WRODZONE WADY STÓP: STOPA KOŃSKO-

SZPOTAWA, PŁASKA, PIĘTOWA,

WRODZONE PRZYWIEDZENIE

PRZODOSTOPIA I ZERWANIE ŚCIĘGNA

ACHILLESA

KAROLINA ORZECHOWSKA

GRAŻYNA KAŁASA

III ROK GRUPA 5

BUDOWA STOPY:

Stopa składa się z 3 odcinków:



stęp,



śródstopie,



palce.

Stęp tworzą kośc skokowa, piętowa,

sześcienna, łódkowata oraz 3 kości

klinowe. Śródstopie tworzy 5 kości

długich. Wszystkie palce z wyjątkiem

palucha

składają

się

z 3 paliczków.

KOŚCI STOPY:

BUDOWA STOPY:

Stopa posiada 2 łuki: poprzeczny i

podłużny. Łuk poprzeczny łączy głowy kości

śródstopia,

przechodzi

przez

3

kości

klinowate i kość sześcienną. Łuk podłużny

dzieli się na przyśrodkowy i boczny. Łuk

podłużny przyśrodkowy przebiega od guza

piętowego poprzez kość łódkowatą, klinowatą

pierwszą, aż do głowy pierwszej kości

śródstopia. Łuk podłużny boczny łączy guz

piętowy z głową piątej kości śródstopia. Układ

punktów podparcia łuków tworzy trójkąt

podparcia,

łączący

kość

piętową

z pierwszą i piątą głową kości śródstopia.

ŁUKI STOPY:

STABILIZATORY BIERNE

STOPY:



SKLEPIENIA PODŁUŻNEGO:



rozcięgno podeszwowe,



więzadło podeszwowe długie,



więzadło piętowo-sześcienne,



więzadło piętowo-łódkowe.

STABILIZATORY BIERNE

STOPY:



SKLEPIENIA POPRZECZNEGO:



więzadła podeszwowe śródstopne,



więzadła poprzeczne głębokie śródstopia

STABILIZATORY CZYNNE

STOPY:



MIĘŚNIE:



m. piszczelowy tylni,



m. zginacz długi palucha,



m. piszczelowy przedni,



m. zginacz krótki palców,



m. zginacz krótki palucha,



m. strzałkowy krótki i długi,



m. krótkie podeszwowe stopy.

METODY BADANIA STÓP:

METODY BADANIA STÓP:



Plantokonturografia- polega na sporządzaniu

Plantokonturografia- polega na sporządzaniu

odcisków podeszew stóp z zaznaczeniem obrysu.

odcisków podeszew stóp z zaznaczeniem obrysu.



Podoskop- wizualne badanie metodą odbicia

Podoskop- wizualne badanie metodą odbicia

lustrzanego.

lustrzanego.



Baropodograf- bada nacisk na podeszwowa

Baropodograf- bada nacisk na podeszwowa

stronę stopy.

stronę stopy.



Platforma dynamometryczna- pomiar

Platforma dynamometryczna- pomiar

charakterystyki mechanicznej kończyn dolnych

charakterystyki mechanicznej kończyn dolnych

w wyskoku pionowym.

w wyskoku pionowym.



Rentgen

Rentgen



Badanie komputerowe

Badanie komputerowe

METODY BADANIA STÓP:

METODY BADANIA STÓP:

BADANIE STÓP:

Badanie subiektywne-

Badanie subiektywne-

polega na oględzinach stóp.

polega na oględzinach stóp.

W skład wywiadu powinny wchodzić następujące informacje:

W skład wywiadu powinny wchodzić następujące informacje:



Wiek badanego

Wiek badanego



Przebyte choroby

Przebyte choroby



Subiektywna ocena wydolności stopy

Subiektywna ocena wydolności stopy



Tryb życia ze szczególnym uwzględnieniem czasu pracy w pozycji

Tryb życia ze szczególnym uwzględnieniem czasu pracy w pozycji

stojącej

stojącej



Uprawiane dyscypliny sportowe

Uprawiane dyscypliny sportowe



Rodzaj noszonego obuwia

Rodzaj noszonego obuwia



Kiedy pojawiła się wada, jej objawy, dotychczasowe leczenie.

Kiedy pojawiła się wada, jej objawy, dotychczasowe leczenie.

Badanie statyczne-

Badanie statyczne-

oceniamy kształt stóp, wysklepień oraz sposób

oceniamy kształt stóp, wysklepień oraz sposób

obciążania stóp.

obciążania stóp.

Badanie dynamiczne-

Badanie dynamiczne-

dziecko staje naprzemiennie na jednej

dziecko staje naprzemiennie na jednej

nodze , oceniamy zmianę kształtu stopy pod obciążeniem,

nodze , oceniamy zmianę kształtu stopy pod obciążeniem,

stabilność dolnego stawu skokowego, zachowanie kręgosłupa

stabilność dolnego stawu skokowego, zachowanie kręgosłupa

.

.

WADY STÓP:



STOPA KOŃSKO-SZPOTAWA,



STOPA PŁASKA,



STOPA PIĘTOWA,



WRODZONE PRZYWIEDZENIE
PRZODOSTOPIA.

STOPA KOŃSKO-

SZPOTAWA

pes equinovarus

congenitus

:



Wrodzona stopa końsko-szpotawa oznacza deformacje
stopy, polegającą na jej zgięciu podeszwowym z
odwróceniem
i przywiedzeniem przodostopia.



To zniekształcenie występuje dwa razy częściej u
chłopców niż
u dziewczynek. Szacuje się, że dosięga około 0.08-0,2%
dzieci.

STOPA KOŃSKO-

SZPOTAWA PRZYCZYNY:



Wrodzone ubytki mięśniowe



Zbliznowacenia płodowe



Nierównowaga mięśniowa w

niedowładach spastycznych i wiotkich



Rozwojowe zmiany kości stępu



Niewłaściwe ułożenie w łonie matki

(ciasnota wewnątrz maciczna)



Osłabienie mięśni prostowników,

odwodzących i nawracających stopę

(przewaga zginaczy mięśni

odwracających

i przywodzących)

STOPA KOŃSKO-

SZPOTAWA:



Stopa końsko-szpotawa może być miękka (dająca się

łatwo ustawić biernie w pozycji normalnej) lub twarda

(nie ulegająca takiej korekcji). Wielkrotnie deformacji tej

towarzyszą inne anomalie rozwojowe. Wada ta pogłębia

się

z wiekiem, gdyż przykurcze się utrwalają a kości zgodnie

z prawem Wolffa i Depleche’a dostosowują się do

deformacji (nie symetryczne rozłożenie sił na rosnącą

kość). W wadzie tej dominuje brak możliwości obciążania

pięty, prawidłowego przetaczania stopy i odbicia, co

powoduje zaburzenie chodu. Zaburzenia te powodują

zwiększoną tendencje do przeprostu kolana, a cały chód

jest

wyrażnie

asymetryczny

z większym obciążeniem zdrowej kończyny, kończyny są

nierówne co może być przyczyną bocznego skrzywienia

kręgosłupa.

STOPA KOŃSKO-SZPOTAWA

SCHORZENIA

TOWARZYSZĄCE:



Zmiany w mm, więzadłach i torebkach stawowych



Zmniejszenie i skrócenie stopy



Wyszczuplenie łydki związane ze zmniejszoną ilością włókien

mięśniowych



Skrócenie podudzia



Przeprost w stawie kolanowym



Uszkodzenie nerwu strzałkowego

Przykurczone są mm:



zginacze i supinujące stopę



piszczelowy tylny



ścięgno Achillesa

Rozluźnione są:



mm. prostowniki



mm. strzałkowe

STOPA KOŃSKO-SZPOTAWA

LECZENIE:

Zachowawcze:



dotyczy stóp miękkich i rozpoczyna się w pierwszych

dniach życia dziecka,



redresję,



stosuje się szynę Saint-Germaina lub Denis-Browna lub

łuskę

z tworzywa termoplastycznego,



jeśli to nie przyniesie efektu wykonuje się wieloetapową

redresję ręczną w narkozie, utrwalaną w opatrunku

gipsowym,



u dzieci chodzących stosuje się obuwie ortopedyczne, np.

nadmierne odwrócenie stopy koryguje wkładką pronującą

lub odwrócony obcas Thomasa, zaś tendencje do

końskostopia koryguje usztywnienie zapiętka buta i jego

cholewki od strony tylnej, nierówność długości kończyn

poprawia się poprzez podwyższenie buta po stronie wady

.

STOPA KOŃSKO-SZPOTAWA

LECZENIE:

Operacyjne:



tylko w przypadkach ciężkich i zaniedbanych,



zabieg wykonuje się w pierwszym roku życia przed rozpoczęciem

chodzenia,



zabieg polega na repozycji kości z przecięciem niektórych elementów

okołostawowych a także z wydłużeniem ścięgna achillesa



po operacji zakłada się łuskę gipsową (2tyg), następnie gips udowy(4-

5tyg) oraz gips marszowy.



czas unieruchomienia łącznie wynosi 3-5 miesięcy

Po zdjęciu opatrunku gipsowego stosujemy:



masaże



ćw. bierne



ćw. czynne



nauka chodzenia



przez pewien czas stosujemy specjalne buty utrwalające uzyskane

prawidłowe ustawienie stóp

STOPA PŁASKA

STATYCZNA

PES PLANUS STATICUS:

Obraz kliniczny:



Tyłostopie ustawione w nawróceniu i zgięciu

podeszwowym



Przodostopie w odwiedzeniu i zgięte grzbietowo w stawie

śródstępnym



Zniekształcona stopa ma wygląd bieguna kołyski lub

suszki



Zakres ruchów stopy jest znacznie ograniczony



Kość skokowa zrotowana przyśrodkowo, zgięta

podeszwowo



Kość piętowa odwrócona i ustawiona końsko, pięta w

trwałym ustawieniu końsko-koślawym



Głowa kości skokowej jest wyczuwalna po przyśrodkowej

stronie podeszwy, Na RTG głowa kości skokowej jest

przemieszczona przyśrodkowo i podeszwowo.

STOPA PŁASKA:

Posiada niski lub obniżający się łuk

Posiada niski lub obniżający się łuk

podłużny,

który

jest

wynikiem

podłużny,

który

jest

wynikiem

niewydolności

układu

mięśniowo-

niewydolności

układu

mięśniowo-

więzadłowego.

Przeciążenie

stopy

więzadłowego.

Przeciążenie

stopy

prowadzi do zniekształceń, zaburzenia

prowadzi do zniekształceń, zaburzenia

funkcji

funkcji

i bolesności. Stopę statyczną możemy

i bolesności. Stopę statyczną możemy

zaobserwować

w

zawodach

zaobserwować

w

zawodach

wymagających stania lub przenoszenia

wymagających stania lub przenoszenia

ciężarów.

ciężarów. Stopa płaska kształtuje się na
tle

artrogrypozy,

mielodysplazji,

przykurczu

m.

trójgłowego

łydki,

piszczelowego

przedniego,

a

niekiedy

przy

osłabieniu

m.

piszczelowego tylnego i krótkich mięśni
stopy.

Wadę

spostrzega

się

bezpośrednio po urodzeniu dziecka.
Wada nasila się w miarę rozwoju,
utrudnia

chód

i sprawia dolegliwości już kilkuletniemu
dziecku.
Wrodzona stopę płaską obserwuje się
u 10% dzieci z mielodysplazją.

TYPY STOPY PŁASKIEJ:



Typ cięższy stopy płaskiej, z dużą
pronacją przodostopia w
następstwie przykurczu mięśni
strzałkowych
i prostowników palców



Typ łagodniejszy, z niewielką
pronacją

LECZENIE:



Na początku redresja i opatrunki unieruchamiające.



Leczenie operacyjne (przed 12 miesiącem życia), obejmujące

uwolnienie tkanek miękkich, wydłużenie ścięgien, nastawienie

i zaryglowanie drutami stawów skokowo-łódkowego i skokowo-

piętowego.



U dzieci pomiędzy 1 a 2 rokiem życia wielu ortopedów

uzupełnia zabieg o zespolenie podskokowe.



Leczenie operacyjne w 3 roku życia wykonuje się na układzie

więzadłowo-torebkowym i mięśniowym, a około 7 roku życia

na układzie kostnym.



Po nastawieniu przemieszczeń i przywróceniu równowagi

mięśniowej u starszych dzieci konieczne jest usztywnienie

nastawianego stawu skokowo- piętowo- łódkowego, a u

młodocianych i dorosłych – rozległe resekcje klinowe dla

przywrócenia kształtu stopy.



Fizykoterapia – rozluźnienie przykurczonych stawów i mięśni

ZAKAZY:



długie przebywanie w pozycji
stojącej



unikanie rozkroku



unikanie otyłości



unikanie siadu klęcznego

NAKAZY:



odpowiednie ćwiczenia korekcyjne



pływanie korekcyjne



bieganie na boso



wkładki lub obuwie ortopedyczne

STOPA PIĘTOWA PES

CALCANEUS:

STOPA PIĘTOWA PES

CALCANEUS:



Przyczyną wady jest ułożenie wewnątrzmaciczne.



Występuje u 30-50% urodzonych noworodków



Stopa noworodka ustawiona jest w skrajnym zgięciu

grzbietowym, jej grzbiet można przyłożyć do przedniej

powierzchni goleni.



Stęp z reguły ustawiony jest wyraźnie koślawo.



Stopa jest płaska i wydaje się długa z powodu obniżenia

pięty, której guz stanowi jakby przedłużenie osi goleni.



Zwiększona jest pronacja stopy ograniczone czynne i

bierne zgięcie podeszwowe.



występuje z innymi wadami: końsko – szpotawość,

przywiedzenie przodostopia.



RTG- bez zmian

STOPA PIĘTOWA PES

CALCANEUS LECZENIE:



Redresje



Unieruchomienie gipsowe



Leczenie łagodnych

przypadków jest zbędne.



W ciężkich przypadkach

konieczna jest operacja

WRODZONE PRZYWIEDZENIE

PRZODOSTOPIA METATARSUS

ADDUCTUSCONGENITUS:



To wada , w której przednia część stopy

jest przywiedziona w stawie stępowo-

śródstopowym.



Występuje u 1 na 1000 urodzonych

dzieci, u ponad połowy obustronnie.



Przyczyną jest nieprawidłowe ułożenie

płodu w łonie matki oraz zaburzenie

bilansu mięśniowego.



Rozpoznawane jest w pierwszych 3

miesiącach życia.

WRODZENE

PRZYWIEDZENIE

PRZODOSTOPIA:

OBJAWY WRODZONEGO

PRZYWIEDZENIA PRZODOSTOPIA:



Stęp ustawiony jest w pozycji prawidłowej



Uwypuklenie bocznego brzegu stopy,

szczególnie okolicy podstawy piątej kości

śródstopia



Paluch ustawiony jest szpotawo, co

powoduje zwiększenie przestrzeni między

nim a palcem drugim



Na RTG widoczne jest przywiedzenieniowe

ustawienie kości śródstopia w stawie

Lisfanca (stępowo- śródstopnym)



Kąt skokowo-piętowy jest prawidłowy

WRODZONE PRZYWIEDZENIE

PRZODOSTOPIA LECZENIE:



Ćwiczenia redresyjne



Opatrunek gipsowy stopowo-goleniowy (6-
8tyg)



Obuwie ortopedyczne- w lekkich
przypadkach noszenie butów na
przeciwną stopę, tzn. lewy na prawą i na
odwrót



U starszych dzieci operacyjne na tkankach
miękkich, a u dorosłych na kościach

ZERWANIE ŚCIĘGNA

ACHILLESA:



Powstaje przy nagłym obciążeniu stopy, w
następstwie urazów sportowych, zdarza się
także u mężczyzn pomiędzy 50-60 r.ż. W
przebiegu zmian zwyrodnieniowych ścięgna.



Niekiedy dochodzi do spontanicznego
przerwania po miejscowym podaniu
steroidów lub anabolików, lub też u chorych
na kiłę.



Ścięgno może zostać uszkodzone w wyniku
urazu bezpośredniego np. przecięcia

ZERWANIE ŚCIĘGNA

ACHILLESA USZKODZENIA

TOWARZYSZĄCE:



Oderwanie fragmentu guza
piętowego (złamanie awulsyjne)



Zwichnięcie ścięgien mięśni
strzałkowych

ZERWANIE ŚCIĘGNA

ACHILLESA OBJAWY:



Brak możliwości zgięcia
podeszwowego stopy i stania na
opuszkach palców



Ubytek ciągłości ścięgna podczas
badania palpacyjnego



Konieczne jest wykonanie USG
ścięgna i RTG stawu skokowego

ZERWANIE ŚCIĘGNA

ACHILLESA LECZENIE:



Nieoperacyjne- rzadko, stosuje się opatrunek

udowy gipsowy przy stopie zgiętej

podeszwowo



Operacyjne- zszycie ścięgna, szew odroczony

po 10-14 dniach, 4 tyg w opatrunku

gipsowym udowym w zgięciu podeszwowym

stopy, następnie przegipsowanie przez 2-3

tyg przy normalnym ustawieniu stopy



Powikłania- osłabienie mięśni łydki, zrosty

skóra-ścięgno, nerwiak nerwu łydkowego,

zaburzenia krążenia

REHABILITACJA:



Szyna w końskim ustawieniu stopy pod kątem ok. 20

stopni z wgipsowanym strzemieniem w pierwszym

okresie pooperacyjnym



Chodzenie z zerowym obciążeniem z użyciem kul przez

4 tygodnie



But ortopedyczny w ustawieniu końskim (zgięcie

podeszwowe), następnie but z obcasem



Ćwiczenia bierne- ostrożne bierne zginanie

podeszwowe



Czynne zginanie grzbietowe, ograniczone do 20 stopni,

w 2 seriach po 5, wykonywane 3 razy dziennie



W 8-9 tyg. Rozpoczyna się ćwiczenia z obciążeniem

zerowym, ale z coraz większym oporem



Po 8 tyg. Jazda na rowerze stacjonarnym

LITERATURA:



T. KASPERCZYK-WADY POSTAWY CIAŁA



T.SZ. GAZDZIK- ORTOPEDIA I TRAUMATOLOGIA



T.KASPERCZYK- METODY OCENY POSTAWY CIAŁA



A.BOCHENEK- ANATOMIA CZŁOWIEKA