23

Kazusy karne

Kazus 9

Stan faktyczny:

Wyrokiem z 8.5.2012 r. Sąd Okręgowy w Warszawie uznał oskarżonego Damiana Wój-

cika za winnego zabójstwa Nikodema Jurasika. Sąd na podstawie art. 148 § 1 KK skazał

oskarżonego na karę 15 lat pozbawienia wolności za popełnienie przestępstwa oraz orzekł

wobec niego − na podstawie art. 40 § 2 KK − środek karny w postaci pozbawienia praw

publicznych na okres 7 lat. Oskarżony złożył wyjaśnienia w postępowaniu przygotowaw-

czym przyznając się do dokonania zabójstwa. W czasie postępowania sądowego oskar-

żony odmówił jednak wyjaśnień, twierdząc jedynie, że całego zdarzenia nie pamięta,

ponieważ był pod wpływem alkoholu. Wobec tego Sąd Okręgowy postanowił odczytać

protokół jego wyjaśnień złożonych uprzednio w postępowaniu przygotowawczym, na co

oskarżony nie wyraził zgody.

zadanie:

Będąc obrońcą oskarżonego Damiana Wójcika przygotuj apelację ograniczając się do

wskazania zakresu zaskarżenia wyroku, zarzutu bądź zarzutów oraz wniosku apelacji

albo w przypadku uznania, że brak jest podstaw do jej sporządzenia, opinię prawną o bra-

ku podstaw do sporządzenia apelacji.

Rozwiązanie:

Działając w imieniu oskarżonego Damiana Wójcika, na podstawie pełnomocnictwa znaj-

dującego się w aktach sprawy na zasadzie art. 425 § 1, 2 i 3 KPK oraz art. 444 KPK, zaskar-

żam na korzyść oskarżonego wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 8.5.2012 r. opatrzo-

ny sygnaturą III K 856/11, otrzymany przez obrońcę oskarżonego wraz z uzasadnieniem

8.6.2012 r. w części dotyczącej kary i środków karnych.

Sądowi Rejonowemu, na podstawie art. 427 § 1 i 2 oraz art. 438 pkt 1 KPK, zarzucam obra-

zę przepisów prawa materialnego, tj. art. 44 § 2 KK, poprzez jego zastosowanie w sytuacji,

gdy przestępstwo popełnione przez oskarżonego nie jest przestępstwem popełnionym

w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie.

W oparciu o powyższy zarzut, na zasadzie art. 427 § 1 i art. 437 § 1 i 2 KPK, wnoszę o zmia-

nę wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu kary bez zastosowania wobec niego środ-

ka karnego w postaci pozbawienia prawa publicznych.

Wyjaśnienie:

Do uzasadnienia postawionego zarzutu naruszenia prawa materialnego wystarczają-

ce będzie przywołanie treści wyroku Sądu Najwyższego z 27.12.2011 r. (V KKN 289/00),

w myśl którego w przypadku zbrodni zabójstwa możliwość orzeczenia środka karnego

w postaci pozbawienia praw publicznych jest ściśle powiązana z typem tego przestęp-

stwa. Jak czytamy w uzasadnieniu wskazanego wyroku Sądu Najwyższego, dochodzi

tu do specyficznego rodzaju dwóch układów wykluczania: (a) pomiędzy typem pod-

stawowym zabójstwa (art. 148 § 1 KK), a typami zmodyfikowanymi (art. 148 § 2−4 KK)

oraz (b) układu wykluczania pomiędzy typem podstawowym zbrodni zabójstwa, a moż-

liwością orzeczenia przez sąd środka karnego z art. 40 KK, który może być zastosowa-

ny tylko wtedy, gdy przestępstwo zostało popełnione w wyniku motywacji zasługującej

na szczególne potępienie (art. 40 § 2). Artykuł 148 § 2 pkt 3 KK przewiduje bowiem typ

Kazus 9

24

Część I. Kazusy karne

Kazusy karne

kwalifikowany zbrodni zabójstwa − tj. zabójstwo w wyniku motywacji zasługującej na

szczególne potępienie. Tylko w razie przypisania sprawcy popełnienia zbrodni zabójstwa

w typie kwalifikowanym, otwiera się przed sądem możliwość sięgnięcia po środek karny

z art. 40 KK. Przypisanie sprawcy popełnienia zabójstwa np. w innym typie kwalifikowa-

nym (np. z art. 148 § 2 pkt 1, 2 lub 4 KK) czy też w typie podstawowym (art. 148 § 1 KK)

wyklucza możliwość orzeczenia wobec sprawcy środka karnego w postaci pozbawienia

praw publicznych, albowiem zbrodnia ta nie została popełniona w wyniku motywacji za-

sługującej na szczególne potępienie. Z taką właśnie sytuacją mamy do czynienia na gruncie

niniejszej sprawy.

Kodeks karny nie zawiera ustawowego określenia sformułowania „motywacja zasługu-

jąca na szczególne potępienie"; ocena więc, czy przypisane sprawcy przestępstwo zostało

popełnione z takiej właśnie motywacji należy do sfery swobodnej oceny sędziowskiej do-

konywanej na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego. Co do zasady, przyjęcie,

że sprawca dopuścił się przestępstwa z motywacji zasługującej na szczególne potępienie,

nie jest uzależnione od kwalifikacji prawnej przypisanego mu czynu. Tak scharakteryzowa-

ne ogólne zasady dotyczące możliwości orzeczenia środka karnego w postaci pozbawienia

praw publicznych nie odnoszą się jednak do przypadku popełnienia kwalifikowanej posta-

ci zabójstwa określonej w art. 148 § 2 KK (wyr. SN z 2.12.1999 r., V KKN 477/99).

Stan faktyczny wyroku nie pozwolił na postawienie jakichkolwiek innych zarzutów, za-

tem wyrok zaskarżono jedynie co do kary i w takim też zakresie sformułowany jest wniosek

apelacji.