Dania to Państwo położone w północno - zachodniej Europie pomiędzy Morzem Północnym a Morzem Bałtyckim na półwyspie Jutlandzkim. Terytorium Danii rozciąga się również na 443 wyspy. W jurysdykcji leżą również dwa regiony autonomiczne: Wyspy Owcze i Grenlandia. Graniczy od południa z Niemcami, na wschodzie granica morska ze Szwecją przez cieśninę Kattegat i Sund oraz na północnym - zachodzie z Norwegią przez cieśninę Skagerrak. Jest najmniejszym Państwem skandynawskim.
Dania jest monarchią konstytucyjną. Głową Państwa jest królowa Małgorzata II, córka Fryderyka IX i królowej Ingrid. Następcą tronu jest starszy syn królowej, Fryderyk. W rodzinie królewskiej od XVI w. istnieje tradycja nadawania następcy tronu na przemian imion Fryderyk i Christian. Władzę ustawodawczą sprawuje jednoizbowy parlament Folketing składający się ze 179 deputowanych, w tym po dwóch przedstawicieli ziem autonomicznych. Wybierani są na czteroletnią kadencję. Na czele rządu stoi premier, którym od 2009r. Lars Rasmusen. Jest trzecim z kolei premierem noszącym to nazwisko, który nie jest spokrewniony z poprzednikiem.
Dania należy do krajów głęboko zdecentralizowanych gdzie większość zadań spoczywa w gestii gminy i jest ona niezależna w ich wykonaniu i finansowaniu.
Do 1970r. Dania liczyła ponad 1300 gmin. W latach 70. przeprowadzono szereg reform, nie tylko administracyjnych. W jej wyniku kraj podzielono na 15 województw a liczbę gmin zmniejszono do 173. Stan ten utrzymał się przez ponad 35 lat kiedy w 2007r. utworzono 5 województw: Północna Jutlandię, Środkową Jutlandię, Południową Danie, Zelandie i region stołeczny. Liczbe gmin również zmniejszono do 98. W wyniku ostatniej reformy status osobnego województwa straciła Kopenhaga i weszła w skład województwa stołecznego.
Organami Gminy są Rada Gminy i Burmistrz. Rada jest wybierana w wyborach bezpośrednich, co 4 lata w trzeci wtorek listopada. Prawo wyborcze, zarówno czynne jak i bierne, przysługuje osobom, które ukończyły 18 r.ż. Liczba radnych zależy od liczy mieszkańców i zamyka się w przedziale 5 - 25 osób. Wyjątkami są największe miast. Odense ma 29 radnych, Aarhus i Aalborg - 31 a Kopenhaga 55 radnych. Burmistrz wybierany jest spośród radnych a kadencja trwa tyle co kadencja Rady jednak może być przedłużona jeśli dobrze sprawuje swoje obowiązki. Z badań wynika, że w latach 90. 40% burmistrzów sprawowało swoją funkcję dłużej niż 25 lat.
Rada Gminy to organ stanowiący prawo i politykę w gminie. RG dzieli swoje kompetencje na wydziały w tym finansowy, socjalny, techniczny i kultury. Na czele każdego wydziału stoi radny lub urzędnik zatrudniony na etat. Zadania gminy dzielą się na obowiązkowe i dodatkowe. Do zadań obligatoryjnych należą:
Opieka społeczna. Socjalne zabezpieczenie obejmuje: renty inwalidzkie, renty wdowie oraz emerytury. Poza tym gmina jest zobowiązana do budowy i utrzymania domów starców, domów opieki społecznej, domów spokojnej starości oraz do sprawowania opieki nad osobami niepełnosprawnymi. Sprawami socjalnymi dotyczącymi młodzieży.
Oświata. Obowiązkowym nauczaniem objęte są dzieci w wieku 7-16 lat, tzn. do zakończenia 9 lat nauki w szkole dziesięcioletniej. Następnym szczeblem nauczania po ukończeniu dziesięciolatki jest trzyletnie gimnazjum lub specjalne kursy przygotowujące do egzaminów w zakresie szkoły średniej. Zdanie egzaminu maturalnego upoważnia do wstępu na wyższe uczelnie. Kierowników szkół i inspektorów szkół mianuje Minister Oświaty. Gmina pokrywa koszty prowadzenia szkół, z tego 60 proc. kosztów utrzymania nauczycieli zwraca państwo.
Ochrona zdrowia. Państwo pokrywa 80 proc. finansów związanych z ochrona zdrowia, tylko 20 proc. pokrywa gmina. Każdy mieszkaniec ma prawo do bezpłatnego leczenia jeśli jest w posiadaniu karty ubezpieczeniowej.
Drogi. Najważniejsze autostrady utrzymywane są z budżetu państwa, drogi lokalne z gminy, a ok. 70 proc. innych dróg z okręgu. W zasadzie wszystkie podstawowe inwestycje drogowe, oprócz budowy ogólnokrajowych autostrad, należą do okręgów, z tym że państwo udziela dużej pomocy finansowej.
Do fakultatywnych zadań gminy należą:
Gmina zobowiązuje się do zorganizowania i finansowania działalności teatrów, muzeów, orkiestr, bibliotek, przy czym wszystkie te dziedziny są wysoko dotowane przez państwo.
Inna dziedziną działalności dobrowolnej gminy jest transport. Sieć kolejowa i drogowa oraz transport wodny są dobrze rozbudowane. Bardzo dużą popularnością cieszą się rowery, w kraju jest ich kilka milionów. Rowerzyści mają oznaczone wzdłuż dróg swe trasy z pierwszeństwem przejazdu.
Zaopatrzenie w energię. Powstaje tutaj coraz więcej elektrowni wiatrakowych ze względu na bardzo dobre warunki wietrzne. Do obowiązków gminy należy planowanie jej rozwoju, w tym ilościowe planowanie budowy mieszkań w planie rocznym i wieloletnim, udzielanie pomocy w budownictwie prywatnym (jednorodzinnym) w zakupie lub dzierżawie placu pod budowę, koordynowanie związanych z tym prac oraz pilnowanie właściwego opodatkowania zarówno spółek budujących mieszkania, jak i najemców.
Burmistrz w Gminie jest przewodniczącym rady, w większych gminach wybierani są również wiceburmistrzowie. Jego kadencja trwa 4 lata ale może zostać przedłużona. Sprawuje on władzę wykonawczą i kieruje pracami Rady Gminy. Poza tym sprawuje piecze nad cała administracją w sensie personalnym i organizacyjnym oraz nadzoruje pracę dyrektora generalnego urzędu. Ponadto zawsze jest przewodniczącym komisji finansowej. W większych gminach (Odense, Aalborg, Aarhus, Kopenhaga) dzieli swoje kompetencje z magistratem.
W regionie organami są Rada Regionu i Burmistrz. Rada Regionu również wybierana jest w wyborach bezpośrednich a wybory odbywają się razem z wyborami do Rady Gminy co 4 lata. Prawo wyborcze (czynne i bierne) przysługuje osobom, które ukończyły 18 rok życia. Liczba radnych w każdym regionie jest taka sama i wynosi 41 osób. Burmistrz wybierany jest spośród radnych.
Do zadań Regionu należą obowiązki odmienne od gminnych i polegają na koordynacji leczenia szpitalnego i ubezpieczenia zdrowotnego. Prowadzi zarząd nad instytucjami opieki społecznej (placówkami dla osób niepełnosprawnych). Ma zadania zmierzające do rozwoju przedsiębiorczości, inwestycji oraz turystyki a także kultury i edukacji oraz zatrudnienia. Poza tym w zakres obowiązków wchodzi ochrona środowiska regionalnego, ochrona przed zanieczyszczeniami gleby, badanie rzadkich złóż. Następnie publiczny transport krajowy (autobusy i lokalne linie kolejowe), szkolnictwo wyższe, kształcenie osób niepełnosprawnych oraz planowanie przestrzenne na poziomie regionalnym.
Burmistrz podobnie jak w gminie jest organem wykonawczym i administrującym. Jest przewodniczącym rady i kieruje jej pracami. Do pomocy wybierani są również wiceburmistrzowie w liczbie 1 -4. Jego kadencja trwa 4 lata ale może zostać przedłużona. Sprawuje piecze nad cała administracją w sensie personalnym i organizacyjnym oraz nadzoruje pracę dyrektora generalnego urzędu.
Podstawowym źródłem dochodów gminy są, nakładane przez nią, podatki, między innymi gminny podatek dochodowy, podatek gruntowy, podatek od przedsiębiorstw (ok. 70%). Drugim źródłem finansowania są opłaty od użytkowników za opiekę nad dziećmi, dostawy wody, gazu, energii, odprowadzanie ścieków, zaopatrzenie w energie cieplną (20%). Trzecim w kolejności źródłem są subwencje państwowe, ok. 8%. Gminy mogą również zaciągać pożyczki. Charakterystycznym źródłem dochodu są przelewy między gminami. Polega na solidarnym wyrównaniu różnic w dochodach gmin, które wynikają albo z różnic w ściąganiu podatków albo z różnych potrzeb finansowych. Przede wszystkim regiony nie mają prawa do nakładania na obywatela podatków. Dochody regionu w 70% stanowią dofinansowania z Państwa, w 30% źródłem dochodów są fundusze pochodzące z gmin. Aż 90% dochodów jest przeznaczanych na służbę zdrowia.
Wyspy Owcze są archipelagiem wysp wulkanicznych na Morzu Norweskim, mają pow. 1399km2. Jest monarchią konstytucyjną, na czele której stoi królowa Małgorzata II. Na wyspach reprezentuje ją królewski administrator. Posiadają własny, 33-osobowy parlament oraz rząd. Samodzielnie prowadzą 6 ministerstw (Handlu i Przemysłu, Finansów, Rybołówstwa, Kultury i Edukacji, Usług Socjalnych i Zdrowotnych oraz Spraw Wewnętrznych). Polityka zagraniczna leży w gestii duńskiej, choć ostatnie słowo zawsze należy do rządu, np. Wyspy Owcze w referendum odrzuciły akces do UE. Wyspy Owcze podzielone są na 6 regionów w tym 7 okręgów wyborczych. Regiony dzielą się na 34 gminy. Parlament zachęca gminy do oddolnego łączenia się w większe ośrodki dążąc do tego aby każda z gmin liczyła ok. 1000 mieszkańców.
Grenlandia jest również monarchią konstytucyjną, na czele której stoi królowa Małgorzata II. Zajmuje powierzchnie - 2175,6 tys. km² ale w 84% pokryta jest przez lądolód (tylko 341,7 tys. km² jest wolnych od lodu). Stolicą Grenlandii jest Nuuk. Autonomię przyznała Dania w 1978. Duńskie władze centralne reprezentowane są przez wysokiego przedstawiciela. Grenlandia również posiada własny parlament - Landsting, 31 - osobowy. Grenlandia od 1 stycznia 2009r. dzieli się na 4 gminy. W skład gmin wchodzi 13 miast oraz wiele osad. Park Narodowy Grønlands oraz baza lotnicza Thule są obszarami nie-gminnymi jest to obszar pokryty właśnie przez lądolód.