Żółtaczka

Żółtaczka

patologiczna

patologiczna

Prezentację przygotowała

Prezentację przygotowała

Alicja Zybała

Alicja Zybała

II rok położnictwa

II rok położnictwa

Czym jest żółtaczka?

Czym jest żółtaczka?



Żółtaczka jest to stan zażółcenia

Żółtaczka jest to stan zażółcenia

powłok skórnych spowodowany

powłok skórnych spowodowany

nadmierną ilością bilirubiny w

nadmierną ilością bilirubiny w

organizmie.

organizmie.



U noworodków żółtaczka jest

U noworodków żółtaczka jest

widoczna gdy stężenie

widoczna gdy stężenie

bilirubiny we krwi obwodowej

bilirubiny we krwi obwodowej

wyniesie 5-7 mg/dl.

wyniesie 5-7 mg/dl.



Wyróżniamy żółtaczkę

Wyróżniamy żółtaczkę

fizjologiczną i patologiczną.

fizjologiczną i patologiczną.

Bilirubina:

Bilirubina:



Jest to produkt katabolizmu hemu (barwnika

Jest to produkt katabolizmu hemu (barwnika

erytrocytów),

erytrocytów),



Występuje bilirubina:

Występuje bilirubina:



Pośrednia, tzw. wolna- nierozpuszczalna w owdzie,

Pośrednia, tzw. wolna- nierozpuszczalna w owdzie,

transportowana do wątroby w połączeniu z

transportowana do wątroby w połączeniu z

albuminami,

albuminami,



Bezpośrednia- związana z kwasem glukuronowym,

Bezpośrednia- związana z kwasem glukuronowym,

rozpuszczalna w wodzie, wydalana przez hepatocyty

rozpuszczalna w wodzie, wydalana przez hepatocyty

do dróg żółciowych,

do dróg żółciowych,



W warunkach fizjologicznych stosunek bilirubiny

W warunkach fizjologicznych stosunek bilirubiny

pośredniej do bezpośredniej wynosi 2:1,

pośredniej do bezpośredniej wynosi 2:1,



Stosunek ten może się zmienić, gdy dochodzi m.in. do

Stosunek ten może się zmienić, gdy dochodzi m.in. do

hemolizy, zaburzeń procesów estryfikacji, wirusowego

hemolizy, zaburzeń procesów estryfikacji, wirusowego

uszkodzenia wątroby, cholestazy i innych.

uszkodzenia wątroby, cholestazy i innych.

Rozpoznanie żółtaczki

Rozpoznanie żółtaczki

patologicznej:

patologicznej:



poziom bilirubiny w pierwszej dobie życia

poziom bilirubiny w pierwszej dobie życia

powyżej 7 mg/dl,

powyżej 7 mg/dl,



stężenie bilirubiny całkowitej w surowicy

stężenie bilirubiny całkowitej w surowicy

przekraczające normy dla żółtaczki

przekraczające normy dla żółtaczki

fizjologicznej (do 12 mg/dl w 4 dobie życia

fizjologicznej (do 12 mg/dl w 4 dobie życia

u noworodków donoszonych i 15 mg/dl w

u noworodków donoszonych i 15 mg/dl w

7 dobie życia u wcześniaków),

7 dobie życia u wcześniaków),



stężenie bilirubiny bezpośredniej w

stężenie bilirubiny bezpośredniej w

surowicy przekraczające 2 mg/dl,

surowicy przekraczające 2 mg/dl,



wzrost bilirubiny powyżej 0,3 mg/dl/h i

wzrost bilirubiny powyżej 0,3 mg/dl/h i

powyżej 5 mg/dl/dobę,

powyżej 5 mg/dl/dobę,

Rozpoznanie żółtaczki

Rozpoznanie żółtaczki

patologicznej c.d.:

patologicznej c.d.:



stężenie bilirubiny powyżej 12 mg/dl

stężenie bilirubiny powyżej 12 mg/dl

u noworodków karmionych sztucznie

u noworodków karmionych sztucznie

i powyżej 17 mg/dl u noworodków

i powyżej 17 mg/dl u noworodków

karmionych piersią,

karmionych piersią,



żółtaczka trwająca powyżej 7 dni u

żółtaczka trwająca powyżej 7 dni u

noworodków donoszonych i powyżej 14 dni u

noworodków donoszonych i powyżej 14 dni u

wcześniaków,

wcześniaków,



odchylenia w badaniu przedmiotowym,

odchylenia w badaniu przedmiotowym,



odchylenia w badaniach laboratoryjnych.

odchylenia w badaniach laboratoryjnych.

Żółtaczki

patologiczne

okresu

noworodkowego

pośredniej

bezpośredniej

żółtaczki

hemolityczne

żółtaczki

niehemolityczne

cholestaza

wewnątrzwątrobowa

cholestaza

zewnątrzwątrobowa

Hiperbilirubinemia

bezpośrednia

(związana)

Przyczyny:

Przyczyny:

Zaburzenia odpływu

Zaburzenia odpływu

żółci:

żółci:

1.

1.

Cholestaza wewnątrzwątrobowa::

Cholestaza wewnątrzwątrobowa::



infekcje wrodzone (szczególnie

infekcje wrodzone (szczególnie

wirusowe),

wirusowe),



wrodzone choroby metaboliczne,

wrodzone choroby metaboliczne,



torbielowatość wątroby,

torbielowatość wątroby,



długotrwałe żywienie pozajelitowe,

długotrwałe żywienie pozajelitowe,



polekowa,

polekowa,



o nieznanej etiologii.

o nieznanej etiologii.

Zaburzenia odpływu żółci

Zaburzenia odpływu żółci

c.d.:

c.d.:

2.

2.

cholestaza zewnątrzwątrobowa:

cholestaza zewnątrzwątrobowa:



związana z trisomią 18 lub 13 pary chromosomów,

związana z trisomią 18 lub 13 pary chromosomów,



krwiak podtorebkowy wątroby,

krwiak podtorebkowy wątroby,



zespół zagęszczonej żółci,

zespół zagęszczonej żółci,



kamica pęcherzykowa i przewodów żółciowych,

kamica pęcherzykowa i przewodów żółciowych,



torbiele przewodów żółciowych,

torbiele przewodów żółciowych,



mukowiscydoza,

mukowiscydoza,



niedrożność lub zwężenie dróg żółciowych,

niedrożność lub zwężenie dróg żółciowych,



ucisk zewnętrzny:

ucisk zewnętrzny:



guzy,

guzy,



powiększone węzły chłonne,

powiększone węzły chłonne,



torbiele.

torbiele.

Uszkodzenie komórki

Uszkodzenie komórki

wątrobowej:

wątrobowej:

1.

1.

stany zapalne wątroby:

stany zapalne wątroby:



zakażenie wewnątrzmaciczne z grupy

zakażenie wewnątrzmaciczne z grupy

TORCH,

TORCH,



posocznica,

posocznica,



samoistne zapalenie wątroby

samoistne zapalenie wątroby

noworodków,

noworodków,



WZW typu A, B lub C,

WZW typu A, B lub C,



zakażenia bakteryjne:

zakażenia bakteryjne:



kiła,

kiła,



listerioza,

listerioza,



gruźlica.

gruźlica.

Uszkodzenie komórki

Uszkodzenie komórki

wątrobowej cd.:

wątrobowej cd.:

2.

2.

Uszkodzenie toksyczne wątroby:

Uszkodzenie toksyczne wątroby:



leki,

leki,



żywienie pozajelitowe,

żywienie pozajelitowe,



martwica wywołana niedokrwieniem.

martwica wywołana niedokrwieniem.

3.

3.

upośledzenie wydzielania bilirubiny:

upośledzenie wydzielania bilirubiny:



zespół Rotora,

zespół Rotora,



zespół Dubin- Johnsona.

zespół Dubin- Johnsona.

4.

4.

Aberracje chromosomowe:

Aberracje chromosomowe:



trisomia 21,

trisomia 21,



trisomia 17-18.

trisomia 17-18.

Uszkodzenie komórki

Uszkodzenie komórki

wątrobowej cd.:

wątrobowej cd.:

5.

5.

zaburzenia przemiany materii:

zaburzenia przemiany materii:



galaktozemia,

galaktozemia,



fruktozemia,

fruktozemia,



tyrozynemia,

tyrozynemia,



niedobór

niedobór

 



 



antytrypsyny,

antytrypsyny,



glikogenoza typu IV,

glikogenoza typu IV,



lipidozy,

lipidozy,



mukowiscydoza,

mukowiscydoza,



choroba Bylera,

choroba Bylera,



hemochromatoza,

hemochromatoza,



choroba Zellwegera (zespół mózgowo-

choroba Zellwegera (zespół mózgowo-

wątrobowo-nerkowy).

wątrobowo-nerkowy).

Hiperbilirubinemia

Hiperbilirubinemia

nie związana

nie związana

(pośrednia):

(pośrednia):

Związana ze wzrostem

Związana ze wzrostem

bilirubiny pośredniej w

bilirubiny pośredniej w

surowicy krwi noworodka.

surowicy krwi noworodka.

PRZYCZYNY:

PRZYCZYNY:



niedobory enzymów krwinkowych:

niedobory enzymów krwinkowych:



dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej,

dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej,



kinazy pirogronianowej,

kinazy pirogronianowej,

2. choroba hemolityczna płodu i noworodka w układach:

2. choroba hemolityczna płodu i noworodka w układach:



Rh,

Rh,



ABO

ABO



lub innych układach grupowych,

lub innych układach grupowych,

3. hemoglobinoterapie,

3. hemoglobinoterapie,

4. wrodzone defekty błony komórkowej erytrocytów:

4. wrodzone defekty błony komórkowej erytrocytów:



sferocytoza (zmiana kształtu erytrocytów na przybliżony

sferocytoza (zmiana kształtu erytrocytów na przybliżony

do kulistego),

do kulistego),



poikilocytoza (występowanie erytrocytów o różnych

poikilocytoza (występowanie erytrocytów o różnych

nieprawidłowych kształtach),

nieprawidłowych kształtach),



owalocytoza (eliptocytoza),

owalocytoza (eliptocytoza),



akantocytoza

akantocytoza

PRZYCZYNY cd.

PRZYCZYNY cd.



leki takie jak:

leki takie jak:



witamina K,

witamina K,



nitrofurantoina,

nitrofurantoina,



sulfonamidy,

sulfonamidy,



penicylina,

penicylina,



oksytocyna,

oksytocyna,

6. gromadzenie się krwi poza łożyskiem naczyniowym:

6. gromadzenie się krwi poza łożyskiem naczyniowym:



wybroczyny,

wybroczyny,



krwiaki,

krwiaki,



naczyniaki,

naczyniaki,



sinica zastoinowa,

sinica zastoinowa,

7. policytemia (nadkrwistość):

7. policytemia (nadkrwistość):



matka chora na cukrzycę,

matka chora na cukrzycę,



przewlekła hipoksja,

przewlekła hipoksja,



transfuzja matczyno-płodowa lbu bliźniak- bliźniak.

transfuzja matczyno-płodowa lbu bliźniak- bliźniak.

spowodowana

spowodowana

wzrostem bilirubiny

wzrostem bilirubiny

pośredniej związanym

pośredniej związanym

z upośledzonym

z upośledzonym

metabolizmem

metabolizmem

wątrobowym.

wątrobowym.

PRZYCZYNY:

PRZYCZYNY:

1. zmniejszona absorpcja wątrobowa,

1. zmniejszona absorpcja wątrobowa,

2.

2.

upośledzona reakcja wiązania bilirubiny z

upośledzona reakcja wiązania bilirubiny z

kwasem glukuronowym:

kwasem glukuronowym:



obniżenie aktywności transferazy

obniżenie aktywności transferazy

glukuronowej w: zespole Criglera-Najjara,

glukuronowej w: zespole Criglera-Najjara,

zespole Gilberta, niedoczynności tarczycy,

zespole Gilberta, niedoczynności tarczycy,

niedoczynności przysadki, wcześniactwie,

niedoczynności przysadki, wcześniactwie,



inhibitory enzymatyczne: leki i hormony

inhibitory enzymatyczne: leki i hormony

(nowobiocyna, pregnandiol), galaktozemia.

(nowobiocyna, pregnandiol), galaktozemia.

spowodowana

spowodowana

wzrostem bilirubiny

wzrostem bilirubiny

pośredniej związany z

pośredniej związany z

nasilonym krążeniem

nasilonym krążeniem

jelitowo-wątrobowym.

jelitowo-wątrobowym.

PRZYCZYNY:

PRZYCZYNY:



zmniejszona perystaltyka:

zmniejszona perystaltyka:



zbyt mała podaż pokarmu,

zbyt mała podaż pokarmu,



zwężenie odźwiernika,

zwężenie odźwiernika,

2.

2.

niedrożność mechaniczna:

niedrożność mechaniczna:



zarośnięcie i zwężenie,

zarośnięcie i zwężenie,



niedrożność smółkowa,

niedrożność smółkowa,



choroba Hirschprunga,

choroba Hirschprunga,

3. choroba hemolityczna noworodka w zakresie

3. choroba hemolityczna noworodka w zakresie

układu grupowego Rh.

układu grupowego Rh.

Choroba hemolityczna

Choroba hemolityczna

noworodków:

noworodków:



inaczej zwana erytroblastozą,

inaczej zwana erytroblastozą,



spowodowana immunizacją w

spowodowana immunizacją w

układzie grupowym Rh,

układzie grupowym Rh,



w klinicznym znaczeniu

w klinicznym znaczeniu

najistotniejszy jest antygen RhD,

najistotniejszy jest antygen RhD,



rzadziej spowodowana

rzadziej spowodowana

przeciwciałami anty-C lub anty-D.

przeciwciałami anty-C lub anty-D.

Układ Rh

RhD

RhCcEe

Diagnostyka choroby

Diagnostyka choroby

hemolitycznej:

hemolitycznej:

Do zdiagnozowania choroby hemolitycznej

Do zdiagnozowania choroby hemolitycznej

wykorzystuje się test Coombsa:

wykorzystuje się test Coombsa:



u matki wykonuje się test Coombsa pośredni,

u matki wykonuje się test Coombsa pośredni,



w surowicy matki określa się obecność

w surowicy matki określa się obecność

wolnych przeciwciał anty-D,

wolnych przeciwciał anty-D,



u ciężarnych z krwią Rh (-) u których

u ciężarnych z krwią Rh (-) u których

badania wykazały obecnośc przeciwciał anty

badania wykazały obecnośc przeciwciał anty

D badania powtarzamy co 2-4 tygodnie,

D badania powtarzamy co 2-4 tygodnie,



jeżeli w 20-22 tygodniu ciąży miano

jeżeli w 20-22 tygodniu ciąży miano

przeciwciał u matki jest zbyt wysokie (1:8-

przeciwciał u matki jest zbyt wysokie (1:8-

1:16) należy wykonać następujące badania:

1:16) należy wykonać następujące badania:

USG płodu

USG płodu

ocenia się nasilenie hemolizy na

ocenia się nasilenie hemolizy na

podstawie następujących objawów:

podstawie następujących objawów:



hepatosplenomegalia (powiększenie

hepatosplenomegalia (powiększenie

wątroby i śledziony),

wątroby i śledziony),



wodobrzusze,

wodobrzusze,



pogrubienie łożyska.

pogrubienie łożyska.

Amniocenteza

Amniocenteza



polega na pobraniu płynu

polega na pobraniu płynu

owodniowego poprzez nakłucie

owodniowego poprzez nakłucie

powłok brzusznych ciężarnej,

powłok brzusznych ciężarnej,



ocenia się w nim obecność

ocenia się w nim obecność

barwników

barwników

bilirubinopodobnych.

bilirubinopodobnych.

głowica
USG

MACICA

PŁÓD

strzykawka
z igłą

Kordocenteza

Kordocenteza



polega na nakłuciu żyły

polega na nakłuciu żyły

pępowinowej,

pępowinowej,



celem jest określenie:

celem jest określenie:



grupy krwi dziecka,

grupy krwi dziecka,



morfologii

morfologii



hematokrytu bezpośredniego.

hematokrytu bezpośredniego.

Postępowanie

Postępowanie

terapeutyczne przy

terapeutyczne przy

nasilonej hemolizie:

nasilonej hemolizie:

w zależności od stopnia

w zależności od stopnia

zaawansowania ciąży są dwa

zaawansowania ciąży są dwa

warianty terapii:

warianty terapii:



wcześniejsze ukończenie ciąży

wcześniejsze ukończenie ciąży



uzupełniająca transfuzja dopłodowa.

uzupełniająca transfuzja dopłodowa.

Transfuzja dopłodowa

Transfuzja dopłodowa



wykonuje się ją pod kontrolą USG,

wykonuje się ją pod kontrolą USG,



podaje się masę erytrocytarną grupy

podaje się masę erytrocytarną grupy

„0” Rh (-) przy poziomach

„0” Rh (-) przy poziomach

hemoglobiny płodowej poniżej 10

hemoglobiny płodowej poniżej 10

g/dl.

g/dl.

W zależności od objawów

W zależności od objawów

wyróżnia się:

wyróżnia się:



żółtaczkę ciężką (90%),

żółtaczkę ciężką (90%),



obrzęk płodu uogólniony (5-10%),

obrzęk płodu uogólniony (5-10%),



niedokrwistość ciężką (poniżej 1%).

niedokrwistość ciężką (poniżej 1%).

postaci choroby

postaci choroby

hemolitycznej

hemolitycznej

Choroba

hemolityczna

łagodna

umiarkowana

ciężka

Łagodna choroba

Łagodna choroba

hemolityczna

hemolityczna

1.

1.

poziom bilirubiny <4 mg/dl,

poziom bilirubiny <4 mg/dl,

2.

2.

nie stwierdza się anemizacji (poz.

nie stwierdza się anemizacji (poz.

hemoglobiny we krwi pępowinowej

hemoglobiny we krwi pępowinowej

powyżej 14 g/dl),

powyżej 14 g/dl),

3.

3.

stosowane leczenie- fototerapia,

stosowane leczenie- fototerapia,

4.

4.

gdy wystąpi anemizacja (w wieku 3-

gdy wystąpi anemizacja (w wieku 3-

6 tyg.) stosuje się transfuzję

6 tyg.) stosuje się transfuzję

uzupełniającą.

uzupełniającą.

Umiarkowana choroba

Umiarkowana choroba

hemolityczna

hemolityczna

1.

1.

niedokrwistość średniego stopnia:

niedokrwistość średniego stopnia:



we krwi pępowinowej poz. hemoglobiny poniżej

we krwi pępowinowej poz. hemoglobiny poniżej

14 g/dl,

14 g/dl,



poz. bilirubiny powyżej 4 mg/dl,

poz. bilirubiny powyżej 4 mg/dl,

2.

2.

badania dodatkowe wykazują:

badania dodatkowe wykazują:



liczne erytroblasty w rozmazie,

liczne erytroblasty w rozmazie,



retikulocytozę,

retikulocytozę,



erytroblastozę,

erytroblastozę,



trombocytopenię,

trombocytopenię,



leukocytozę,

leukocytozę,



u niektórych hepatosplenomegalia,

u niektórych hepatosplenomegalia,

3.

3.

leczenie- transfuzja wymienna krwi,

leczenie- transfuzja wymienna krwi,

4.

4.

uzupełnienie leczenia- fototerapia i kroplówki

uzupełnienie leczenia- fototerapia i kroplówki

nawadniające.

nawadniające.

Ciężka choroba

Ciężka choroba

hemolityczna

hemolityczna

1.

1.

Może spowodować obumarcie lub uogólniony

Może spowodować obumarcie lub uogólniony

obrzęk płodu.

obrzęk płodu.

2.

2.

Po porodzie z krwi pępowinowej oznaczamy:

Po porodzie z krwi pępowinowej oznaczamy:



morfologię z rozmazem i retikulocytozą,

morfologię z rozmazem i retikulocytozą,



grupę krwi,

grupę krwi,



stężenie bilirubiny całkowitej i pośredniej,

stężenie bilirubiny całkowitej i pośredniej,



bezpośredni test Coombsa.

bezpośredni test Coombsa.

3.

3.

objawy kliniczne: hepatosplenomegalia i żółtaczka.

objawy kliniczne: hepatosplenomegalia i żółtaczka.

4.

4.

W badaniach laboratoryjnych można wykryć:

W badaniach laboratoryjnych można wykryć:

niedokrwistość, hiperbilirubinemię pośrednią,

niedokrwistość, hiperbilirubinemię pośrednią,

retikulocytozę, erytroblastozę, trombocytopenię i

retikulocytozę, erytroblastozę, trombocytopenię i

leukocytozę.

leukocytozę.

5.

5.

Może wystąpić nasilona niedokrwistość u

Może wystąpić nasilona niedokrwistość u

niemowląt w trzecim miesiącu życia.

niemowląt w trzecim miesiącu życia.

Jak powstaje uogólniony

Jak powstaje uogólniony

obrzęk płodu?

obrzęk płodu?

Niedotlenie
nie

Zwiększona
przepuszczalnoś
ć śródbłonków

Zaburzenia
funkcji
wątroby

Hipoalbumine
mia

Uogólniony obrzęk

płodu

Wskazania do transfuzji

Wskazania do transfuzji

wymiennej

wymiennej



Stężenie bilirubiny we krwi

Stężenie bilirubiny we krwi

pępowinowej powyżej 4,5 mg/dl,

pępowinowej powyżej 4,5 mg/dl,



zwiększenie poziomu bilirubiny

zwiększenie poziomu bilirubiny

o 0,3 mg/dl/h,

o 0,3 mg/dl/h,



uogólniony obrzęk płodu,

uogólniony obrzęk płodu,



niewydolność krążenia u

niewydolność krążenia u

noworodków z chorobą hemolityczną,

noworodków z chorobą hemolityczną,



nieskuteczna fototerapia.

nieskuteczna fototerapia.

Profilaktyka choroby

Profilaktyka choroby

hemolitycznej

hemolitycznej



Immunizacji matki z krwią Rh (-) przez

Immunizacji matki z krwią Rh (-) przez

dziecko z dodatnim Rh zapobiegamy poprzez

dziecko z dodatnim Rh zapobiegamy poprzez

podanie przeciwciał anty-D w ciągu 72h.

podanie przeciwciał anty-D w ciągu 72h.

Podajemy je po:

Podajemy je po:



urodzeniu dziecka Rh dodatniego,

urodzeniu dziecka Rh dodatniego,



poronieniu,

poronieniu,



przebyciu ciąży ektopowej,

przebyciu ciąży ektopowej,



zabiegach w okresie ciąży,

zabiegach w okresie ciąży,



omyłkowym przetoczeniu krwi Rh (+).

omyłkowym przetoczeniu krwi Rh (+).

Choroba hemolityczna

Choroba hemolityczna

ABO

ABO



jest wywołana przeciwciałami matki anty-

jest wywołana przeciwciałami matki anty-

A, lub anty-B,

A, lub anty-B,



występuje częściej, a jej przebieg jest

występuje częściej, a jej przebieg jest

łagodniejszy od choroby hemolitycznej

łagodniejszy od choroby hemolitycznej

wywołanej czynnikiem Rh,

wywołanej czynnikiem Rh,



rozwija się w ostatnich tygodniach ciąży,

rozwija się w ostatnich tygodniach ciąży,



ma słabe objawy kliniczne,

ma słabe objawy kliniczne,



występuje u noworodków z grupą krwi A

występuje u noworodków z grupą krwi A

lub B, których matki mają grupę krwi 0,

lub B, których matki mają grupę krwi 0,

Choroba hemolityczna

Choroba hemolityczna

ABO cd.

ABO cd.



przeciwciała anty-A i anty-B należą do

przeciwciała anty-A i anty-B należą do

klasy IgG i przechodzą przez łożysko,

klasy IgG i przechodzą przez łożysko,



żółtaczka pojawia się ok. 2 doby życia,

żółtaczka pojawia się ok. 2 doby życia,



jej objawem laboratoryjnym jest

jej objawem laboratoryjnym jest

obecność mikrosferocytów w rozmazie

obecność mikrosferocytów w rozmazie

krwi obwodowej,

krwi obwodowej,



leczenie- fototerapia i nawadnianie,

leczenie- fototerapia i nawadnianie,

rzadko transfuzja wymienna.

rzadko transfuzja wymienna.

Wskazania do fototerapii w

Wskazania do fototerapii w

chorobie hemolitycznej w

chorobie hemolitycznej w

układzie ABO:

układzie ABO:

Fototerapię rozpoczynamy, gdy poziom

Fototerapię rozpoczynamy, gdy poziom

bilirubiny całkowitej przekroczy:

bilirubiny całkowitej przekroczy:



10 mg/dl w pierwszych 12 h życia,

10 mg/dl w pierwszych 12 h życia,



12 mg/dl po 18 h życia,

12 mg/dl po 18 h życia,



14 mg/dl po pierwszej dobie życia,

14 mg/dl po pierwszej dobie życia,



15 mg/dl.

15 mg/dl.



20 mg/dl jest wskazaniem do

20 mg/dl jest wskazaniem do

transfuzji wymiennej.

transfuzji wymiennej.

Leczenie

Leczenie

LECZENIE



podstawową metodą leczenia żółtaczki

podstawową metodą leczenia żółtaczki

patologicznej jest fototerapia,

patologicznej jest fototerapia,



stosowanie fenobarbitalu budzi

stosowanie fenobarbitalu budzi

kontrowersje, a jego działanie jest

kontrowersje, a jego działanie jest

opóźnione,

opóźnione,



najnowszą metodą jest stosowanie

najnowszą metodą jest stosowanie

tin-mezoporfiryny (lek hamujący

tin-mezoporfiryny (lek hamujący

wytwarzanie hemu), jednakże nie jest ona

wytwarzanie hemu), jednakże nie jest ona

zarejestrowana w Polsce ani USA,

zarejestrowana w Polsce ani USA,



próbuje się także leczyć żółtaczkę

próbuje się także leczyć żółtaczkę

związaną z karmieniem naturalnym

związaną z karmieniem naturalnym

inhibitorów betaglukuronidazy.

inhibitorów betaglukuronidazy.

Fototerapia

Fototerapia



światło o długości fal 400-500 nm,

światło o długości fal 400-500 nm,



powoduje ono przemianę bilirubiny do bezbarwnych,

powoduje ono przemianę bilirubiny do bezbarwnych,

rozpuszczalnych w wodzie, łatwo wydalanych,

rozpuszczalnych w wodzie, łatwo wydalanych,

nieszkodliwych dla organizmu produktów,

nieszkodliwych dla organizmu produktów,



stosuje się lampy ze światłem białym lub niebieskim,

stosuje się lampy ze światłem białym lub niebieskim,



przeprowadzamy ją w sposób ciągły, przerywana tylko na

przeprowadzamy ją w sposób ciągły, przerywana tylko na

czas karmienie, zabiegów pielęgnacyjnych i pobierania krwi,

czas karmienie, zabiegów pielęgnacyjnych i pobierania krwi,



lub przerywany- 1h naświetlania i 3 h przerwy,

lub przerywany- 1h naświetlania i 3 h przerwy,



w czasie fototerapii należy nawadniać dziecko oraz

w czasie fototerapii należy nawadniać dziecko oraz

kontrolować jego temperaturę,

kontrolować jego temperaturę,



jest ona skuteczna, gdy poziom bilirubiny spada o 1-2

jest ona skuteczna, gdy poziom bilirubiny spada o 1-2

mg/dl/4-6h,

mg/dl/4-6h,



przerwanie może powodować nieznaczne zwiększenie

przerwanie może powodować nieznaczne zwiększenie

poziomu bilirubiny tzw. hiperbilirubinemia z odbicia,

poziomu bilirubiny tzw. hiperbilirubinemia z odbicia,



niepowodzenie fototerapii może wskazywać na żółtaczkę

niepowodzenie fototerapii może wskazywać na żółtaczkę

spowodowaną hemolizą,

spowodowaną hemolizą,



ważne jest, aby jak największa powierzchnia ciała była

ważne jest, aby jak największa powierzchnia ciała była

wystawiona na światło (oprócz narządów płciowych i oczu)

wystawiona na światło (oprócz narządów płciowych i oczu)

Działanie uboczne

Działanie uboczne

fototerapii:

fototerapii:



zwiększone straty wody 20-40% u

zwiększone straty wody 20-40% u

noworodków donoszonych i nawet do 100% u

noworodków donoszonych i nawet do 100% u

niedonoszonych,

niedonoszonych,



u noworodków niedonoszonych hipokalcemia,

u noworodków niedonoszonych hipokalcemia,



uszkodzenie siatkówki (stosuje się osłonę na

uszkodzenie siatkówki (stosuje się osłonę na

oczy),

oczy),



mutacje chromosomalne (należy osłaniać

mutacje chromosomalne (należy osłaniać

narządy rodnych),

narządy rodnych),



trombocytopenia spowodowana skróconym

trombocytopenia spowodowana skróconym

czasem przeżywania krwinek płytkowych,

czasem przeżywania krwinek płytkowych,



przy zwiększonym stężeniu bilirubiny

przy zwiększonym stężeniu bilirubiny

bezpośredniej- zespół brązowego dziecka,

bezpośredniej- zespół brązowego dziecka,



wysypki skórne,

wysypki skórne,



luźniejsze stolce, biegunka,

luźniejsze stolce, biegunka,



utrudniony kontakt matka-dziecko.

utrudniony kontakt matka-dziecko.

Wskazanie do fototerapii w zależności od

Wskazanie do fototerapii w zależności od

stosunku masy urodzeniowej do stężenia

stosunku masy urodzeniowej do stężenia

bilirubiny całkowitej

bilirubiny całkowitej

5-7

5-7

7-9

7-9

10-12

10-12

13-15

13-15

15-18

15-18

10-12

10-12

12-15

12-15

15-18

15-18

18-20

18-20

20-25

20-25

Poniżej 1000g

Poniżej 1000g

1001-1500g

1001-1500g

1501-2000g

1501-2000g

2001-2500g

2001-2500g

Powyżej 2500g

Powyżej 2500g

STĘŻENIE
BILIRUBINY
CAŁKOWITEJ

(MG/DL)

FOTOTERAPIA

TRANSFUZJA
WYMIENNA

MASA
URODZENIOWA

Przeciwwskazania:

Przeciwwskazania:



wrodzona porfiria,

wrodzona porfiria,



względnie hiperbilirubinemia

względnie hiperbilirubinemia

cholestatyczna z wysokim

cholestatyczna z wysokim

podwyższeniem bilirubiny związanej

podwyższeniem bilirubiny związanej

(powyżej 2 mg/dl) ponieważ

(powyżej 2 mg/dl) ponieważ

zwiększa to ryzyko wystąpienia

zwiększa to ryzyko wystąpienia

zespołu brązowego dziecka.

zespołu brązowego dziecka.

Bibliografia:

Bibliografia:



Tamara Czajkowska, Adam Thrun:

Tamara Czajkowska, Adam Thrun:

Neonatologia.

Neonatologia.

Skrypt dla studentów

Skrypt dla studentów

, wyd. Akademia Medyczna w

, wyd. Akademia Medyczna w

Gdańsku,

Gdańsku,



Janusz Gadzinowski, Marta Szymankiewicz:

Janusz Gadzinowski, Marta Szymankiewicz:

Podstawy neonatologii. Podręcznik dla studentów,

Podstawy neonatologii. Podręcznik dla studentów,

wyd. Oddział Wielkopolski Polskiego Towarzystwa

wyd. Oddział Wielkopolski Polskiego Towarzystwa

Medycyny Preinatalnej, Poznań 2006.

Medycyny Preinatalnej, Poznań 2006.



http://linemed.pl/nhealth_guide/encyclopedia_details/i

http://linemed.pl/nhealth_guide/encyclopedia_details/i

d,1693,

d,1693,



Bręborowicz Grzegorz:

Bręborowicz Grzegorz:

Położnictwo: podręcznik dla

Położnictwo: podręcznik dla

położnych i pielęgniarek,

położnych i pielęgniarek,

Wydawnictwo Lekarskie

Wydawnictwo Lekarskie

PZWL, Warszawa

PZWL, Warszawa

2005,

2005,



www.wikipedia.org,

www.wikipedia.org,



Czyżewska Małgorzata:

Czyżewska Małgorzata:

Neonatologia: podręcznik dla

Neonatologia: podręcznik dla

studentów wydziału zdrowia publicznego,

studentów wydziału zdrowia publicznego,

Akademia

Akademia

Medyczna im. Piastów Śląskich, Wrocław

Medyczna im. Piastów Śląskich, Wrocław

2007.

2007.

Zdjęcia pobrano ze stron:

Zdjęcia pobrano ze stron:



http://www.polki.pl/work/privateimages/formats/NEWS_

http://www.polki.pl/work/privateimages/formats/NEWS_

MAIN/17705.jpg;

MAIN/17705.jpg;



http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d

/d9/Jaundice_phototherapy.jpg/280px-

/d9/Jaundice_phototherapy.jpg/280px-

Jaundice_phototherapy.jpg;

Jaundice_phototherapy.jpg;



http://babyonline.pl/work/privateimages/formats/A/4439.

http://babyonline.pl/work/privateimages/formats/A/4439.

jpg;

jpg;



http://pol-medplus.freehost.pl/lampaBLUE-400.jpg;

http://pol-medplus.freehost.pl/lampaBLUE-400.jpg;



http://www.kobieta.pl/uploads/pics/16_Piewszy_tydzien_

http://www.kobieta.pl/uploads/pics/16_Piewszy_tydzien_

Normalny.jpg;

Normalny.jpg;



http://www.we-

http://www.we-

dwoje.pl/files/Image/art_67/we_dwoje_6948.jpg;

dwoje.pl/files/Image/art_67/we_dwoje_6948.jpg;



http://www.dziennik.pl/files/archive/00075/FR_161049_4

http://www.dziennik.pl/files/archive/00075/FR_161049_4

259_kopia_75367l.jpg;

259_kopia_75367l.jpg;



http://www.maichindom-

http://www.maichindom-

varna.com/images/articles/Image/blog/amnio1.JPG;

varna.com/images/articles/Image/blog/amnio1.JPG;



http://server.activeweb.pl/images/usg_fotka.jpg.

http://server.activeweb.pl/images/usg_fotka.jpg.