Wyższa Szkoła Bankowa

W Toruniu

KULTUROWE UWARUNKOWANIA

KOMUNIKACJI

cz. V

Kultura organizacji

dr Barbara Bielicka

[e-mail]

Toruń 2010

Organizacja to:

system dynamiczny – to żywy organizm angażujący ludzi do

działania,

– wyrastający z potrzeb ludzi,

– z warunków narzuconych przez otoczenie,
– z czynników sytuacyjnych;

Organizacja – wytwarza dobra i usługi a jednocześnie wytwarza

przejawy kultury takie jak:
- rytuały,
- ceremonie,
- normy,
- wartości;

organizacja – zapewnia sposób życia:
- oferując sposób istnienia,
- realizując potrzeby ludzkie (w tym duchowe),
- zapewniając ludziom tożsamość jednostkową

(np. „pracuję w Toyocie”),
- tożsamość grupową;

Uczestnictwo ludzi w organizacji może mieć charakter
moralny lub kalkulacyjny (wg Etzioniego, 1975)

Uczestnictwo moralne

Więzi emocjonalne

- potrzeba przynależności
- potrzeba bezpieczeństwa
- poszanowanie hierarchii
- charyzmatyczny przywódca
- preferencja modelu stabilizacji w firmie, od „kołyski do grobu”

(Hofstede), czyli dożywotnie zatrudnienie.

- nie ma miejsca na żadne kalkulacje.

Uczestnictwo kalkulacyjne

Kalkulacja: na ile uczestnictwo pozwoli na zaspokojenie potrzeb

(głównie finansowych) Zakłada się określone wymierne proporcje

między własnym wkładem a korzyściami z bycia w firmie.

- nacisk na wymierność wkładów i korzyści pozwala na stosowanie

zasady ekonomiczności;

- regulowanie wielkości własnego wkładu, aby osiągnąć maksy-

malnie zadowalającą proporcję;

- jeśli wynik netto ocenia się jako niezadowalający, pracownik bez

większych oporów poszukuje nowej pracy.

Pojęcie kultury organizacyjnej

„kultura organizacji jest zwyczajowym tradycyjnym sposobem

myślenia i działania, który muszą poznać nowi członkowie
i przynajmniej częściowo go zaakceptować, jeśli sami chcą być
zaakceptowani jako pracownicy. Nowi członkowie w mniejszym
lub większym stopniu zaczynają się do tego stosować. Sposób
myślenia i działania wynika częściowo ze wspólnych poglądów,
wartości, norm – od typowego ubioru do przestrzegania
obecności na zebraniach.”

[- jedna z najstarszych definicji kultury organizacyjnej

z 1951 r. wg E Jacguesa]

Pojęcie kultury organizacyjnej

(c.d.)

„kultura organizacji to wszelkie pojęcia, wartości normy

i przekonania, które są w firmie akceptowane i przestrzegane
przez wszystkich lub przez większość. Działają one jako system,
tzn. że elementy oddziałują na siebie wzajemnie i są od siebie
zależne. Owa kultura jest jednym z centralnych czynników
pozwalających firmie przetrwać.”

[ wg Schenpleina 1988 ]

Czym jest kultura organizacyjna

kultura jest zbiorem norm, wartości do których pracownicy się

stosują, zawiera w sobie hierarchę wartości, wynagrodzenie
rozwój konieczny, lojalność i władzę, współuczestnictwo,
wzajemne komunikowanie się, innowacyjność;

Czym jest kultura organizacyjna

(c.d.)

kultura jest zawarta i jednocześnie (ukryta) w umysłach i sercach

ludzi, którzy tworzą organizację, są organizacją;

Czym jest kultura organizacyjna

(c.d.)

kultura ma charakter wspólnego podzielania poglądów,

współodczuwania, reagowania. Uwypukla to, co wspólne, scala,
jednoczy, stabilizuje, zmniejsza niepewność. To „społeczny klej”,
spoiwo każdej organizacji (firma, przedsiębiorstwo, instytucja);

Czym jest kultura organizacyjna

(c.d.)

kultura to całość ludzkich sposobów życia w grupach, całość

stosunków międzyludzkich, postaw, wartości, przekonań, norm,
sposobów

poznawania

świata,

sposobów

reagowania,

zaspokajania potrzeb bezpieczeństwa, pewności, komfortu
psychicznego;



Kultura organizacyjna wg Scheina

- „to zespół odkrytych, ustanowionych i rozwiniętych przez

grupę reguł postępowania przy rozwiązywaniu problemów
zewnętrznego dostosowania się oraz wewnętrznej integracji
na tyle niezawodnych, że dla wszystkich nowych członków
stanowią wyznacznik właściwego sposobu postrzegania,
myślenia i odczuwania w relacji ze wspomnianymi powyżej
problemami”.

 Kultura organizacyjna wg Zbiegień-Maciąg, to:

- podzielone wzorce zachowań,

- system podzielanych znaczeń i wspólnego ich rozumienia,

- sposób myślenia i wzory myślenia,

- sieć znaczeń kierujących bądź wyjaśniających obserwowalne

zachowania,

- filozofia i logika organizacji,

- potoczne i często nieuświadomione założenia oraz związane

z nimi reguły działania obowiązujące członków danej organizacji,

- sfera symboliczna funkcjonowania organizacji – język organiza-

cyjny, przekonania rytuały, system wiedzy.