Wyższa Szkoła Bankowa

W Toruniu

KULTUROWE UWARUNKOWANIA

KOMUNIKACJI

cz. III

dr Barbara Bielicka

[e-mail]

Toruń 2010

KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ

 Wymiar ten opisuje dwa przeciwstawne bieguny zachowań społecznych:

 W tym wymiarze kraje niemieckojęzyczne ukazują się raczej jako męskie,

 Hiszpania, mimo folkloru macho, jawi się jako kobieta.

- rywalizacja,

- osiągnięcia,
- „pokazywanie się”,

- relacje międzyludzkie

- nacisk na jakość życia

bardziej niż na dobra
materialne

KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ

(c.d.)

 Organizacje, w których dominują wartości męskie, charakteryzuje

nastawienie na karierę w organizacji, na indywidualizm w osiąganiu
celów, upodabnianie się zachowań kobiet na wysokich stanowiskach do
zachowań mężczyzn, duże napięcie i nastawienie na rywalizację,
nastawienie na przedsiębiorczość, zaradność, pomysłowość, raczej
autokratyczny styl kierowania.

KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ

(c.d.)

 Organizacje, które cechują się wartościami kobiecymi, są nastawione na

stosunki społeczne w organizacji, występuje w nich partycypacyjny styl
kierowania, słaba rywalizacja, brak presji na robienie kariery, nastawienie
na integrację pracowników.

KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ

(c.d.)

 Obecność w firmie zbyt silnych wartości męskich może wywoływać wiele

niepożądanych zjawisk organizacyjnych, a mianowicie:

- nadmierną rywalizację, prowadzącą do powstawania silnych ośrodków

nacisku wewnątrz firmy;

- zbyt wielkie pragnienie znalezienia wyjaśnienia istniejących problemów

i odpowiedzi na wszystkie pytania, co powstrzymuje proces
wprowadzania nowych rozwiązań;

KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ

(c.d.)

- silne poczucie niezależności u wielu menedżerów może sprawiać

wrażenie siły i zaradności, ale prowadzi prosto do tendencji „zrób to
sam” i niechęci do przyjmowania pomocy od innych pracowników;

- zdecydowanie i determinacja mogą być niezbędne w sytuacji, gdy

„wszystko się wali”, jednak mogą ograniczać indywidualną skłonność
do wysłuchania cudzych opinii oraz zmniejszać tolerancję na
zachowania innych pracowników;

- duży nacisk na zdyscyplinowanie prowadzi do powstrzymywania

eksperymentów, a w konsekwencji ogranicza indywidualne uczenie się
i rozwój pracowników.

KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ

(c.d.)

Bardziej niż kiedykolwiek zaczynają mieć znaczenie wypracowanie i lansowa-
nie określonych wartości, tak aby zapewnić równowagę między wartościami
męskimi i kobiecymi. W tym celu powinny być przestrzegane następujące
zasady:

 Szeroka wymiana koncepcji i poglądów; należy oczekiwać od kierowni-

ków, aby dzielili się z pracownikami swoimi pomysłami i informacjami.

KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ

(c.d.)

 Szczere i gorące spory z kolegami w pracy; jest to dobra okazja do

wyrażenia własnych opinii, do obrony własnych racji i osiągnięcia
prawdziwej zgody.

KOBIECOŚĆ I MĘSKOŚĆ

(c.d.)

 Akceptacja porażki, a nawet kompletnego fiaska jako normalnego

elementu drogi do sukcesu. Obecnie rzadko można doświadczyć
„poczucia pełnego sukcesu”. Ze względu na zmienne wymagania
rzeczywistości wszystko ulega zmianom i często zdarzają się pomyłki
i błędy. Sygnalizują one, że firma stara się być twórcza i ciągle robi coś
nowego. Stanowi to niezbędną część drogi do sukcesu.

 Język kobiet:

ludzka bliskość jest kluczem do świata relacji, którego

celem jest zgodność i minimalizacja różnic.

 Język mężczyzn:

niezależność jest kluczem do świata zorientowanego na

status. Wydawać rozkazy lub je wypełniać - oto

realizacja reguł hierarchii.

Różnice w sposobie komunikowania się między mężczyzną i kobietą

1. Mężczyznom bardziej zależy na przekazywaniu informacji.

2. Dla mężczyzn najważniejsze są fakty, liczby, rezultaty.

3. Mężczyźni i kobiety różnie kodują swoje komunikaty. Dlatego często

dochodzi do nieporozumień.

4. Mężczyźni nie rezygnują w konfliktach ze swoich racji.

5. Mężczyźni nie potrafią przegrywać. Przeżywając swoją porażkę kierują

swoją agresję na zewnątrz, przeciwko innym, kobiety w sytuacjach

porażki zaczynają wątpić w siebie.

Różnice w sposobie komunikowania się między mężczyzną i kobietą

(c.d.)

6. Kobietom bardziej zależy na właściwym stosunku do rozmówcy.

7. Kobiety są bardziej wrażliwe na krytykę.

8. Kobiety preferują komunikację partnerską, opartą na równouprawnieniu.

9. Dla kobiet bardziej istotna jest przyjemna atmosfera rozmowy.

10. Kobiety są bardziej skłonne do negocjacji niż mężczyźni. Bardziej zależy im na

osiągnięciu kompromisu niż na przeforsowaniu swoich racji.

Każdy komunikat składa się z czterech poziomów:

 poziomu rzeczowego,

 poziomu ekspresji „ja”,

 poziomu apelu,

 poziomu relacji rozmówców.

Płaszczyzna rzeczowa

„Tomasz

wczoraj

był znowu

na

dyskotece”

U

ch

o

ot

w

ar

te

na

in

fo

rm

ac

ję

rz

ec

zo

w

ą

Adresat

Słuchający

„Ach tak ?

Dziękuję, że zwróciłeś

mi na to uwagę.

Nie wiedziałam o tym”.

Nadawca

Odbiorca

Płaszczyzna ujawniająca uczucia osoby mówiącej (ekspresja „ja”)

„Tomasz

wczoraj

był znowu

na

dyskotece”

U

ch

o

ot

w

ar

te

n

a

in

fo

rm

a-

cj

ę

uj

aw

ni

aj

ąc

ą

uc

zu

ci

a

m

ów

ią

ce

go

Adresat

Słuchający

„Co jest?

Jesteś zły?

Co ci to przeszkadza?”

Nadawca

Odbiorca

Apel

„Tomasz

wczoraj

był znowu

na

dyskotece”

U

ch

o

ot

w

ar

te

na

a

pe

l

Adresat

Słuchający

„Dlaczego zawsze ja

mam z nim przeprowa-

dzać rozmowę?

Ty też możesz raz coś

zrobić”.

Nadawca

Odbiorca

Płaszczyzna relacji rozmówców

„Tomasz

wczoraj

był znowu

na

dyskotece”

U

ch

o

ot

w

ar

te

na

in

fo

rm

ac

ję

o

re

la

cj

i

Adresat

Słuchający

„Czemu znów

krytykujesz mój sposób

wychowania”.

Nadawca

Odbiorca

Kobiety twierdzą, że mężczyźni mówią:

 głośno,
 tonem dominującym,
 agresywnie,
 bardziej bezpośrednio,
 prościej,
 niewyczerpująco,
 dłużej,
 częściej przerywając,
 mniej emocjonalnie,
 krótszymi zdaniami,
 pewniej, nawet gdy nie mają racji,
 używając częściej trybu rozkazującego i oznajmującego,
 w sposób tworzący hierarchię.

Kobiety twierdzą, że kobiety mówią:

 w sposób bardziej nieprzemyślany,

 chaotycznie,

 w sposób umożliwiający zbliżenie z rozmówcą,

 pasywnie,

 ostrożniej,

 stosując częściej zwroty typu „być może”, „właściwie”, „propo-

nowałabym”, odbierając sobie tym samym siłę przekonywania,

 ciszej, w wyższej tonacji,

 bardziej otwarcie,

 uprzejmiej,

 inaczej rozpoczynając rozmowę,

 zwracając uwagę na różne aspekty tematu,

 używając częściej trybu przypuszczającego,

 nie unikając pytań zwrotnych,

 szukając potwierdzenia u rozmówcy,

 raczej powściągliwie,

Kobiety twierdzą, że kobiety mówią:

(c.d.)

 zadając więcej pytań,

 w sposób zamierzenie nieprecyzyjny,

 bardziej afirmatywnie,

 bez chowania się za rzeczowością,

 wyrażając się w sposób łagodniejszy, bardziej dziecinny, bar

dziej wyważony,

 uwzględniając zarówno pozytywne, jak i negatywne aspekty

problemu,

 ujmując problem całościowo,

 w sposób bardziej emocjonalny,

 formułując swe oceny i poglądy w sposób ułatwiający innym

zaprezentowanie przeciwnego stanowiska,

 z większą rezerwą,

 bez cienia dominacji,

 w sposób pozwalający łatwiej nawiązać komunikacje,

 z mniejszą liczbą wtrąceń,

 a poza tym są lepszymi słuchaczami...

Główne różnice między mężczyznami i kobietami w komunikowaniu

1. Kobiety i mężczyźni rozmawiając, stawiają sobie różne cele:

 kobiety mają na względzie całość przekazu, zależy im na podaniu

informacji, ale również na interakcji,

 mężczyznom zależy głównie na przekazaniu informacji.

2. Kobiety mówią językiem, który kształtuje więzi, wzmacnia bliskość oraz

akceptację.

Mężczyźni mówią językiem zorientowanym na status i władzę.

3. Kobiety muszą najpierw zaspokoić potrzebę potwierdzenia własnej osobo-

wości i pewności w relacji z rozmówcą, zanim zechcą i będą w stanie

poruszyć właściwy temat rozmowy Ta potrzeba jest zasadniczo obca

językowi mężczyzn.

4. Mężczyźni pragną przede wszystkim rozwiązań i dopiero potem zwracają

uwagę na relacje. Poczucie bliskości osiągają zatem poprzez wspólną spra-

wę i dzięki niej (rozwiązanie, wynik, sukces).

Główne różnice między mężczyznami i kobietami w komunikowaniu

(c.d.)

5. Mężczyźni mogą z powodzeniem uczestniczyć w asymetrycznej komunika-

cji, jeżeli tylko status każdego z partnerów został określony i przyjęty. Jeśli

status jest niepewny, wtedy walczą o pozycje. Brak akceptacji pozycji

wywołuje dalszą rywalizację, która przenosi się na poszczególne działy

przedsiębiorstwa.

6. Kobiety najlepiej porozumiewają się w warunkach komunikacji symetrycz-

nej. Ich styl wyznaczają: uwrażliwienie na relacje z zespołem i chęć

kooperacji, które stają się zarzewiem i motorem rozwijającej się kultury

pracy zespołowej i innych form współpracy.

7. Tam, gdzie chodzi wyłącznie o walkę, styl komunikowania się kobiet

zasadniczo nie zdaje egzaminu. We wszystkich innych formach funkcjo-

nowania przedsiębiorstw i ludzkiej współpracy kobiecy styl komunikowania

się jest nieodzownym uzupełnieniem stylu mężczyzn i ma wielkie znaczenie

dla egzystencji firmy.