UKŁAD MOCZOWY

Budowa układu moczowego

Układ moczowy--> budowa



Składa się z nerek oraz dróg wyprowadzających

mocz, miedniczek nerkowych,

moczowodów,pęcherzyka moczowego i cewki

moczowej. Nerki są narządem parzystym, do ich

górnych biegunów przylegają nadnercza, od strony

przyśrodkowej wnikają do nerek naczynia

krwionośne, nerwy i miedniczka nerkowa. Nerki

leżą poza otrzewnowo, na tylnej ścianie jamy

brzusznej po obu stronach kręgosłupa w okolicy

lędźwiowej.

Funkcje układu moczowego



Wydalanie z ustroju niepotrzebnych

produktów przemiany materii i

substancji szkodliwych



Utrzymanie stałości składu płynów

ustrojowych.

Nerki

Budowa nerki

Budowa oraz położenie nerek



To narząd parzysty o kształcie

fasoli,ciężar nerki 150gram, długość

ok.11cm,grubość 3cm a szerokość

5cm. Mają konsystencje spoistą,

barwę ciemnoczerwoną.

W nerce

W nerce

zewnetrznej wyróżniamy:

zewnetrznej wyróżniamy:



Biegun górny i dolny



Brzeg przyśrodkowy<wklęsły>



Brzeg boczny <wypukły>



Powierzchnię przednią i tylną

cd....



część zew. nerki

część zew. nerki to kora nerki. Otacza ona

rdzeń nerki i w postaci słupów nerkowych

wchodzi do zatoki nerkowej. Slupy nerkowe

wnikają pomiędzy piramidy nerkowe, które

budują rdzeń nerki.



część wew. nerki

część wew. nerki to rdzeń nerki, zbudowany z

piramid Wierzchołek piramidy to brodawka

nerkowa. Liczba piramid w każdej nerce sięga

od 7-20.Piramidy wraz z słupami tworzą płaty

nerek. Oprócz płatów wyróżniamy 5segmentów

posiadających właściwe nacz.krw.

górne,dolny,przedni górny i dolny i tylny.

Czynność nerek



Nerki stanowią filtr oczyszczający

osocze krwi z pewnych subst. jak:

mocznik,kreatynina,kw.moczowy,które

mają dział.toksyczne.



Nerki wydalają subst.pochodzenia

obcego, które nie uległy rozkładowi

np.leki.



Z moczem wydalane są także wapń,

sód, potas, woda.

Czynność nerek



Utrzymują stałe ciśn. osmotyczne i PH

środowiska wew.



Wytwarzają 2 ważne subst.

REMINĘ

REMINĘ- która

pośredniczy w utrzymywaniu ciśn. tęt. i

objętości krwi krążącej oraz

ERYTROPOETYNĘ-

ERYTROPOETYNĘ- czynnik stymulujący

wytwarzanie krwinek czerwonych



Pełnią rolę w regulacji równowagi wodno-

elektrolitowej oraz kwasowo-zasadowej.

Nefron



To podstawowa jednostka czynnościowa,

strukturalna i funkcjonalna nerki. Składa się

z ciałka nerkowatego i wychodzącego z

niego ukł. Kanalikowego. Ciałka nerkowe

tworzą: kłębuszek nerkowy Malpighiego,

oraz torebka ciałka nerkowego Bowmana.

System kanalików nerkowych skł. się z

kanalika krętego bliższego I rzędu, pętli

Chenlego o 2 ramionach stępujący i

zstępujący oraz kanalika krętego dalszego II

rzędu, który uchodzi do cewki zbiorczej.

Ciałko nerkowe

Ciałko nerkowe (ciałko Malpighiego,

corpusculum renis) - cześć nefronu

zbudowana z kłębuszka nerkowego (sieć

dziwna) oraz otaczającej go torebki

(Bowmana). W ciałku nerkowym na zasadzie

filtracji fizycznej (tzw. filtracji kłębuszkowej)

powstaje mocz pierwotny (jest to przesączona

krew pozbawiona białek i elementów

morfotycznych).

Budowa ciałka nerkowego

Aparat przykłębkowy



Odpowiada za wydalanie

RENINY

RENINY,która pobudza do wydalania

ERYTROPOETYNĘ

ERYTROPOETYNĘ

MIEDNICZKI NERKOWE

TUTAJ

BUDOWA MIEDNICZEK

NERKOWYCH



Stanowią rodzaj woreczka

łącznotkankowego. Znajduje się we

wnęce nerki, która stanowi początek

moczowodów. Mogą mieć różny kształt

odp prostych do rozgałęzionych.

Ściana miedniczki jest 3 warstwowa,

zawiera mm. Gładkie, bł. śluzową i

wysłana jest nabłonkiem

przejściowym.

Miejsce i proces tworzenia

Miejsce i proces tworzenia

moczu w miąższu nerki

moczu w miąższu nerki

Miejsce i proces tworzenia

moczu w miąższu nerki

Miąższ nerki tworzą NEFRONY i KANALIKI ZBIORCZE.

Liczba tych pierwszych w nerce człowieka wynosi ok.

1.5 miliona. Nefron składa się z ciała nerkowego, które

tworzą naczynia włosowate otacza je torebka Bowmana,

która następnie przechodzi w kanalik krety I

rzędu(proksymalny), kanalik proksymalny następnie

przechodzi w pętlę Henlego (zbudowana jest ona z

ramienia zstępującego i wstępującego) a dalej w kanalik

kręty II rzędu (dystalny) jest on zakończeniem nefronu,

który uchodzi do kanalika zbiorczego przechodzącego

dalej w brodawki nerkowe.

Moczowody

MOCZOWODY

MOCZOWODY

BUDOWA MOCZOWODÓW



Jest to przewód łączący miedniczkę nerkową z

pęcherzem moczowym. Długość moczowodów to ok

33cm. Jest rozciągliwy. Dzieli się na część brzuszną i

miedniczą.

W przebiegu moczowodu wyróżnia się 3

W przebiegu moczowodu wyróżnia się 3

zwężenia:

zwężenia:



Górne - nerkowe



Szyjkę moczowodu



Środkowobrzeżne - w miejscu skrzyżowania

moczowodów z kresą graniczną.



Dolne - pęcherzowe

Moczowód przebiega w większej części

pozaotrzewnowo. Błona śluzowa moczowodu jest

pofałdowana.

Pęcherz moczowy

Budowa,położenie,

unerwienie pęcherza

moczowego



Narząd przeznaczony do zbierania moczu. Mocz spływa przez moczowody do

pęcherza moczowego porcjami. Szczyt pęcherza moczowego jest skierowany

do przodu i góry. Pęcherz posiada ściany gdy jest wypełniony: ściana

przednia, tylna i boczna.

Położenie pęcherza

moczowego



Umiejscowiony jest w miednicy małej tuż nad spojeniem łonowym.

Podtrzymywany jest przez aparat podporowy na który składają się:



mm. dna miednicy



Aparat wieszadłowy czyli więzadło pęcherzowe i odbytniczo-

pęcherzowe

Pęcherz leży zewnątrzotrzewnowo gdy jest pusty,

środkowootrzewnowo gdy jest pełny, czasami może sięgać aż do

pępka.Pojemność pęcherza to od 300-700mml

Ściany pęcherza zbudowane są z 3 warstw:

Ściany pęcherza zbudowane są z 3 warstw:



Wewnętrznej warstwy- bł. śluzowa pokryta nabłonkiem

przejściowym, przy pustym pęcherzu pofałdowana tylko w okolicy

trójkąta pęcherzowego zawsze gładka



zewnętrzej warstwy- mm. ułożone w 3 warstwach:

- warstwa podłużna wew.

- -||- okrężo-środkowa

- -||- podłużno- zew.

Unerwienie pęcherza

moczowego



Nerwy odchodzą od zwoju pnia

współczulnego. Zwój kreskowy dolny,

nerw podbrzuszny, nerw miedniczy

trzewny, nerw sromowy ( unerwia

tylko cewkę moczową)

Cewka moczowa żeńska

Budowa cewki moczowej



Dł. ok. 2-4cm. Budową przypomina część cewki

moczowej męskiej za wyjątkiem części

sterczowej ;)ujście zew. cewki leży poniżej

łechtaczki. Na tylnej ścianie cewki znajduje się

grzebień cewki moczowej tworzącej fałd- tutaj

uchodzą gruczoły przycewkowe. Wypełnienie

się pęcherza moczowego powoduje rozciąganie

jego ścian. Oddawanie moczu odbywa się na

zasadzie odruchu, poprzez receptory

występujące w części krzyżowej rdzenia

kręgowego. Na zasadzie odruchu dochodzi do

skurczu ścian pęcherza moczowego i rozkurczu

zwieraczy cewki moczowej.

Cewka moczowa męska

Budowa cewki moczowej

męskiej



Przeznaczona jest do odprowadzania moczu i

nasienia. Rozpoczyna się w pęcherzu ujściem

wew. cewki moczowej a kończy się na żołędzi

prącia ujściem zew. Długość cewki męskiej to

ok.20cm.



Dzieli się na 3 części:

Dzieli się na 3 części:

- cz. sterczową- przechodzi przez gruczoł

krokowy wzgórka nasiennego.

- cz. błoniasta cewki- krótka, przechodzi

przez przeponę moczowo-płciową.

- cz. gąbczasta- najdłuższa, objeta przez ciało

gąbczaste prącia, w tej części znajdują się

zagłębienia zwane zatokami cewki moczowej.

Zagadnienia związane z

układem moczowym



Klirens nerkowy-

Klirens nerkowy- to ilość wydalanej przez

nerki substancji której stężenie jest

proporcjonalne do stężenia we krwi. Nie

wszystkie substancje są wydalane z jednakową

szybkością,zależy to od mechanizmu ich

wydalania przez nerkę. W praktyce taką

substancją z którą całkowicie oczyszczona jest

krew przy przepływie nerki to

PAH czyli

PAH czyli

PARAAMINOHIPURAN SODOWY

PARAAMINOHIPURAN SODOWY subst. nie

występuje w ustroju! Wprowadzona do ustroju

całkowicie się przesącza w kłębuszkach.

PAH

PAH

WPROWADZONEJ SUBSTANCJI=PAH

WPROWADZONEJ SUBSTANCJI=PAH

WYDZIELONEH SUBSTANCJI.

WYDZIELONEH SUBSTANCJI.



MOCZ-

MOCZ- płyn wytwarzany przez nerki o barwie

słomkowej. Gromadzony i wydalany przez

pęcherz moczowy.



MOCZ PIERWOTNY – ULTRAPRZESĄCZ-

MOCZ PIERWOTNY – ULTRAPRZESĄCZ-

przypomina składem odbiałczone osocze krwi.

Zawiera on nie tylko substancje szkodliwe lecz

subst. potrzebne jak cukier, sole min.,

witaminy, wodę. Subst. te zostają wchłaniane

powtórnie do krwi ze światła kanalików

nerkowych.



MOCZ OSTATECZNY-

MOCZ OSTATECZNY- płyn pozostały w

kanalikach nerkowych po powtórnej filtracji

oraz zagęszczeniu. Gromadzi się on w

miedniczkach nerkowychskąd moczowodami

spływa do pęcherza moczowego.

LITERATURA :



1.ZDJĘCIA nr.7,14,21,26- Zakład

Cytofizjologii,Histologii i Embriologii

Uniwersytetu Medycznego w Łodzi



Czytelnia medyczna On-Line



www.resmedica.pl



www.zdrowastrona.pl

serwis dla

pacjentów



AWF Kraków Jerzy Błyszczuk ''Zarys

Anatomi człowieka'' Cz.III