monter systemow rurociagowych 713[04] z1 03 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Adam Sabiniok

Montaż rurociągów stalowych
713[04].Z1.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:

mgr inż. Igor Lange
dr inż. Krzysztof Presz

Opracowanie redakcyjne:
Adam Sabiniok

Konsultacja:
mgr Janusz Górny

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[04].Z1.03

Montaż rurociągów stalowych zawartego w programie nauczania dla zawodu 713[04] monter
systemów rurociągowych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Połączenia spawane rurociągów

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Połączenia rozłączne rurociągów

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Wycinanie otworów

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Technologia prowadzenia rurociągów stalowych

5.4.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter systemów rurociągowych.

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne - wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,

−

cele kształcenia - wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania-

uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

−

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

−

literaturę.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. samokształcenia
kierowanego, tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od

samodzielnej do zespołowej pracy uczniów.

W podrozdziałach materiał nauczania został opisany w sposób ogólny. Podany zasób

wiadomości powinien być wystarczający dla przyszłego montera systemów rurociągowych.
Szczegółowe wiadomości uczeń będzie poznawał na zajęciach.

Nauczyciel powinien być pomocny uczniowi w doborze treści nauczania, wskazując

zagadnienia, zarówno te szczególnie ważne, jak i pomocnicze – potrzebne w wykonywaniu
czynności, określonych zawodem montera systemów rurociągowych.

Pomocne w prowadzeniu zajęć mogą okazać się zestawy pytań zamieszczone

w Poradniku dla ucznia, w podrozdziałach Pytania sprawdzające, z których uczeń może
korzystać w różny sposób, a mianowicie może:

−

zapoznać się z pytaniami przed przystąpieniem do pracy z podrozdziałem Materiał
nauczania – poznając w ten sposób wymagania wynikające z potrzeb zawodu, a po
opanowaniu wskazanych treści odpowiedzieć na zadane pytania, by sprawdzić stan
swojej gotowości do wykonywania ćwiczeń,

−

zapoznać się z pytaniami i odpowiedzieć na nie po pracy z podrozdziałem Materiał
nauczania – sprawdzając w ten sposób stan swojej gotowości do wykonywania ćwiczeń.
Wybór należy do ucznia.
W Poradniku dla ucznia podano kilka propozycji ćwiczeń do każdej grupy materiałowej,

sformułowanych w różny sposób. Te same ćwiczenia zamieszczone zostały w Poradniku dla
nauczyciela.

Nauczyciel może zlecić wykonanie wszystkich ćwiczeń lub wybierać określone

ćwiczenia i przeprowadzić je:

−

zgodnie z zapisanymi wskazówkami,

−

na stanowisku wyposażonym w określone środki dydaktyczne.

Nauczyciel może również przedstawić swoje propozycje i przeprowadzić ćwiczenia.

Po wykonaniu zaplanowanych ćwiczeń uczeń ma możliwość sprawdzenia poziomu

postępów, odpowiadając na pytania w podrozdziale Sprawdzian postępów.

Uczeń powinien w tym celu samodzielnie:

−

przeczytać pytania i udzielić na nie odpowiedzi,

−

zaznaczyć odpowiedź wstawiając X w podane miejsce Tak lub Nie.

Odpowiedzi NIE wskazują luki w wiedzy ucznia, informują Cię również, jakich

zagadnień jeszcze dobrze nie poznał.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Poznanie przez ucznia określonej wiedzy o podstawowych operacjach monterskich

będzie stanowiło dla nauczyciela podstawę przeprowadzenia sprawdzianu poziomu
przyswojonych wiadomości i ukształtowanych umiejętności. W tym celu nauczyciel może
posłużyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 zadaniami testowymi.

W tym rozdziale podano również:

−

klucz odpowiedzi,

−

instrukcję dla nauczyciela, w której zawarto czynności nauczyciela podczas
przeprowadzania sprawdzianu,

−

instrukcję dla ucznia, w której zawarto czynności ucznia podczas przeprowadzania
sprawdzianu,

−

przykładową kartę odpowiedzi, w której, w odpowiednich miejscach uczeń wpisuje
odpowiedzi na pytania.
W procesie sprawdzania i oceniania poziomu osiągnięć uczniów można stosować

sprawdziany ustne i pisemne, obserwację czynności ucznia podczas realizacji zadań, testów
sprawdzających z zadaniami praktycznymi (zachowanie się w sytuacjach zagrożenia).

Zaleca się prowadzenie badań diagnostycznych, kontroli bieżącej i końcowej. W ocenie

końcowej, która jest prowadzona na zakończenie realizacji programu jednostki modułowej,
należy zastosować pomiar dydaktyczny. Wiadomości teoretyczne niezbędne do realizacji
czynności praktycznych mogą być sprawdzone za pomocą testów osiągnięć. Zadania w teście
są otwarte (krótkiej odpowiedzi) lub zamknięte (wyboru wielokrotnego).

Podczas obserwacji czynności ucznia w trakcie wykonywania ćwiczeń należy zwrócić

uwagę na:

−

wykonywanie pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony
przeciwpożarowej i ochrony środowiska,

−

wykonywanie prac monterskich.
Kontrolę poprawności wykonania zadań należy prowadzić w trakcie i po realizacji

ćwiczeń.

W ocenianiu osiągnięć uczniów należy uwzględnić:

−

wynik sprawdzianu opanowania umiejętności powinien mieć charakter alternatywny, co
oznacza, że uczeń umie lub nie umie poprawnie wykonać ćwiczenia,

−

może być różny poziom opanowania umiejętności; ćwiczenie może być wykonane
szybciej lub wolniej, bezbłędnie lub z błędem zauważonym i poprawionym przez ucznia.
Podstawą uzyskania przez ucznia pozytywnej oceny jest między innymi poprawne

wykonanie ćwiczeń, zaproponowanych w programie jednostki modułowej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

713[04].Z1.01

Prace przygotowawczo-zakończeniowe

przy montażu systemów rurociągowych

713[04].Z1

Technologia montażu systemów

rurociągowych

713[04].Z1.02

Montaż instalacji z rur stalowych

713[04].Z1.03

Montaż rurociągów stalowych

713[04].Z1.04

Montaż instalacji z rur miedzianych

713[04].Z1.05

Montaż rurociągów żeliwnych,

kamionkowych i betonowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć :

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciw pożarowej oraz

ochrony środowiska,

−

posługiwać się dokumentacją techniczną,

−

dokumentować, notować i selekcjonować informacje,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami z zakresu budowy rurociągów,

−

rozpoznawać podstawowe materiały do budowy rurociągów,

−

magazynować i transportować materiały stosowane do budowy rurociągów, przy montażu

rurociągów,

−

wykonywać prace przygotowawczo-zakończeniowe,

−

dostrzegać i opisywać związki między naturalnymi składnikami środowiska, człowiekiem

i jego działalnością,

−

oceniać własne możliwości w zakresie wymagań stanowiska pracy i wybranego zawodu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczenia podanych w poradniku uczeń powinien umieć:

−

wykonać prace przy montażu rurociągów stalowych zgodnie z obowiązującymi
przepisami bhp i ochrony ppoż.,

−

zaplanować kolejność wykonywanych robót przy montażu rurociągów stalowych,

−

rozróżnić łączniki do połączeń rur rozłącznie i nierozłącznie,

−

przygotować materiały potrzebne do montażu rurociągów stalowych,

−

ocenić stan techniczny rurociągów i łączników stalowych przewidzianych do montażu,

−

dostarczyć elementy przewidziane do montażu rurociągów stalowych na miejsca
montażu,

−

przygotować maszyny i urządzenia spawalnicze do pracy,

−

wykonać cięcie rur stalowych montowanych w sieciach na określony wymiar,

−

przygotować końcówki rurociągów do montażu,

−

przygotować rury do spawania pod różnymi kątami,

−

przyspawać kołnierze do rur,

−

osadzić na rurociągach stalowych kołnierze, kolana i trójniki,

−

wykonać połączenia spawane rurociągów na odcinkach prostych poprzez spawanie
doczołowe, pachwinowe, poziome, pionowe, pod różnymi kątami,

−

wykonać połączenia kołnierzowe rurociągów stalowych,

−

wykonać połączenia rurociągów stalowych z armaturą sieciową,

−

wyciąć otwory w rurociągach za pomocą cięcia termicznego,

−

wykonać odgałęzienia rurociągów stalowych,

−

wykonać zawieszenia i podparcia rurociągów,

−

wykonać połączenia rurociągów stalowych z aparaturą z urządzeniami pomiarowymi,

−

wykonać i zamocować kompensatory i kolektory na rurociągach stalowych,

−

wykonać przejścia rurociągów stalowych na rurociągi wykonane z innych materiałów,

−

posłużyć się dokumentacją techniczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Monter systemów rurociągowych713[04]

Moduł: Technologia montażu systemów rurociągowych 713[04].Z1
Jednostka modułowa: Montaż rurociągów stalowych 713[04].Z1.03

Temat: Wykonywanie cięcia elementów metalowych zgodnie z rysunkiem:

Z blachy stalowej gatunku St4S o grubości 20 mm wypal 4 krążki
z przeznaczeniem na kołnierze płaskie o średnicy nominalnej DN 100 mm
i ciśnienie 0,63 MPa wg PN-87/H-74731.

Cel ogólny: Opanowanie cięcia palnikiem gazowym.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

odszukać wymiary elementu z normy dla parametrów pracy i średnicy nominalnej,

−

wyposażyć stanowisko do cięcia w: palnik, butle z gazem,

−

prawidłowo dobrać nasadkę do cięcia gazowego,

−

dobrać parametry cięcia do rodzaju palnika i grubości stali,

−

wykonać operacje cięcia,

−

zastosować sprzęt ochrony osobistej przy pracach spawalniczych,

−

właściwie eksploatować sprzęt do spawania,

−

korzystać z instrukcji obsługi sprzętu spawalniczego.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

wyszukiwania informacji na temat cięcia gazowego,

−

korzystania z norm i zapisywania informacji,

−

obsługiwanie sprzętu do spawania i ciecia gazowego,

−

pracy w zespole.

Metody nauczania–uczenia się:

−

mini wykład,

−

metoda tekstu przewodniego,

−

dyskusja w grupie,

−

pokaz,

−

ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w małych zespołach.

Czas trwania: 2 godziny zajęć.

Środki dydaktyczne:

−

normy,

−

stanowisko do cięcia gazowego wraz z oprzyrządowaniem,

−

przyrządy do prowadzenia palnika,

−

blacha ze stali St4S o grubości 20mm,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

przybory traserskie,

−

dane techniczne dla palnika przy cięciu ręcznym,

−

foliogramy,

−

poradniki,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Omówienie celów zajęć.
3. Plan zajęć:

A. Przygotowanie szkicu przedmiotu i wytrasowanie blachy:

Wstęp – należy wyjaśnić uczniom gdzie powinni znaleźć informacje na temat wymiarów
kołnierza po obróbce:

−

uczniowie otrzymują wyciąg z normy przywołanej w temacie zadania i odszukują
wymiary kołnierza,

−

uczniowie pracując grupowo, wykonują na podstawie normy szkic kołnierza
z wymiarami,

−

uczniowie muszą uwzględnić naddatek na średnicy krążka na obróbkę skrawaniem,

−

uczniowie trasują średnice kołnierzy na materiale.

W trakcie pracy nauczyciel zwraca uwagę uczniom na prawidłowe naniesienie wymiarów na
szkicu.

B. Przygotowanie stanowiska do cięcia gazem:

Wstęp- należy przypomnieć uczniom o doborze numeru nasadki do cięcia, odczytanie
parametrów pracy palnika:

−

uczniowie na podstawie danych technicznych palnika i grubości ciętego materiału
dobierają dysze tlenowe i dysze podgrzewające, odległość dyszy od materiału, prędkość
cięcia oraz wymagane ciśnienia tlenu i acetylenu,

−

uczniowie zapoznają się z instrukcją obsługi palnika,

−

uczniowie przygotowują stanowisko do cięcia.

W trakcie pracy nauczyciel zwraca uwagę na zagrożenia na stanowisku spawacza i sprzęt
ochrony osobistej, w który powinien być ubrany uczeń przed rozpoczęciem zajęć.

C. Wykonywanie operacji cięcia:

Wstęp - należy uczniom zademonstrować kolejne czynności przy wykonaniu cięcia.

−

uczniowie uzbrajają sprzęt do cięcia,

−

uczniowie regulują płomień acetylenowy, tlenowy,

−

uczniowie wykonują cięcie z wykorzystaniem wózków do prowadzenia palnika po
obwodzie krążka.

W trakcie pracy nauczyciel zwraca uwagę na prawidłowe parametry pracy i kąt prowadzenia
palnika.

4. Podsumowanie zajęć :

−

uczniowie potrafią określić wymiary kołnierza na podstawie norm,

−

uczniowie potrafią dobrać i założyć dysze w palniku,

−

uczniowie poprawnie wykonują operację cięcia z zachowaniem zasad bhp na stanowisku
spawalniczym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.
Nauczyciel na podstawie obserwacji pracy uczniów określa poziom przyswojenia
wiadomości, oraz umiejętności praktycznych.

Zakończenie zajęć

Praca domowa

Odszukaj w podręcznikach lub na stronach internetowych nowoczesne metody cięcia

metali.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe pisemne wypowiedzi uczniów dotyczące sposobu prowadzenia zajęć
i opanowanych umiejętności .

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:

Monter systemów rurociągowych713[04]

Moduł:

Technologia montażu systemów rurociągowych 713[04].Z1

Jednostka modułowa: Montaż rurociągów stalowych 713[04].Z1.03

Temat: Wykonywanie połączenia zasuwy klinowej z rurociągiem stalowym.

Cel ogólny: Opanowanie umiejętności wykonywania połączeń rur stalowych z elementami

instalacji

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych prac,

−

odczytać zapisy w dokumentacji technicznej,

−

dobrać materiał do wykonywania połączenia,

−

dobrać narzędzia do wykonania połączenia,

−

zorganizować stanowisko monterskie.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowania i planowania pracy,

−

pracy w zespole,

−

pracy samodzielnej,

−

komunikowania się,

−

prezentacji uzyskanych wyników.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne,

−

dyskusja w grupie.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w małych zespołach.

Czas trwania: 2 godziny zajęć.

Środki dydaktyczne:

−

dokumentacja techniczna,

−

stoły z imadłami,

−

zestaw narzędzi monterskich,

−

zestaw rur i elementów instalacji (zasuwy),

−

kołnierze, śruby,

−

materiały do uszczelnień,

−

sprzęt ochrony indywidualnej,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie.
2. Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć.
3. Planowanie czynności związanych wykonaniem połączenia:

−

analiza rysunku wykonawczego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

sporządzenie wykazu narzędzi i przyrządów niezbędnych do wykonania ćwiczenia,

−

sporządzeniu wykazu materiałów.

Rys. wykonawczy do zajęć

4. Organizacja stanowiska pracy.
5. Wykonanie zaplanowanych czynności:

−

organizacja stanowiska monterskiego,

−

przygotowanie narzędzi monterskich,

−

przygotowanie materiałów do wykonania połączenia,

−

założenie uszczelki i dokręcenie połączenia,

−

bieżąca kontrola wykonywanych zabiegów.

6. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności:

−

uczniowie prezentują swoje prace,

−

nauczyciel analizuje pracę ucznia i stwierdza czy czyni postępy,

−

uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonują oceny prac.

Zakończenie zajęć

Praca domowa:

Wyszukaj w zasobach Internetu informacje na temat : Zastosowania instalacji

alarmowych w rurociągach. Wynotuj informacje.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe pisemne wypowiedzi uczniów dotyczące sposobu prowadzenia zajęć
i opanowanych umiejętności .

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Połączenia spawane rurociągów.

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonanie połączenia spawanego z blach stalowych St3S o grubości 6 mm metodą

spawania 135.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących stanowisk na których wykonuje się prace

spawalnicze

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z instrukcją spawania w osłonie gazów aktywnych metodą 135,
2) przygotować stanowisko do spawania w osłonie gazów aktywnych metodą 135,
3) założyć odzież ochronną zgodnie z przepisami bhp,
4) ustawić parametry spawania dla poprawnie wykonanego połączenia spawanego,
5) wykonać połączenie spawane doczołowo w pozycji dolnej z blach stalowych o gatunku

St3S,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

instrukcja bhp podczas obsługi urządzeń do spawania w osłonie gazów ochronnych,

−

stanowisko do spawania w osłonie gazów aktywnych metodą MAG,

−

literatura wymieniona w punkcie 7 Poradnika dla nauczyciela,

−

odzież ochronna do wykonania ćwiczenia.

Ćwiczenie 2

Odczytywanie oznaczenia elektrod i podanie zastosowania.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących stanowisk na których wykonuje się prace

spawalnicze,

−

umiejętność pracy samodzielnej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wyszukać informacje odnośnie klasyfikacji i przeznaczenia elektrod,
2) odczytać oznaczenia z opakowania elektrod,
3) dokonać interpretacji oznaczeń zgodnie z normą dotyczącą klasyfikacji elektrod,
4) dokonać zastosowania określonej elektrody.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

norma dotycząca klasyfikacji elektrod otulonych, PN EN499,

−

opakowanie z elektrodami, kilka rodzajów,

−

literatura wymieniona w punkcie 7 Poradnika dla nauczyciela,.

Ćwiczenie 3

Dwie blachy o grubości 4mm połączyć spoiną pachwinową. Po spawaniu blachy

usytuowane są wzajemnie prostopadle w kształcie symetrycznej litery „T” w widoku
poprzecznym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących prac spawalniczych,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przygotować i sprawdzić sprzęt do spawania łukowego,
2) dobrać parametry spawania elektrycznego,
3) dobrać elektrodę,
4) oczyścić krawędzie przed spawaniem,
5) ustawić blachy do spawania w pozycji poziomej bocznej,
6) wykonać wstępne spawanie sczepiające,
7) wykonać spoinę pachwinową w dwóch przejściach,
8) usunąć zgorzelinę,
9) sprawdzić poprawność wykonanego ćwiczenia,
10) zastosować odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

−

blacha o grubości 4mm,

−

stanowisko do spawania elektrycznego wraz z osprzętem,

−

przyrządy ślusarskie,

−

przymiar kreskowy,

−

kątownik,

−

młotek spawalniczy,

−

szczotka druciana,

−

odzież ochronna i sprzęt ochrony osobistej.

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Połączenia rozłączne rurociągów.

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie dokumentacji technicznej wykonaj połączenie kołnierzowe na kołnierz

luźny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

znajomość rodzajów połączeń kołnierzowych,

−

umiejętność pracy samodzielnej,

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko pracy,
2) przygotować narzędzia i przyrządy do wykonania ćwiczenia,
3) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
4) wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,
5) zaprezentować efekt wykonanej pracy.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stół ślusarski z imadłem,

−

narzędzia monterskie,

−

materiały do wykonania połączenia,

−

materiały do uszczelniania,

−

dokumentacja techniczna,

−

narzędzia monterskie.

Ćwiczenie 2

Wykonaj uszczelkę do połączenia kołnierzowego, wiedząc ze rurą przepływa czynnik

roboczy o temperaturze 50

C i ciśnieniu 1,5 MPa

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

znajomość rodzajów materiałów uszczelniających,

−

umiejętność korzystania z norm

−

umiejętność pracy samodzielnej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) dobrać materiał uszczelniający w zależności od parametrów czynnika roboczego,
2) dokonać pomiarów potrzebnych wymiarów kołnierza,
3) przenieść wymiary na podziałkę wykrojnika cyrkla,
4) wyciąć uszczelkę przy pomocy wykrojnika cyrkla,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

wykrojnik-cyrkiel,

−

materiały uszczelniające,

−

uszczelniany kołnierz,

−

suwmiarka

−

odzież ochronną,

−

sprzęt ochrony osobistej.

Ćwiczenie 3

Mając do dyspozycji dwa kołnierze oraz uszczelkę dokonaj prawidłowego montażu

połączenia, przy założeniach ze rurą nie będzie przepływał czynnik o temperaturze większej
niż 40

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

znajomość rodzajów materiałów uszczelniających,

−

umiejętność korzystania z norm

−

umiejętność pracy samodzielnej,

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) dobrać materiał uszczelniający w zależności od parametrów czynnika roboczego,
2) dokonać pomiarów potrzebnych wymiarów kołnierza ,
3) przenieść wymiary na podziałkę wykrojnika cyrkla,
4) wyciąć uszczelkę przy pomocy wykrojnika cyrkla,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

kołnierze, uszczelka

−

komplet kluczy,

−

wykrojnik-cyrkiel,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

−

materiały uszczelniające,

−

uszczelniany kołnierz,

−

suwmiarka

−

odzież ochronną,

Ćwiczenie 4

Wykonaj połączenie rozłączne normalne rur według rysunku.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących wykonywania połączeń rozłącznych,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,
2) dobrać elementy połączenia,
3) wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,
4) zaprezentować efekt wykonanej pracy,
5) ocenić efekt wykonanego połączenia rur.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

nagwintowane rury,

−

złączki,

−

dokumentacja techniczna,

−

materiał do uszczelnień,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Wycinanie otworów.

5.3.1

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj stanowisko robocze do cięcia termicznego gazowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących pomieszczeń prac spawalniczych,

−

umiejętność pracy w grupie.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) ustawić butle z gazem w pozycji bezpiecznej ( pionowej, przymocowane do ściany lub

wózka),

2) przed przystąpieniem do pracy oczyścić ręce z olejów lub smarów,
3) sprawdzić czystość elementów sprzętu od olejów lub smarów,
4) zabezpieczyć butle przed oddziaływaniem wysokich temperatur,
5) oddzielić stanowisko robocze od otoczenia osłonami lub kotarami,
6) sprawdzić działanie wyciągów wentylacyjnych,
7) przygotować odzież ochronną,
8) zgromadzić sprzęt ochrony osobistej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

butle z gazem,

−

wózek do butli,

−

osłony lub kotary,

−

odzież ochronną,

−

sprzęt ochrony osobistej.

Ćwiczenie 2

Wykonaj przecinanie rur według dokumentacji za pomocą palnika tlenowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących pomieszczeń prac spawalniczych,

−

umiejętność pracy w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,
2) przygotować narzędzia i przyrządy do wykonania ćwiczenia,
3) wytrasować materiał do cięcia,
4) dobrać dysze tnącą,
5) prawidłowo zamocować przedmiot,
6) wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,
7) zaprezentować efekt wykonanej pracy,
8) ocenić efekt przecięcia rury.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

stół ślusarski z imadłem,

−

zestaw do cięcia gazowego,

−

przyrządy traserskie,

−

rury do cięcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Technologia prowadzenia rurociągów stalowych.

5.4.1

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Posługując się normami dobierz ciśnienie próby hydraulicznej dla rur wykonanych zestali

St3S.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

korzystanie z poradników i norm

−

umiejętność pracy w grupie,

−

umiejętność pracy samodzielnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) prawidłowo odczytać z norm maksymalne ciśnienie próby hydraulicznej dla stali St3S.
2) podać wyniki odczytu uzależniając je od maksymalnego dopuszczalnego ciśnienia

roboczego i temperatury czynnika roboczego

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

normy.

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Dobierz rodzaj podpory do instalacji ciepłowniczej w zależności od terenu na którym

przebiega.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

korzystanie z poradników i norm

−

umiejętność pracy w grupie,

−

umiejętność pracy samodzielnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Uczeń powinien:

1) określić rodzaj i temperaturę czynnika roboczego,
2) wskazać na różnicę zastosowania podpór stałych w zależności od rodzaju czynnika ,
3) dobrać podporę,
4) uzasadnić wybór rodzaju podpory do instalacji ciepłowniczej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

katalogi, normy ,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Wykonaj sprawdzenie szczelności połączenia rurociągu za pomocą czujnika.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących wykonywania pomiarów,

−

umiejętność pracy w grupie,

−

umiejętność pracy samodzielnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zorganizować stanowisko do wykonywania ćwiczenia,
2) przygotować czujnik,
3) wykonać ćwiczenie zgodnie z zasadami bhp,
4) zaprezentować efekt wykonanej pracy,
5) ocenić efekt sprawdzenia za pomocą czujnika szczelności połączenia rurociągu.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

rurociąg do ćwiczeń,

−

dokumentacja techniczna,

−

czujnik rezystancyjny lub impulsowy,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 4

Zamontuj do rurociągu zawór kulowy kołnierzowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i technikę wykonania oraz wyjaśnić uczniom zasady bezpiecznej pracy.

Oceniając pracę uczniów nauczyciel powinien zwrócić uwagę na:

−

stosowanie poprawnego nazewnictwa,

−

rozpoznawanie wymagań bhp dotyczących wykonywania połączeń,

−

umiejętność pracy w grupie,

−

umiejętność pracy samodzielnej.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) określić rodzaj połączenia zaworu z rurociągiem,
2) dobrać narzędzia do montażu połączenia,
3) dobrać materiały do wykonania połączenia,
4) uzasadnić wybór technologii montażu zaworu kulowego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

katalogi , normy ,

−

narzędzia monterskie,

−

fragmenty rurociągu,

−

materiały do wykonania połączenia.

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego.

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Montaż rurociągów
stalowych”

Test składa się z 22 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 2, 3, 4, 5, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 17, 18, 20, 21, 22 są z poziomu
podstawowego,

−

zadania 1, 6, 8, 16, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

dopuszczający

−

za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego

dostateczny

−

za rozwiązanie co najmniej 14 zadań z poziomu podstawowego,

dobry

−

za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 2 zadania z poziomu
ponadpodstawowego,

bardzo dobry

−

za rozwiązanie 20 zadań, w tym co najmniej 4 zadań z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. b, 4. a, 5. b, 6. d, 7. c, 8. d, 9. c, 10. a, 11. d,
12. a, 13. c, 14. c, 15. b, 16. c, 17. b, 18. c, 19. b, 20. c, 21. c, 22. a

Plan testu

zad

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określać zasady doboru prądu spawania.

Rozpoznawać metody spawania.

Określać warunki spawania.

Dobierać przyrządy do cięcia
i ukosowania.

Rozpoznawać rodzaje złącz spawanych.

Przygotować materiał do spawania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Dobrać gazy do spawania.

Rozpoznać oznaczenia spoin dla rur.

Rozpoznać

elementy

uszczelniające

w połączeniu.

10. Określać rodzaje ciśnień w rurociągu.

11. Korzystać z norm i tabel.

12. Dobrać elementy do budowy rurociągu.

13. Dobrać elementy do budowy rurociągu

14.

Rozpoznać element do montażu
rurociągu.

15.

Określać warunki prowadzenia
rurociągów.

16.

Rozpoznawać podpory rurociągów.

17.

Określać metody kompensacji
wydłużeń.

18.

Określać przeznaczenie elementów
rurociągowych.

19.

Dobrać metody połączeń elementów
preizolowanych.

20.

Rozpoznawać armaturę sieciową.

21.

Określić zasady montażu aparatury
pomiarowej.

Dobrać środki ochrony osobistej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym

wyprzedzeniem.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,

jakie będą w teście.

5. Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).
6. Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.
7. Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, określ czas przeznaczony

na udzielanie odpowiedzi.

8. Stwórz odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru dydaktycznego

(rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9. Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.
11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.
12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które

sprawiły uczniom największe trudności.

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.
14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem pytań testowych.
4. Test zawiera 22 pytania dotyczących wykonywania podstawowych operacji montażu

instalacji z rur stalowych. Są to pytania wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź
jest prawidłowa;

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:

−

w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku
pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić
odpowiedź prawidłową),

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Podstawowym czynnikiem podczas doboru prądu spawania nie jest:

a) grubość materiału,
b) średnica elektrody,
c) pozycja spawania,
d) umiejętności spawacza.

2. Metoda spawania MAG to spawanie w:

a) osłonie gazów aktywnych chemicznie,
b) osłonie gazów nieaktywnych chemicznie,
c) powietrzu atmosferycznym,
d) azocie.

3. Spawanie może odbywać się bez spoiwa w metodzie:

a) MAG,
b) TIG,
c) MIG,
d) Acetyleno-tlenowej.

4. Palnikiem acetylenowo-tlenowym można przecinać i ukosować blachy ze stali węglowej

i niskostopowej do grubości:

a) 600 mm,
b) 400 mm,
c) 200 mm,
d) 100 mm.

5. Rysunek przedstawia złącze spawane:

a) krzyżowe,
b) doczołowe,
c) nakładkowe,
d) przylgowe.

6. Spoiny brzeżne stosujemy przy spawaniu:

a) grubych blach,
b) rur,
c) przedmiotów okrągłych,
d) cienkich blach.

7. Do spawania gazowego używa się mieszaniny acetylenu i:

a) argonu,
b) dwutlenku węgla,
c) tlenu,
d) azotu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Rysunek przedstawia złącze spawane:

a) krzyżowe,
b) doczołowe,
c) nakładkowe,
d) przylgowe.

9. Jakiego typu uszczelka zastosowana została w złączu na rysunku:

a) płaska,
b) rowkowa,
c) falista,
d) półzamknieta.

10. Umowne minimalne ciśnienie, do którego dobiera się rury, armaturę i części połączenia

to ciśnienie:
a) nominalne,

b) robocze,
c) próbne,
d) normalne.

11. Dla ciśnienia roboczego wynoszącego 0,8 MPa najmniejsze nominalne wyniesie:

a) 2,5 MPa,
b) 2 MPa,
c) 1,5 MPa,
d) 1 MPa.

12. Dobierz, według załączonego szkicu, najmniejszą ilość odcinków rur i kolan do

zbudowania kompensatora U-kształtnego:

a) 3 odcinki rury i 4 kolana,
b) 4 odcinki rury i 4 kolana,
c) 4 odcinki rury i 2 kolana,
d) 5 odcinków rury i 3 kolana.

13. Ile śrub należy pobrać, jeżeli w przedmiarze robót przewidziano

montaż 3 połączeń kołnierzowych, a każdy kołnierz posiada 4 otwory na śruby:

a) 3 szt.,
b) 4 szt.,
c) 12 szt.,
d) 16 szt..

14. Na rysunku przedstawiono łuk:

a) krótki,
b) gładki,
c) segmentowy,
d) hamburski.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. Odległość pomiędzy podłożem a izolacją rury na podporze niskiej wynosi minimum:

a) 0,5 m,
b) 0,75 m,
c) 1 m,
d) 1,25 m.

16. Na rysunku przedstawiono :

a) estakadę dla rurociągu,
b) podporę wysoką rurociągu,
c) podporę niską rurociągu,
d) kanał ciepłowniczy dla rurociągu.

17. Co nazywamy samokompensacją?

a) Niekontrolowane wydłużenie,
b) Ukształtowaniem rurociągów w kształcie litery L lub litery Z,
c) Zastosowanie wydłużki,
d) Ukształtowaniem rurociągów w kształcie litery U.

18. W systemach rurociągowych zwężki stosuje się do:

a) stabilizacji ciśnienia w rurociągu,
b) załamania przewodów w rurociągu,
c) zmiany średnic rur wodociągu,
d) umieszczenia rurociągu w kanałach.

19. Rury preizolowane łączymy za pomocą:

a) śrubunków i muf,
b) muf i spawania,
c) kielichów i muf,
d) spawania i kielichów.

20. Element przedstawiony na rysunku to:

a) zawór zwykły,
b) zasuwa,
c) zawór kulowy,
d) odmulacz.

21. W jakich odległościach umieszczane są termometry na zasilającym rurociągu

ciepłowniczym?
a) 0,5 km,
b) 1,5 km,
c) 2 km,
d) 4 km.

22. Używanie rękawic roboczych zabronione jest podczas wykonywania:

a) wiercenia,
b) spawania,
c) prac izolacyjnych,
d) prac transportowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Montaż rurociągów stalowych 713[04].Z1.03

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz brakujące części zdania lub opisz.

zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie nr 2

ZADANIE TYPU PRÓBA PRACY :

Zgodnie z rysunkiem montażowym nr 1 zmontuj odcinek rurociągu łączący dwa

zbiorniki balastowe. Odcinek rurociągu powinien łączyć króciec A o średnicy
nominalnej 300 mm zbiornika 1 z króćcem B o średnicy nominalnej 250 mm zbiornika 2.
Do montażu odcinka rurociągu wykorzystaj elementy ujęte w tabeli 1. Zastosuj
połączenia kołnierzowe. Wymagane jest również uszczelnienie kołnierzy. Na wykonanie
zadania masz 180 minut.

Rysunek montażowy nr 1

Tabela 1. Zestawienie elementów do montażu

Lp.

wyszczególnienie

ilość

materiał

ciężar w kg

Zespół zaworu balastowego 300/LL

stal

210,5

Kołnierz ślepy Z300 -

300

stal

19,5

Zwężka dwukołnierzowa

300/250

stal

47,0

Kolano

250 - 90°

stal

75,3

Króciec dwukołnierzowy P300 -

300/300

stal

47,0

Śruba z łbem 6-kątnym M22 wg PN-85/M-82101

stal

0,31

Nakrętka M22 wg PN-85/M-82101

stal

0,26

Uszczelka zbrojona płaska

300

klingeryt

Podkładka M22 wg PN-85/M-82101

stal

0,05

10 Uszczelka zbrojona płaska

250

klingeryt

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw narzędzi koniecznych do wykonania zadania:

−

zestaw kluczy płaskich, klucz pneumatyczny, klucz przegubowy z mechanizmem
zapadkowym, młotek, łom montażowy, rysik, ołówek.

−

sprzęt kontrolno-pomiarowy konieczny do wykonania zadania:
przymiar kreskowy, poziomnica, pion.

−

rury, kołnierze i złączki,

−

materiały i surowce.

Uczeń zaliczył zadanie, jeżeli wykonał 67% czynności określonych w arkuszu oceny
pracy ucznia.

Arkusz oceny pracy ucznia

Czynności związane z pracami monterskimi

Uczeń

wykonał

0/1

Zorganizował stanowisko pracy – dobrał narzędzia niezbędne do
wykonania zadania

Sporządził PLAN DZIAŁANIA:

•

uproszczony szkic instalacji przy użyciu symboli graficznych,

ujmujący wszystkie elementy zastosowane do montażu odcinka rurociągu,
•

zestawienie kolejno wykonywanych, głównych czynności

montażowych prowadzących do realizacji zadania,
•

wykaz narzędzi i sprzętu kontrolno - pomiarowego koniecznego do

wykonania zadania,

Założył ubranie robocze i dobrał wymagane do wykonania zadania
środki ochrony indywidualnej.

Przystąpił do zorganizowania stanowiska pracy; zgromadził i rozmieścił
elementy instalacji balastowej oraz materiały pomocnicze, narzędzia,
sprzęty i przybory pomiarowe niezbędne do wykonania zadania.

Sprawdził przez oględziny i próbne uruchomienie czy urządzenia,
narzędzia i sprzęt przygotowane do wykonania zadania są sprawne oraz
mają zabezpieczenia i osłony zgodne z instrukcjami obsługi.

Przygotował armaturę do montażu i usunął zaślepienia oraz ewentualne
zanieczyszczenia.

Połączył elementy rurociągu zgodnie z wymaganiami dotyczącymi
połączeń kołnierzowych, a w szczególności:

•

dokręcił śruby przeciwległe parami równomiernie na całym obwodzie,

•

użył takich śrub, aby gwintowany rdzeń śruby wystawał ponad
nakrętkę na wysokość równą średnicy śruby, nie więcej jednak niż 25
mm.

•

zapewnił po założeniu uszczelki i przed dociągnięciem śrub luz
początkowy poniżej 2 mm.

Zmontował zadany odcinek instalacji zgodnie z rysunkiem montażowym.

Sprawdził na bieżąco jakość wykonywanej pracy, odnosząc się do
wymagań określonych w zadaniu, czyli:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wymagań określonych w zadaniu, czyli:

•

zgodność montowanego odcinka rurociągu z rysunkiem montażowym,

•

zachowanie wymagań jakościowych przy wykonywaniu połączeń
kołnierzowych.

10.

Wykonał zaplanowane czynności zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i
higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej.

11.

Utrzymywał ład i porządek na stanowisku pracy.

12.

Uporządkował stanowisko po zakończeniu pracy, oczyścił narzędzia i
sprzęt oraz zagospodarował wybrakowane i zniszczone podczas montażu
materiały jako odpady.

Ocenianie:

−

Dopuszczający

- 8 pkt

−

Dostateczny

- 9 pkt

−

Dobry

- 10 pkt

−

Bardzo dobry

- od 11 pkt

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Cieślowski S., Kryger K.: Technologia – Instalacje sanitarne cz. 1. WSiP, Warszawa 2001
2. Cieślowski S., Kryger K.: Technologia – Instalacje sanitarne cz. 2. WSiP, Warszawa 2001
3. Francuz W.: Dydaktyka w nowej szkole zawodowej. Wydawnictwo Politechniki

Krakowskiej, Kraków 2004

4. Górecki A.: Technologia ogólna – podstawy technologii mechanicznych. WSiP,

Warszawa 1998

5. Górecki A, Grzegórski Z.: Technologia – Montaż, naprawa i eksploatacja maszyn

i urządzeń przemysłowych. WSiP, Warszawa 2001

6. Hillar J., Jarmoszuk S.: Technologia. Ślusarstwo i spawalnictwo. WSiP, Warszawa 1991
7. Krogulec-Sobowiec M., Rudziński M.: Poradnik dla autorów pakietów

edukacyjnych. KOWEZiU, Warszawa 2003

8. Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004
9. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii

Eksploatacji, Radom 2000

10. Rączkowski B.: BHP w praktyce. ODDK, Gdańsk 2002
11. Solis H.: Technologia i eksploatacja maszyn. WSiP, Warszawa 1996
12. Symela K.: Zarys metodologii konstruowania modułowego programu nauczania dla

zawodu. KOWEZiU, Warszawa 2002

13. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. Wyższa Szkoła

Inżynierska, Radom 1995

14. Mały poradnik mechanika. WNT, Warszawa 1994
15. www.messer.pl
16. www.spawalnictwo.spawsc.pl
17. www.thyssenkrupp-energostal.pl
18. www.wychowanietechniczne.prv.pl
19. www.tworzywasztuczne.pl