Wyższa Szkoła Bankowa

W Toruniu

KULTUROWE UWARUNKOWANIA

KOMUNIKACJI

cz. VII

Kształtowanie kultury organizacyjnej a proces komunikowania

dr Barbara Bielicka

[e-mail]

Toruń 2010

Proces kształtowania się kultury organizacyjnej

wg E. H. Scheina wyróżnia się cztery fazy rozwoju grupy, co

jest równoznaczne z fazami rozwoju jej kultury organizacyjnej;
(formowanie, rozwijanie, funkcjonowanie, dojrzałość)

Faza formowania

- decydująca jest rola przywódcy, na którego orientują się

pozostali członkowie grupy;

- granice grupy są jeszcze płynne;

- rozpoczyna się proces tworzenia kryteriów przynależności;

- trwa walka o wpływy i znaczenie poszczególnych ról;

- członkowie grupy starają się uzyskać akceptację dla swoich

postaw i przekonań;

- grupa poszukuje źródeł swojej tożsamości.

Faza rozwijania

- członkowie grupy mają tendencję do jej idealizowania;

- następuje emocjonalna koncentracja na harmonii i konformizmie

w stosunkach międzyludzkich;

- poszukuje się tego, co łączy członków grupy i tę wspólność się

eksponuje;

- różnice miedzy członkami grupy nie podlegają jeszcze ostremu

wartościowaniu.

Faza funkcjonowania

- mamy do czynienia z dojrzałą kulturą organizacyjną;

- zwraca się uwagę na przestrzeganie jej norm, wzorców

i zachowań;

- różnice między członkami grupy podlegają społecznemu

wartościowaniu z tego punktu widzenia.

Faza dojrzałości

- pełna stabilizacja kulturowa;

- występuje silna emocjonalna koncentracja na utrzymaniu

grupy i jej kultury;

- pojawia się większa podejrzliwość i negatywny stosunek

członków nowych idei lub pojawiających się różnic

w poglądach i zachowaniach.

Składniki kultury organizacyjnej

Wspólnota zachowań

Założenia kulturowe

lingwistyczne
behawioralne

Wartości

instrumentalne
moralne

Normy kultury

organizacyjnej
moralne
zwyczajowe
prakseologiczne

Wzory postaw
Wzory zachowań

Symbole fizyczne
Symbole językowe
Symbole behawioralne
Symbole osobowe

Wspólnota myślenia

Wspólnota symboli

Funkcje kultury organizacyjnej

(wewnętrzne)

Integracyjne (integrująca)

Kultura – syntezą wspólności. Zbiera to, co wspólne, tworzy się

w procesie przez:

wspólne wzory myślenia
wspólne wierzenia
wspólne uczucia
wspólne wartości
wspólne doświadczenia, uczenie się
wspólnotę uczestniczenia w procesie bycia razem

 Percepcyjna (poznawczo – informacyjna)

Kultura dostarcza wiedzy, informacji o świecie.
Przez wspólne przebywanie ze sobą ludzie zdobywają nową wiedzę,
poszerzają horyzonty, uczą się kultury.
Dostarczane są im gotowe komentarze, interpretacje zdarzeń.

 Adaptacyjna

Kultura dostarcza wyuczonych sposobów radzenia sobie w życiu,
wypracowuje gotowe schematy zachowań. Można planować,
przewidywać projektować własne życie.

Funkcje kultury organizacyjnej

(zewnętrzne)

Misja instytucji

Strategia instytucji i wynikające z niej funkcje

Przejawy kultury w organizacji

1. Symbolika – wyraz i środek ustalania znaczeń

symbolika architektoniczna;
symbole fizyczne;
symbole statusu;

- tytuł zajmowanej pozycji,
- wyposażenie biura,
- przestrzeń biura,
- posiadanie prywatnej sekretarki,
- przywileje służbowe wynikające z pozycji w organizacji,
- prestiż pozycji,

Przejawy kultury w organizacji (c.d.)

2. Sposoby komunikowania się

język;

formuły lingwistyczne, hasła zawołania;

sposób przyjmowania interesantów;

sposób odnoszenia się ludzi do siebie nawzajem;

Przejawy kultury w organizacji (c.d.)

3. Rytuały jako sposoby przekazywania treści

witanie się ludzi;

przyjmowanie nowych pracowników do pracy;

rozpoczynanie dnia pracy;

obchodzenie szczególnych uroczystości;

spędzanie przerw w pracy;

spędzanie wolnych dni;

Przejawy kultury w organizacji (c.d.)

4. Wartości

to przedmioty, stan rzeczy, sytuacje, które ludzie cenią i starają

się je osiągnąć. Są bardzo stabilne i określają, co słuszne, co
pożądane. Mają utrwalić działania. Ważne by były zgodne z
indywidualnymi wartościami ludzi, w przeciwnym razie grozi
konflikt.

Przejawy kultury w organizacji (c.d.)

5. Mity

to anegdoty, opowieści, które utrwaliły się mocno, podkreślają

to, co w danej kulturze jest akceptowalne, uprawnione, a także
to, czego nie można tolerować.

Przejawy kultury w organizacji (c.d.)

6. Tabu

to sprawy, o których nie wypada mówić, działania których

wykonywanie nie jest możliwe

Wymiana transakcyjna w procesie komunikacji

społeczeństwo – firma - człowiek

Społeczeństwo

Firma, która jest

rezultatem rozwoju

kulturowego

społeczeństwa

Przełożenie na:

 rozwiązania organizacyjne

 sposób zarządzania

 stosunek do człowieka

 stosunek do wspólnoty

 stosunek do wspólnoty

pracowniczej

preferencje modelu

negocjacyjnego

(umowy społecznej

między stronami)

marketing

personalny

Firma to ludzie

wnoszą do firmy wartości

zachowania

zastają w firmie

wartości, zachowania,

formy własności,

technologię,

organizację formalną