Koncepcja zdrowia

i zdrowia

psychicznego w

psychologii

pozytywnej

Psychologia
pozytywna



1998 r

– Martin Seligman (Amerykańskie

Towarzystwo Psychologiczne) apeluje o:



reorientację psychologii z ludzkich słabości

na ludzką siłę



większy (niż wcześniej) udział psychologii

w wyjaśnianiu najbardziej pozytywnych

ludzkich właściwości oraz opracowanie

metod ich rozwijania



Psychologia pozytywna



skoncentrowana na dobrym życiu i

wyjaśnianiu jego uwarunkowań



badania co sprawia, że człowiek potrafi

zapewnić dobre życie samemu sobie i

innym ludziom



uwzględnianie trwałych, osobistych

dyspozycji sprzyjających dobremu życiu

Dobre życie – dwie
formy

SZCZĘŚCI

E

ŻYCIE

WARTOŚCIOW

E

Stan

psychiczny:

pozytywne

emocje

poczucie sensu

zaangażowani

e

Samoakceptacja

, pozytywne

relacje z innymi,

autonomia,

kontrola, cel

życia, osobisty

rozwój

DOBRE

ŻYCIE

Dobrostan

Optymalne

funkcjonowani

e

Prosperowanie

Od czego zależy dobre
życie?



Czynniki biologiczne



mózgowe systemy
afektywne

•

pozytywny afekt



Czynniki
demograficzne



Płeć



Wiek



Status materialny



Status rodzinny



Właściwości psychiczne



Cnoty

•

systemy myśli,
przekonań, emocji,
motywacji i działania

•

prowadzą do myślenia
i działania korzystnego
dla sobie i innych



Siła psychiczna

•

Ogólna zdolność do
skutecznego radzenia
sobie w obliczu
trudności

Korzystne właściwości
psychiczne (6 cnót)

(Peterson & Seligman, 2004)

Człowieczeństw

o

Dobroć
Miłość

Powściągliwoś

ć

Skromność
Samokontrola
Rozwaga

Mądrość

Twórczość
Ciekawość
Chęć uczenia się
Racjonalność

Odwaga

Witalność
Zaradność
Koherencja

Sprawiedliwoś
ć

Lojalność
Zespołowość
Przywódczość

Transcendencj
a

Nadzieja
Wdzięczność
Wybaczenie
Podziw dla piękna
Poczucie humoru
Duchowość

Przeżywanie
pozytywnych emocji…



… zwiększa subiektywny dobrostan, bo

podwyższa odczuwaną przyjemność życia;



…sprzyja otwartości i elastyczności

funkcjonowania, co prowadzi do zdobywania

adekwatnej wiedzy o świecie, rozwijania się

zasobów osobistych i kompetencji;



…sprzyja dobremu samopoczuciu fizycznemu,

prowadzi do lepszego stanu zdrowia fizycznego i

opóźnia procesy starzenia się;



…pozwala przyjąć perspektywę innych ludzi, co

ułatwia kooperację i działania prospołeczne;



…zwiększa skuteczność samokontroli, bo sprzyja

odnawianiu się w organizmie niezbędnej energii

Zdrowie i zdrowie
psychiczne



„Klasyczna” definicja zdrowia (Światowa

Organizacja Zdrowia)



Stan całkowitego dobrostanu fizycznego,

umysłowego i społecznego, a nie jedynie

brak choroby lub ograniczeń



Osoba zdrowa…



…realizuje własne zdolności,



…radzi sobie z normalnym stresem

życiowym,



…pracuje produktywnie i skutecznie,



…wnosi wkład w życie społeczności, do

której należy

Model zdrowia
psychicznego wg założeń
psychologii pozytywnej



Uwzględnianie funkcjonowania

optymalnego, jak i zaburzonego



Podstawa – naukowa wiedza

psychologiczna



Zgodność z warunkami życia

współczesnego człowieka, jego

celami i kontekstami, w jakich

cele są realizowane



Przydatność w diagnozie i terapii

Model kompletnego
zdrowia psychicznego

(Keyes & Lopez, 2002)

WYSOKI DOBROSTAN

emocjonalny, psychiczny i

społeczny

NISKI

DOBROSTAN

WYSOKA
PSYCHOPATO-
LOGIA

emocjonalna,
psychiczna i
społeczna

NISKA
PSYCHO-
PATOLOGIA

Niepełne

zaburzenie

psychiczne

ZMAGANIE SIĘ

Pełne zdrowie

psychiczne

PROSPEROWANI

E

GRZĘŹNIĘCI

E

Pełne

zaburzenie

psychiczne

SŁABNIĘCIE

Niepełne

zdrowie

psychiczne

Zdrowie psychiczne –
diagnoza i interwencja



Poznawanie i rozumienie problemu

osoby przez pryzmat posiadanych przez

nią zdolności do radzenia sobie.



Zrównoważona diagnoza



Interwencja psychologiczna ma na celu:



usunięcie problemu



podwyższenie jakości życia



rozwinięcie zasobów zabezpieczających

przed nawrotami problemu i

wystąpieniem nowych kryzysów

Zrównoważona
diagnoza



Te same procedury diagnostyczne, ale

odmienne podejście do zbierania danych



Ocena właściwości osoby i cech jej

życiowego środowiska



Ocena słabych i mocnych stron,

pozytywnych i negatywnych aspektów



Ocena w procesie naukowego dowodzenia

•

Wiarygodne metody

•

Stawianie i weryfikowanie hipotez

•

Teoretyczna analiza rozwiązywanego problemu

•

Komunikowanie się z osobą badaną we

wszystkich etapach procesu diagnozowania

Pomoc psychologiczna



Cel – ujawnienie i rozwijanie
możliwości radzenia sobie z
problemami



Koncentracja na zasobach osoby,
której jest udzielana pomoc, a nie
na jej deficytach i trudnościach

Propozycja modyfikacji
systemu klasyfikacji
zaburzeń

(DSM-IV)

Dotychczasowa ocena ogólnego funkcjonowania

Proponowana ocena ogólnego
funkcjonowania

Silne objawy
patologiczne

Brak objawów
patologicznyc
h

0

10
0

0

Silne objawy
patologiczne

10
0

Brak objawów
patologicznyc
h

Pełny
dobrostan

50

Dobre życie i zdrowie
psychiczne -
podsumowanie



Dobre życie = szczęście + wartościowe życie



Dobremu życiu sprzyjają cnoty i siła
psychiczna



Pozytywne emocje sprzyjają zdrowiu



Zdrowie psychiczne to układ dwuwymiarowy –
dobrostanu i psychopatologii



Pełne zdrowie psychiczne – prosperowanie – w
przypadku wysokiego poziomu dobrostanu i
niskiego poziomu psychopatologii