RENINA - ANGIOTENZYNA - ALDOSTERON
Rola - regulacja ciśnienia, objętości krążącej krwi, zawartości Na+
układ osoczowy i tkankowy (w tkance okołonaczyniowej angiotenzyna - presynaptyczny modulator dodatni synapsy sympatycznej ------> wzrost NA)
-agoniści, NO i PGI2 - stymulacja wydzielania reniny
Znaczenie
niektóre postacie nadciśnienia -
stenoza tętnicy nerkowej -
niewydolność serca -
marskość wątroby
zespół Conna
vasopeptydazy (metaloproteazy):
1. angiotensin I converting enzyme
2. neprylizyna - neutral endopeptidase (metabolizuje natiuretyczne peptydy: atrial ANP), brain (BNP) and calcium-activated neutral peptidase, oraz adrenomedulinę i bradykininę)
adrenomedulina - peptyd
silnie rozszerza naczynia
działa natriuretycznie
działa przeciwproliferacyjnie (hamuje działanie endoteliny-1)
produkowany przez mięśnie gładkie i śródbłonek naczyń, w nerce, w sercu
Leki wpływające na oś renina - angiotenzyna -
aldosteron
1.hamowanie uwalniania reniny - -blokery i inne leki zmniejszające aktywność układu sympatycznego (np. metyloDOPA)
2. inhibitory reniny - pepstatyna i jej pochodne - próby kliniczne
3. inhibitory konwertazy angiotenzyny (ACE) najważniejsza grupa leków
4. inhibitory neutralnej endopeptydazy -same działają słabo w nadciśnieniu, ale z ACEI nasilenie działania
5. inhibitory ACE i neprylizyny - silne działanie - omapatrilat
6. blokery receptora dla angiotenzyny II - Saralazyna (białko - tylko i.v.) - częściowy agonista
- wysoki poziom ang II - ciśnienia
- niski poziom ang II - ciśnienia
próby kliniczne z niebiałkowymi antagonistami receptora angio II - działa także przeciwagregacyjnie - struktura imidazolowa
kandesartan
irbezartan
eprozartan
walzartan
6. spironolakton - antagonista aldosteronu - zastosowanie w stanach hyperaldesteronizmu:
pierwotny (np. zespół Conna)
wtórny (np.marskość wątroby)
ACE I
Teprotyd - prototyp tej grupy wyizolowany z jedn. żmii - nie stosowany
Kaptopril - pierwszy lek tej grupy - blokuje centrum ACE, ale zawiera grupy SH ---> powikłania alergiczne
nie wymaga aktywacji przez metabolizm
działa na enzym krążący we krwi
Enalapril - (bez grupy SH) - metabolizowany do aktywnej postaci (enalaprilat) w wątrobie
działa na enzym w ścianie naczyń (kaweolarny)
Lizynopril - lizynowa pochodna Enalaprilatu -bez aktywacji w wątrobie - dłuższy T1/2 - 1 x dziennie
i inne: perindopril, ramipril, fosinopril,
Zastosowanie:
1. Nadciśnienie: mechanizm obniżania ciśnienia:
- angio II, aldosteron
- BK (PGs, NO)
- angiotenzyny tkankowej, aktywność układu sympatycznego
Inhibitory ACE obniżają ciśnienie krwi bez względu na poziom reniny we krwi!!
Leki bardzo skutecznie obniżające ciśnienie krwi - oporu naczyniowego bez zmiany objętości wyrzutowej i częstości akcji serca, brak odruchowej tachykardii (vide np. prazosyna)
2. Niewydolność serca - mechanizm działania:
obniżają preload i afterload
Działania niepożądane
- duży spadek ciśnienia po pierwszej dawce (zwłaszcza u pacjentów z wysokim aldosteronem i niskim Na+)
- suchy kaszel ( BK)
- powikłania alergiczne; wysypki, pokrzywka (zwłaszcza kaptopril)
obrzęk Quinkego - b. rzadko - ale jest najgroźniejsze powikłanie - stridor
inne
białkomocz
- hyperkalemia
- cytopenia - zmiany odwracalne - należy monitorować w czasie leczenia
- zaburzenie smaku