Samorząd terytorialny
Danii

SYMBOLE DANII

Ogólne informacje



Kraj położony w północno-zachodniej
Europie na półwyspie Jutlandzkim



W skład kraju wchodzą 443 wyspy, w
tym 76 zamieszkałych



Graniczy od południa z Niemcami



Granice morskie ze Szwecją i
Norwegią



Powierzchnia: 43 094 km

2



Ludność: 5 430 590 osób

Ustrój polityczny

Dania jest monarchią konstytucyjną.

Głową państwa jest królowa Małgorzata

II.

Władzę ustawodawczą stanowi

jednoizbowy parlament – FOLKETING

Premierem od 2009r. jest Lars Rasmussen

z partii Vensre (jest trzecim z kolei

premierem noszącym to nazwisko nie

spokrewnionym z poprzednikiem)

Dania jest Członkiem m.in. UE, NATO,

ONZ, Unii Nordyckiej.

Podstawy prawne
funkcjonowania samorządu



Konstytucja Królestwa Danii z 1953r.



Ustawa o samorządzie lokalnym



Ustawodawstwo specjalne o
charakterze ramowym (umożliwia
podejmowanie własnych decyzji
przez gminy) oraz o charakterze
specjalnym (nakłada obowiązek
wykonywania określonych zadań w
określony sposób)

Zarys historyczny



Tradycja samorządu sięga średniowiecza



Pierwsza ustawa o gminach powstała w
1837r.



Do 1970r. Dania dzieliła się na 1300 gmin
o statucie miasta handlowego lub
plebanii



Po reformie w latach 70 XXw. liczba gmin
zmniejszyła się do 273 a powiatów do 14



Ostatnia reforma miała miejsce 1
stycznia 2007r.

Reforma samorządu z
1.01.2007r

.



Zmniejszenie liczby regionów z 14 do
5.



Zmniejszenie liczby gmin z 273 do
98



Kopenhaga straciła status osobnego
województwa i weszła w skład
jednego z regionów, Hovedstaden

Regiony



Hovedstaden (region stołeczny) - W jego skład weszły dotychczasowe okręgi

Københavns Amt

i

Frederiksborg Amt

, a także gminy wydzielone

Kopenhaga

,

Frederiksberg

i

Bornholm

. Powierzchnia - 2 561 km

2

, ludność - ok 1,64 mln

mieszkańców , największe miasto - Kopenhaga, władze regionu rezydują w

Hillerød

. Region dzieli się na 29 gmin.



Midtjylland (Środkowa Jutlandia) - W jego skład weszły dotychczasowe okręgi

Ringkjøbing Amt

i

Århus Amt

a także część okręgów

Viborg Amt

i

Vejle Amt

.

Powierzchnia - 13 053 km

2

, ludność - ok 1,23 mln mieszkańców, największe

miasto -

Århus

, władze regionu rezydują w

Viborgu

. Region dzieli się na 19 gmin.



Nordjylland (Północna Jutlandia) - W jego skład wszedł dotychczasowe okręg

Nordjyllands Amt

, a także część okręgu

Viborg Amt

. Powierzchnia - 8 020 km

2

,

ludność - ok. 577 tysięcy mieszkańców, Największe miasto i stolica -

Aalborg

.

Region dzieli się na 11 gmin.



Sjælland (Zelandia) - W jego skład weszły dotychczasowe okręgi

Roskilde Amt

,

Storstrøms Amt

i

Vestsjællands Amt

. Powierzchnia - 7 273 km

2

, ludność - ok. 816

tysięcy mieszkańców , największe miasto -

Roskilde

, władze regionu rezydują w

Sorø

. Region dzieli się na 17 gmin.



Syddanmark (Południowa Dania) - W jego skład weszły dotychczasowe okręgi

Fyns Amt

,

Ribe Amt

i

Sønderjyllands Amt

, a także część okręgu

Vejle Amt

.

Powierzchnia - 12 191 km

2

, ludność - ok. 1,19 mln mieszkańców, największe

miasto - Odense, władze regionu rezydują w Vejle. Region dzieli się na 22 gminy.

Gmina



Organami Gminy są: Rada Gminy i

Burmistrz



Rada gminy wybierana jest w wyborach

bezpośrednich



Wybory odbywają się w trzeci wtorek

listopada co 4 lata



Prawo wyborcze przysługuje osobom, które

ukończyły 18 rok życia



Liczba radnych: 5-25, (wyjątek: Kopenhaga

– 55, Aarhus i Aalborg – 31, Odense - 29)



Burmistrz jest wybierany spośród radnych

Rada gminy



Organ stanowiący prawo i politykę w
gminie



Rada Gminy dzieli się na wydziały w
ramach których funkcjonują komisje



Tworzone są wydziały: finansowy,
socjalny, techniczny, kultury



Na czele wydziałów stoją radni lub
urzędnicy zatrudnieni na etat

Zadania Rady Gminy



Opracowanie i uchwalenie oraz kontrola wykonywania budżetu



Zapewnienie edukacji na poziomie podstawowym (w tym

specjalna i dla dorosłych)



Opieka nad osobami starszymi, opieka społeczna, opieka

zdrowotna w zakresie leczenia prewencyjnego (rehabilitacja,

leczenie uzależnień)



Opieka nad imigrantami (integracja ze społeczeństwem, nauka

języka)



Podatki lokalne



Zabezpieczenie na wypadek klęsk żywiołowych, ochrona

środowiska, ochrona przeciwpożarowa



Inwestycje lokalne



Turystyka



Publiczny transport, drogi lokalne



Biblioteki, teatry, kina, rekreacja, rozrywka, kultura, sport



Gospodarka odpadami



Planowanie przestrzenne na poziomie lokalnym

Obowiązkowe zadania
gminy

Zadania ustawowe gminy:



Opieka społeczna. Socjalne zabezpieczenie obejmuje: renty inwalidzkie, renty wdowie oraz emerytury.
Poza tym gmina jest zobowiązana do budowy i utrzymania domów starców, domów opieki społecznej,
domów spokojnej starości oraz do sprawowania opieki nad osobami niepełnosprawnymi. Sprawami
socjalnymi dotyczącymi młodzieży, np.: organizowaniem i utrzymaniem ogródków dziecięcych, boisk
sportowych, domów zabaw dla młodzieży, zajmują się specjalny wydział młodzieżowy w gminie.



Oświata. Obowiązkowym nauczaniem objęte są dzieci w wieku 7-16 lat, tzn. do zakończenia 9 lat nauki
w szkole dziesięcioletniej. Następnym szczeblem nauczania po ukończeniu dziesięciolatki jest trzyletnie
gimnazjum lub specjalne kursy przygotowujące do egzaminów w zakresie szkoły średniej. Zdanie
egzaminu maturalnego upoważnia do wstępu na wyższe uczelnie. Za funkcjonowanie szkół w gminie
odpowiedzialna jest Rada Gminy, która opracowuje pięcioletnie i roczne plany budowy szkół, ramowe
plany nauki w każdej szkole oraz ustala liczbę nauczycieli. Kierowników szkół i inspektorów szkół mianuje
Minister Oświaty. Gmina pokrywa koszty prowadzenia szkół, z tego 60 proc. kosztów utrzymania
nauczycieli zwraca państwo. Nadzór nad szkołami w gminie sprawują odpowiednie władze okręgowe. Do
nich należy również zatwierdzanie planów szkół gminnych raz w roku oraz sporządzanie i przedstawianie
Ministerstwu Oświaty pięcioletnich planów rozwoju szkolnictwa. Okręg może tworzyć nowe szkoły albo
likwidować już istniejące. Bardzo szeroko rozpowszechnione są rożne formy kształcenia w czasie wolnym
od pracy. Dania była jednym z pierwszych krajów, który zapoczątkował dokształcanie młodzieży w wieku
14-18 lat na kursach stałych. Popularne są także szkoły wieczorowe, przyuczające właściwie do
wszystkich zawodów. Są one finansowane przez gminę, ale z okręgów są delegowane komisje
egzaminacyjne przeprowadzające egzaminy końcowe (egzamin państwowy).



Ochrona zdrowia. Państwo pokrywa 80 proc. finansów związanych z ochrona zdrowia, tylko 20 proc.
pokrywa gmina. Każdy mieszkaniec ma prawo do bezpłatnego leczenia jeśli jest w posiadaniu karty
ubezpieczeniowej.



Drogi. Najważniejsze autostrady utrzymywane są z budżetu państwa, drogi lokalne z gminy, a ok. 70
proc. innych dróg z okręgu. W zasadzie wszystkie podstawowe inwestycje drogowe, oprócz budowy
ogólnokrajowych autostrad, należą do

okręgów, z tym że państwo udziela dużej pomocy finansowej.

Dodatkowe zadania gminy

Fakultatywne zadania gminy:



Gmina zobowiązuje się do zorganizowania i finansowania działalności
teatrów, muzeów, orkiestr, bibliotek, przy czym wszystkie te dziedziny
są wysoko dotowane przez państwo.



Inna dziedziną działalności dobrowolnej gminy jest transport. Sieć
kolejowa i drogowa oraz transport wodny są dobrze rozbudowane.
Bardzo dużą popularnością cieszą się rowery, w kraju jest ich kilka
milionów. Rowerzyści mają oznaczone wzdłuż dróg swe trasy z
pierwszeństwem przejazdu.



Zaopatrzenie w energię. Jest to problem o stale wzrastającym
znaczeniu ze względu na deficyt energii i coraz większe koszty jej
wytwarzania. Powstaje tutaj coraz więcej elektrowni wiatrakowych ze
względu na bardzo dobre warunki wietrzne. Do obowiązków gminy
należy planowanie jej rozwoju, w tym ilościowe planowanie budowy
mieszkań w planie rocznym i wieloletnim, udzielanie pomocy w
budownictwie prywatnym (jednorodzinnym) w zakupie lub dzierżawie
placu pod budowę, koordynowanie związanych z tym prac oraz
pilnowanie właściwego opodatkowania zarówno spółek budujących
mieszkania, jak i najemców.

Burmistrz



Jest przewodniczącym rady



W większych gminach wybierani są również

wiceburmistrzowie



Jego kadencja trwa 4 lata ale może zostać

przedłużona



Sprawuje władzę wykonawczą



Kieruje pracami Rady Gminy



Sprawuje piecze nad cała administracją w

sensie personalnym i organizacyjnym



Nadzoruje pracę dyrektora generalnego urzędu



Jest przewodniczącym komisji finansowej



W większych gminach (Odense, Aalborg,

Aarhus, Kopenhaga) dzieli swoje kompetencje z

magistratem

Region



Organami Regionu są Rada Regionu i
Burmistrz



Rada Regionu wybierana jest w wyborach
bezpośrednich



Wybory odbywają się razem z wyborami
do Rady Gminy co 4 lata



Prawo wyborcze przysługuje osobom, które
ukończyły 18 rok życia



Liczba radnych – 41 w każdym regionie



Burmistrz wybierany jest spośród radnych

Rada Regionu



Stanowi politykę regionu



Tworzy wydziały dotyczące
poszczególnych dziedzin działania
Rady



Na czele wydziałów stoją radni lub
urzednicy zatrudnieni na etat

Zadania Rady Regionu



Leczenie szpitalne i ubezpieczenia zdrowotne



Zarząd nad instytucjami opieki społecznej

(placówkami dla osób niepełnosprawnych)



Rozwój przedsiębiorczości, inwestycji oraz

turystyki



Rozwój kultury i edukacji oraz zatrudnienia



Ochrona środowiska regionalnego, ochrona przed

zanieczyszczeniami gleby, badanie rzadki złóż



Publiczny transport krajowy (autobusy i lokalne

linie kolejowe)



Szkolnictwo wyższe, kształcenie osób

niepełnosprawnych



Planowanie przestrzenne na poziomie

regionalnym

Burmistrz



Jest przewodniczącym rady



Wybierani są również wiceburmistrzowie w

liczbie 1 -4



Jego kadencja trwa 4 lata ale może zostać

przedłużona



Sprawuje władzę wykonawczą



Kieruje pracami Rady Regionu



Sprawuje piecze nad cała administracją w

sensie personalnym i organizacyjnym



Nadzoruje pracę dyrektora generalnego

urzędu

Finansowanie gminy



Podstawowym źródłem dochodów gminy są

podatki: gminny podatek dochodowy,

podatek gruntowy, podatek od

przedsiębiorstw



Drugim źródłem finansowania są opłaty od

użytkowników: opieka nad dziećmi, dostawy

wody, gazu, energii, odprowadzanie ścieków,

zaopatrzenie w energie cieplną



Trzecim w kolejności źródłem są subwencje

państwowe



Gminy mogą zaciągać pożyczki



Charakterystycznym źródłem dochodu są

przelewy między gminami

Przelewy między gminami

Jest to solidarne wyrównanie różnic w

dochodach gmin, które wynikają albo
z różnic w ściąganiu podatków albo z
różnych potrzeb finansowych.

Przelewy mogą też dotyczyć

uregulowania należności gminy X
wobec gminy Y za usługę, którą
gmina Y wykonała na rzecz gminy X.

Finansowanie regionu



Regiony nie mają prawa do
nakładania obowiązku podatkowego.



Dochody regionu w 70% stanowią
dofinansowania z Państwa



W 30% źródłem dochodów są
fundusze pochodzące z gmin



90% dochodów jest przeznaczane na
służbę zdrowia

Regiony zależne i
autonomiczne



Wyspy Owcze



Grenlandia

Wyspy Owcze

Informacje ogólne



Archipelag wysp wulkanicznych na
Morzu Norweskim



powierzchnia 1399 km

2



Położone między Wielką Brytanią,
Islandią a Norwegią



Stanowią terytorium zależne Danii

Ustrój polityczny Wysp
Owczych



Monarchia konstytucyjna, na czele której stoi

królowa Małgorzata II



Monarchia reprezentowana jest przez

królewskiego administratora



Posiadają własny, 33-osobowy parlament oraz

rząd



Samodzielnie prowadzą 6 ministerstw (Handlu i

Przemysłu, Finansów, Rybołówstwa, Kultury i

Edukacji, Usług Socjalnych i Zdrowotnych oraz

Spraw Wewnętrznych)



Polityka zagraniczna leży w gestii duńskiej, choć

Wyspy Owcze w referendum odrzuciły akces do

UE

Podział administracyjny
Wysp Owczych



Wyspy Owcze podzielone są na 6
regionów w tym 7 okręgów
wyborczych



Okręgi dzielą się na 34 gminy



Parlament zachęca gminy do
oddolnego łączenia się w większe
ośrodki dążąc do tego aby każda z
gmin liczyła ok. 1000 mieszkańców

Region

Najwięks

ze miasto

Zaludnieni

e

Pow.

Położenie

Eysturoy

Fuglafjørð

ur

10 586

286,3

km²

Wyspa

Eysturoy

Norðoyar

(Norðoyggj

ar)

Klaksvík

6 000

241 km²

Wyspy:

Borðoy

,

Fugloy

, Kalsoy,

Kunoy

,

Svínoy

i

Viðoy

Sandoy

Sandur

1 454

124,8

km²

Wyspy:

Sandoy

,

Skúvoy

i

Stóra Dímun

Suðuroy

Tvøroyri

5 041

164,5

km²

Wyspy:

Suðuroy

i

Lítla Dímun

Streymoy

Thorshavn 21 733

392,4

km²

Wyspy: Koltur,

Hestur, Nólsoy i

Streymoy

Vágar

Miðvágur

2 901

186,3

km²

Wyspy: Mykines,

Vágar

Grenlandia

Urząd polityczny
Grenlandii



Monarchia konstytucyjna, na czele której stoi

królowa Małgorzata II



autonomiczne terytorium zależne Danii położone na

wyspie o tej samej nazwie,



Powierzchnia - 2175,6 tys. km² pokryta w 84% przez

lądolód (tylko 341,7 tys. km² jest wolnych od lodu)



Ludność 57,6 tys.



Stolicą Grenlandii jest Nuuk



W 1978 duński parlament przyznał Grenlandii

autonomię



Duńskie władze centralne reprezentowane są przez

wysokiego przedstawiciela



Posiada własny parlament – Landsting, 31 - osobowy

Podział terytorialny
Grenlandii



Grenlandia dzieli się na 4 gminy (od
1.01.2009r.)



W skład gmin wchodzi 13 miast oraz
wiele osad



Park Narodowy Grønlands oraz baza
lotnicza Thule są obszarami nie-
gminnymi

Prezentacja wykonana
przez:



Katarzyna Majdoń



Tomasz Nowacki