EUROREGIONY

DEFINICJA EUROREGIONU

Jednostka terytorialna na obszarze

dwóch lub więcej państw
europejskich. Jest formą współpracy
transgranicznej pomiędzy państwami
członkowskimi UE, pastwami
kandydującymi i ich sąsiadami.

W tworzeniu euroregionu

uczestniczą przedstawiciele

lokalnych i regionalnych

władz samorządowych, a

niekiedy także inne osoby

fizyczne i prawne.

HISTORIA

Historia euroregionów sięga lat

pięćdziesiątych, kiedy to powstał
niemiecko- francusko- luksemburski region
Saar-Loir-Lux. Od zapoczątkowania tej
współpracy stosuje się nazwę „euroregion”
(pocz. euroregio).

Najstarszy euroregion powstały z

polskim udziałem to polsko-czesko-
niemiecki euroregion „Nysa” powołany pod
koniec 1991.

PODSTAWA PRAWNA

Mimo unormowania w prawie wewnętrznym termin

"Euroregion" nie występuje w oficjalnych

dokumentach o wymianie transgranicznej pomiędzy

państwami, ani też w oficjalnych dokumentach Unii

Europejskiej. Jednak działalność euroregionów

opiera się w dużej mierze o Traktat z Maastricht, w

którym powołano Komitet Regionów. Zastosowanie

ma również Konwencja Madrycka Rady Europy z 21

maja 1980 r., do której Polska przystąpiła 19

stycznia 1993 r. oraz Europejska Karta Samorządu

Terytorialnego z 15 października 1985 r., której

członkiem Polska stała się w lutym 1993 r.

KOMITET REGIONÓW

„Komitet Regionów (KR) jest najistotniejszym

unijnym organem o charakterze doradczym,

działającym w zakresie polityki regionalnej UE. Jego

ustanowienie wiązało się z chęcią podkreślenia roli

polityki regionalnej w procesie integracji

europejskiej. Głównym celem działalności KR jest

włączenie regionów i społeczności lokalnych w

proces integracji europejskiej, a także wprowadzenie

do polityki regionalnej wspólnych perspektyw czy

ochrony kompetencji regionów. Organ ten działa

wyłącznie w imieniu obywateli, broniąc ich interesów

w sprawach związanych z polityką regionalną.” Cyt.

Za www.uniaeuropejska.org

JAK DZIAŁAJĄ EUROREGIONY?

1. Uzgadnianie planów rozwoju
2. Powoływanie organów koordynujących
3. NIE ma charakteru eksterytorialnego

(władze samorządowe nie przenoszą
na nie swoich kompetencji).

4. Prawo (statut) euroregionu musi być

zgodny z prawem państw
przynależności

WSPÓŁPRACA

TRANSGRANICZNA

1. DOWOLNOŚĆ współpracy: od działań

spontanicznych (np. doraźne spotkania)

po bardziej zorganizowane (np. grupy

kontaktowe). Często w rozumieniu

potocznym za Euroregiony uważa się

tylko współpracę zorganizowaną, z

wykształconymi wspólnymi organami:

a) Zgromadzeniem,
b) zarządem,
c) grupami roboczymi,
d) sekretariatem.

ZASADY FUNKCJONOWANIA

1. Zasada pomocniczości rozumiana jako pomoc

instytucji i organizacji międzynarodowych oraz

krajowych w realizacji przez regionalne i lokalne

społeczności celów współpracy transgranicznej,

2. Zasada partnerstwa, równoprawności i

równorzędności stron tworzących euroregion,

3. Zasada solidarności obszarów transgranicznych

dążąca do kompromisu pomiędzy

konkurencyjnymi poglądami,

4. Zasada istnienia koncepcji bądź strategii rozwoju

transgranicznego służąca wypracowaniu wspólnej

perspektywy transgranicznego rozwoju

regionalnego.

INNE ZASADY

1. Zasada dobrego sąsiedztwa mieszkańców pogranicza,
2. Zasada zachowania tożsamości (narodowej, państwowej,

regionalnej i lokalnej) przez współpracujące jednostki

terytorialne i społeczności lokalne,

3. Zasada dobrowolności uczestniczenia w euroregionie i w

różnych formach współpracy,

4. Zasada dążenia do symetrii i parytetów, polegającą na tym,

że każda ze stron dysponuje taka sama ilością głosów we

wszystkich organach i takim samym prawem do

reprezentowania interesów euroregionu,

5. Zasada pragmatyzmu oraz analizy rachunku kosztów i

korzyści,

6. Zasada kierowania się przyjaźnią i zaufaniem w

uzgadnianiu wspólnych zamierzeń przekraczających

granice,

CELE EUROREGIONÓW

• zmiany charakteru granic i przezwyciężenia krępujących

uregulowań państwowych dotyczących nieprzenikalności

granic

• czynienie z regionów siły napędowej współpracy

ponadgranicznej

• ułatwienie realizacji europejskiej polityki zagospodarowania

przestrzennego

• usuwanie przeszkód i nierówności ekonomicznych i

infrastrukturalnych

• określanie metod rozwiązywania problemów, przejawów

niedorozwoju i uciążliwości charakterystycznych dla

obszarów peryferyjnych

• formułowanie zasad budowy podstaw wzajemnego zaufania

i współpracy między instytucjami europejskimi oraz ich

efektywności

• budowanie i utrwalanie wzajemnych więzi

LISTA EUROREGIONÓW Z

UDZIAŁEM POLSKI

• Nysa (1991, Polska, Niemcy, Czechy)

• Karpacki (1993, Polska, Słowacja, Ukraina, Węgry, Rumunia)

• Sprewa- Nysa- Bóbr (1993, Polska, Niemcy)

• Pro Europa Viadrina (1993, Polska, Niemcy)

• Tatry (1994, Polska, Słowacja)

• Bug (1995, Polska, Ukraina, Białoruś)

• Pomerania (1995, Polska, Niemcy, Szwecja)

• Glacensis (1996, Polska, Czechy)

• Niemen )1997, Polska, Litwa, Białoruś)

• Pradziad (1997, Polska, Czechy)

• Bałtyk (1998, Polska, Rosja, Litwa, Szwecja, Dania)

• Śląsk Cieszyński (1998, Polska, Czechy)

• Silesia (1998, Polska, Czechy)

• Beskidy (2000, Polska, Czechy)

• Puszcza Białowieska (2002, Polska, Białoruś)

• Łyna- Ława (2003, Polska, Rosja)