123

Kazusy gospodarcze

Kazus 8

Stan faktyczny:

Jan Woźniak zamierza zbyć na rzecz Jarosława Głąbskiego 100 udziałów spółki pod firmą

Gogol Sp. z o.o. z siedzibą w Płocku. Jarosław Głąbski chce się jednak zabezpieczyć przed

ewentualnymi niekorzystnymi dla niego okolicznościami, które mogą wyjść na jaw po

przejściu prawa własności udziałów na jego osobę, w tym, w szczególności wadami praw-

nymi udziałów, zobowiązaniami, które nie zostały ujęte w sprawozdaniu finansowym

Spółki, a także ewentualnymi sporami sądowymi skierowanymi przeciwko Spółce.

zadanie:

Przygotuj odpowiednie postanowienia umowy spółki o sprzedaży udziałów, które będą

zabezpieczać kupującego na wypadek wyjścia na jaw niekorzystnych dla niego okolicz-

ności związanych z udziałami Spółki, samą Spółką oraz jej działalnością. Nie proponuj

form zabezpieczeń sprzedającego na wypadek ujawnienia się niekorzystnych dla niego

okoliczności. Informacje niezbędne do przygotowania postanowień umowy, które nie wy-

nikają ze stanu faktycznego, dobierz samodzielnie w sposób dowolny.

Rozwiązanie:

Oświadczenia i zapewnienia Sprzedającego

1. Sprzedający niniejszym oświadcza i zapewnia Kupującego, że:

1) przysługuje mu 100 (słownie: sto) udziałów (zwanych dalej „Udziałami”) o warto-

ści nominalnej 50 zł (słownie: pięćdziesiąt złotych) jeden udział i o łącznej wartości

nominalnej 5000 zł (słownie: pięć tysięcy złotych), reprezentujących 100% ogólnej

liczby głosów na zgromadzeniu wspólników oraz 100% udziału w kapitale zakła-

dowym spółki pod firmą Gogol Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z sie-

dzibą w Płocku przy ul. Morelowej 7, 22–432 Płock, wpisanej do rejestru przed-

siębiorców pod numerem KRS 0000779908, dla której akta rejestrowe prowadzi

Sąd Rejonowy w Płocku, X Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego

(zwanej dalej „Spółką”);

2) wszystkie obecnie posiadane przez Sprzedającego Udziały zostały należycie po-

kryte, nie są obciążone na rzecz osób trzecich jakimikolwiek prawami, zarówno

o charakterze rzeczowym, jak i obligacyjnym oraz wolne są od wszelkich wad

prawnych;

3) nie posiada żadnych niespełnionych świadczeń względem Spółki należnych Spół-

ce z tytułu Udziałów;

4) zawarcie przez Sprzedawcę niniejszej Umowy nie będzie pozostawać w sprzecz-

ności z postanowieniami jakiejkolwiek umowy lub innej czynności prawnej, nie

spowoduje też naruszenia jakiegokolwiek orzeczenia sądu lub decyzji właściwego

organu, wiążących Spółkę;

5) nie podjęto żadnych działań, które mogłyby skutkować umorzenie Udziałów ani

nie podjęto żadnej uchwały o podwyższeniu kapitału zakładowego Spółki, w wy-

niku której doszłoby do powstania innych udziałów niż obecnie istniejące 100

Udziałów w Spółce;

Kazus 8

124

Część III. Kazusy gospodarcze

Kazusy gospodarcze

6) w chwili obecnej nie toczą się jakiekolwiek postępowania sądowe albo administra-

cyjne, a także postępowania egzekucyjne, których przedmiotem byłyby Udziały;

7) nie istnieją jakiekolwiek spory pozasądowe odnoszące się do Udziałów, które mo-

głyby doprowadzić do wszczęcia postępowania sądowego;

8) nie ma jakichkolwiek okoliczności faktycznych lub prawnych, które skutkować by

mogły nieważnością niniejszej Umowy, względnie niektórych jej postanowień;

9) na dzień zawarcia Umowy nie zachodzą żadne przesłanki do postawienia Spółki

w stan upadłości, jak również nie został złożony w sądzie wniosek o ogłoszenie

upadłości Spółki;

10) Spółka nie zalega z żadnymi zobowiązaniami na rzecz jakichkolwiek osób trze-

cich, a w szczególności terminowo reguluje zobowiązania publicznoprawne;

11) stan aktywów i pasywów wykazany w sprawozdaniu finansowym na dzień

31 marca 2013 r. („Sprawozdanie finansowe”) stanowiącym załącznik nr 1 do ni-

niejszej Umowy jest pełny;

12) nie istnieją jakiekolwiek zobowiązania pozabilansowe nieujawnione w Sprawoz-

daniu finansowym, a Sprawozdanie to przedstawia prawdziwy, kompletny i rze-

telny obraz sytuacji finansowej i działań Spółki na dzień jego sporządzenia oraz

obraz rezultatów operacji gospodarczych dokonywanych przez Spółkę;.

13) nie zostały zaciągnięte przez Spółkę jakiekolwiek przyszłe zobowiązania wobec

Sprzedającego lub osób trzecich;

14) Spółka nie jest stroną jakichkolwiek postępowań sądowych, sądowo-administra-

cyjnych, polubownych ani egzekucyjnych, jak również nie zachodzą jakiekolwiek

podstawy do wszczęcia takich postępowań;

15) majątek Spółki nie jest w żaden sposób obciążony, w tym w szczególności nie usta-

nowiono na nim jakichkolwiek obciążeń o charakterze rzeczowym lub obligacyj-

nym;

16) Spółka nie poręczała za cudze długi, jak również nie wystawiła żadnych weksli

celem zabezpieczenia zobowiązań własnych lub cudzych.

2. Sprzedający odpowiada ze złożone w ust. 1 oświadczenia i zapewnienia na zasadzie

ryzyka.

3. Sprzedający zapłaci Kupującemu, na jego wezwanie, karę umowną w wysokości

100 000 zł (sto tysięcy złotych) za każdy przypadek, gdy oświadczenie Sprzedającego

okaże się nieprawdziwe bądź wprowadzające w błąd. Zapłata kwoty, o której mowa

w niniejszym ustępie, nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu odszkodowania przeno-

szącego wysokość zastrzeżonej kary umownej.

Wyjaśnienie:

Jednym z głównych elementów każdej standardowej umowy sprzedaży udziałów czy

akcji są tzw. oświadczenia i zapewnienia sprzedającego (zwane w języku angielskim repre-

sentations and warranties). Są one oświadczeniami wiedzy Sprzedającego o faktach związa-

nych z samym przedmiotem sprzedaży, tj. w tym przypadku udziałami oraz o spółce i jej

przedsiębiorstwie, w której udziały stanowią jednostki uczestnictwa.

Poza przepisami o rękojmi dotyczącymi właściwie wyłącznie przedmiotu sprzedaży

sensu stricto, tj. udziałów lub akcji, odpowiedzialność sprzedającego za oświadczenia i za-

pewnienia dotyczące udziałów czy akcji nie jest uregulowana przepisami prawa polskie-

go. W związku z tym w interesie kupującego jest, aby umowa sprzedaży udziałów czy

akcji określała konsekwencję nieprawdziwości oświadczeń i zapewnień złożonych przez

sprzedającego.

Obecnie przyjmuje się, że nieprawdziwe oświadczenia i zapewnienia, w zależności od

ukształtowania postanowień umowy mogą powodować odpowiedzialność z tytułu rękoj-

125

Kazusy gospodarcze

mi za wady, odpowiedzialność na zasadzie odpowiedzialności kontraktowej lub odpo-

wiedzialności o charakterze gwarancyjnym. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi regulują

przepisy art. 556 i następnych Kodeksu cywilnego.

Zasady odpowiedzialności kontraktowej, tj. z tytułu niewykonania lub nienależy-

tego wykonania zobowiązań regulują normy Kodeksu cywilnego, a w szczególności

art. 471 i n. KC. W przepisach tych ustawodawca wprost dopuścił jednak możliwość

ukształtowania odpowiedzialności z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania

określonego zobowiązania przez same strony. Te zaś, w ramach swobody umów, upraw-

nione są do dość swobodnego kształtowania wzajemnej odpowiedzialności, modyfikując

ramy odpowiedzialności kontraktowej na zasadzie winy zarysowanej przez obowiązu-

jące przepisy prawa. Nic nie stoi zatem na przeszkodzie, aby strony ustaliły, że sprze-

dający ponosi odpowiedzialność za złożone oświadczenia i zapewnienia na zasadzie ry-

zyka. Wówczas odpowiedzialność ta przybiera postać odpowiedzialności o charakterze

gwarancyjnym. Taka też odpowiedzialność najczęściej towarzyszy odpowiedzialności za

nieprawdziwość złożonych w umowie oświadczeń i zapewnień i jest najbardziej korzyst-

na z punktu widzenia kupującego. Daje ona kupującemu możliwość dochodzenia swo-

ich roszczeń bez względu na to, czy sprzedający był świadomy, że złożone przez niego

oświadczenie było nieprawdziwe.

Kupujący powinien w umowie sprzedaży zagwarantować sobie możliwości realiza-

cji przysługujących mu roszczeń, gdy oświadczenia i zapewnienia sprzedającego okażą

się nieprawdziwe, niepełne lub wprowadzające w błąd. Umowa może zatem przewidy-

wać odpowiedzialność na zasadach ogólnych i wówczas powód będzie zobowiązany do

wykazania niewykonania lub niewłaściwego wykonania zobowiązania (w przypadku

oświadczeń i zapewnień o ich nieprawdziwości), szkody oraz adekwatnego związku

przyczynowego. Z punktu widzenia kupującego rekomendowane jest, aby w umowie za-

strzec, że naruszenie oświadczeń o charakterze gwarancyjnym będzie skutkować zapła-

tę określonej kwoty, co znacznie ułatwi dochodzenie ewentualnych roszczeń z uwagi na

brak konieczności udowadniania poniesienia szkody i jej wysokości.

Wskazane w rozwiązaniu oświadczenia i zapewnienia mają charakter przykładowy

i standardowy. Co oczywiste, lista oświadczeń i zapewnień może zostać rozszerzona, co

działać będzie na korzyść kupującego.

Kazus 8