1

Teoria produkcji i wyboru producenta

Lista 8

Definicje



krótki i długi okres



stałe i zmienne czynniki

produkcyjne



produkt całkowity



krzywa produktu całkowitego



produkt krańcowy



prawo malejącego produktu
krańcowego (prawo
malejących przychodów)



funkcja produkcji



izokwanta produkcji



koszty produkcji: stałe,
zmienne, całkowite



izokwanta kosztu



techniczne optimum

producenta



ścieżka ekspansji produkcji

Zakreślić literę T (tak), jeżeli odpowiedź jest prawidłowa, natomiast literę N (nie), jeżeli
odpowiedź jest fałszywa.
1. Nachylenie linii jednakowego kosztu (przy założeniu, że ilość zatrudnionych pracowników
L opisana jest na osi odciętych (pozioma), a ilość jednostek kapitału K opisana jest na osi
rzędnych (pionowa), jest równe stosunkowi ceny jednostki kapitału do ceny jednostki
czynnika pracy.

2. Wzrost środków na zakup czynników produkcji przesuwa linię jednakowego kosztu w
prawo.

3. Na izokwancie, znajdującej się bliżej układu współrzędnych są przedstawione kombinacje
czynników produkcji K i L o niższym poziomie produkcji w stosunku do tych izokwant, które
są oddalone od niej w prawo, w górę.
4. Jeżeli producent zmienia jedną kombinację nakładów czynników produkcji na danej
izokwancie na inną kombinację czynników, pozostając na tej samej izokwancie, wielkość
produkcji nie zmienia się.
5. Producent maksymalizuje produkcję wtedy, gdy czynniki produkcji K i L odpowiadają jego
linii jednakowego kosztu, a kombinacja ta przecina się z jego izokwantą.
6. Producent nie może dokonać zakupu dowolnej kombinacji czynników produkcji K i L,
które znajdują się poniżej (na lewo) linii jednakowego kosztu.
7. Izokwanty są wklęsłe w stosunku do początku układu współrzędnych.
8. Ceny czynników produkcji stanowią dla producenta koszty produkcji.

9. Izokoszta to linia prosta, na której przeciętne koszty całkowite są stałe.

10. Ścieżka ekspansji produkcji jest krzywą, składającą się z punktów styczności między
równoległymi liniami jednakowego kosztu oraz odpowiednimi krzywymi obojętności.
11. Dla producenta, znajdującego się w sytuacji optymalnej, marginalna stopa technicznej
substytucji równa się relacji cen czynników produkcji.

12. Współczynniki technologiczne określają proporcje pomiędzy wielkościami zatrudnienia
oraz wielkością zaangażowanego kapitału w przedsiębiorstwie

13. W gospodarce rynkowej zysk jest podstawą wyborów producenta, który kształtuje
strukturę produkcji.

2

14. Zysk netto przedsiębiorstwa uzyskujemy po odjęciu podatków od zysku brutto.

15. Efektywność techniczna oznacza wybór w oparciu o zasadę największego efektu
produkcji, natomiast efektywność ekonomiczna oznacza wybór w oparciu o zasadę
najmniejszego kosztu

produkcji.

16. W teorii produkcji najistotniejsze jest określenie prawidłowych współczynników
technologicznych, warunkujących uzyskanie największego zysku.

17. Jednoczynnikowa funkcja produkcji może mieć postać Q=f(A) gdzie A to powierzchnia
ziemi.

18. W ekonomii rozróżnienie między krótkim i długim okresem jest związane z upływem
czasu.

19. Jeżeli w przedsiębiorstwie przychody są stale w długim okresie, koszty całkowite
produkcji nie zmieniają się, gdy produkcja wzrasta lub maleje.

20. Powiększenie produkcji na drodze powiększania rozmiarów przedsiębiorstwa powinno
odbywać się tylko do momentu zrównania się minimum krzywej kosztów dla danej wielkości
z minimum kosztów długookresowy

21. Malejące efekty skali produkcji występują wtedy, gdy przedsiębiorstwo podwaja swoją
produkcję w efekcie potrojenia zaangażowanych czynników produkcji.

22. Rosnące efekty skali produkcji występują, gdy przedsiębiorstwo zmniejsza o połowę
wielkość zaangażowanych czynników produkcji, zwiększając o więcej niż połowę wielkość
produkcji.

ZADANIA

1. Ustal, które z wymienionych czynników produkcji zakwalifikujesz do stałych, a

które do zmiennych, stawiając znak X w odpowiedniej rubryce.

Czynniki produkcji

stałe

zmienne

hala fabryczna

surowce do produkcji

maszyna produkcyjna

materiały i półfabrykaty

energia

urządzenia transportowe

praca pracowników

bezpośrednio produkcyjnych

2. Firma Alfa w zależności od liczby zatrudnionych pracowników produkuje

dziennie następujące ilości produktu X:

Liczba
pracowników L

1

2

3

4

5

6

7

8

Wielkość
produkcji Q

3,5 10

17

23

27

30

30

27

A. Oblicz PP i PM poszczególnych poziomów zatrudnienia.
B. Narysuj krzywe PC, PP i PM.

3

C. Jaka wielkość zatrudnienia oznacza drugi etap produkcji?

Liczba
pracowników L

1

2

3

4

5

6

7

8

Wielkość
produkcji Q

3,5 10 17

23

27

30 30

27

3. Oblicz brakujące dane i wpisz do tabeli.

Liczba

robotników

L

Produkt

całkowity

TP

Produkt

krańcowy

MP

Produkt

przeciętny

AP

0

0

1

125

2

260

3

400

4

480

5

540

6

598

7

640

8

658

9

10

654
638

1. Wykreśl na osi współrzędnych zależność między wielkością zatrudnienia i wielkością

produkcji.

2. Dokonaj analizy zmian wielkości produktu całkowitego w zależności od zmian

wielkości zatrudnienia.

3. Wykreśl na osi współrzędnych zależność między wielkością produktu krańcowego i

wielkością zatrudnienia.

4. Odpowiedz jakie zmiany następują w wielkości produktu krańcowego wraz ze zmianą

wielkości zatrudnienia.

5. Wykreśl na osi współrzędnych zależność między wielkością produktu przeciętnego i

wielkością zatrudnienia.

6. Odpowiedz, jakie zachodzą zmiany w wielkości produktu przeciętnego w zależności

od zmian wielkości zatrudnienia.

7. Przy jakiej wielkości zatrudnienia wydajność pracy robotników jest największa?

8. Oblicz wartość marginalnych stóp technicznej substytucji dla podanej izokwanty:

K

L

1

21

2

15

3

10

4

6

5

3

4

6

1

9. Zakłada się, że cena jednostki kapitału wynosi 1200zł, natomiast cena jednostki

pracy wynosi 240 zł. Producent ponosi koszty całkowite produkcji równe 7200.
Uzupełnij tabelę tak, aby wielkość zaangażowanego kapitału odpowiadała
poziomowi zatrudnienia przy istniejących ograniczeniach:

K

L

0

1

2

3

4

5

6

10. Ustal,

które z wymienionych kosztów producenta odzieży roboczej

zakwalifikujesz do stałych, a które do zmiennych, stawiając znak X w
odpowiedniej rubryce.

Koszty

stałe

zmienne

zapłata czynszu

konserwacja maszyn

surowce do produkcji

wynagrodzenie pracowników zarządu firmy

wynagrodzenie pracowników bezpośrednio

produkcyjnych

wykorzystana energia do produkcji

11. Dokonaj zgrupowania podanych kosztów i oblicz poszczególne pozycje kosztowe:

Koszty

Q

produkcji

Najem

hali i

terenu

Amortyzacja

maszyn i
urządzeń

Surowce

i

materiały

Energia Płace Ubezpieczenie

firmy

0

100

95

-

-

-

5

10

100

95

30

15

55

5

20

100

95

60

45

75

5

30

100

95

90

70

90

5

40

100

95

120

100

100

5

50

100

95

160

160

130

5

60

100

95

200

180

260

5

5

Koszty

Q

produkcji

stałe

zmienne całkowite

KZP

KCP

KM

0

10

20

30

40

50

60

12. Uzupełnij tabelę:

Q

KC

KS

KZ

KP

KPs

KPz

KK

0

23

1

9

2

17

3

5

4

12

5

54

6

35

7

5

8

73

9

7

10

10,4

13. Oblicz zysk ekonomiczny wiedząc, że przychód firmy Budmex produkującej buty

wynosi 500 tys. zł miesięcznie. Firma zużywa 2000 m skóry, a za jej metr trzeba
zapłacić 150 zł. Koszty alternatywne wynoszą 5000.

14. Miesięczny koszt utrzymania hali wynosi 50 tys. zł (s), firma płaci 5 tys. zł kar za

nieterminowe płacenie zobowiązań wobec dostawców (s), amortyzacja to
dodatkowo 2,5 tys. zł(s). Z kolei miesięczne płace robotników wynoszą 120 tys.
zł(z), a za zużywane do produkcji surowce firma płaci 300 tys. zł (z) co miesiąc.
Oblicz koszty całkowite ponoszone przez firmę. Wskaż, które są kosztami
stałymi, a które zmiennymi.

15. W przedsiębiorstwie przemysłowym produkuje się dwa typy zleceń wyrobów

objętych odrębnymi zleceniami. Zlecenie nr l obejmuje 10 sztuk wyrobu A,
zlecenie nr 2 - 20 sztuk wyrobu B. Koszty wynoszą:

6

Koszty

Zlecenie 1

Zlecenie 2

Razem

Materiały

160 000

100 000

260 000

Płace

40 000

60 000

100 000

Koszty wydziałowe

100 000

Koszty zarządu

230 000

Koszty wydziałowe obciążają zlecenia proporcjonalnie do płac, a koszty zarządu są
rozliczane po połowie.
Na podstawie powyższych danych ustal koszt jednostkowy każdego z wyrobów.

16. Anna Kowalska prowadzi zakład krawiecki. W ubiegłym roku jej przychód

wyniósł 55 tys. zł, a koszty wyniosły 28 tys. zł. Kapitał finansowy włożony w
działalność zakładu wyniósł przez cały rok 25 tys. zł. Stopa procentowa wynosiła
10 proc. Gdyby Anna Kowalska zdecydowała się podjąć pracę w firmie
mieszczącej się nieopodal, mogłaby tam zarobić 21 tys. zł. Oblicz:

a. koszt księgowy
b. zysk księgowy
c. koszt alternatywny pracy własnej
d. koszt alternatywny włożonego kapitału
e. łączny koszt ekonomiczny
f. zysk ekonomiczny

17. Tablica przedstawia koszty ponoszone przez przedsiębiorcę

produkcja Cena

Koszt
całkowity

Koszt
krańcowy

Utarg
całkowity

Utarg
krańcowy

zysk

1

25

10

2

23

23

3

20

38

4

18

55

5

15

75

6

12,5

98

a. oblicz koszt krańcowy
b. oblicz utarg krańcowy (najpierw trzeba policzyć utarg całkowity)
c. przy każdym poziomie produkcji. Przy jakiej wielkości produkcji zostanie osiągnięta

maksymalna suma zysku?

18. Na podstawie podanych danych oblicz produkt marginalny i wykreśl funkcję produktu

całkowitego i marginalnego względem X.

X

Produkt

całkowity

Produkt

marginalny

0

0

1

10

2

30

3

80

4

180

5

400

6

500

7

7

580

8

600

9

600

19. Jesteś właścicielem firmy, która właśnie zmniejsza produkcję wyrobu X. Ustal przy

jakim poziomie zmniejszenia produkcji nadwyżka korzyści nad kosztami będzie
najwyższa.

Q

Korzyści marginalne

Koszty marginalne

0

0

0

1

10

2

2

8

4

3

6

6

4

4

8

5

2

10

6

0

12

20. W piekarni codziennie pozostaje nie sprzedany chleb, który można sprzedać

gospodarzowi. Koszt dostarczenia chleba do gospodarza wynosi 2 zł. Jaką podejmiesz
decyzję gdy gospodarz zapłaci za szt.:



1,5 zł



2 zł



2,5 zł
Zinterpretuj za pomocą korzyści i kosztów marginalnych.