Dr hab. med. Piotr Prowans prof. PUM

Dr hab. med. Piotr Prowans prof. PUM

Oddział Kliniczny Chirurgii Plastycznej

Oddział Kliniczny Chirurgii Plastycznej

Endokrynologicznej i Ogólnej

Endokrynologicznej i Ogólnej

Lasery w medycynie estetycznej

Lasery w medycynie estetycznej

sem. 1

sem. 1

Laser

Laser

light amplification by stimulated emission

light amplification by stimulated emission

of radiation

of radiation

Wzmocnienie światła poprzez wymuszoną

Wzmocnienie światła poprzez wymuszoną

emisję promieniowania

emisję promieniowania

Podstawowe pojęcia

Podstawowe pojęcia



Absorpcja

Absorpcja



Emisja spontaniczna

Emisja spontaniczna



Emisja wymuszona

Emisja wymuszona



Relaksacja bezpromienista

Relaksacja bezpromienista

Absorpcja

Absorpcja

E

E

E

E

foton

foton

Emisja spontaniczna

Emisja spontaniczna

E

E

E

E

foton

foton

Emisja wymuszona

Emisja wymuszona

fotony mają ten sam kierunek,

fotony mają ten sam kierunek,

częstotliwość, fazę

częstotliwość, fazę

E

E

E

E

Foton

Relaksacja bezpromienna

Relaksacja bezpromienna

E

E

tu brak fotonu

tu brak fotonu

E

E

Foton o małej energii

Foton o małej energii

Fluorescencja

Fluorescencja

E

E

Bezpromieniste obniżenie energii atomu musi

Bezpromieniste obniżenie energii atomu musi

wywołać skutek -

wywołać skutek -

zasada zachowania energii

zasada zachowania energii



Ciecze i gazy: spadek energii kinetycznej

Ciecze i gazy: spadek energii kinetycznej



Ciała stałe: drgania sieci krystalicznej

Ciała stałe: drgania sieci krystalicznej

(fonon)

(fonon)

Ośrodkiem emitującym

Ośrodkiem emitującym

promieniowanie laserowe może być

promieniowanie laserowe może być

ciało stałe, ciecz, gaz

ciało stałe, ciecz, gaz



W laserach rubinowych kryształem jest

W laserach rubinowych kryształem jest

rubin

rubin



W laserach nierubinowych do kryształów

W laserach nierubinowych do kryształów

dodaje się pierwiastki ziem rzadkich: Nd,

dodaje się pierwiastki ziem rzadkich: Nd,

Pr, Tm, Gd, Ho, Er, Yb.

Pr, Tm, Gd, Ho, Er, Yb.

Laser rubinowy

Laser rubinowy

Długość fali laserów nierubinowych

Długość fali laserów nierubinowych

zależy od stosowanego pierwiastka

zależy od stosowanego pierwiastka



Gd: 0,31 mikro m.

Gd: 0,31 mikro m.



Nd: 1,064 mikro m.

Nd: 1,064 mikro m.



Dy: 2,36 mikro m.

Dy: 2,36 mikro m.

Lasery gazowe

Lasery gazowe



CO

CO

2

2



Dodatkowo stosuje się N

Dodatkowo stosuje się N

2

2

He

He



Azot umożliwia powstanie silniejszych

Azot umożliwia powstanie silniejszych

wzbudzeń

wzbudzeń



Hel stabilizuje wyładowania i przejście atomów

Hel stabilizuje wyładowania i przejście atomów

do poziomu podstawowego

do poziomu podstawowego

Zjawiska zachodzące po wniknięciu

Zjawiska zachodzące po wniknięciu

promieni lasera do tkanki

promieni lasera do tkanki



Odbicie

Odbicie



Rozproszenie

Rozproszenie



Transmisja

Transmisja



Absorpcja

Absorpcja

Efekty wywołane wnikaniem

Efekty wywołane wnikaniem

promieni lasera do tkanki

promieni lasera do tkanki



Efekty fototermiczne

Efekty fototermiczne



Efekty fotojonizacyjne

Efekty fotojonizacyjne



Efekty fotochemiczne

Efekty fotochemiczne

Efekty fototermiczne

Efekty fototermiczne



Gęstość mocy: 1-10

Gęstość mocy: 1-10

6

6

W/cm

W/cm

2

2



Impulsy: 1-kilka s /1-kilka 0,001s

Impulsy: 1-kilka s /1-kilka 0,001s

denaturacja koagulacja

denaturacja koagulacja

odparowanie

odparowanie

zwęglenie

zwęglenie

Efekty fotojonizujące

Efekty fotojonizujące

(fotoablacja)

(fotoablacja)



Gęstość mocy: 10

Gęstość mocy: 10

6

6

-10

-10

12

12

W/cm

W/cm

2

2



Impulsy: nano- pikosekundy

Impulsy: nano- pikosekundy

jonizacja plazma absorpcji

jonizacja plazma absorpcji

mikroeksplozja plazmy

mikroeksplozja plazmy

rozerwanie tkanki

rozerwanie tkanki

Efekty fotochemiczne

Efekty fotochemiczne

(biostymulacja)

(biostymulacja)



Gęstość mocy <1 W/cm

Gęstość mocy <1 W/cm

2

2



Impulsy 1s – kilka min.

Impulsy 1s – kilka min.

Rodzaje wiązki laserowej

Rodzaje wiązki laserowej



Ciągła

Ciągła

<1s>

<1s>



Pulsacyjna

Pulsacyjna

<450 mikro s>

<450 mikro s>



Prawie ciągła

Prawie ciągła

<60ns>

<60ns>

<20ns>

<20ns>



Q-switch

Q-switch

<10ns>

<10ns>

IPL

IPL



Intensywne źródło światła

Intensywne źródło światła



Światło: niekoherentne, polichromatyczne

Światło: niekoherentne, polichromatyczne



Właściwe długości uzyskuje się stosując filtry.

Właściwe długości uzyskuje się stosując filtry.

Elementy tkanek absorbujące

Elementy tkanek absorbujące

światło lasera

światło lasera

Chromofory:

Chromofory:

Hemoglobina

Hemoglobina

Melanina

Melanina

Kolagen

Kolagen

Woda

Woda

Usuwanie tkanki (termiczne)

Usuwanie tkanki (termiczne)



Wartość progowa gęstości promieniowania

Wartość progowa gęstości promieniowania



1- 500 mJ/mm

1- 500 mJ/mm

2

2

zależy od długości fali

zależy od długości fali

500

500

1

1

0,2 0,6 0,8 4 10 (mikrom)

0,2 0,6 0,8 4 10 (mikrom)

Fazy procesu termicznego

Fazy procesu termicznego

FazaI FazaII FazaIII

FazaI FazaII FazaIII

185

185

0

0

C-450

C-450

0

0

C

C

podgrzewanie

podgrzewanie

100

100

0

0

C wrzenie wody

C wrzenie wody

Ablacja

Ablacja

fotodysocjacja

fotodysocjacja

rozpad wiązań chemicznych

rozpad wiązań chemicznych

jonizacja (powstanie plazmy)

jonizacja (powstanie plazmy)

odparowanie tkanki

odparowanie tkanki

Zabiegi fotoodmładzania

Zabiegi fotoodmładzania



Regeneracja skóry

Regeneracja skóry



Wzrost napięcia skóry

Wzrost napięcia skóry



Wzrost ilości kolagenu

Wzrost ilości kolagenu



Usuwanie zmarszczek

Usuwanie zmarszczek



Usuwanie blizn potrądzikowych

Usuwanie blizn potrądzikowych

Typy fotoodmładzania

Typy fotoodmładzania



I – niszczenie komórek z barwnikiem oraz zamykanie

I – niszczenie komórek z barwnikiem oraz zamykanie

naczyń (podgrzanie w celu usunięcia zmian

naczyń (podgrzanie w celu usunięcia zmian

barwnikowych

barwnikowych



II – poprawa struktury skóry (podgrzanie kolagenu w

II – poprawa struktury skóry (podgrzanie kolagenu w

celu jego obkurczenia i wzrostu elastyczności)

celu jego obkurczenia i wzrostu elastyczności)



III – wygaszenie przewlekłych procesów zapalnych

III – wygaszenie przewlekłych procesów zapalnych

(terapia fotodynamiczna + krem fotouczulający kw. 5-

(terapia fotodynamiczna + krem fotouczulający kw. 5-

aminolewulinowy)

aminolewulinowy)

Różne techniki

Różne techniki



Techniki nieablacyjne: lasery, IPL, Diody

Techniki nieablacyjne: lasery, IPL, Diody



Techniki ablacyjne: Laser C0

Techniki ablacyjne: Laser C0

2

2

, Er YAG

, Er YAG

Techniki nieablacyjne

Techniki nieablacyjne

naskórek nieuszkodzony

naskórek nieuszkodzony

uszkodzenie kolagenu

uszkodzenie kolagenu

stymulacja fibroblastów

stymulacja fibroblastów

produkcja nowego kolagenu

produkcja nowego kolagenu

Lasery frakcyjne

Lasery frakcyjne

20% - 50% powierzchni

20% - 50% powierzchni

100

100

300 mikrom

300 mikrom

Lasery nieablacyjne

Lasery nieablacyjne

100 – 1000 punktów /cm

100 – 1000 punktów /cm

2

2

naskórek

naskórek

głębokość 0,5 – 2,5mm

głębokość 0,5 – 2,5mm

średnica 0,05 – 0,2mm

średnica 0,05 – 0,2mm

Uwagi kliniczne

Uwagi kliniczne

Mała średnica ogniska zmniejsza ryzyko

Mała średnica ogniska zmniejsza ryzyko

powikłań i efektów nieporządanych

powikłań i efektów nieporządanych

średnica 0,05 – 0,2mm

średnica 0,05 – 0,2mm

Grubość usuwanych zmian

Grubość usuwanych zmian

50 – 100 mikrom.

50 – 100 mikrom.

Strefa uszkodzeń do 600 mikrom.

Strefa uszkodzeń do 600 mikrom.

Lasery ablacyjne

Lasery ablacyjne

Uwagi kliniczne

Uwagi kliniczne



Skuteczność metod ablacyjnych do

Skuteczność metod ablacyjnych do

nieablacyjnych wynosi

nieablacyjnych wynosi

1 : 4

1 : 4



Metody nieablacyjne wymagają:

Metody nieablacyjne wymagają:



4 – 5 zabiegów co 4-5 tygodni

4 – 5 zabiegów co 4-5 tygodni



2 – 3 zabiegów co 6 miesięcy.

2 – 3 zabiegów co 6 miesięcy.

Przygotowanie chorego do zabiegu

Przygotowanie chorego do zabiegu

ablacyjnego

ablacyjnego



Ciemna karnacja (-)

Ciemna karnacja (-)



Bliznowce w wywiadzie (-)

Bliznowce w wywiadzie (-)



Unikanie UV 2-3 tyg. przed zabiegiem

Unikanie UV 2-3 tyg. przed zabiegiem



Tretynoina krem 0,025% lub 0,005% 2 – 6 tyg. przed

Tretynoina krem 0,025% lub 0,005% 2 – 6 tyg. przed

zabiegiem (przyspiesza naskórkowanie)

zabiegiem (przyspiesza naskórkowanie)



Wit. C 10% lub 15% (antyoksydant przyspiesza

Wit. C 10% lub 15% (antyoksydant przyspiesza

produkcję kolagenu)

produkcję kolagenu)



Odstawić aspirynę i NLPZ 10 dni przed zabiegiem

Odstawić aspirynę i NLPZ 10 dni przed zabiegiem



Ciprofloksacyna 1dzień przed i 14 dni po zabiegu

Ciprofloksacyna 1dzień przed i 14 dni po zabiegu



Acyklowir 1-3 dni przed i 7-10 dni po zabiegu

Acyklowir 1-3 dni przed i 7-10 dni po zabiegu



Znieczulenie nasiękowe, przewodowe, ogólne

Znieczulenie nasiękowe, przewodowe, ogólne

Zasady techniki zabiegu laser CO

Zasady techniki zabiegu laser CO

2

2

zacieranie 2 x 3x 2x zacieranie

zacieranie 2 x 3x 2x zacieranie

mocy

mocy

mocy

mocy

Jeżeli stosujemy 1 naświetlanie pozostawiamy naskórek

Jeżeli stosujemy 1 naświetlanie pozostawiamy naskórek

jako opatrunek

jako opatrunek

Przy 2 – 3 naświetlaniach po każdym usuwamy naskórek

Przy 2 – 3 naświetlaniach po każdym usuwamy naskórek

wilgotnym gazikiem

wilgotnym gazikiem

Usuwanie owłosienia (klatka piersiowa

Usuwanie owłosienia (klatka piersiowa

kończyny)

kończyny)

Anagen Katagen Telogen

Anagen Katagen Telogen

4 – 6 miesięcy 3 – 4 tygodni 9 miesięcy

4 – 6 miesięcy 3 – 4 tygodni 9 miesięcy

Zakres długości fali: 630,

Zakres długości fali: 630,

700,

700,

1200nm

1200nm

Głębokość penetracji światła 3 – 4 mm

Głębokość penetracji światła 3 – 4 mm

Uwagi kliniczne

Uwagi kliniczne



Jasna karnacja skóry, ciemne włosy

Jasna karnacja skóry, ciemne włosy



Dla włosów jasnych, rudych redukcja owłosienia 1 -3

Dla włosów jasnych, rudych redukcja owłosienia 1 -3

miesięcy

miesięcy



Ciemna karnacja skóry – kremy wybielające 1-2

Ciemna karnacja skóry – kremy wybielające 1-2

miesiące przed zabiegiem i po zabiegu

miesiące przed zabiegiem i po zabiegu



Ochrona przed UV

Ochrona przed UV



Dla pełnego efektu potrzeba czasem 5 – 6 zabiegów

Dla pełnego efektu potrzeba czasem 5 – 6 zabiegów



Zabieg jest bolesny (wrażliwość indywidualna) wymaga

Zabieg jest bolesny (wrażliwość indywidualna) wymaga

znieczulenia

znieczulenia



Gęstość mocy 10 – 40 J/cm

Gęstość mocy 10 – 40 J/cm

2

2



Można stosować IPL

Można stosować IPL

Usuwanie przebarwień i tatuaży

Usuwanie przebarwień i tatuaży

Plamy soczewicowate, piegi, hiperpigmentacje polekowe,

Plamy soczewicowate, piegi, hiperpigmentacje polekowe,

pozapalne

pozapalne

Chromofor: melanina

Chromofor: melanina

Wykorzystuje się lasery oraz IPL

Wykorzystuje się lasery oraz IPL

Gęstość mocy od 2 – 27 J/cm

Gęstość mocy od 2 – 27 J/cm

2

2

6 – 8 naświetlań

6 – 8 naświetlań

Tatuaże: czerwony, żółty, jasne kolory (-),

Tatuaże: czerwony, żółty, jasne kolory (-),

zielony (+-65%)

zielony (+-65%)

Gęstość mocy 6 - 12 J/cm

Gęstość mocy 6 - 12 J/cm

2

2

Zabiegi co 1 – 2 miesiące, gojenie ran 14 dni

Zabiegi co 1 – 2 miesiące, gojenie ran 14 dni