AUTOKOIDY

AUTOKOIDY



Autos – grec. własny



Akos – grec. środek leczniczy



Związki chemiczne o

bardzo dużej

aktywności

biologicznej, występujące u

człowieka, a także w świecie roślin i

zwierząt.



Stężenia od kilkuset

pg

do kilku

ng



Syntetyzowane i uwalniane z komórek

doraźnie; gdy procesy fizjologiczne osiągają

wartości graniczne

w celu obrony przed

szkodliwymi czynnikami

.

AUTOKOIDY -
PRZEDSTAWICIELE

Zaliczamy niejednorodne pod wzg.
budowy chemicznej związki:

 Eikozanoidy

– kw. tłuszczowe

 Angiotensynę

- polipeptyd

 Kalidynę, bradykininę

–peptydy; kininy

osoczowe

 Substancję P

– peptyd przewodu

pokarmowego

 Histaminę

– amina biogenna

 TNF-α, interleukiny

– cytokiny zapalne

Eikozanoidy



bardzo silne i wielostronne działanie
biologiczne na różne tkanki i narządy



Wszystkie są metabolitami 4 dróg
przemian kwasu arachidonowego



Należą do nich

prostaglandyny,

tromboksan, prostacyklina,
leukotrieny

oraz

izoprostany.

PRZEMIANY
KWASU ARACHIDONOWEGO

EIKOZANOIDY

PROSTACYKLINA TROMBOKSAN

 PGI2 –najsilniej działająca endogenna

substancja hamująca agregację płytek



PGI2 hamuje wydzielanie soku żołądkowego
wzbudzone podaniem pokarmu, gastryny
lub histaminy, natomiast zwiększa
wydzielanie śluzu żołądkowego

 TXA2 silnie kurczy naczynia,
Najsilniejszy endogenny czynnik

powodujący agregację PLT



TXA1 kurczy mm. gładkie oskrzeli

PROSTACYKLINA

-ZASTOSOWANIE LECZNICZE-



Epoprostenol jest to syntetyczna prostacyklina w

postaci soli sodowej, T1/2 = 6min, podawany

dożylnie we wlewach kroplowych trwających 24h

na dobę



Treprostinil- stabilny analog prostacykliny

T1/2=3h; podawany sc.



Iloprost- analog prostacykliny, stosowany w

inhalacji



Beraprost- analog prostacykliny stosowany per

os.



W trakcie badań klinicznych stosowane w leczeniu

samoistnego nadciśnienia płucnego.

EIKOZANOIDY

PROSTAGLANDYNY



wykryto je w gr. krokowym (glandula prostatae)



obecnie wiadomo, że wytwarzane są niemal we
wszystkich komórkach człowieka

wykazują bardzo różne działanie:



większość z nich działa rozszerzająco na naczynia
krwionośne (↓ RR) PGE = PGA < PGI2



cykliczne endonadtlenki działają kurcząco lub
rozszerzająco na naczynia krwionośne. Często po
krótkim działaniu kurczącym występuje działanie
rozszerzające naczynia na skutek biotransformacji
endonadtienkow w prostaglandyny

EIKOZANOIDY

PROSTAGLANDYNY

wykazują bardzo różne działanie:



PGE, F i A wywierają słabe działanie
inotropowe na serce



PGE1, E2, A2 nasilają uwalniania
erytropoetyny z kory nerkowej



PGE1, PGD2 hamują agregację PLT



PGF2α kurczy mm. gładkie oskrzeli

EIKOZANOIDY

PROSTAGLANDYNY

wykazują bardzo różne działanie:



PGE rozszerzają mięśnie gładkie oskrzeli



PGE1, PGE2, PGF2α silnie kurczą mm.
gładkie macicy



PGE pobudzają perystaltykę przewodu
pokarmowego,powodują biegunkę



PGE, PGA, hamują wydzielanie soku
żołądkowego wzbudzone podaniem
pokarmu, gastryny lub histaminy, natomiast
zwiększają wydzielanie śluzu żołądkowego

EIKOZANOIDY

PROSTAGLANDYNY

wykazują bardzo różne działanie:



PGE2 zmniejszą wydzielanie trzustkowe



PGE, PGA, zwiększają przepływ krwi przez
nerki, wydalanie wody, sodu i potasu.



Prostaglandyny modulują czynność
neuronów układu adrenergicznego



PGE, zwiększają wrażliwość zakończeń
czuciowych na bodźce bólowe

Udział

prostaglandyn

w procesach

fizjologicznych i patologicznych



stężenie we krwi i płynie owodniowym znacznie się
zwiększa w okresie porodu (zwiększenie
biosyntezy w macicy) -zapoczątkowują czynność
porodową



zwiększona biosynteza w błonie śluzowej macicy -
przyczyna bolesnego miesiączkowania NLPZ
będące inhibitorami COX1 zapobiegają bólom w
czasie miesiączkowania



Zwiększona biosynteza jest jedną z przyczyn
występowania przedwczesnego porodu

Udział

prostaglandyn

w procesach

fizjologicznych i patologicznych



biorą udział w patogenezie tzw. przetrwałego
przewodu tętniczego Po zastosowaniu u
noworodków i przetrwałym przewodem tętniczym
indometacyny stwierdzono jego zarośnięcie



W astmie oskrzelowej stwierdzono zwiększoną
biosyntezę PGF2α w mięśniach gładkich oskrzeli i
jej przewagę czynnościową wobec PGE2



regulują przepływ krwi przez nerki i modulują
ukł.RAA Syntetyzowana w nerkach PGE2 bierze
udział w utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi.

Udział

prostaglandyn

w

procesach fizjologicznych i
patologicznych



W tkankach dotkniętych procesem
zapalnym występuje nasilona biosynteza
prostaglandyn



W niektórych rodzajach nowotworów z
towarzyszącymi przerzutami do kości i
hiperkalcemią stwierdzono duże stężenie
prostaglandyn



U niektórych chorych udało się zmniejszyć
osteolizę, hiperkalcemię za pomocą kwasu
acetylosalicylowego lub indometacyny.

Zastosowanie lecznicze

prostaglandyn



PGF2α, PGE2 - wzbudzanie czynności porodowej



Dinoprost, dinoproston doustnie, dożylnie

rozpoczynajqc od dawki 0,5 mg, a następne dawki

podaje się co 1 h do wystąpienia czynności

porodowej



PGE2 jest stosowana doświadczalnie w Leczeniu

astmy oskrzelowej



Misoprostol syntetyczna pochodna

prostaglandyny PGE1 Silnie hamuje wydzielanie

soku żołądkowego, rozszerza naczynia dzięki temu

chroni komórki błony śluzowej żołądka przed

szkodliwym działaniem kwasu solnego oraz innych

czynników drażniących

EIKOZANOIDY

-

LEUKOTRIENY -



kluczowa rola w patogenezie takich chorób
jak astma oskrzelowa, łuszczyca, RZS



eozynofile i kk. tuczne wytwarzają LTC4



neutrofile wytwarzają LTB4



monocyty i makrofagi wytwarzają LTB4 i
LTC4



bazofile wytwarzają LTB4 i LTC4

-

LEUKOTRIENY

– rola w

patogenezie chorób alergicznych



silny czynnik chemotaktyczny dla eozynofili i

neutrofili



w badaniach u ludzi wykazano, że inhalowane

LTC4 i LTD 4 kurczyły oskrzela około 1000 — 5000

razy silniej niż histamina



skurcz mięśni gładkich oskrzeli wywołany

leukotrienami trwa znacznie dłużej 30 —40 min niż

skurcz mięśni po histaminę 5 — 10 min



Przypisuje się im znaczącą role w patogenezie

remodelingu ściany oskrzeli a mianowicie

powodują one proliferacje i przerost komórek

mięśni gładkich i nabłonka oskrzeli oraz

pobudzają produkcję kolagenu przez fibroblasty co

prowadzi do postępującego włóknienia

-

LEUKOTRIENY

– rola w

patogenezie chorób alergicznych



biorą udział w alergicznej reakcji zapalnej

zwiększając produkcje cytokin Th2



stwierdzono zależność że im cięższa postać astmy

tym większe stężenie leukotrienów w plwocinie

chorych



zwiększają przepuszczalność śródbłonka naczyń

(obrzęk)



nasilają wytwarzanie śluzu przez komórki kubkowe

 Obecnie nie ma wątpliwości iż leukotrieny są

produkowane w nadmiarze w tkankach

zmienionych zapalnie a w szczególności w

chorobach zapalnych o podłożu alergicznym

takich jak astma i alergiczny nieżyt nosa.

EIKOZANOIDY

-

LEUKOTRIENY -



2 typy receptorów leukotrienowych — CysLT
-1, CysLT- 2



Skurcz mm. gładkich oskrzeli wywołany
leukotrienami zachodzi poprzez pobudzenie
receptora CysLT1



Receptor CysLT 2 znajduje się w żyłach
płucnych, jego znaczenie nie jest znane

ANTAGONIŚCI RECEPTORA

CysLT1



Leki przeciwleukotrienowe stanowią uzupełnienie
leczenia przeciwzapalnego astmy oskrzelowej



stosowane są w łagodnej, umiarkowanej, ciężkiej
postaci astmy oskrzelowej oraz astmie wysiłkowej i
wywołanej nadwrażliwością na NSLP



Dodatkowo zabezpieczają przed wystąpieniem
astmy indukowanej wysiłkiem.



w Stanach zarejestrowane również w terapii ANN



Obecnie trwają badania nad zastosowaniem
montelukastu w AZS

PRZEDSTAWICIELE ANTAGONISTÓW

RECEPTORA CysTL1

ANTAGONIŚCI RECEPTORA

CysLT1

FARMAKOKINETYKA



dobrze wchłaniają się po podaniu doustnym



max stężenie we krwi osiągają po około 3
godzinach od podania



Metabolizowane są w wątrobie przez
cytochrom P- 450, dlatego ostrożnie
stosować u chorych z uszkodzoną wątrobą
lub przyjmujących inne leki metabolizowane
przez cytochrom P450



Objawy niepożądane występują tak samo
często jak po placebo (bóle głowy,
zapalenie gardła, objawy dyspeptyczne)

ANGIOTENSYNA II

1. Plamka gęsta w cewce dalszej nefronu aparatu przykłębusz-
kowego
2. Układ baroreceptorów
Sygnałami pobudzającymi wydzielanie są:
Ubytek sodu (wymioty, poty, biegunki, brak sodu w diecie)
2. Spadek ciśnienia krwi

Właściwości farmakologiczne

angiotensyny II



silnie kurczy tętniczki przedwłośniczkowe i żyły
zawłośniczkowe Najsilniej kurczy naczynia skóry,
śledziony, nerek, słabiej naczynia mózgu, mięśni i
wieńcowe



Pobudza ośrodkowy i obwodowy u. adrenergiczny



Serce pod wpływem angiotensyny wykonuje
większą pracę niż normalnie na skutek
zwiększenia oporu naczyniowego co może
zaostrzyć niewydolność serca



jest najsilniejszym znanym związkiem
hipertensyjnym (działa ok. 4Orazy silniej od
noradrenaliny)

Właściwości farmakologiczne

angiotensyny II



Zwiększa przepuszczalność naczyń włosowatych



wywołuje proliferację komórek mm. sercowego i
śródbłonka naczyń



wywołuje zwiększenie pragnienia, zmniejszenie
łaknienia



zwiększa uwalnianie hormonu antydiuretycznego



nasila procesy uczenia się



bezpośrednio pobudza biosyntezę i wydzielanie
aldosteronu



znacznie zmniejsza przepływ krwi przez nerki i
hamuje diurezę

INHIBITORY ENZYMU

KONWERTUJĄCEGO ANGIOTENSYNĘ

 KAPTOPRIL

– działa szybko, po ok.20 min po podani

sub.ling. i krótko, metabolizowany w wątrobie

 ENALAPRIL

– efekt pojawia się później po podaniu per

os, ale działanie utrzymuje się 11 h metabolizowany

w wątrobie do aktywnego metabolitu enalaprilatu

 LISINOPRIL

– analog enalaprilatu, działanie utrzymuje

się 12 h, nie metabolizowany w wątrobie

 BENAZEPRIL

– działa za pośrednictwem metabolitu;

benazeprilatu, długotrwale ok..12 h

 CILAZAPRIL

 PERINDOPRIL

 KWINAZAPRIL

– najsilniejsze działanie, ale krótki

czas działania

 MOEKSIPRIL

INHIBITORY ENZYMU

KONWERTUJĄCEGO ANGIOTENSYNĘ

PRZECIWWSKAZANIA:
1. brak jednej nerki, stan po przeszczepie nerki
2. obustronna stenoza tętnic nerkowych
3. ostrożnie w niewydolności nerek

DZIAŁANIA NIEPORZĄDANE:



1.Działają niekorzystnie na wielkość filtracji

kłębuszkowej.



2. Objawy nadwrażliwości



3. Zaostrzenie chorób o podłożu autoimmunologicznym



4. Mogą nasilać działanie leków immunosupresyjnych



5. Ortostatyczne spadki ciśnienia (efekt I dawki)



6. Suchy uporczywy kaszel

INHIBITORY ENZYMU
KONWERTUJĄCEGO ANGIOTENSYNĘ

WSKAZANIA:



NIEWYDOLNOŚĆ M.SERCOWEGO, ZAPOBIEGANIE

ROZWOJOWI NIEWYDOLNOŚCI SERCA ( leki I rzutu,

↓obciążenia wstępnego i następczego, hamuje remodelling
m.sercowego, działanie cytoprotekcyjne, kardioprotekcyjne,
zmniejszają przerost m.sercowego- zmniejszają sylwetkę serca)



2. NADCIŚNIENIE TĘTNICZE



3. GLOMERULOPATIA CUKRZYCOWA ( Wpływają korzystnie

na metabolizm kłębuszków, hamują postęp zmian

nefropatycznych)



4. ZAPOBIEGANIE ZAWAŁU SERCA (przeciwniedokrwienie,

profibrynolitycznie, kardio i cytoprotekcyjnie)

UWAGA Wpływają korzystnie na profil lipidowy w

przeciwieństwie do leków moczopędnych i beta-

adrenolityków

ANTAGONIŚCI RECEPTORA AT1

MECHANIZM DZIAŁANIA:



Drogi alternatywne powstawania angiotensyny II

szczególnie jako wyraz reakcji kompensacyjnej po

podaniu inhibitorów konwertazy angiotensyny:



chymaza – serce, naczynia krwionośne



katepsyna



kalikreina



tonina



Receptor AT2 w sercu – pobudzenie go przez

angiotensynę II daje kardioprotekcyjne i antymitogenne

działanie na kk. m.sercowego

ANTAGONIŚCI RECEPTORA AT1

WSKAZANIA :



1. Nadciśnienie tętnicze



2. Niewydolność m.sercowego



3. Profilaktyka zawału m.sercowego ( działanie

cytoprotekcyjne, zmniejszają remodelling, przerost m.lewej

komory)

DZIAŁANIA NIEPORZĄDANE:



1. Nadwrażliwość na lek



2. Hipotonia ortostatyczna

PRZEDSTAWICIELE:



LOSARTAN – NIEKOMPETYTYWNY ANTAGONISTA AT1,

metabolizowany w wątrobie do aktywnego metabolitu,

wykazuje silny efekt I przejścia, nasila wydalanie kw.

moczowego



WALSARTAN



IRBESARTAN



KANDESARTAN

Histamina



znajduje się w różnych tkankach zwierząt,
człowieka, a także roślin (grec. histos —
tkanka)



najwięcej znajduje się u człowieka w skórze,
płucach, błonie śluzowej jelit



magazynowana w kk. tucznych i w
zasadochłonnych krwinkach białych

HISTAMINA

Działanie

farmakologiczne



rozszerza małe tętniczki, naczynia włosowate i

małe żyły (zaczerwienienie), powodując spadek

ciśnienia tętniczego; rec. H1 i H2



zwiększa przepuszczalność naczyń krwionośnych

(obrzęk)



działa dodatnio batmotropowo i powoduje

zwalnianie przewodzenia przedsionkowo-

komorowego



silnie kurczy mięśnie gładkie oskrzeli oraz jelit;

rec.H1



zwiększa wydzielanie soku żołądkowego;rec.H2



drażni czuciowe zakończenia nerwowe - swędzenie

i ból



powoduje uwalnianie amin katecholowych z

nadnerczy

HISTAMINA

JEJ ZNACZENIE KLINICZNE



objawowy chorób alergicznych takich jak Ann,

astma, AZS pokrzywka



wykrywa się ją w materiale uzyskanym z

popłuczyn nosa, oskrzeli, wycinkach skory po

ekspozycji na alergen u osób uczulonych



w ANN powoduje obrzęk błony śluzowej, kichanie,

świąd nosa. Tzw. blokadę nosa



w astmie odpowiada za skurcz oskrzeli, obrzęk

błony śluzowej, oraz prowadzi do nadreaktywności

oskrzeli



w pokrzywce powoduje formowanie się bąbli,

obrzęk skóry i tk. Podskórnej, świąd



bierze udział w rozwoju zapalenia alergicznego

Antagoniści receptora H 2

konkurencyjni odwracalni antagoniści recH2

Hamują stymulowane przez histaminę wydzielanie kwasu

solnego

(stymulowane przez gastrynę i częściowo Acha)
PRZEDSTAWICIELE:



Cymetydyna



Ranitydyna



Famotydyna



Nizatydyna

DZIAŁANIA NIEPOŻADANE:



Długotrwałe stosowanie cymetydyny→ zaburzenia

hormonalne ginekomastię u ♂ mlekotok u ♀

zahamowanie spermatogenezy.



Cymetydyna hamuje czynność cyt P 450 (w czasie

stosowania cymetydyny nie należy podawać żadnych

innych leków metabolizowanych przez układ

cytochromu P 450)



Ranitidyna, famotidyna i nizatidyna nie hamują tych

enzymów.

Antagoniści receptora H 2

konkurencyjni odwracalni antagoniści recH2

Status grupy.



są słabo skutecznymi lekami

przeciwwrzodowymi



przyspieszają gojenie się wrzodu



działania niepożądane są nie groźne ( wyjątek

cymetydyna)



Popularność inhibitorów pompy protonowej

zmniejszyła częstość stosowania tej grupy

leków, mimo że w wielu przypadkach ich

zastosowanie może być wystarczające.

ANTAGONIŚCI REC.H1



I GENERACJI -

mechanizm działania

receptorowy



II i III GENARACJI – mechanizm działania

receptorowy i pozareceptorowy:

1. hamowanie uwalniania mediatorów z kk.

zapalenia ( eozynofilów, neutrofilów)

2. hamowanie ekspresji cząstek adhezyjnych ( ICAM)
3. hamowanie chemotaksji komórek zapalenia

( eozynofili, neutrofili)

Kliniczna skuteczność leków przeciwhistaminowych
jest przede wszystkim wynikiem ich antagonizmu w
stosunku do receptorów H1.

ANTAGONIŚCI REC.H1

Leki I generacji

tzw. klasyczne leki przeciwhistaminowe

Ze wzg. na budowę chemiczna podzielone są
na cztery grupy:



1. pochodne etylodiaminy: tripelenamina,

chloropyramina, mepyramina, antazolina,

prometazyna, mekwitazyna



2. pochodne aminoetanolu; difenhydramina,

chlorfenoksamina, bromazyna, karbinoksamina,

klemastyna



3. pochodne propyloaminy.: feniramina,

chlorfeniramira, bromfeniramina, triprolidyna



4. pochodne wielopierścieniowych związków

heterocyklicznych: mebhydrolina, azatadyna,

fenidamina, cyproheptadyna, ketotifen, pizotifen.

ANTAGONIŚCI REC.H1

Leki I generacji



blokują rec. cholinergiczne,

serotoninergiczne, dopaminergiczne, adrenergiczne

wykazują szereg działań ubocznych

1.

sedacja (senność, zaburzenia koordynacji ruchów)

2.

interakcje z innymi lekami działającymi depresyjnie na OUN

np. leki nasenne i alkoholem etylowym

3.

wzrost apetytu

4.

objawy atropinopodobne; suchość w jamie ustnej, zaburzenia

widzenia związane z zaburzeniami akomodacji

(przeciwwskazane w jaskrze), trudności w oddawaniu moczu

( przeciwwskazane w przeroście gruczołu krokowego ),

impotencja

5.

zaburzenia rytmu serca

6.

pobudzanie ognisk padaczkowych

ANTAGONIŚCI REC.H1

Leki I generacji

Wskazania:

w ostrych stanach alergicznych

- pozajelitowa droga podania

(antazolina klemasiyna)

Drogą doustną stosuje się je coraz rzadziej , ponieważ
wyparły je preparaty II generacji o większej skuteczności
i bezpieczeństwie stosowania

alergiczny nieżyt nosa

(karbinoksamina) – preparaty

złożone z alfa sympatykomimetykami (fenylefryna)
Alfa sympatykomimetyki znoszą sedatywne działanie
oraz udrażniają nos Rhinopront ( karbinoksamina + fenylefryna)

pokrzywki
AZS

; świąd (Hydroxyzyna, maleinian dimetindenu)

ANTAGONIŚCI REC.H1

Leki I generacji

maleinian dimetindenu

(Fenistil zel, caps ,

amp) 4 miligramowe cap. o przedłużonym
uwalnianlu;

1.

niskie stałe stężenie w osoczu przez 24
godziny w zakresie terapeutycznej
skuteczności

2.

zmniejszenie dobowej dawki substancji
czynnej przy minimalizacji efektu sedacji

3.

w badaniach klinicznych jest porównywalny
do leków II generacji.

ANTAGONIŚCI REC.H1

Leki II generacji



Pierwsze leki terfenadyna, astemizol - lata 80’



później zsyntetyzowano cetyryzynę, loratadynę, azelastynę,

ebastynę, mizolastynę,, lewokabastynę



dobre wchłanianie z przewodu pokarmowego (posiłki nie

wpływają na ich wchłanianie)



szybki początek działania ( najszybciej po podaniu doustnym

działa cetynjzyna po około 30 min.)



długi czas działania co pozwala stosować jedną dawkę na dobę



dobra penetracja do tkanek bez akumulacji



wysoko wybiórcze i silne działanie na obwodowe receptory H1



nie powodują przyrostu masy ciała ( wyjątek Astemizol )



wysoki poziom bezpieczeństwa



w bardzo nie wielkim stopniu przenikają przez barierę krew-

mózg co równa się z ich minimalnym działaniem sedatywnym

ANTAGONIŚCI REC.H1

Leki II generacji

Działania niepożądane:



efekt arytmogenny,( wydłużenie odstępu QT; torsade de point

czyli baletu komór) leki wykazujące powinowactwo do kanałów

potasowych w sercu (terfenadyn- wycofana) stężenie leku we

krwi



większość leków II generacji metabolizowanych jest w wątrobie

przez cyt. P450 (makrolidy, ketokonazol - ↑ stężenia w

surowicy antagonistów rec.H1 = ↑ działań niepożądanych ze

strony serca)



Loratadyna i ebastyna rnimo ze są metabolizowane w wątrobie

nie hamują kanałów potasowych serca = nie wywołują zaburz

eń rytmu pracy serca



Cetyryzyna i mizolastyna nie są metabolizowane w wątrobie

są całkowicie wolne od działania arytmogennego na serce,

mogą być stosowane nawet u chorych z chorobami serca



reakcje alergiczne

ANTAGONIŚCI REC.H1

Leki II generacji



doustnie



miejscowo

Emedastyna - tylko do worka spojówkowego w postaci kropli
Lewokabastyna - tylko do worka spojówkowego, zawiesina i

aerozol do nosa

Azelastyna – per os, roztwór do nosa aerozol, dospojówkowo
podania leku bezpośrednio do nosa czy worka spojówkowego
jest możliwością uzyskania dużego stężenia w miejscu podania
tym samym zminimalizowanie ogólnoustrojowych działań
Efekt działania po miejscowym podaniu pojawia się po około 15

min.

WSKAZANIA: Ann, alergiczne zap. spojówek, alergiczne choroby

skory; pokrzywka, azs, obrzęk Quinckego,

ANTAGONIŚCI REC.H1

Leki II generacji

W badaniach klinicznych zaobserwowano ze:



azelastyna

podawana do nosa i do worka

spojówkowego zmniejsza znamiennie objawy, jednak
działanie to jest słabsze niż

GKS

donosowych i

dospojówkowych



lewokabastyna

stosowana do worka spojówkowego

jest znamiennie skuteczniejsza od

kromoglikanu

stosowanego miejscowo w leczeniu alergicznego zap. Spojówek



wieloośrodkowe badanie wykonane na grupie dzieci

chorujących na AZS wykazało, że stosowanie

cetyryzyny

przez

18 mc. powstrzymało rozwój astmy oskrzelowej u dzieci
wykazujących uczulenie na pyłki traw i roztocza kurzu domowego

ANTAGONIŚCI REC.H1

Leki III generacji



desloratadyna (Aerius)



Lewocetyryzyne (Xyzal)



feksofenadyne ( Telfast)

Feksofenadyna — szerokie działania pozareceptorowe; zmniejsza

wydzielanie z komórek nabłonka nosa prozapalnych cytokin

hamuje chemotaksję eozynofili, wykazano również ↓

wydzielania z makrofagów płuc IL6 i beta glukuronidazy co

może decydować o zapobieganiu remodelingu sciany

oskrzeli. , ↓ stçżenie swoistych IgE, stosowana przez dwa

tygodnie ↓ w materiale z płukania nosa stężenie ECP,

histaminy i leukotrienow, nie powoduje sedacji, nie jest

metabolizowana w watrobie, nie jest kardiotoksyczna; nie

wydłuża odstçpu QT stosowana w Ann, AZS, pokrzywka, obrzęk

Quinkiego

ANTAGONIŚCI REC.H1

Leki III generacji



Dezloratadyna- ma niezwykle silne działanie wiążące z
receptorem H1 - 50 X silniej wiąże się niż Ioratadyna
,blokuje uwalnianie pozapalnych cytokin, należących do
linii kom. Th2 wskazania: Ann, pokrzywka, AZS, obrzęk
Quinkiego

Stopsowanie lekow antyhistaminowych w ciazy.



Wpływ na rozwój płodu wciąż jest nieznany



Jedynym wskazaniem do ich stosowania w czasie ciąży
jest uporczywa rozległa pokrzywka i AZS o ciężkim
przebiegu



leki II generacji cetyryzyna tub loratadyna mają kategorię
ciążową B



U dzieci od 2 rż można stosować cetyryzynę i
loratadynę

Kromony

Kromoglikan disodowy



wprowadzony do terapii chorób alergicznych w 1969 r. pod

nazwa fabryczną Intal



stabilizujący wpływ na błonę komórkową k. tucznych czego

efektem jest zahamowanie uwalniania mediatorów reakcji

alergicznej



wykazuje działanie ochronne nie tylko wobec swoistych ale i

nieswoistych czynników aktywujących reakcje alergiczną jak

wysiłek fizyczny, zimne powietrze



nie działa w rozwiniętym napadzie astmy



nie wykazuje działania na już istniejące objawy alergiczne w

narządach, ale zastosowany odpowiednio wcześnie może

zahamować rozwój reakcji alergicznej



niewielkie działania uboczne : podrażnienie gardła, chrypkę,

kaszel, wymioty



stosowany zapobiegawczo w astmie oskrzelowej, ann,

alergicznym zapaleniu spojówek.



Podawany miejscowo, wziewnie, donosowo, dospojówkowo

Kromony

Nedokromil



Hamuje uwalnianie mediatorów reakcji
alergicznej z k. tucznych



Wykazuje niewielkie działania uboczne:
podrażnienie gardła, kaszel, nudności, bóle
głowy



Stosowany w łagodnej i umiarkowanej astmie, w
astmie wysiłkowej, w astmie aspirynowej, w ann,
w alergicznym zapaleniu spojówek



Podawany miejscowo wziewnie Tilade, donosowo
Tilarin, dospojówkowo Tilavist Początek działania
występuje znacznie wcześniej niż kromoglikanu
disodowego bo już po 3 dniach

Kromony

Ketotifen



jest pierwszym i jedynym doustnym lekiem z tej grupy



stabilizujące działanie na błony komórek tucznych, bazofili,

neutrofili



blokuje receptor histaminowy H1



łatwo wchłania się z przewodu pokarmowego



ulega metabolizmowi w wątrobie



niewielkie działania niepożądane: może wywołać objawy

sedacji



stosowany może być we wszystkich postaciach astmy, ann,

alergiczne zapalenie spojówek, AZS, pokrzywka



jego skutki zapobiegawcze występują dopiero po kilku

tygodniach stosowania podobnie jak Kromoglikanu



Podawany doustnie Zaditen, tabl. i syrop

5-Hydroksytryptamina

5-HT- serotonina



amina biogenna, występująca w tkankach bezkręgowców,

kręgowców i w roślinach (ananasy, banany, oliwki, orzechy)



kk. enterochromatofilne p. pokarmowego, płytki kiwi i w

mózgowiu

Działanie farmakologiczne



kurczy naczynia krwionośne trzewi, nerek, mózgu, płuc, macicy,

łożyska i naczyń pępowinowych



rozszerza naczynia mięśni prążkowanych oraz skórne



na RR działa trójfazowo: najpierw ↓ RR na skutek odruchowego

pobudzenia nerwu błędnego spowodowanego przez podrażnienie



chemoreceptorów naczyń wieńcowych, następnie ↑ RR na

skutek krótkotrwałego zwiększenia oporu naczyniowego i

zwiększenia



objętości wyrzutowej serca, następnie długo utrzymujący się ↓

RR. spowodowany głównie rozszerzeniem naczyń mięśni

prążkowanych



na skutek pobudzenia chemoreceptorów naczyń wieńcowycb

następuje odruchowe zahamowanie uk. adrenergicznego, a

pobudzenie uk. cholinergicznego serca (rzadkoskurcz, ↓ RR)

5-Hydroksytryptamina
5-HT- serotonina



↑ perystaltyki jelita cienkiego oraz zahamowanie



motoryki żołądka i jelita grubego



kurczy oskrzela u chorych na astmę oskrzelową



↓ wydzielanie soku żołądkowego a ↑ wydzielanie śluzu

żołądkowego



pobudza czuciowe zakończenia nerwowe, wywołując ból



↑ uwalniania noradrenaliny, acetylocholiny z zakończeń

nerwów autonomicznych serca i jelit



powoduje uwalnianie amin katecholowych z rdzenia nadnerczy



jest neuroprzekaźnikiem w mózgu



bierze udział w regulacji perystaltyki przewodu pokarmowego,

procesów krzepnięcia, w mechanizmach snu i czuwania, w

patogenezie migreny oraz innych bólów głowy pochodzenia

naczyniowego

5-Hydroksytryptamina
5-HT- serotonina

Rakowiak – nowotwór komórek

enterochromatofilnych, produkuje bardzo
duże ilości 5-HT



napady zaczerwienienia skóry twarzy i
klatki piersiowej, ↓ RR, biegunki

5-HT nie ma żadnego znaczenia jako lek

Agoniści receptorów 5-HT

 Sumatriptan

- 5-HT1D bardzo silne działanie w przerywaniu

napadów migreny oraz w zapobieganiu tym napadom

 Cisaprid

– 5-HT4 należy do leków prokinetycznych, które

pobudzają perystaltykę przełyku oraz jelit, zwiększają napięcie

zwieracza przełyku, ułatwiają przechodzenie pokarmu z jelit i

dwunastnicy do dalszych odcinków przewodu pokarmowego

stosuje się w leczeniu atonii żołądka i jelit oraz refluksu

żołądkowo-przełykowego



Częściowi agoniści 5-HT1A

buspiron

oraz

ipsapiron

są lekami

anksjolitycznymi. ktôre w przeciwieństwie do pochodnych

benzodiazepiny nie wywołują zależności Lekowej i zaburzeń

uczenia się i pamięci

Antagoniści receptorów 5-HT



najważniejsze zastosowanie lecznicze

znalazły leki antagonizujące swoiście

receptory 5 – HT3



bardzo silne działanie przeciwwymiotne



stosowane głównie w niepowściągliwych

wymiotach wywołanych przez niektóre leki

przeciwnowotworowe

 ondansetron

oraz

tropisetron