KWASY TŁUSZCZOWE

Ewa Duszeńko

Marcelina Chuma

Gr. A

KWASY TŁUSZCZOWE



Kwasy nasycone

To kwasy tłuszczowe nie

zawierające
podwójnych wiązań w
cząsteczce. W
warunkach normalnych
są zwykle białymi
ciałami stałymi.



Kwasy nienasycone

To kwasy tłuszczowe

zawierające
wiązania podwójne.
Są one z reguły
bezbarwnymi
cieczami.

PRZYKŁADY KWASÓW

NASYCONYCH



Kwas stearynowy

C

17

H

35

COOH

Wzór półstrukturalny:
CH

3

— (CH

2

)

16

—COOH



Kwas palmitynowy

C

15

H

31

COOH

Wzór półstrukturalny:
CH

3

—(CH

2

)

14

—COOH



Większość kwasów nasyconych podwyższają

stężenie frakcji cholesterolu LDL w surowicy

krwi.



Hipercholesterolemicznych właściwości nie

ma powszechnie występujący w tłuszczach o

stałej konsystencji kwas stearynowy.



Kwasy palmitynowy i stearynowy wykazują

działanie prozakrzepowe.



Nadmiar nasyconych kwasów tłuszczowych

przyspiesza rozwój miażdżycy, nowotworów

okrężnicy, gruczołu piersiowego, prostaty.

BIOSYNTEZA KWASÓW

TŁUSZCZOWYCH

NASYCONYCH

O parzystej liczbie atomów węgla:
Pierwszym etapem syntezy jest karboksylacja acetylo-

CoA do malonylo - CoA, katalizowana przez
karboksylazę acetylo-CoA. Następnie acetylo-CoA łączy
się z białkowym nośnikiem grup acylowych (ACP), w
wyniku czego powstaje acetylo - ACP, a z malonylo-CoA
powstaje malonylo - ACP.

Następnym etapem są cykle elongacji, które można

podzielić na 4 fazy (kondensacja, redukcja,
odwodnienie, redukcja). Pierwszy z cykli wygląda
następująco:

Redukcja acetoacytelo-ACP do D-3-
hydroksybutyrylo-ACP, podczas której
wykorzystywana jest jedna cząsteczka NADPH

Kondensacja 2-węglowego acetylo-ACP i 3-
węglowego malonylo-ACP do 4-węglowego
acetoacetylo - ACP. Podczas tej reakcji zostaje
odłączony jeden ACP oraz CO2.

Odwodnienie D-3-hydroksybutyrylo-ACP do

krotonzlo - ACP .

Redukcja krotonylo-ACP dobutrylo - ACP, podczas której
zostaje wykorzystana kolejna cząsteczka NADPH

BIOSYNTEZA KWASÓW

TŁUSZCZOWYCH

NIENASYCONYCH



U ssaków nie występują enzymy katalizujące
reakcje tworzenia wiązań podwójnych przy atomie
węgla dalszym niż C-9, dlatego nie są one zdolne
do syntezy kwasu linolowego, linolenowego ani
arachidonowego.



Większość kwasów tłuszczowych
jednonienasyconych, jak oleinowy, zalicza się do
rodziny n-9, oznacza to, że podwójne wiązanie
znajduje się pomiędzy 9 a 10 atomem węgla.

PODZIAŁ

NIENASYCONYCH

KWASÓW

TŁUSZCZOWYCH Z

PRZYKŁADAMI



Jednonienasycone:

kwas olejowy (cis-9-oktadecenowy): oleje roślinne, głównie oliwa z oliwek.
palmitoolejowy: tłuszcze zwierzęce, a szczególnie rybie i organizmów

morskich. Po raz pierwszy wykazano go w spermie wielorybów.



Wielonienasycone:

-z 2 podwójnymi wiązaniami:

kwas linolowy: oleje roślinne.

-z 3 podwójnymi wiązaniami:

kwas gamma-linolenowy: olej z wiesiołka, niewielka ilość w tłuszczach

zwierzęcych.



U eukariotów tworzenie wiązań

podwójnych w cząsteczkach acylo - CoA
zachodzi dzięki enzymom zawartym w
siateczce śródplazmatycznej gładkiej.
Reakcja wygląda następująco: nasycony
acylo-CoA + NADH + H+ + O2 →
jednonienasycony acylo-CoA + NAD+ + 2 H2
Aby wytworzyć kwas wielonienasycony,
reakcja ta musi zostać powtórzona.

Niezbędne nienasycone

kwasy tłuszczowe (NNKT)



Grupa kwasów tłuszczowych, które nie mogą być
syntetyzowane w organizmie zwierzęcym i muszą być
dostarczane w pożywieniu, w przeciwieństwie do kwasów
endogennych. Żywienie pokarmami ubogimi w niezbędne
kwasy tłuszczowe może doprowadzić do zaburzeń
chorobowych.



Ważniejsze niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe u
człowieka to:



kwas linolowy



kwas linolenowy



kwas arachidonowy

NNKT



Zwiększają przepływ krwi przez naczynia wieńcowe, a
więc zapobiega miażdżycy, zawałom, udarom mózgu.



Prekursory prostaglandyn.



Obniżanie poziomu cholesterolu w surowicy krwi.



Potrzebne są do prawidłowego wzrostu i rozwoju
dzieci i młodzieży.



Są integralnym składnikiem tkanek – wchodzą w skład
fosfolipidów budujących błony biologiczne.



Potrzebne są do prawidłowego transportu lipidów w
organizmie.

WYSTĘPOWANIE



Mleko



Kefir



Jogurt



Masło



Tłuszcze zwierzęce

WOSK



Mieszaniny wyższych nasyconych i nienasyconych
kwasów tłuszczowych i jednowodorotlenowych
alkoholi o tej samej liczbie atomów węgla w
cząsteczce, np. lanolina – wosk zwierzęcy.



Jest to materiał izolacyjny, ochronny. Stanowi
zabezpieczenie przed inwazją drobnoustrojów.



Reguluje gospodarkę wodną; chroni przed
wysychaniem oraz nadmierną adsorpcją wody.

BIBLIOGRAFIA



CIBOROWSKA, Helena. Dietetyka. Żywienie
zdrowego i chorego człowieka. Wydawnictwo
lekarskie PZWL, Warszawa 2000



MURRAY Robert, Biochemia Harpera. Wydawnictwo
Lekarskie PZWL, Warszawa 2004



SUPERCZYŃSKA, Ewa. ŻYLIŃSKA – KACZMAREK,
Melania. Zasady żywienia. Wydawnictwo REA s.j. ,
Warszawa 2004