawiane pytania w czasie rozmowy kwalifikacyjnej 
dotyczą: 

− 

kwalifikacji  i  doświadczeń  zawodowych,  a także silnych  i  słabych stron  pracownika oraz 
jego sukcesów i porażek zawodowych, 

− 

przebiegu dotychczasowej pracy zawodowej, 

− 

powodów, dla których kandydat ubiega się o pracę, 

− 

powodów rozstania się z poprzednim pracodawcą, 

− 

zainteresowań zawodowych, ale także sposobów spędzania wolnego czasu, zainteresowań 
ogólnych [3, s. 5–7]. 
Osoba  zainteresowana  uzyskaniem  pracy,  mając  świadomość  tego,  że  będzie  wnikliwie 

obserwowana  przez  przyszłego  pracodawcę,  powinna  pamiętać  o  komunikatach 
niewerbalnych, jakie przekazuje w trakcie spotkania z pracodawcą.  

Miła  atmosfera  tworzona  przez  pracodawcę  w  czasie  rozmowy  nie  powinna  uśpić 

czujności ubiegającego się o pracę, który ciągle musi mieć świadomość tego, iż jest wnikliwie 
obserwowany i oceniany. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

42 

 

4.7.2.  Pytania sprawdzające   

 

Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń. 

1.  Jakie instytucje i organizacje pomagają w poszukiwaniu pracy? 
2.  Jakie znasz źródła informacji o potencjalnych miejscach pracy? 
3.  Jakie umiejętności pomagają w znalezieniu satysfakcjonującej pracy? 
4.  Jakie dokumenty są niezbędne w poszukiwaniu pracy? 
5.  Z jakich podstawowych elementów powinien składać się życiorys? 
6.  Z jakich części składa się list motywacyjny? 
7.  Jaka  powinna  być  forma  dokumentów  sporządzanych  przez  kandydata  do  pracy  

i przekazywana pracodawcy? 

8.  W  jaki  sposób  osoba  ubiegająca  się  o  pracę  powinna  przygotować  się  do  rozmowy 

kwalifikacyjnej? 

9.  Jakie są zasady przebiegu rozmowy kwalifikacyjnej? 
10.  Jakie  pytania  najczęściej  stawiane  są  przez  pracodawcę  w  czasie  rozmowy 

kwalifikacyjnej? 
 

4.7.3.  Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Sporządź  listę  pracodawców  w  Twojej miejscowości, którzy  mogliby być zainteresowani 

zatrudnieniem absolwentów szkoły, do której uczęszczasz. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  określić zasady aktywnego poszukiwania pracy, 
2)  zapoznać się z ofertami pracy w różnych źródłach (prasa, Internet), 
3)  sporządzić  listę  potencjalnych  pracowników  dla  pracownika  pomocniczego  obsługi 

hotelowej. 

4)  zaprezentować pracę na forum grupy. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania, 

− 

kartki papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Wyszukaj  w  internetowych  serwisach  z  ogłoszeniami  pracy  ogłoszenia  pracodawców, 

którzy  poszukują  pracowników  w  zawodzie  pracownika  hotelarstwa,  na  stanowisku  pomocy 
kuchennej. Wydrukuj  te  ogłoszenia, przeanalizuj wymagania pracodawców i odpowiadając na 
to ogłoszenie sporządź swoje curriculum vitae i list motywacyjny. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  wyszukać  ogłoszenia  o  pracy  dla  pracownika  hotelarstwa  na  stanowisku  pomocy 

kuchennej, 

2)  wydrukować wybrane ogłoszenie, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

43 

 

3)  sporządzić cv i list motywacyjny, 
4)  wydrukować dokumenty, 
5)  zaprezentować pracę na forum grupy. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, 

− 

drukarka, 

− 

kartki papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 3 

Odpowiedz na ofertę zatrudnienia na stanowisku pomocy kuchennej w hotelu. 
 
Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  określić zasady aktywnego poszukiwania pracy, 
2)  zapoznać się z ofertą pracy, 
3)  odpowiedzieć pisemnie na ofertę, 
4)  zaprezentować pracę na forum grupy. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania, 

− 

kartki papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 
 

Ćwiczenie 4 

Oceń  prawdziwość  poniższych  stwierdzeń  i  wstaw  znak  „X”  we  właściwej  kolumnie 

tabeli. 

Zdanie 

Prawda 

Fałsz 

List 

motywacyjny 

ma 

za 

zadanie 

przedstawienie 

wykształcenia  

i doświadczenia zawodowego kandydata do pracy 

 

 

Adresatem  curriculum  vitae  jest  osoba,  która  w  firmie  odpowiada  za 
rekrutację pracowników 

 

 

W  zakończeniu  listu  motywacyjnego  kandydat  do  pracy  dziękuje  za 
poświęcony za czas na zapoznanie się z jego dokumentami aplikacyjnymi 

 

 

Jednym ze źródeł informacji o pracy jest tablica ogłoszeń w urzędzie pracy 

 

 

W  czasie  rozmowy  kwalifikacyjnej należy spodziewać się pytań dotyczących 
przekonać religijnych 

 

 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  ocenić prawdziwość stwierdzeń poprzez wstawienie znaku „X” w odpowiedniej kolumnie, 
2)  zaprezentować swoją pracę na forum grupy. 

 
Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

przybory do pisania, 

− 

arkusze papieru, 

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

44 

 

Ćwiczenie 5 

Wspólnie z kolegą zaprezentujcie scenkę, w której przedstawicie rozmowę kwalifikacyjną 

kandydata  do  pracy  na  stanowisku  pomocy  kuchennej  z  potencjalnym  pracodawcą.  Do 
wykonania  ćwiczenia  wykorzystajcie  dokumenty  sporządzone  w  trakcie  wykonywania 
ćwiczenia 2. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie, powinieneś: 

1)  przeanalizować materiał nauczania dotyczący rozmowy kwalifikacyjnej, 
2)  przydzielić role, 
3)  zaprezentować scenkę na forum grupy. 
 

Wyposażenie stanowiska pracy:  

− 

literatura zgodna z rozdziałem 6 Poradnika dla ucznia. 

 

4.7.4.  Sprawdzian postępów 

 
Czy potrafisz: 
 

Tak 

Nie 

1)  wymienić instytucje i organizacje pomagające w poszukiwaniu pracy?

 

 

 

2)  podać źródła informacji o potencjalnych miejscach pracy? 

 

 

3)  rozpoznać  umiejętności,  które  pomagają  w  znalezieniu  satysfakcjonującej 

pracy?

 

 

 

 

 

4)  wymienić dokumenty niezbędne w poszukiwaniu pracy?

 

 

 

5)  określić elementy, z jakich powinien składać się życiorys?

 

 

 

6)  wymienić części, z jakich składa się list motywacyjny?

 

 

 

7)  scharakteryzować  formę  dokumentów sporządzanych przez  kandydata  do 

pracy i przekazywanych pracodawcy?

 

 

 

 

 

8)  wyjaśnić,  w  jaki  sposób  osoba  ubiegająca  się  o  pracę  powinna 

przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej?

 

 

 

 

 

9)  scharakteryzować zasady przebiegu rozmowy kwalifikacyjnej?

 

 

 

10)  wymienić pytania, jakie najczęściej stawiane są przez pracodawcę w czasie 

rozmowy kwalifikacyjnej?

 

 

 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

45 

 

5.  SPRAWDZIAN OSIĄGNIĘĆ 

 

INSTRUKCJA DLA UCZNIA 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję zanim zaczniesz rozwiązywać zadania. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Na rozwiązanie testu masz 40 minut. 
5.  Test zawiera 20 pytań wielokrotnego wyboru, w tym: 

 

14 z poziomu podstawowego, 

 

6 z poziomu ponadpodstawowego.  

Do każdego pytania dołączone są cztery możliwości. Tylko jedna jest prawdziwa.  

6.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi,  wstawiając  w  odpowiedniej 

rubryce  znak  X.  W  przypadku  pomyłki  należy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  
a następnie ponownie zaznaczyć odpowiedź prawidłową. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Nie masz obowiązku rozwiązywania zadań w kolejności podanej w teście. Możesz zacząć 

od dowolnego, które dla Ciebie jest najłatwiejsze. 

9.  Przed wykonaniem każdego zadania przeczytaj bardzo uważnie polecenie. 
 

Powodzenia! 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

46 

 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

 

 
1.  Najistotniejszą rolę w pracy hotelarza odgrywa 

a)  wygląd zewnętrzny. 
b)  dobre przygotowanie merytoryczne. 
c)  doświadczenie zawodowe. 
d)  wygląd zewnętrzny, dobre przygotowanie merytoryczne, doświadczenie zawodowe. 
 

2.  Najważniejszą zasadą w zakresie doboru stosownego ubioru do pracy jest to, że 

a)  powinien być zawsze czysty i wyprasowany. 
b)  powinien odzwierciedlać obowiązujące trendy w modzie. 
c)  powinien być dobrej marki. 
d)  powinien być drogi i elegancki. 
 

3.  Na ocenę sposobu zachowania się pracownika hotelarstwa mają wpływ elementy 

a)  referencje otrzymywane z poprzednich miejsc pracy. 
b)  przestrzeganie zasad savoir-vivre`u. 
c)  czynności wykonywane na rzecz innych osób. 
d)  dobra współpraca w zespole. 
 

4.  Pojęcie etyka pochodzi od słowa ethikos z języka  

a)  greckiego. 
b)  polskiego. 
c)  łacińskiego. 
d)  francuskiego. 
 

5.  Istotą komunikacji werbalnej jest 

a)  gestykulacja. 
b)  porozumiewanie się przy pomocy słów. 
c)  mimika twarzy. 
d)  patrzenie prosto w oczy rozmówcy. 
 

6.  Do komunikatów niewerbalnych zaliczamy 

a)  gestykulację i kontakt telefoniczny. 
b)  mimikę i wyraz twarzy, pozycję ciała. 
c)  gestykulację i mowę. 
d)  słowa i mimikę twarzy. 
 

7.  Ogół norm  i  wartości  uznanych  w  danej  zbiorowości  za  właściwe,  to znaczy takie, które 

powinny kierować ludzkim postępowaniem nazywamy  
a)  etyką. 
b)  prawem. 
c)  odpowiedzialnością. 
d)  gościnnością. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

47 

 

8.  Jednym z elementów kultury osobistej jest 

a)  dobre przygotowanie merytoryczne. 
b)  doświadczenie życiowe. 
c)  hojność i dyskrecja. 
d)  umiejętność  panowania  nad  swoimi  emocjami  i  temperamentem  oraz  poczucie 

humoru. 

 

9.  Obowiązującą zasadą w świadczeniu usług hotelarskich jest 

a)  grzeczność, lojalność, szacunek, obowiązkowość. 
b)  grzeczność,  szacunek,  zdolność zrozumienia drugiego człowieka, gotowość niesienia 

pomocy. 

c)  szacunek, lojalność, gotowość do niesienia pomocy, obowiązkowość. 
d)  szacunek, grzeczność, punktualność, zdolność zrozumienia drugiego człowieka. 
 

10.  Zachowanie pracownika zgodne z etyką zawodową wiąże się z 

a)  dbaniem o dobro pracodawcy. 
b)  dbaniem o własne interesy. 
c)  wyróżnianiem osób najbardziej zaangażowanych w pracę. 
d)  zachowaniem służalczym wobec przełożonego. 
 

11.  Kultura zawodu obejmuje  

a)  umiejętności, wiadomości i doświadczenia pracownika. 
b)  wszystkie  elementy  kultury  osobistej  oraz  koncentruje  się  na sposobie  wykonywania 

pracy zawodowej. 

c)  zasady i reguły postępowania. 
d)  reguły postępowania wynikające z przepisów prawa. 
 

12.  Wyeliminowanie barier komunikacyjnych możemy osiągnąć przez 

a)  odpowiednie mówienie. 
b)  poprawną informację. 
c)  umiejętne słuchanie drugiej strony. 
d)  komunikaty werbalne 
 

13.  Praca zespołowa polega na 

a)  koordynowaniu przez jedną osobę prac potrzebnych do wykonania zadania. 
b)  bezpośrednim kierowaniu członkami zespołu. 
c)  współdziałaniu kilku komórek organizacyjnych w celu realizacji określonych zadań. 
d)  kontroli wykonania zadań. 
 

14.  Celem autoprezentacji jest 

a)  analiza posiadanych umiejętności, cech osobistych i zdobytych doświadczeń. 
b)  nadążanie za aktualnymi trendami w modzie. 
c)  kształtowanie swojego wizerunku. 
d)  zaprezentowanie się przyszłemu pracodawcy we właściwy sposób. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

48 

 

15.  Istotą skutecznej komunikacji z gościem hotelowym jest 

a)  prawidłowe posługiwanie się językiem polskim. 
b)  umiejętność przytaczania argumentów. 
c)  mówienie do niego, słuchanie go i reagowanie na jego potrzeby. 
d)  uważne słuchanie rozmówcy. 
 

16.  Najczęściej stawiane pytania w czasie rozmowy kwalifikacyjnej dotyczą  

a)  wysokości wynagrodzenia satysfakcjonującego osobę poszukującą pracy. 
b)  znajomości języków obcych. 
c)  przebiegu dotychczasowej pracy zawodowej. 
d)  zainteresowań kandydata. 
 

17.  Czynnikiem sprzyjającym wywołaniu dobrego wrażenia na rozmówcy jest 

a)  utrzymywanie stałego kontaktu wzrokowego z rozmówcą. 
b)  wyrażanie własnych opinii na temat przedmiotu rozmowy. 
c)  właściwa intonacja głosu. 
d)  przekazywanie sygnałów niewerbalnych. 
 

18.  Podejmowanie decyzji w trudnych sytuacjach ułatwia 

a)  umiejętność załatwiania spraw szybko, bez słów. 
b)  przedstawianie różnych rozwiązań. 
c)  zdolność decydowania, co należy zrobić w konkretnej sytuacji. 
d)  zachowywanie postawy nie okazywania uczuć. 
 

19.  Regulamin pracy określa 

a)  zobowiązania pracodawcy do zapłaty wynagrodzenia. 
b)  zobowiązania pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju. 
c)  zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. 
d)  zadania  i  obowiązki  oraz  kompetencje  poszczególnych  komórek  organizacyjnych, 

zakres ich realizacji i sposób współdziałania. 

 

20.  W liście motywacyjnym należy przedstawić informacje  

a)  o  posiadanych  cechach  i  kwalifikacjach, które będą  przydatne na stanowisku, o jakie 

ubiega się kandydat do pracy. 

b)  dotyczące wykształcenia i doświadczenia zawodowego kandydata do pracy. 
c)  dotyczące przebiegu nauki. 
d)  dotyczące przebiegu nauki i pracy zawodowej. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

49 

 

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko……………………………………………………………………..................... 

 
Kształtowanie  wizerunku  pracownika  pomocniczego  obsługi  hotelowej  

 
Zakreśl poprawną odpowiedź

 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10 

 

11 

 

12 

 

13 

 

14 

 

15 

 

16 

 

17 

 

18 

 

19 

 

20 

 

Razem: 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

50 

 

6.  LITERATURA 
 

1.  Adamowicz  J.,  Wolak  G.:  Jak  być  hotelarzem.  Krakowska  Szkoła  Hotelarska,  Kraków 

2003 

2.  Komosa  A.: Kultura zawodu. EKONOMIK s.c. A. Komosa, J. Musiałkiewicz, Warszawa 

2003 

3.  Komosa  A.: Kultura zawodu. EKONOMIK s.c. A. Komosa, J. Musiałkiewicz, Warszawa 

2007 

4.  Milewska  M.,  Włodarczyk  B.:  Hotelarstwo.  Podstawowe  wiadomości  z  zakresu 

hotelarstwa. Wydawnictwo WSTH, Łódź 2005 

5.  Milski K.: Kodeks etyki hotelarza, www.hotelarze.pl 2005 
6.  Mitura  M.,  Koniuszewska  E.:  Ekonomika  i  organizacja  pracy  w  hotelarstwie.  Centrum 

Doradztwa i Informacji Difin sp. z o.o., Warszawa 2006 

7.  Musiałkiewicz  J.:  Podstawy  przedsiębiorczości.  EKONOMIK  s.c.  A.  Komosa,  

J. Musiałkiewicz, Warszawa 2006 

8.  Oparka  S.,  Nowicka  T.:  Organizacja  i  technika  pracy  w  hotelarstwie.  Polskie  Zrzeszenie 

Hoteli, Warszawa 2006 

9.  Pląder  D.  (red.):  Organizacja  pracy  w  hotelarstwie.  Krakowska  Szkoła  Hotelarska, 

Kraków 2001 

10.  Poradnik dobrych manier. Świat Książki, Warszawa 2003 
11.  Sarna P.: Kultura zawodu. Oficyna Edukacyjna Wydawnictwa eMPi

2

 s.c., Poznań 2005 

12.  Stankiewicz J.: Komunikowanie się w organizacji. ASTRUM, Wrocław 1999 
13.  Szostak 

D.: 

Podstawy 

hotelarstwa. 

Wydawnictwo 

Naukowe 

Uniwersytetu 

Szczecińskiego, Szczecin 2004 

14.  Turkowski M.: Marketing usług hotelarskich. PWE, Warszawa 2003 
15.  Witkowski  Cz.:  Podstawy  hotelarstwa  cz.  I.  Wyższa  Szkoła  Ekonomiczna,  Warszawa 

1999 

16.  Krajowy  standard  kwalifikacji  zawodowych  dla  zawodu  Pracownik  pomocniczy  obsługi 

hotelowej 913210. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa 2007 

17.  http:/www.ehotelarz.com 
18.  http:/www.gastrona.com 
19.  http:/www.hotelarze.com 
 
Czasopisma branżowe: 
– 

Hotelarz 

– 

Świat Hoteli 

– 

Doradca Hotelarza