Metody kinezyterapii-
Metody kinezyterapii-
metoda Klappa
metoda Klappa
METODA KLAPPA – została opracowana w
METODA KLAPPA – została opracowana w
1906 roku dla korekcji bocznych
1906 roku dla korekcji bocznych
skrzywień kręgosłupa (głównie leczenia
skrzywień kręgosłupa (głównie leczenia
skolioz idiopatycznych). Jej twórcą był
skolioz idiopatycznych). Jej twórcą był
Rudolf Klapp – profesor chirurgii
Rudolf Klapp – profesor chirurgii
Uniwersytetu w Berlinie.
Uniwersytetu w Berlinie.
Metoda ta została rozpowszech niona w
Metoda ta została rozpowszech niona w
krótkim czasie znajdując swoich
krótkim czasie znajdując swoich
zwolenników w wielu krajach. Kontynu
zwolenników w wielu krajach. Kontynu
atorem metody opracowanej przez R.
atorem metody opracowanej przez R.
Klappa był jego syn Bernard Klapp
Klappa był jego syn Bernard Klapp
Punktem wyjścia dla całości metody stało
Punktem wyjścia dla całości metody stało
się kilka intere sujących spostrzeżeń.
się kilka intere sujących spostrzeżeń.
Pierwsze z nich dotyczyło tego, że u zwie
Pierwsze z nich dotyczyło tego, że u zwie
rząt czworonożnych – z racji usytuowania
rząt czworonożnych – z racji usytuowania
kręgosłupa i wyłączenia działającego nań
kręgosłupa i wyłączenia działającego nań
obciążenia osiowego – boczne skrzywienia
obciążenia osiowego – boczne skrzywienia
kręgosłupa są rzadkością (w zasadzie nie
kręgosłupa są rzadkością (w zasadzie nie
występują), a dość czę sto występują nie
występują), a dość czę sto występują nie
tylko u ludzi ale i u ptaków. Obserwacja ta
tylko u ludzi ale i u ptaków. Obserwacja ta
stanowiła niejako uzasadnienie dla
stanowiła niejako uzasadnienie dla
wprowadzenia tzw. niskich pozycji
wprowadzenia tzw. niskich pozycji
wyjściowych do stosowanych tu ćwiczeń
wyjściowych do stosowanych tu ćwiczeń
(pozycja leżąca, klęki podparte o róż nym
(pozycja leżąca, klęki podparte o róż nym
stopniu ugięcia kończyn górnych i dolnych,
stopniu ugięcia kończyn górnych i dolnych,
a nawet klęk prosty z pochyleniem tułowia
a nawet klęk prosty z pochyleniem tułowia
w przód).
w przód).
Zaobserwowano, że ruchomość kręgosłupa
Zaobserwowano, że ruchomość kręgosłupa
zmienia się w zależności od przyjętej pozycji. Jest
zmienia się w zależności od przyjętej pozycji. Jest
ona bowiem większa w odcinku znajdującym się
ona bowiem większa w odcinku znajdującym się
wyżej, w stosunku do ustabilizowanego odcinka,
wyżej, w stosunku do ustabilizowanego odcinka,
znajdującego się w danej pozycji niżej.
znajdującego się w danej pozycji niżej.
W celu zwiększenia możliwości korekcji,
W celu zwiększenia możliwości korekcji,
postanowiono dobierać odpowiednie pozycje
postanowiono dobierać odpowiednie pozycje
wyjściowe w odniesieniu do lokalizacji
wyjściowe w odniesieniu do lokalizacji
skrzywienia pier wotnego (im wyżej zlokalizowane
skrzywienia pier wotnego (im wyżej zlokalizowane
skrzywienie, tym niższa pozycja). Dodatkowo
skrzywienie, tym niższa pozycja). Dodatkowo
zauważono, że w zależności od przyjętej pozycji,
zauważono, że w zależności od przyjętej pozycji,
zmieniają się też możliwości od działywania na
zmieniają się też możliwości od działywania na
krzywizny kręgosłu pa w płaszczyźnie strzałkowej.
krzywizny kręgosłu pa w płaszczyźnie strzałkowej.
Na bazie tego wyodrębniono 6 pozycji
Na bazie tego wyodrębniono 6 pozycji
lordotyzujących poszczególne od cinki kręgosłupa
lordotyzujących poszczególne od cinki kręgosłupa
i 5 kifotyzujących.
i 5 kifotyzujących.
Pozycja
Pozycja
lordotyzująca
lordotyzująca
Pozycja
Pozycja
kifotyzująca
kifotyzująca
„Im skrzywienie pierwotne jest wysze
tym pozycja wyjsciowa do cwiczen jest
- nisza lordotyzujaca
- wysza kifotyzujaca
Im skrzywienie pierwotne jet nisze
tym pozycja wyjsciowa do cwiczen jest
- nisza kifotyzujaca
- wysza lordotyzujaca
Wszystko to ułatwia dobór najkorzystniejszej
Wszystko to ułatwia dobór najkorzystniejszej
pozycji do ćwiczeń, aczkolwiek w każdym
pozycji do ćwiczeń, aczkolwiek w każdym
indywidualnym przypadku konieczne jest jeszcze
indywidualnym przypadku konieczne jest jeszcze
sprawdzenie, czy jest to rzeczywiście pozycja
sprawdzenie, czy jest to rzeczywiście pozycja
najwłaś ciwsza dla uzyskania zamierzonej
najwłaś ciwsza dla uzyskania zamierzonej
korekcji. Ostatnie wreszcie spos trzeżenie
korekcji. Ostatnie wreszcie spos trzeżenie
podstawowe dotyczyło te go, że zmiana ułożenia
podstawowe dotyczyło te go, że zmiana ułożenia
obręczy ramiennej bądź biodrowej w płaszcz
obręczy ramiennej bądź biodrowej w płaszcz
yźnie czołowej, zmienia też uksz tałtowanie
yźnie czołowej, zmienia też uksz tałtowanie
kręgosłupa w tej płasz czyźnie. Daje to więc
kręgosłupa w tej płasz czyźnie. Daje to więc
możliwość korygowania skrzywienia poprzez uno
możliwość korygowania skrzywienia poprzez uno
szenie obręczy ramiennej po wklęsłej stronie
szenie obręczy ramiennej po wklęsłej stronie
skrzywienia (tzw. stero wanie odgórne) i/lub
skrzywienia (tzw. stero wanie odgórne) i/lub
obręczy biodrowej po stronie wypukłej (tzw. ste
obręczy biodrowej po stronie wypukłej (tzw. ste
rowanie oddolne), czyli poprzez skośne
rowanie oddolne), czyli poprzez skośne
ustawienie jednej lub obu obręczy.
ustawienie jednej lub obu obręczy.
Przed przystąpieniem do ćwiczeń konieczne
Przed przystąpieniem do ćwiczeń konieczne
jest usta lenie lokalizacji skrzywienia (co ma
jest usta lenie lokalizacji skrzywienia (co ma
znaczenie dla doboru pozyc ji wyjściowej i
znaczenie dla doboru pozyc ji wyjściowej i
sposobu sterowania) oraz jego kierunku,
sposobu sterowania) oraz jego kierunku,
istotne go dla sposobu wykonywania ćwiczeń.
istotne go dla sposobu wykonywania ćwiczeń.
Przy skrzywieniach wielołukowych ważne jest
Przy skrzywieniach wielołukowych ważne jest
określenie skrzywienia pierwotnego
określenie skrzywienia pierwotnego
(większego łuku), gdyż na nie ukierunkowane
(większego łuku), gdyż na nie ukierunkowane
jest głównie późniejsze oddziaływanie.
jest głównie późniejsze oddziaływanie.
Ćwiczenia Klappa są w zasadzie
Ćwiczenia Klappa są w zasadzie
asymetryczne, prze prowadzane często na
asymetryczne, prze prowadzane często na
obwodzie – nakreślonego na podłodze –
obwodzie – nakreślonego na podłodze –
koła. Z pewnym uproszczeniem można
koła. Z pewnym uproszczeniem można
podać, że polegają one na wysuwaniu
podać, że polegają one na wysuwaniu
bądź cofaniu i dołączaniu odpowiednich
bądź cofaniu i dołączaniu odpowiednich
kończyn, przede wszystkim w pozycji
kończyn, przede wszystkim w pozycji
„czworonożnej”, co – poprzez skośne
„czworonożnej”, co – poprzez skośne
ustawienia obręczy – powoduje
ustawienia obręczy – powoduje
korygowanie, a nawet hiperkorekcję
korygowanie, a nawet hiperkorekcję
skrzywienia. Ćwi cząc na obwodzie koła,
skrzywienia. Ćwi cząc na obwodzie koła,
usprawniany musi być tak usytuowany,
usprawniany musi być tak usytuowany,
by wypukła strona skrzywienia
by wypukła strona skrzywienia
(pojedynczego bądź pierwotnego)
(pojedynczego bądź pierwotnego)
skierowana była ku jego środkowi.
skierowana była ku jego środkowi.
Ruchy kończyn (obręczy) mogą być wykonywane
Ruchy kończyn (obręczy) mogą być wykonywane
bez przemieszczania całego ciała w przestrzeni
bez przemieszczania całego ciała w przestrzeni
(wysuwanie lub cofanie i powrót do pozycji
(wysuwanie lub cofanie i powrót do pozycji
wyjściowej), albo też w postaci swego rodzaju
wyjściowej), albo też w postaci swego rodzaju
ruchów lokomocyjnych (przemieszczania się po
ruchów lokomocyjnych (przemieszczania się po
obwodzie koła) – z zaakcentowaniem „fazy”
obwodzie koła) – z zaakcentowaniem „fazy”
korekcyjnej czy hiperkorekcyjnej. Zgodnie z
korekcyjnej czy hiperkorekcyjnej. Zgodnie z
przedsta wionymi powyżej przesłankami, korekcje
przedsta wionymi powyżej przesłankami, korekcje
bądź hiperkorekcje ułat wia odpowiednia pozycja, z
bądź hiperkorekcje ułat wia odpowiednia pozycja, z
dodatkową – w razie potrzeby – lordotyzacją lub
dodatkową – w razie potrzeby – lordotyzacją lub
kifotyzacją tego odcinka kręgosłupa, w którym
kifotyzacją tego odcinka kręgosłupa, w którym
zloka lizowany jest szczyt skrzywienia. W takiej
zloka lizowany jest szczyt skrzywienia. W takiej
pozycji, w przypadku skrzywienia zlokalizowanego
pozycji, w przypadku skrzywienia zlokalizowanego
wyżej, ćwiczenie bywa zapoczątkowywane zmianą
wyżej, ćwiczenie bywa zapoczątkowywane zmianą
ustawienia obręczy ramiennej, zaś przy skoliozach
ustawienia obręczy ramiennej, zaś przy skoliozach
niższych – biodrowej.
niższych – biodrowej.
Zaletą omawianej metody jest odciążające
Zaletą omawianej metody jest odciążające
oddziaływanie na kręgosłup oraz na klatkę
oddziaływanie na kręgosłup oraz na klatkę
piersiową, a także zwiększenie możli wości
piersiową, a także zwiększenie możli wości
korygowania skrzywień – zwłaszcza
korygowania skrzywień – zwłaszcza
jednołukowych. Podstawo we jej
jednołukowych. Podstawo we jej
mankamenty dotyczą natomiast tego, iż
mankamenty dotyczą natomiast tego, iż
nie stwarza ona możliwości korekcji
nie stwarza ona możliwości korekcji
trójpłaszczyznowej oraz nie stwarza
trójpłaszczyznowej oraz nie stwarza
warunków do wspomagania zwiększonej
warunków do wspomagania zwiększonej
korekcji napięciem mięśniowym. Nie
korekcji napięciem mięśniowym. Nie
stanowi ona więc dobrego sposobu na
stanowi ona więc dobrego sposobu na
kształtowanie „gorsetu mięśniowego” w
kształtowanie „gorsetu mięśniowego” w
warunkach korekcji wady i nie wpływa też
warunkach korekcji wady i nie wpływa też
znacząco na kształtowanie nawyku
znacząco na kształtowanie nawyku
prawidłowej postawy.
prawidłowej postawy.
Sposób wykonywania ćwiczeń
Sposób wykonywania ćwiczeń
W systemie ćwiczeń Klappa wyróżnia się 5 zasadniczych
W systemie ćwiczeń Klappa wyróżnia się 5 zasadniczych
faz:
faz:
1. Pozycja wyjściowa – winna być możliwie stabilna przy
1. Pozycja wyjściowa – winna być możliwie stabilna przy
małym napięciu mięśni.
małym napięciu mięśni.
2. Faza przygotowawcza – ćwiczący ustala odpowiednie
2. Faza przygotowawcza – ćwiczący ustala odpowiednie
stawy (izometryczny skurcz mięśni) inne ulegają
stawy (izometryczny skurcz mięśni) inne ulegają
rozluźnieniu.
rozluźnieniu.
3. Wykonywanie ruchu – przemieszczenie odpowiednich
3. Wykonywanie ruchu – przemieszczenie odpowiednich
odcinków ciała.
odcinków ciała.
4. Pozycja końcowa – przyjęcie zaplanowanego ułożenia
4. Pozycja końcowa – przyjęcie zaplanowanego ułożenia
ciała (hiperkorekcja w segmentach ze zmianami).
ciała (hiperkorekcja w segmentach ze zmianami).
5. Faza odpoczynkowa – rozluźnienie mięśni i pogłębione
5. Faza odpoczynkowa – rozluźnienie mięśni i pogłębione
oddechy.
oddechy.
Ćwiczący porusza się wokół sali w pozycji
Ćwiczący porusza się wokół sali w pozycji
ręczno – kolanowej (w klęku podpartym),
ręczno – kolanowej (w klęku podpartym),
powtarzając cyklicznie ustaloną
powtarzając cyklicznie ustaloną
indywidualnie pozycję, z utrzymaniem jej
indywidualnie pozycję, z utrzymaniem jej
przez około 3 sekund. Istnieje bardzo
przez około 3 sekund. Istnieje bardzo
wiele kombinacji ruchów.
wiele kombinacji ruchów.
W pozycjach lordozujących istnieje
W pozycjach lordozujących istnieje
określona zależność między stopniem na
określona zależność między stopniem na
chylenia kręgosłupa w stosunku do
chylenia kręgosłupa w stosunku do
podłoża (w pozycji klęku) z lokalizacją
podłoża (w pozycji klęku) z lokalizacją
szczytu wygięcia lordotycznego. Taka
szczytu wygięcia lordotycznego. Taka
sama zależność występuje przy wygięciu
sama zależność występuje przy wygięciu
kifotycznym kręgosłupa.
kifotycznym kręgosłupa.
Odwiedzenie ramion tylko do kąta
Odwiedzenie ramion tylko do kąta
prostego, zwłaszcza przy ugiętych
prostego, zwłaszcza przy ugiętych
stawach łokciowych, pozwala na
stawach łokciowych, pozwala na
znaczne zbliżenie łopatek do kręgo
znaczne zbliżenie łopatek do kręgo
słupa. W plecach okrągłych – zależnie
słupa. W plecach okrągłych – zależnie
od tego czy dominuje nadmierna kifoza
od tego czy dominuje nadmierna kifoza
piersiowa czy też odstawanie łopatek –
piersiowa czy też odstawanie łopatek –
stosuje się jedną z wymienionych
stosuje się jedną z wymienionych
pozycji ćwiczebnych.
pozycji ćwiczebnych.
Metoda ta dzieli sie na dwie czesci :
badanie i terapie
Badanie :
Dotyczy oceny poszczególnych elementów ciała
( ich wzajemne ułożenie )
1.głowa i szyja
2.barki
3.łopatki
4.trójkaty tali
5.miednica
6.kkd
Dodatkowo :
- klatka piersiowa (symetria)
- zarys pleców w skłonie ( test Bertranda)
- ruchomosc kregosłupa
- wysklepienie stóp
Terapia :
Pozycje wyjściowe niskie
- p. leżące , półleżące
- klęki podparte o różnym stopniu zgięcia
kkg, kkd
- klęk prosty z pochylenie tułowia
Cel pozycji :
- poprawa ruchomości ( zwiększenie )
- odciążenie kręgosłupa
- zmniejszenie napięcia mięśniowego
Ćwiczenia wykonuje sie po wycinku
koła.
Pacjent ustawiony jest częścią
wypukłą skrzywienia do środka koła.
Wyróżniamy następujace ćwiczenia :
- czworakowanie - wskazane wszystkie
typy skoliozy
- głebokie czworakowanie
- wężowanie - rozciagniecie
m.okołokregosłupowych
- skoki zajęcze - wzmocnienie
m.grzietu,brzucha
- chód na kolanach
- ślizganie - plecy okragłe (rozciagniecie
m.piersiowych)
Inny podział to :
1) Mobilizujace
(czworakowanie,weowanie)
2) Wydłużajace (slizganie,skoki zajecze)
3) Korekcyjne (głebokie
czworakowanie,chód na kolanach)
4) Wzmacniajace (skoki zajecze, chód
na kolanach)
Cwiczenia mobilizujace oraz wydłuajace stosuje
sie na poczatku zajec , natomiast
korekcyjne i wzmacniajace w czesci głównej
W zalenosci od rodzaju skrzywienia
( jednołukowe, prawostronne etc) wyróniamy
odpowiedni schemat ruchu.
Ruch konczyn odbywa sie poprzez skosne
ustawienie obreczy biodrowej, barkowej oraz na
boczny przesunieciu obreczy jednej wzgledem
drugiej.
Przy skoliozach wyszych ruch zapoczatkowuje
obrecz barkowa po stronie wklesłej
Przy skoliozach niszych ruch zapoczatkowuje
obrecz biodrowa po stronie wypukłej
Cel cwiczen :
- kształtowanie goresetu
miesniowego
- poprawa ruchomosci kregosłupa i
klatki piersiowej
- zwiekszenie pojemnosci yciowej
płuc
Schemat pozycji korekcyjnych B. Klappa (Saulicz)
I) Skrzywienie jednołukowe piersiowe lewostronne
II) Skrzywienie jednołukowe piersiowe prawostronne
III) Skrzywienie dwułukowe pierwotnie piersiowe
prawostronne
IV) Skrzywienie dwułukowe pierwotnie piersiowe
lewostronne
V) Skrzywienie dwułukowe pierwotnie ledzwiowe
lewostronne
VI) Skrzywienie pierwotnie dwułukowe piersiowo-
ledzwiowe
Schemat
Schemat
ruchów
ruchów
Pozycja niska Klappa
Pozycja niska Klappa
Pozycja ta jest często wykorzystywana w
Pozycja ta jest często wykorzystywana w
gimnastyce korekcyjnej. Zapewnia obciążenie
gimnastyce korekcyjnej. Zapewnia obciążenie
kręgosłupa od ucisku osiowego, umożliwia
kręgosłupa od ucisku osiowego, umożliwia
hiperkorekcję nadmiernej kifozy piersiowej i
hiperkorekcję nadmiernej kifozy piersiowej i
lordozy lędźwiowej, a przez zmianę kąta między
lordozy lędźwiowej, a przez zmianę kąta między
tułowiem, a nogami pozwala na indywidualny dobór
tułowiem, a nogami pozwala na indywidualny dobór
umiejscowienia szczytu hiperkorekcji.
umiejscowienia szczytu hiperkorekcji.
Dzięki wyciągnięciu rąk po
Dzięki wyciągnięciu rąk po
podłodze w przód, uzyskuje
podłodze w przód, uzyskuje
się również elegancję
się również elegancję
kręgosłupa oraz rozciągnięcie
kręgosłupa oraz rozciągnięcie
aktonu dolnego mięśnia
aktonu dolnego mięśnia
piersiowego wielkiego.
piersiowego wielkiego.
Pozycja średnia Klappa
Pozycja średnia Klappa
Zapewnia ona podobnie jak pozycja niska Klappa,
odciążenie kręgosłupa do ucisku osiowego, hiperkorekcję
nadmiernej kifozy piersiowej i lordozy lędźwiowej
z możliwością doboru umiejscowienia szczytu
hiperkorekcji. Ponadto zapewnia korekcję ustawienia
łopatek – zbliżenie ich do kręgosłupa i przyciśnięcie do
klatki piersiowej, a także sprzyja rozciągnięcia aktonu
środkowego mięśnia piersiowego wielkiego.
Pozycją wysoka Klappa
Pozycją wysoka Klappa
Pozycja ta odciąża kręgosłup od ucisku osiowego i
zapewnia swobodę ruchu kręgosłupa. Występuje tu
jednak tendencja do pogłębiania lordozy lędźwiowej,
wysuwania barkówko przodu i rozsuwania łopatek, co się
sprzyja utrzymaniu pozycji skorygowanej.
Marsz po kole- łuk skrzywienia skierowany do
Marsz po kole- łuk skrzywienia skierowany do
środka koła
środka koła
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę
Kasperczyk T.: „Wady postawy ciała”.
Kasperczyk T.: „Wady postawy ciała”.
KASPER S.C. Kraków 1994.
KASPER S.C. Kraków 1994.
Nowotny J., Saulicz E.: „Niektóre
Nowotny J., Saulicz E.: „Niektóre
zaburzenia statyki ciała i ich
zaburzenia statyki ciała i ich
korekcja”. AWF. Katowice 1993
korekcja”. AWF. Katowice 1993
Nowotny – „Podstawy fizjoterapii –
wybrane metody fizjoterapii”
Zembaty – „Kinezyterapia – tom II”