POSTAWY I

POSTAWY I

ZMIANA

ZMIANA

POSTAW-

POSTAW-

Struktura, geneza i

wpływ postaw na

przetwarzanie

informacji.

DEFINICJA
POSTAW

POSTAWA- są to gotowe i trwałe ustosunkowanie

do konkretnych osób i obiektów (np.. Pozytywny
stosunek to prezydenta, lubienie coca-coli), albo
ich rodzajów (np.. Negatywny stosunek do
polityków).

POSTAW JEST ZAWSZĘ

CZYJAŚ

CZYJAŚ (NOSICIELA

POSTAWY) I RÓWNOCZEŚNIE WOBEC

KOGOŚ,

KOGOŚ,

CZEGOŚ

CZEGOŚ (PRZEDMIOTU POSTAWY).

DEFINICJA WARTOŚCI

Wartości są- pojęciami lub przekonaniami, o

pożądanych stanach docelowych lub
zachowaniach, które wykraczają poza
specyficzne sytuacje, kierują wyborami i oceną
zachowań i zdarzeń oraz są uporządkowane
według względnej ważności

Pomiar wartości polega na

-

Porządkowaniu jakiegoś ich zbioru w hierarchię
własności (uporządkowanie od najbardziej do
najmniej ważnych)

-

Odrębnym szacowaniu wartości każdej z tych
wartości „jako zasady kierującej moim życiem”

Najbardziej znana skala do pomiaru wartości

została stworzona przez Rokeacha, a do
warunków polskich została przystosowana przez
Piotra Brzozowskiego.

W 1992r. Shalom Schwartz przeprowadził

międzynarodowe badania nad wartościami, które
polegały na ocenie 56 szczegółowych wartości w
skali od: -1 do 7.

•

-1 sprzeczna z moimi wartościami

•

0 nieważne

•

7 najważniejsze

W ten sposób określenie korelacje między wartością

poszczególnych wartości, a analiza tych korelacji
pozwoliła dla każdej próby oddzielnie oszacować
stopień wzajemnego podobieństwa kolejnych
wartości

Schwarz stworzył 10typów wartości:

1.

Uniwersalizm- w skład niego wchodzi m.in.
Ochrona środowiska, jedność z naturą

2.

Życzliwość- w skład, której wchodzi m.in.
uczciwość, lojalność, dojrzała miłość

3.

Tradycja

4.

Konfornizm

5.

Bezpieczeństwo

6.

Władza

7.

Osiągnięcia

8.

Hedonizm

9.

Stymulacja

10.

Samokierowanie

STRUKTURA
POSTAW

Postawa człowieka wobec jakiegoś

obiektu to względnie trwała tendencja

do pozytywnego lub negatywnego

wartościowania tego obiektu przez

tego człowieka.

Określenie czyjejś postawy wobec

jakiegoś obiektu oznacza

umiejscowienie człowieka na

dwubiegunowym kontinuum

wartościowania tego obiektu,

rozciągającym się od skrajnie

negatywnego ( całkowite odrzucenie

obiektu). Do skrajnie pozytywnego

(całkowitej akceptacji obiektu).

WŁAŚCIWOŚCI POSTAW:

-

Znak (pozytywny i negatywny)

-

Natężenie (większe lub mniejsze)

-

Ważność

-

Wewnętrzna zgodność

-

Stopień powiązania z innymi postawami, np.
postawa jest tym ważniejsza dla jej posiadacza,
im bardziej powiązana jest z jego „ja”

-

Wyznawane wartości i innymi postawami

TRÓJSKŁADNIKOWA
DEFINICJA POSTAW

„Na postawę składa się nie tylko stosunek

emocjonalny (uczuciowo- oceniający składnik
postawy), ale także przekonania człowieka na
temat danego obiektu (poznawczy składnik
prawdy) oraz tendencje do pozytywnych lub
negatywnych zachowań w stosunku do
danego obiektu (behawioralny składnik
postaw).”

Niektóre badania wskazują, że te trzy rodzaje reakcji

na obiekt - emocje/oceny, przekonania i

zachowania - faktycznie układają się w trzy

odrębne wiązki. Jednakże poparcie to ogranicza się

głównie do sytuacji, kiedy obiekt postawy jest

konkretnym przedmiotem lub osobą, emocjonalny

składnik postawy jest mierzony za pośrednictwem

fizjologicznych wskaźników emocji, zaś składnik

behawioralny - za pośrednictwem rzeczywistych

zachowań. Kiedy wszystkie trzy składniki mierzone

są za pomocą wypowiedzi badanych osób (co ma

miejsce w znakomitej większości badań), a obiekt

postawy ma charakter abstrakcyjny (np. kobiety w

ogóle), składniki te zlewają się, a postawy

nabierają jednowymiarowego charakteru . Tym

podstawowym wymiarem jest zawsze wymiar

wartościowania, stąd też przyjmujemy, że istotą

postawy jest właśnie ten dencja do pozytywnego-

negatywne ustosunkowania do obiektu.

FUNKCJE POSTAW:

a) Funkcja orientacyjna- określa stosunek do jakiegoś obiektu

pozwala zorientować się jaki on jest, a także jakie są inne,

powiązane z nimi obiekty.

Funkcja ta pozawala określić:

- co jest dobre , a co złe

-pozytywny lub negatywny stosunek do osób, rzeczy itd.

-uporządkować niezrozumiały i chaotyczny świat podziałów

społecznych itd.

Funkcja orientacyjna jest pełniona prawdopodobnie

przez wszystkie postawy.

b) Funkcja instrumentalna- polega na tym, że obiekt jest dla

nas pozytywny lub negatywny dzięki temu, że pomaga lub

przeszkadza w realizacji ważnych dążeń.

Np. ktoś ma pozytywny stosunek

do Kościoła, ponieważ uważa, że zapewnia mu to zbawienie

wieczne, nadaje

sens jego życiu

c) Funkcja ekspresji wartości- utrzymywanie i ujawnianie

pewnych postaw sprawia nam satysfakcję, ponieważ w ten

sposób możemy wyrażać wiarę w cenione przez nas wartości,

np. ktoś ma pozytywny stosunek do Kościoła, ponieważ dzięki

temu daje wyraz umiłowaniu wartości duchowych.

d) Funkcje społeczno-adaptacyjne – żywimy określoną

postawę wobec jakiegoś obiektu, ponieważ pomaga to

zaprezentować się innym ludziom w pozytywnym świetle i

podtrzymać pożądane przez nas więzi społeczne,

np. ktoś ma pozytywny stosunek do Kościoła, ponieważ dzięki

chodzeniu do kościoła zyskuje akceptację wierzących rodziców,

znajomych, czy np. partii chrześcijańskiej, której jest aktywistą.

e) Funkcje obrony ego – postawa pomagająca jej wyznawcy w

utrzymaniu dobrego mniemania o sobie lub rozwiązaniu

wewnętrznych konfliktów,

np. ktoś lubi Kościół, uważając się za katolika, dzięki czemu może

czuć się przyzwoitym człowiekiem, nawet jeżeli jest leniem,

alkoholikiem i złodziejaszkiem. Pozytywna postawa do Kościoła

staje się bazą do (obronnego) wnioskowania o własnej

przyzwoitości, dzięki czemu bardziej „ziemska” nieuczciwość nie
musi wystąpić w roli przygnębiającej przesłanki sądów o sobie

.

GENEZA
POSTAW

Zgodnie z „soczewkowym” modelem postawy

przedstawionym na rysunku postawa może się

wywodzić z emocji przeżywanych w przeszłości w

stosunku do jego obiektu, z przekonań człowieka o

jego własnościach oraz z własnych zachowań w

stosunku do tego obiektu.

WYZNACZNIKI

KONSEKWENCJE

Aby jednak doszło do określenia konkretnej

postawy kumulują się wyznaczniki, mianowicie:
emocje, przekonania oraz zachowanie. Zgodnie z
„soczewkowym” modelem postawa może
wywodzić się z emocji przeżywanych w
przeszłości w stosunku do jej obiektu, z
przekonań człowieka o jego własnościach oraz z
własnych zachowań w stosunku do tego
obiektu.Te 3 elementy wpływają na określony
rodzaj postawy, czego konsekwencjami są
reakcje emocjonalne, sądy, oceny, decyzje oraz
działanie.

POSTAWA JAKO REZULTAT
PRZEKONAŃ



Traktowanie postawy jako rezultatu przekonań wiąże się z założeniem o jej
post poznawczości, a więc poglądem, że nasz stosunek emocjonalny do
obiektu wynika ze świadomych przekonań o jego zaletach i wadach.



Koncepcja Fishbeina i Ajzena (modele postawy doskonale racjonalnej.)

Na gruncie tej koncepcji przekonanie oznacza przypisanie obiektowi postawy

dowolnej własności(np. ”Ukończenie studiów podwyższa prestiż
społeczny”)w wyniku obserwacji, wnioskowania bądź otrzymania
stosownej informacji od jakiegoś nadawcy.

Koncepcja ta zakłada, że ogólna postawa wobec obiektu równa się sumie

iloczynów siły przekonań i ocen cząstkowych implikowanych przez owe
przekonania. Na podstawie znajomości siły przekonań i ich ocen
cząstkowych można zatem przewidzieć postawę wyznawcy tych
przekonań wobec danego obiektu.

Student Adam

Student Zenek

Cechy studiów

P o po

P o po

Podnoszą prestiż

Opłacalne przedłużają
Beztroskę przedłużają

Zależność nudne

0,80 +1 +0,80

0,80 +1 +0,80
0,70 +1 +0,70

0,70 -3 -2,10
0,60 -3 -1,80

0,90 +2 +1,80

0,70 +3 +2,10
0,70 +2 +1,40

0,50 -1 -0,50
0,50 -2 -1,00

Postawa globalna

2piOi = -1,60

EpiOi = +3,80

Tabela przedstawia hipotetyczne postawy wobec studiów 2-ch

studentów przekonanych, że studia:

- podnoszą prestiż,

- są ekonomicznie opłacalne,

- przedłużają beztroski okres w życiu,

- przedłużają okres zależności od innych

- są nudne.

Kolumny „p” przedstawiają siłę tych przekonań wyrażoną

prawdopodobieństwem, że studiom przysługują wymienione

cechy. Kolumny „o” przedstawiają oceny cząstkowe

implikowane-zdaniem każdego z przykładowych studentów-

przez każde z tych przekonań o studiach. Studenci Adam i

Zenek przypisują wprawdzie studiom te same cechy, jednak z

uwagi na różnice w sile przekonań i w ocenach cząstkowych

poszczególnych cech, ogólna postawa Adama do studiów jest

negatywna, podczas gdy postawa Zenka jest pozytywna. ).:) Na

podstawie znajomości siły przekonań i ich ocen cząstkowych

można zatem przewidzieć postawę wyznawcy tych przekonań

wobec danego obiektu

POSTAWA JAKO REZULTAT EMOCJI

Postawy mogą pojawiać się bez pośrednictwa przekonań, co łatwo zrozumieć

jeśli założyć, że istotą postawy jest skojarzenie jej obiektu z określoną

reakcją uczuciową (np. „coca-cola - przyjemność", czy „Luiza - miłość").

Russell Fazio i współpracownicy założyli (1986), że siła takiego skojarzenia jest

równoznaczna z siłą postawy, której wskaźnikiem może być np. czas reakcji

na pytania o ocenę obiektu.

Jeżeli człowiek szybko decyduje, czy dany obiekt posiada, czy też nie, jakąś

silnie wartościowaną cechę to wskazuje, że postawa jest silna (i łatwo

dostępna pamięciowo). Jeżeli decyduje powoli, wskazuje to na postawę

słabą, tj. słabe skojarzenie obiektu z pozytywnym lub negatywnym

stosunkiem emocjonalnym (niewielka dostępność pamięciowa postawy).

Podstawowym mechanizmem wykształcania skojarzeń jest

warunkowanie klasyczne: pojawianie się obiektu przed lub w

towarzystwie dowolnej nagrody prowadzi do pozytywnej postawy wobec

tego obiektu, podczas gdy pojawianie się tego samego obiektu przed lub w

towarzystwie jakiegoś zdarzenia karzącego prowadzi do wykształcenia się

postawy negatywnej.

Obiekty pierwotnie obojętne nabierają zatem dodatniego lub ujemnego

znaczenia dzięki ich skojarzeniu ze zdarzeniami lub obiektami, które takie

znaczenie już posiadają.

POSTAWA JAKA REZULTAT
ZACHOWAŃ



Postawa może być także rezultatem zachowania. Za

przykład można użyć badania przeprowadzonego wśród

grupy studentów pewnego uniwersytetu, na którym

doszło do demonstracji i zamieszek brutalnie stłumionych

przez policję. Studentów poproszono o napisanie eseju

popierającego akcje policji, za co mieli otrzymać nagrodę

pieniężną: 50centów 1, 5, lub 10 dolarów. Już po

napisaniu wypracowania, ewidentnie sprzecznego z ich

początkowymi poglądami, zapytano studentów o ich

postawę wobec akcji policyjnej. Jak się okazało, im

mniejsza była nagroda uzyskana za wypracowanie-tym

bardziej pozytywnie studenci byli ustosunkowani do

policyjnej akcji. Zdrowy rozsądek podpowiada tutaj, że im

silniejsze są wzmocnienia (nagrody i kary), tym bardziej

intensywne są wywołane przez nie postawy.

ZMIANA
POSTAW

Ludzie zmieniają swe postawy naśladując innych,

lub też ulegając wpływom innych. Dostosowuje
się do innych np. z pragnienia uzyskania
pochwały, uniknięcia śmieszności; pragnienie,
aby być lubianym; pragnienie identyfikowania
się z kimś, kogo się szanuje lub podziwia;
pragnienie, aby mieć słuszność; wreszcie
pragnienie, aby usprawiedliwić swe własne
zachowanie kimś.

METODY ZMIANY POSTAW:

Istnieje kilka teorii kształtowania i zmian postaw.

Większość nawiązuje do teorii psychologicznych.

o

Teoria uczenia się – kształtowanie i zmiany postaw
pod wpływem stosowania kar i nagród o
charakterze społecznym.

o

Teorie poznawcze – istotną rolę przywiązują do
przekazywanej informacji. Informacje te
oddziaływają na uczucia i doprowadzają do zmian w
zachowaniu.

o

Psychologia głębi – postawy są objawem broniącym
własnego ego. Jeżeli uświadomimy odbiorcom ich
konflikty wewnętrzne to powinno stać się to drogą
do zmiany postaw z obronnych na rozwojowe i
twórcze

TECHNIKI ZMIANY POSTAW

o

Indywidualne przekonanie

Indywidualne przekonanie

Przekonanie polega na dostarczeniu informacji o wszechstronnej

argumentacji.

o

Werbalne techniki zmiany postaw aktywizujące słuchacza:

Werbalne techniki zmiany postaw aktywizujące słuchacza:

Dyskusja (dobrze zorganizowana)

- w zorganizowanej dyskusji istnieje atmosfera równości

- uczestnicy powinni mieć takie same prawa

- argumenty wszystkich trzeba brać pod uwagę

- wszyscy mogą zadawać pytania i udzielać odpowiedzi

Dyskusja silnie angażuje uczestników. Aktywizuje ich umysły, emocje,

motywacje i działania. Podczas dyskusji jednostka może zapoznać się

z opiniami innych i zweryfikować dotychczasowe stanowisko.

o

Przekonywanie jako próba zmiany postaw osoby

Przekonywanie jako próba zmiany postaw osoby

przekonywującej:

przekonywującej:

Przekonywanie innych wpływa na zmianę postaw osoby

przekonywującej. Badania wykazały, że nawet kiedy mamy własne

zdanie na dany temat – sam fakt przekonywania innym ludziom

odmiennych opinii powoduje przyjęcie ich przez nas.



Werbalna technika utrwalająca postawę:

Werbalna technika utrwalająca postawę:

Gdy mamy zamiar uodpornić kogoś na zmianę przez niego

opinii i utrwalić w nim posiadaną już postawę, to należy

postąpić następująco:

- najpierw przeprowadzamy łagodny atak na postawę, którą

chcemy utrwalić

- skłaniamy słuchacza aby samodzielnie odparł nasz łagodny

atak i udajemy że nas przekonał.

Okazuje się, że późniejsze ostre i poważne argumenty przeciw

tej postawie nie odnoszą zamierzonego skutku. Słuchacz

nauczył się bronić swoich racji, nauczył się być aktywny. Tego

typu rezultat nazywamy efektem uodpornienia – ponieważ

przypomina funkcjonowanie szczepionki.

o

Działania niewerbalne jako techniki zmiany postaw:

Działania niewerbalne jako techniki zmiany postaw:

W przekształceniu postaw człowieka można stosować dwa

krańcowo odmienne podejścia.

1. dyskusja i przekonywanie czyli zmiana poznawczego

komponentu postawy, a szczególnie świadomości.

2. przekształcenie zachowania czyli zmiana behawioralnego

komponentu postawy

Świadomość stawia silny opór wobec zmian postaw, dlatego

czasem warto rozpocząć oddziaływanie na postawy innych

od zmiany ich zachowania. Gdy dokona się zmian postawy

można spróbować oddziaływać na świadomość. Często

świadomość sama ulega zmianie choć dzieje się tak w

sposób powolny. Dla wzmocnienia pożądanych zachowań

stosuje się różnego rodzaju nagrody np. pochwały,

uznania społeczne. Wzmacnianie zachowań może

dokonywać się bez specjalnej ingerencji wychowawczej.

Określone czynności mogą sprawić przyjemność jednostce

i w ten sposób utrwalić się. Zadowolenie dają nam

wytwory naszej działalności – wiążemy się z nimi

uczuciowo zwłaszcza, gdy mają wartość estetyczną

społeczną i ekonomiczną. Poszanowanie pracy innych

ludzi może kształtować u młodzieży pozytywne postawy.

Skuteczną techniką kształtowania postaw może być

włącznie do pożytecznej społecznie działalności,

zapewnianie satysfakcji z samego wykonania czynności i

wytworów oraz zapewnienie aprobaty społecznej.

WPŁYW POSTAW
NA
PRZETWARZANIE
INFORMACJI

SELEKTYWNOŚĆ POSZUKIWANIA
INFORMACJI

Teoria dysonansu poznawczego zakłada że w

celu potwierdzenia słuszności własnych
poglądów, aktywnie poszukujemy informacji
zgodnych z postawami, zaś aby uniknąć
nieprzyjemnego dysonansu unikamy
informacji z postawami tymi sprzecznymi.

I tak np. informacja o związkach palenia tytoniu

z rakiem płuc chętniej jest poszukiwana przez
osoby niepalące niż przez palaczy; natomiast
informacja dementująca związek między
paleniem i rakiem chętniej jest poszukiwana
przez palaczy, gdyż jest to zgodne z naszymi
postawami.

Jednak unikanie argumentów sprzecznych z

własną postawą zanika w warunkach
wymuszających bezstronność  (wskutek np.
publicznego charakteru własnego
zachowania, pełnienia publicznej funkcji np.
sąd), a także gdy sprawa jest dla nas mało
ważna, gdy przekonani jesteśmy że łatwo
sobie poradzimy z kontrargumentami, a
także wtedy, gdy przygotowujemy się do
zmiany własnego poglądu (np. zamierzamy
rzucić palenie), a więc w istocie poszukujemy
argumentów na rzecz naszego przyszłego,
już zmienionego poglądu.

TENDENCYJNOŚĆ SPOSTRZEŻEŃ I
WNIOSKÓW

Koncepcja postawy, jako skojarzenie obiektu z określoną reakcją uczuciową

implikuje, że samo pojawienie się obiektu powoduje aktywizację  tej reakcji
uczuciowej. Dzięki temu reakcja owa wpływa na przetwarzanie nowych
informacji o tym obiekcie, a nawet o innych współwystępujących z nim
zdarzeniach. Dowodzi tego badanie, w którym eksperymentalnie użyto różnych
rodzajów zagadek, tak aby wytworzyć u osób badanych reakcję uczuciową –
ocenę „interesująca-nieciekawa”. Następnie badani uczestniczyli w kolejnym,
rzekomo niezależnym eksperymencie, podczas którego jedna z łamigłówek
(lubiana bądź nie lubiana) była eksponowana wśród innych bodźców. Ci badani,
którym „przypadkowo” eksponowano ich ulubioną łamigłówkę, interpretowali
ową informację w sposób bardziej pozytywny niż zbadani, którym eksponowano
łamigłówkę przez nich nie lubianą).

Prowadzi to do wniosku, że samo pojawienie się obiektu postawy w polu naszego

widzenia aktywizuje skojarzoną z nią pozytywną lub negatywną reakcję
uczuciową, która prowadzi do utendencyjnienia przetwarzanych aktualnie
informacji.

Dalsze eksperymenty wykazały, że wpływ reakcji uczuciowej aktywizowanej przez

pojawienie się obiektu postawy jest automatyczny (bezwiedny) i niespecyficzny.
Np. pojawienie się obiektu obdarzanego silnymi uczuciami pozytywnymi 
przyspiesza dokonywanie pozytywnych, a opóźnia dokonywanie negatywnych
sądów na tematy niezwiązane z tymi obiektami, zaś odwrotnie oddziałuje
pojawienie się  obiektów silnie negatywnej postawy.



Postawy, mają także samopodtrzymujący się
charakter. Oznacza to, że gdy ponownie
napotkamy obiekt postawy, prawdopodobnie
zinterpretujemy dotyczące go informacje w
sposób raczej zgodny, niż sprzeczny z już
posiadaną postawą, a w szczególności gdy
informacje te są wieloznaczne. Jednakże
nawet jednoznaczne argumenty są uważane
za słabsze, kiedy zaprzeczają dobrze
utrwalonej postawie. Np. argument, że dzięki
karze śmierci skazany na nią przestępca nie
dopuści się już zbrodni, jest bardziej
przekonujący dla zwolenników niż
przeciwników kary śmierci, ponieważ jedni i
drudzy w odmienny sposób na nią reagują.



Edwards i Smith (1996) wykazali, że argumenty zgodne z własną
postawą są przetwarzane krócej i w sposób bardziej automatyczny,
zaś argumenty z nią sprzeczne poddawane są dłuższej analizie i
krytyce przez celowe wydobywanie z pamięci informacji
podtrzymujących początkową postawę. Czyli, intensywność obrony
postaw i zwalczania sprzecznych argumentów rośnie wraz ze
stopniem zaangażowania emocjonalnego posiadacza postawy. W
konsekwencji, jeśli zwolennikom i przeciwnikom kary śmierci
przedstawić wyniki badań nad  skutecznością kary śmierci, jedni i
drudzy wychodzą z tego zabiegu bardziej umocnieni w swoich
postawach – bowiem pierwsi przykładają większa wagę do wyników
badania, drudzy zaś koncentrują się na słabościach zastosowanej
metody badania (Lord, Ross, Lepper, 1979).



Wyznawane przez nas postawy wywierają nie tylko wpływ na
spostrzeganie obiektów, ale także na spostrzeganie i ocenę innych
osób w zależności od tego, jakie są ich poglądy. Postawy stanowią
bowiem przesłankę do podziału świata społecznego na swoich
(którzy mają tę samą postawę co my) i obcych (którzy mają
poglądy odmienne od naszych). Zgodnie z ogólną zasadą
faworyzacji własnej grupy, ludzi o postawach podobnych do
własnych widzimy w lepszym świetle niż ludzi wyznających
poglądy sprzeczne z naszymi.

SELEKTYWNA PAMIĘĆ



Selektywność pamięci jest większa dla postaw mocno
związanych z wyznawanymi wartościami (są one
bardziej bronione), a mniejsza dla postaw mocno
związanych z bieżącymi celami jednostki (gdyż
realizacja wymaga obiektywizmu  w ocenie
informacji).



Postawy wywołują wzrost pamięci związanych z nimi
informacji: materiał zarówno zgodny, jak i sprzeczny z
postawami jest lepiej zapamiętywany od materiału
neutralnego. W konsekwencji, osoby o neutralnej
postawie wobec jakiejś kwestii, gorzej zapamiętują
dotyczące jej informacje, niż osoby o postawie
wyraźnie pozytywnej lub negatywnej (Hymes, 1986)



Co ciekawe, bardzo rzadkie są doniesienia o selektywnym wpływie
wartości na przetwarzanie informacji, choć wpływ taki powinien
często występować, zważywszy na centralny charakter wartości. Być
może wiele wartości to truizmy kulturowe – są one tak bardzo
rozpowszechnione i niekwestionowane, że nie mają za sobą poparcia
w postaci powiązanych z nimi poglądów. Sugerują to badania Maio i
Olsona (1998), którzy stwierdzili, że przeciętny student potrafi
wymienić zaledwie 2 powody, dla których należy postępować
zgodnie z wartościami prospołecznymi, takimi jak altruizm czy
ochrona środowiska, a prawie 5 powodów, dla których lubi coca-colę
lub fantę. Co ważniejsze, autorzy ci wykazali, że samo myślenie o
tym, czy wartości prospołeczne są ważne lub nieważne, wywołuje
istotne zmiany w ich subiektywnej ważności (w porównaniu z
poprzednim pomiarem sprzed godziny). Efekt ten zanika jednak,
jeśli badanych uprzednio zapoznać z licznymi argumentami za
postępowaniem zgodnym z wartościami, a więc kiedy dostarczyć
poznawczego wsparcia wyznawanym przez nich wartościom.