„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Piotr Miłosz

Wykonywanie budowli regulacyjnych 712[03].Z1.05

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Kacper Stępień
mgr inż. Mirosław Michalczyk



Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Piotr Miłosz

Konsultacja:
mgr inż. Krzysztof Wojewoda

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 712[03].Z1.05
„Wykonywanie budowli regulacyjnych” zawartej w modułowym programie nauczania dla
zawodu monter budownictwa wodnego




















Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4. Przykładowe scenariusze zajęć

7

5. Ćwiczenia

11

5.1. Podstawy wykonania robót regulacyjnych na rzekach i potokach górskich

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2. Dobór materiałów i elementów budowli regulacyjnych

13

5.2.1. Ćwiczenia

13

5.3. Umocnienia brzegów koryt rzecznych

15

5.3.1. Ćwiczenia

15

5.4. Ciężkie budowle regulacyjne

20

5.4.1. Ćwiczenia

20

5.5. Lekkie budowle regulacyjne

23

5.5.1. Ćwiczenia

23

5.6. Warunki wykonania i odbioru robót regulacyjnych

25

5.6.1. Ćwiczenia

25

5.7. Konserwacja i remonty budowli regulacyjnych

27

5.7.1. Ćwiczenia

27

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

29

7. Literatura

43

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu

Poradnik

dla

nauczyciela

,,Wykonywanie

budowli

regulacyjnych”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w zawodzie
monter budownictwa wodnego 712[03].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

cele kształcenia,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych i intelektualnych,

−

przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

−

wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

pokazu z objaśnieniem,

−

ć

wiczeń praktycznych.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. Czas wykonania ćwiczeń należy ustalać
w zależności od potrzeb i rozwoju grupy.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktację zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

712[03].Z1

Technologia robót hydrotechnicznych

712[03].Z1.01

Organizowanie stanowiska pracy

712[03].Z1.02

Wykonywanie pomiarów związanych z robotami hydrotechnicznymi

712[03].Z1.03

Wykonywanie robót melioracyjnych

712[03].Z1.04

Wykonywanie robót ziemnych i pogłębiarskich

712[03].Z1.05

Wykonywanie budowli regulacyjnych

712[03].Z1.06

Zabudowa potoków górskich

712[03].Z1.07

Wykonywanie budowli piętrzących

712[03].Z1.08

Wykonywanie zabezpieczeń przeciwpowodziowych

712[03].Z1.09

Wykonywanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych

712[03].Z1.10

Obsługa urządzeń i obiektów

hydrotechnicznych

712[03].Z1.11

Wykonywanie konserwacji

i naprawy budowli wodnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2.

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budownictwa wodnego,

−

stosować przepisy bhp, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska,

−

rozpoznawać materiały stosowane w budowlach regulacyjnych,

−

dobierać materiały, maszyny, narzędzia i sprzęt do wykonywania określonych budowli

regulacyjnych,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną, mapami oraz instrukcjami obsługi maszyn

i urządzeń,

−

magazynować, składować i transportować materiały budowlane,

−

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii,

−

wykonywać pomiary związane z robotami hydrotechnicznymi,

−

wykonywać podstawowe roboty betoniarskie, zbrojarskie, ślusarskie i ciesielskie,

−

przygotowywać i stosować materiały pomocnicze,

−

oszczędzać materiały,

−

szacować ilość materiału niezbędnego do wykonania robót,

−

udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy,

−

komunikować się z uczestnikami procesu pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3.

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

wyjaśnić cele regulacji rzek i potoków górskich,

−

określić cechy charakterystyczne rzek,

−

scharakteryzować rodzaje budowli regulacyjnych,

−

scharakteryzować właściwości materiałów stosowanych do regulacji rzek,

−

posłużyć się przepisami prawa wodnego,

−

zinterpretować informacje zawarte w opisie technicznym oraz odczytać rysunki budowli
regulacyjnych,

−

zorganizować stanowisko pracy do wykonywania robót regulacyjnych, zgodnie
z wymaganiami technologicznymi,

−

zaplanować etapy wykonywania budowli regulacyjnych,

−

wykonać podstawowe pomiary związane z regulacją rzek,

−

dobrać sposoby umacniania brzegów w zależności od charakteru i wielkości rzeki,

−

dobrać materiały, maszyny, urządzenia i sprzęt do wykonania robót regulacyjnych,

−

wykonać roboty betoniarskie, zbrojarskie, ślusarskie, kowalskie i ciesielskie związane
z wykonywaniem robót regulacyjnych,

−

wykonać prace związane z umacnianiem brzegów różnymi technikami,

−

rozróżnić rodzaje i elementy ostróg,

−

wykonać prace związane z budową ostróg,

−

wykonać prace związane z budową tam podłużnych i poprzecznych,

−

rozróżnić rodzaje i elementy przetamowań,

−

zaplanować czynności związane wykonywaniem przetamowań,

−

określić zadania oraz rodzaje lekkich budowli regulacyjnych,

−

wykonać lekkie budowle regulacyjne,

−

sprawdzić dokładność wykonania robót regulacyjnych,

−

wykonać roboty konserwacyjne i remontowe,

−

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4.

PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca: …………………………………………………………….
Modułowy program nauczania: Monter budownictwa wodnego 712[03]
Moduł: Technologia robót hydrotechnicznych 712[03].Z1
Jednostka modułowa: Wykonywanie budowli regulacyjnych 712[03].Z1.05

Temat: Zasady ogólne regulacji rzek i potoków górskich.

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności poznawania zasad regulacji rzek i potoków

górskich.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

uzasadnić konieczność podjęcia robót regulacyjnych,

−

określić zadania i cele robót regulacyjnych,

−

wskazać różnice pomiędzy regulacją lokalną a regulacją systematyczną,

−

objaśnić cechy charakterystyczne rzek,

−

scharakteryzować proces kształtowania się koryt rzecznych na terenach nizinnych
i górskich.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

zbiorowa.

Czas: 90 min.

Środki dydaktyczne:

−

plansze,

−

modele,

−

mapy,

−

plany sytuacyjno-wysokościowe,

−

projekty regulacji rzek,

−

filmy,

−

pisaki,

−

papier A4.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Omówienie tematu i celów zajęć.

Faza właściwa:
3.

Realizacja tematu:

−

uzasadnienie konieczności podjęcia robót regulacyjnych,

−

określenie zadań i celu robót regulacyjnych,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

−

wskazanie różnic pomiędzy regulacją lokalną a regulacją systematyczną,

−

objaśnienie cech charakterystycznych rzek,

−

charakterystyka procesu kształtowania się koryt rzecznych na terenach nizinnych
i górskich.

4.

W czasie pokazu uczniowie włączają się w proste czynności przy przygotowaniu
materiałów dydaktycznych.

Faza kończąca
5.

Uporządkowanie pracowni.

Praca domowa
Uzasadnij konieczność podjęcia robót regulacyjnych dla lokalnego cieku wodnego (rzeki).

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca: …………………………………………………………….
Modułowy program nauczania: Monter budownictwa wodnego 712[03]
Moduł: Technologia robót hydrotechnicznych 712[03].Z1
Jednostka modułowa: Wykonywanie budowli regulacyjnych 712[03].Z1.05

Temat: Wykonywanie obsadzenia wikliną odcinka skarpy cieku wodnego.

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności wykonywania obsadzenia skarpy wikliną.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dobrać sprzęt i narzędzia,

−

zgromadzić materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,

−

przygotować podłoże,

−

określić kierunek ruchu wody,

−

wyznaczyć rzędy i odstępy sadzenia,

−

nasadzić sadzonki wikliny.

Metody nauczania–uczenia się:

−

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

indywidualna

Czas: 135 minut.

Środki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

stanowisko przygotowane do obsadzenia wikliną,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

wyselekcjonowane sadzonki wikliny,

−

podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do wysadzenia wikliny,

−

narzędzia i sprzęt pomocniczy.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna:
1.

Sprawy organizacyjne.

2.

Omówienie tematu i celów zajęć.

Faza właściwa:
3.

Realizacja tematu:

−

wydanie tematów ćwiczeń,

−

przypomnienie o zachowaniu zasad bezpieczeństwa,

−

dobranie materiałów, narzędzi i sprzętu,

−

przygotowanie podłoża,

−

określenie kierunku ruchu wody,

−

wyznaczenie rzędów i odstępów sadzenia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

−

nasadzenie sadzonkami wikliny,

−

prezentacja ćwiczenia.

4.

Po wykonaniu ćwiczenia uczeń próbuje dokonać jego analizy.

5.

Uczniowie wskazują swoje mocne i słabe strony.

Faza kończąca
6.

Uporządkowanie stanowisk.

Praca domowa
Sporządź notatkę na temat umocnień skarp w pasie górnym.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5.

ĆWICZENIA

5.1. Podstawy wykonania robót regulacyjnych na rzekach

i potokach górskich

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie planu sytuacyjno-wysokościowego odcinka rzeki i zestawienia danych

o rzece, określ jej typ oraz przybliżone cechy charakterystyczne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wypisać cechy charakterystyczne rzek,

2)

posłużyć się rysunkami pomocniczymi z materiału nauczania,

3)

porównać wartości danych o rzece z wartościami zawartymi w materiale nauczania,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plan sytuacyjno-wysokościowy,

–

ołówek, cyrkiel, kątomierz, długopis,

–

kartka papieru formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Na podstawie projektu technicznego i projektowanej trasy regulacyjnej zinterpretuj

związane z tym aspekty ochrony środowiska naturalnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić zakres robót regulacyjnych,

2)

posłużyć się rysunkami pomocniczymi z materiału nauczania,

3)

określić stan środowiska naturalnego przed wykonaniem robót regulacyjnych,

4)

określić przewidywany stan środowiska po wykonaniu robót regulacyjnych,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

projekt techniczny regulacji odcinka rzeki,

−

ołówek, cyrkiel, kątomierz, długopis,

−

kartka papieru formatu A4,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Określ z wykresu uziarnienia gruntu, średnice miarodajne.

Rysunek do ćwiczenia 2

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

korzystając z wykresu wypisać % udział uziarnienia we frakcji,

2)

odczytać z krzywej uziarnienia wielkości średnic: d

10%,

d

50%

, d

60%

, d

90%

,

3)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

4)

dokonać oceny prawidłowości wykonania ćwiczenia,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

wykres z krzywymi uziarnienia,

–

ołówek, długopis,

–

kartka papieru formatu A4,

–

kalkulator,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.2. Dobór materiałów i elementów budowli regulacyjnych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wytnij i powiąż wiklinę w wiązki o długości 3,0 i 4,0 m.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać sprzęt i narzędzia,

2)

zorganizować stanowisko pracy,

3)

wyciąć odpowiednią ilość wikliny,

4)

określić odpowiednią liczbę wiązań,

5)

wykonać wiązania,

6)

zaprezentować efekty swojej pracy,

7)

dokonać oceny wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do cięcia i wiązania wikliny,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj 2 mb płotka faszynowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać sprzęt i narzędzia do wykonania płotka,

2)

dobrać sprzęt i narzędzia pomocnicze,

3)

zgromadzić potrzebne materiały do wykonania ćwiczenia,

4)

wbić kołki,

5)

wypleść paliki gałązkami wiklinowymi,

6)

zaprezentować efekty swojej pracy,

7)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

podstawowy zestaw narzędzi do wbijania kołków,

−

podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do mocowania faszyny,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

5.3. Umocnienia brzegów koryt rzecznych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz umocnienia biotechniczne i techniczne brzegów, mając dane różne przekroje

poprzeczne i określony charakter rzeki.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

podzielić skarpy na pasy,

2)

wypisać materiały i elementy budowlane umocnień,

3)

rozróżnić przekroje dla rzek mniejszych i większych,

4)

posłużyć się rysunkami pomocniczymi z materiału nauczania,

5)

wrysować umocnienia skarp,

6)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

7)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

rysunki zawierające przekroje poprzeczne wraz z danymi,

–

długopis, ołówek, linijka,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj umocnienie przez obsiewanie trawą w pasie górnym skarpy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać sprzęt i narzędzia,

2)

zorganizować stanowisko pracy,

3)

przygotować skarpę do obsiewania,

4)

dobrać gatunki traw oraz roślin motylkowych,

5)

wysiać trawę,

6)

uwałować skarpę,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

7)

określić sposób pielęgnacji,

8)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

9)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

nasiona traw niskich, wysokich oraz roślin motylkowych,

−

narzędzia i sprzęt pomocniczy,

−

apteczka,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wykonaj obsadzenie wikliną odcinka skarpy cieku wodnego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać sprzęt i narzędzia,

2)

zorganizować stanowisko pracy,

3)

zgromadzić materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,

4)

przygotować podłoże,

5)

określić kierunek ruchu wody,

6)

wyznaczyć rzędy i odstępy sadzenia,

7)

nasadzić sadzonki wikliny,

8)

posprzątać stanowisko pracy,

9)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

10)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

stanowisko przygotowane do obsadzenia wikliną,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

wyselekcjonowane sadzonki wikliny,

−

podstawowy zestaw narzędzi i sprzętu do wysadzenia wikliny,

−

narzędzia i sprzęt pomocniczy,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

−

apteczka,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Wykonaj umocnienie powierzchni skarpy stosując różne typy darniowania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać sprzęt i narzędzia,

2)

zorganizować stanowisko pracy,

3)

zgromadzić materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,

4)

przygotować skarpę do darniowania,

5)

wykonać płotek lub umocować kiszki faszynowe,

6)

wykonać darniowanie,

7)

ubić płaty darniny,

8)

umocować płaty darniny palikami (szpilkami),

9)

wypełnić kwadraty ziemią urodzajną i obsiać trawą (w przypadku darniowania w kratę),

10)

posprzątać stanowisko pracy,

11)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

12)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

wydzielone kwatery do zastosowania różnych typów darniowania,

−

kiszki faszynowe lub wiklina i kołki na płotek, płaty darniny, szpilki, ziemia urodzajna,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

narzędzia i sprzęt pomocniczy,

−

apteczka,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Wykonaj umocnienie powierzchni skarpy brzegosłonem.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać sprzęt i narzędzia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

2)

zorganizować stanowisko pracy,

3)

zgromadzić materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,

4)

wyrównać i splantować skarpę,

5)

ułożyć ściel faszynową,

6)

ułożyć i umocować kiszki,

7)

pokryć brzegosłon warstwą ziemi urodzajnej,

8)

posprzątać stanowisko pracy,

9)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

10)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

stanowisko robocze,

−

kiszki faszynowe, ściel faszynowa, paliki, ziemia urodzajna,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

narzędzia i sprzęt pomocniczy,

−

apteczka,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 6

Wykonaj umocnienie skarpy narzutem kamiennym w płotkach.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać sprzęt i narzędzia,

2)

zorganizować stanowisko pracy,

3)

zgromadzić materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,

4)

wykonać podsypkę lub wyściółkę,

5)

wykonać płotek lub palisadę,

6)

ułożyć kamień,

7)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

8)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

stanowisko robocze,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

−

kamień o średnicy 10÷30 cm, wyściółka faszynowa lub podsypka (żwir, gruz, tłuczeń),
paliki, faszyna,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

narzędzia i sprzęt pomocniczy,

−

apteczka,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 7

Wykonaj umocnienie skarpy z zastosowaniem okładzin z pustobetów lub płytek.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać sprzęt i narzędzia,

2)

zorganizować stanowisko pracy,

3)

zgromadzić materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,

4)

wykonać podparcie (palisadę lub krawężniki),

5)

wykonać podsypkę jako filtr odwrotny,

6)

ułożyć okładzinę,

7)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

8)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

stanowisko robocze,

−

pustobety lub płytki sześciokątne, podsypka (żwir, gruz, tłuczeń), pale o średnicy
8÷10 cm i dł. 1,5 m lub krawężniki,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

narzędzia i sprzęt pomocniczy,

−

apteczka,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Ciężkie budowle regulacyjne

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj i opisz na podstawie fotografii lub filmu dydaktycznego ciężkie budowle

regulacyjne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć zdjęcia lub film dydaktyczny,

2)

porównać rozpoznane budowle z przedstawionymi w materiale nauczania,

3)

nazwać budowle i opisać jej elementy charakterystyczne,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

zdjęcia budowli regulacyjnych lub film,

–

rysunki ciężkich budowli regulacyjnych,

–

długopis, ołówek, linijka,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Na przedstawionych rysunkach przekrojów poprzecznych i podłużnych tam oraz ostróg

określ ich elementy i materiały.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

posłużyć się rysunkami pomocniczymi z materiału nauczania,

2)

określić elementy tam i ostróg,

3)

dobrać materiały i elementy tam i ostróg,

4)

zaproponować alternatywne materiały i elementy,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

rozwiązania rzutów oraz przekroje tam i ostróg,

–

długopis, ołówek, linijka,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Na prezentowanym modelu ostrogi lub tamy określ kolejność prowadzenia robót

budowlanych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić cel budowy ostrogi lub tamy,

2)

założyć kryteria wykonania,

3)

odnieść się do przepisów prawa wodnego,

4)

omówić etapy wykonania,

5)

określić niezbędne przy robotach przepisy bhp i ochrony środowiska,

6)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

modele ciężkich budowli regulacyjnych,

–

poradniki, normy, instrukcje,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Zaznacz na wybranym planie sytuacyjno-wysokościowym zamknięcie bocznych

zbędnych ramion odcinka rzeki i uzasadnij konieczność zastosowanie przetamowania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

określić linie regulacyjne,

2)

zaznaczyć przetamowanie pierwsze górne,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

3)

zaznaczyć przetamowanie następne,

4)

uzasadnić wybór miejsca i cel stosowania przetamowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

plan sytuacyjno-wysokościowy,

–

długopis, ołówek, linijka,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 5

Przedstaw na rysunkach przetamowanie pierwsze i następne na rzece górskiej i nizinnej

przy głębokości poniżej 3 m.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

odszukać w materiałach dydaktycznych oznaczenia graficzne materiałów i wyrobów,

2)

wykonać rysunek przetamowania pierwszego i następnego rzeki górskiej,

3)

wykonać rysunek przetamowania pierwszego i następnego rzeki nizinnej,

4)

wypisać na odnośnikach materiały i wyroby budowlane,

5)

określić szerokość korony i pochylenie skarp.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

–

oznaczenia graficzne materiałów i wyrobów hydrotechnicznych,

–

długopis, ołówek, linijka,

–

kartka papieru formatu A4,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

5.5. Lekkie budowle regulacyjne

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Symulując warunki naturalne, wykonaj w lokalnym zagłębieniu zamulnik szczotkowy

o długości 5 m.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać sprzęt i narzędzia,

2)

zorganizować stanowisko pracy,

3)

zgromadzić materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,

4)

wykopać rowki,

5)

ułożyć wiązki faszyny,

6)

założyć kiszkę i przybić paliki,

7)

zasypać rowek,

8)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

9)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

stanowisko robocze,

−

narzędzia i sprzęt pomocniczy,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

kiszka, paliki, faszyna,

−

apteczka,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj zasłonę wiszącą Wolfa typu lżejszego o długości 7,5 m.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

dobrać sprzęt i narzędzia,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

2)

zorganizować stanowisko pracy,

3)

zgromadzić materiały potrzebne do wykonania ćwiczenia,

4)

wbić w dno pale,

5)

zamocować do pali poprzeczną beleczkę,

6)

powiązać na belce wiązki faszynowe,

7)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

8)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

stanowisko robocze,

−

narzędzia i sprzęt pomocniczy,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

pale, belka drewniana, wiązki faszyny,

−

apteczka,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

5.6. Warunki wykonania i odbioru robót regulacyjnych

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dokonaj oceny poprawności wykonania umocnienia skarpy brzegosłonem i sprządź

protokół odbioru robót.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować projekt techniczny,

2)

odszukać w materiałach dydaktycznych wielkości dopuszczalnych odchyłek,

3)

ocenić dokładność wykonania umocnienia,

4)

sporządzić protokół odbioru robót,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

stanowisko robocze,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

projekt techniczny umocnienia brzegosłonem,

−

katalog norm i przepisów związanych z odbiorem robót regulacyjnych,

−

druk protokołu odbioru robót,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Przedstaw działania mające na celu poprawę umocnienia brzegu brzegosłonem, jeśli

budowla została uznana za wykonaną niezgodnie z warunkami technicznymi.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować projekt techniczny,

2)

określić zakres niezgodności wykonania robót,

3)

sporządzić harmonogram wykonania poprawek,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

4)

określić termin powtórnego odbioru,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

projekt techniczny umocnienia brzegosłonem,

−

katalog norm i przepisów związanych z odbiorem robót regulacyjnych,

−

protokoły odbioru robót,

−

kartka formatu A4,

−

długopis, ołówek, linijka,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

5.7. Konserwacja i remonty budowli regulacyjnych

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie obejrzanego filmu o przejściu wielkich wód, dokonaj analizy stopnia

zniszczenia budowli regulacyjnych i określ sposób przeprowadzenia robót konserwacyjno-
remontowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

obejrzeć film szkoleniowy,

2)

wypisać uszkodzenia w prezentowanych budowlach regulacyjnych,

3)

określić materiały do wykonania naprawy,

4)

opisać sposoby wykonania napraw podpierając się schematami,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

film szkoleniowy,

−

katalog norm i przepisów związanych z robotami remontowymi,

−

kartka formatu A4,

−

długopis, ołówek, linijka,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dokonaj selekcji materiałów podatnych i mniej podatnych na uszkodzenie i zniszczenie,

stosowanych w robotach regulacyjnych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zorganizować stanowisko pracy,

2)

zgromadzić materiały do wykonania ćwiczenia,

3)

posłużyć się opisami cech materiałów stosowanych w robotach regulacyjnych,

4)

dokonać selekcji materiałów,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej,

−

stanowisko robocze,

−

podstawowy sprzęt pomiarowy,

−

próbki materiałów stosowanych w regulacji rzek,

−

pojemniki na selekcjonowane materiały,

−

apteczka,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej ,,Wykonywanie budowli
regulacyjnych”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−−−−

zadania 1, 3, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16 są z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 2, 6, 17, 18, 19, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. c, 4. d, 5. a, 6. b, 7. d, 8. c, 9. c, 10. a, 11. a,
12. c, 13. d, 14. a, 15. b, 16. c, 17. d, 18. b, 19. d, 20. a.

Plan testu

Nr

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Określić miejsce występowania
największych prędkości wody w korycie
rzeki

B

P

b

2

Dobrać gatunek wierzby do obsadzania
stanowisk wysokich i suchych

C

PP

d

3

Określić nazwę elementu budowlanego
stosowanego w regulacji rzek

B

P

c

4

Określić rodzaj materacy wykonywanych
na wodzie

B

P

d

5

Określić miejsce umocnienia skarp przez
obsiew trawą

B

P

a

6

Dobrać rodzaj darniowania stosownie do
sposobu zabezpieczenia skarpy

C

PP

b

7

Określić najlepszy układ obicia skarp
kiszkami

B

P

d

8

Rozpoznać rodzaj umocnienia skarpy

A

P

c

9

Wyróżnić elementy ostróg

A

P

c

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

10

Określić przeznaczenie trawersów
palowych

B

P

a

11

Określić miejsce zastosowania tam na
podstawie przekrojów poprzecznych

B

P

a

12

Określić znaczenie przetamowania

B

P

c

13

Określić rodzaj lekkiej budowli
regulacyjnej

B

P

d

14

Rozpoznać rodzaj budowli regulacyjnej

A

P

a

15

Określić dopuszczalne odchyłki
w grubości brzegosłonów

B

P

b

16

Określić dopuszczalne odchyłki
w rozstawie ostróg

B

P

c

17

Scharakteryzować czas wykonywania
okresowych przeglądów budowli
regulacyjnych

C

PP

d

18

Scharakteryzować miejsca najczęstszych
uszkodzeń budowli po przejściu wielkich
wód

C

PP

b

19

Scharakteryzować minimalną
dopuszczalną temperaturę wody dla robót
regulacyjnych

C

PP

d

20

Scharakteryzować sposób opuszczania
kamienia do podnóża skarpy

C

PP

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustalić

z

uczniami

termin

przeprowadzenia

sprawdzianu

z

co

najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2.

Omówić z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznać uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadzić z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omówić z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnić uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdać uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podać czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

8.

Stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru dydaktycznego
(rozładować niepokój, zachęcić do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnieć uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zebrać karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdzić wyniki i wpisać do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadzić analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybrać te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustalić przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracować wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – ewentualne niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań dotyczących wykonywania budowli regulacyjnych. Zarówno
w części podstawowej jak i ponadpodstawowej znajdują się zadania wielokrotnego
wyboru (jedna odpowiedź jest prawidłowa).

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedź
w zadaniach wielokrotnego wyboru zaznacz znakiem X (w przypadku pomyłki należy
błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź
prawidłową).

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż rozwiązanie
na później i wróć do zadania gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Pasmo największej prędkości wody można zaobserwować
a)

przy brzegach wypukłych.

b)

przy brzegach wklęsłych.

c)

przy przejściu nurtowym.

d)

na prostym odcinku rzeki.

2.

Najlepszą do obsadzania stanowisk wysokich-suchych jest gatunek wierzby
a)

białej.

b)

purpurowej.

c)

konopianki.

d)

kaspijskiej.

3.

Przeplecione wikliną kołki, to
a)

brzegosłony.

b)

materace faszynowe.

c)

płotki faszynowe.

d)

walce faszynowe.

4.

W miejscu ułożenia i przy małej głębokości wody można wykonać materac
a)

taflowy bezkołowy.

b)

taflowy kołkowy.

c)

taflowy z dużą ilością obciążnika.

d)

taśmowy.

5.

Umocnienie skarp przez obsiew wykonuje się w okresie
a)

wiosennym.

b)

letnim.

c)

jesiennym.

d)

zimowym.

6.

W miejscu występowania wyrw, urwisk i wysiąków wód gruntowych stosuje się
darniowanie
a)

kożuchowe.

b)

na mur.

c)

w kratę.

d)

przemiennie kożuchowe i w kratę.

7.

Najskuteczniejsze w utrwalaniu skarpy jest obicie kiszkami w układzie
a)

równoległym.

b)

ukośnym podprądowym.

c)

ukośnym zaprądowym.

d)

krzyżowym.

8.

Przedstawione na rysunku umocnienie skarpy, to
umocnienie
a)

kamieniem ciosowym.

b)

kiszkami faszynowymi.

c)

z pustobetów.

d)

płytkami z PCV.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

9.

W przekroju podłużnym ostrogi wyróżnia się
a)

filar, przyczółek, opaskę, poprzeczkę.

b)

ś

ciankę szczelną, wrzynkę, część przelewową, stopień.

c)

wrzynkę, skrzydełko, korpus, głowicę.

d)

ś

cianę piętrzącą, belkę progową, korpus, zamknięcia.

10.

Trawersy palowe służą do

a)

zamulenia większych rynien przepływowych.

b)

utrwalenia odsypisk.

c)

umocnienia skarp.

d)

podparcia okładzin z pustobetów.

11.

Przedstawiony na rysunku przekrój poprzeczny tamy podłużnej dotyczy
a)

rzeki górskiej.

b)

rzeki nizinnej.

c)

rzeki nizinnej i górskiej.

d)

rozlewisk rzek w pradolinach.

12.

Przetamowania to
a)

stanowiska rzek.

b)

lokalne przegłębienia.

c)

zamknięcia dróg wodnych.

d)

zabezpieczenia przed niszczącym działaniem lodu na skarpę.

13.

Lekkie budowle regulacyjne z wiązek faszynowych mocowanych na palach to
a)

trawersy.

b)

zamulniki.

c)

namulniki.

d)

zasłony wiszące.

14.

Przedstawiona na rysunku budowla , to typ budowli regulacyjnej
a)

lekkiej.

b)

ś

rednio ciężkiej.

c)

ciężkiej.

d)

bardzo ciężkiej.

15.

Dopuszczalne odchyłki dla wykonanych grubości brzegosłonów nie powinny przekraczać
a)

± 0,5 cm.

b)

± 5 cm.

c)

± 15 cm.

d)

± 25 cm.

16.

Odchyłki w przesunięciu osi ostróg w stosunku do przewidzianych w projekcie wynoszą
a)

± 1,0 m.

b)

± 2,0 m.

c)

± 3,0 m.

d)

± 5,0 m.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

17.

Przeglądy budowli regulacyjnych powinny się odbywać średnio
a)

co 5 lat.

b)

co 2 lata.

c)

co rok.

d)

2÷3 razy w roku.

18.

Po przejściu wielkich wód najczęściej uszkodzone zostają
a)

materacowe umocnienia skarp.

b)

faszynowe umocnienia podstawy skarpy.

c)

walcowe umocnienia podstawy skarpy.

d)

skrzydełka ostróg.

19.

Dopuszczalna minimalna temperatura wody dla robót regulacyjnych wynosi
a)

+ 1° C.

b)

+ 4° C.

c)

+ 7° C.

d)

+ 10° C.

20.

Do spuszczania kamienia do podnóża skarpy, na dno rowu należy stosować
a)

rynny czyli koryta.

b)

taczki.

c)

staczanie grawitacyjne po skarpie.

d)

przerzut ręczny pomiędzy półkami skarpy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:……………………………………………………..

Wykonywanie budowli regulacyjnych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

TEST 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej ,,Wykonywanie budowli
regulacyjnych”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−−−−

zadania 1, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 20 są z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 2, 5, 13, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. b, 4. d, 5. d, 6. a, 7. c, 8. b, 9. d, 10. a, 11. c,
12. a, 13. b, 14. c, 15. a, 16. d, 17. c, 18. a, 19. b, 20. d.

Plan testu

Nr

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedzi

1

Określić kształt poprzeczny koryta rzeki

B

P

c

2

Dobrać najlepszy materiał do robót
regulacyjnych

C

PP

a

3

Rozróżnić element budowlany stosowany
w regulacji rzek

A

P

b

4

Określić grubość materacy taflowych
i taśmowych

B

P

d

5

Dobrać gatunki traw do obsiewu skarp

C

PP

d

6

Określić czynniki decydujące o wyborze
darniowania

B

P

a

7

Określić różnice pomiędzy brzegosłonem
płaskim i krytym

B

P

c

8

Rozpoznać rodzaj opaski brzegowej

A

P

b

9

Określić położenie części składowych
ostróg

B

P

d

10

Określić najsłabszy rodzaj ostróg

B

P

a

11

Określić nachylenia skarp dla tam

B

P

c

12

Rozpoznać rodzaj trawersu

A

P

a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

13

Scharakteryzować rodzaj przetamowania
dla charakteru rzeki

C

PP

b

14

Rozpoznać element budowli regulacyjnej

A

P

c

15

Określić dopuszczalne odchyłki falistości
wykonanych okładzin betonowych

B

P

a

16

Określić dopuszczalne odchyłki na
długości dla budowli regulacyjnych

B

P

d

17

Określić odległość w pobieraniu próbek
do badań zależnie od wielkości rzeki

B

P

c

18

Określić grubość darniny

B

P

a

19

Scharakteryzować przeznaczenie
trawersów

C

PP

b

20

Określić minimalną odległość
składowania materiałów od obiektów

C

P

d

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustalić

z

uczniami

termin

przeprowadzenia

sprawdzianu

z

co

najmniej

jednotygodniowym wyprzedzeniem.

2.

Omówić z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznać uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadzić z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omówić z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnić uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdać uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podać czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

8.

Stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru dydaktycznego
(rozładować niepokój, zachęcić do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnieć uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zebrać karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdzić wyniki i wpisać do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadzić analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybrać te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustalić przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracować wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – ewentualne niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań dotyczących wykonywania budowli regulacyjnych.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, prawidłową odpowiedź
w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz X (w przypadku pomyłki należy błędną
odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

7.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 30 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Na przejściach nurtowych, kształty przekrojów poprzecznych rzek są bardziej
a)

trójkątne, o stromym pochyleniu przy brzegu wklęsłym i łagodnym przy brzegu
wypukłym.

b)

trójkątne, o stromym pochyleniu przy brzegu wypukłym i łagodnym przy brzegu
wklęsłym.

c)

symetryczne paraboliczne.

d)

wielokątne niesymetryczne.

2.

Najlepszym materiałem stosowanym w regulacji rzek są
a)

pręty wikliny.

b)

gałęzie jałowca.

c)

gałęzie brzozy.

d)

gałęzie kruszyny.

3.

Elastyczne elementy o średnicy od 10 do 30 cm wykonane z faszyny wiklinowej lub
leśnej powiązane drutem to
a)

walce faszynowe.

b)

kiszki faszynowe.

c)

materace faszynowe.

d)

faszynada.

4.

Materace taflowe i taśmowe wykonuje się na grubość
a)

0,2 ÷ 0,5 m.

b)

0,3 ÷ 0,6 m.

c)

0,5 ÷ 0,8 m.

d)

0,6 ÷ 1,0 m.

5.

Do obsiewu skarpy stosuje się nasiona
a)

traw wysokich.

b)

traw niskich.

c)

roślin motylkowych.

d)

mieszanek traw.

6.

Za wyborem darniowania w kratę przemawiają względy
a)

ekonomiczne.

b)

estetyczne.

c)

techniczne.

d)

lokalizacyjne.

7.

Różnica pomiędzy brzegosłonem płaskim a krytym wynika
a)

ze sposobu mocowania kiszek do podłoża skarpy.

b)

doboru innych rodzajów ścieli faszynowej.

c)

ze sposobu ułożenia ścieli i kiszek faszynowych na skarpie.

d)

z kierunku odgięcia kiszek faszynowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

8.

Przedstawione na rysunku umocnienie brzegu to opaska
a)

materacowo-faszynowa.

b)

materacowo-kamienna.

c)

walcowo-kamienna.

d)

walcowo-faszynadowa.

9.

Najdalej wysunięta ku rzece część ostrogi to
a)

wrzynka.

b)

skrzydełko.

c)

korpus.

d)

głowica.

10.

Najsłabsze z ostróg to ostrogi
a)

faszynadowe.

b)

materacowe.

c)

palowe.

d)

siatkowo-kamienne.

11.

W tamach podłużnych od strony lądu skarpa
a)

nie występuje.

b)

jest łagodniejsza.

c)

jest bardziej stroma.

d)

ma nachylenie jak po stronie nawodnej.

12.

Przedstawiona na rysunku budowla regulacyjna to trawers
a)

palowo-walcowy.

b)

palowo-kiszkowy.

c)

płotkowy pojedynczy.

d)

płotkowy podwójny.

13.

Na rzekach górskich przy głębokościach do 2 m stosuje się przetamowania
a)

faszynadowe.

b)

kamienne.

c)

walcowo-faszynadowe.

d)

walcowo-kamienne.

14.

Oznaczony na rysunku numerem 1 element zamulnika szczotkowego to
a)

kiszka faszynowa.

b)

poprzeczka drewniana.

c)

wiązka faszyny.

d)

faszynada.

15.

Falistość bruków betonowych nie może przekraczać
a)

± 2 cm.

b)

± 5 cm.

c)

± 10 cm.

d)

± 20 cm.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

16.

Wysunięcie lub niedociągnięcie ostróg w stosunku do linii regulacyjnych nie powinno
przekraczać
a)

10 % szerokości trasy regulacyjnej.

b)

5 % szerokości trasy regulacyjnej.

c)

2 % szerokości trasy regulacyjnej.

d)

1 % szerokości trasy regulacyjnej.

17.

Próbki do badania materiału dennego dla rzek dużych należy pobierać z nurtu rzeki
i odsypisk we wzajemnych odległościach co najmniej
a)

0,5 km.

b)

2,5 km.

c)

5,0 km.

d)

7,5 km.

18.

Darnina jest to wierzchnia warstwa gleby z roślinnością trawiastą o grubości
a)

6÷10 cm.

b)

10÷15 cm.

c)

12÷17 cm.

d)

15÷22 cm.

19.

Trawersy służą do
a)

utrzymywania stałej głębokości dna rzeki.

b)

zmniejszania prędkości wody i osadzania się rumowiska.

c)

utrzymywania stałej prędkości przepływu i rozpraszania rumowiska.

d)

kształtowania doraźnych przegłębień.

20.

Składy drewna, tarcicy, kołków, faszyny oraz paliw płynnych należy sytuować
od baraków, magazynów i budynków administracyjnych w odległości minimalnej
a)

10 m.

b)

15 m.

c)

20 m.

d)

25 m.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko:……………………………………………………..

Wykonywanie budowli regulacyjnych

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1.

a

b

c

d

2.

a

b

c

d

3.

a

b

c

d

4.

a

b

c

d

5.

a

b

c

d

6.

a

b

c

d

7.

a

b

c

d

8.

a

b

c

d

9.

a

b

c

d

10.

a

b

c

d

11.

a

b

c

d

12.

a

b

c

d

13.

a

b

c

d

14.

a

b

c

d

15.

a

b

c

d

16.

a

b

c

d

17.

a

b

c

d

18.

a

b

c

d

19.

a

b

c

d

20.

a

b

c

d

Razem

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

7. LITERATURA

1.

Begemann W., Schiechtl H.: Inżynieria ekologiczna w budownictwie wodnym
i ziemnym. Arkady, Warszawa 1999

2.

Ciepielowski A., Kiciński T.: Budownictwo wodne. Cz. I, WSiP, Warszawa 1990

3.

Czetwertyński E., Szuster A.: Hydrologia i hydraulika z elementami hydrogeologii.
WSiP, Warszawa 1997

4.

Gondowicz A., Kiciński T., śbikowski A.: Budownictwo wodne. Cz. I, PWSZ, 1973

5.

Koza J., Osuch-Chacińska L., Pełda-Sypuła M., Rytelewski M. : Nowe prawo wodne,
Wydawnictwo Zachodnie Centrum Organizacji. Zielona Góra 2002.

6.

Maj T.: Obiekty w środowisku cz. II. Obiekty inżynierii lądowej i wodnej. Procesy
urbanizacyjne. WSiP, Warszawa 2004

7.

Mirski J. : Organizacja budowy. WSiP, Warszawa 1999

8.

Pałys F., Smoręda Z.: Poradnik technika melioranta. PWRiL, Warszawa 1982

9.

Szachułowicz J. : Prawo wodne – Komentarz. Lexis Nexis, Warszawa 2006

10.

Wasilewski Z.: Rysunek zawodowy. WSiP, Warszawa 1999

11.

ś

bikowski A., śelazo J.: Ochrona środowiska w budownictwie wodnym. Agencja Falstaf

1993

12.

Nowy poradnik majstra budowlanego. Arkady, Warszawa 2004

13.

Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (jedn. tekst: Dz.U. z 2003 r. nr 207,
poz.2016 ze zm.)

14.

Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (jedn. tekst: Dz.U. z 2005 r. nr 239,
poz.2019 ze zm.)