Polityka
równościowa w
Unii Europejskiej
Katarzyna Borkowska
Sylwia Jakulewicz
Polityka
równościowa w
Unii Europejskiej
Katarzyna Borkowska
Sylwia Jakulewicz
Polityka równościowa
wyrazem
poparcia kwestii równości płci
Przyczyny intensyfikacji polityki
równościowej w Unii Europejskiej:
1.
Włączenie Karty Praw Podstawowych do
ram prawnych Unii
2.
Nacisk prezydencji hiszpańskiej na
kwestię równości płci
3.
Koncepcja i wpływ Gender mainstreaming
4.
Debaty publiczne w obrębie zagadnień
polityki równościowej
Podstawy prawne
Wprawdzie europejska polityka równościowa bazuje
na narzędziu stworzonym w ramach ONZ i
instrumentach pożyczonych niejako od innych
polityk, realizowana jest poprzez właściwe
przepisy europejskiego
prawa pierwotnego
i
wtórnego
Prawo pierwotne: Traktaty Rzymskie:
art.141 TWE włącza prawo podstawowe jakim jest
„zasada jednakowego wynagrodzenia dla
mężczyzn i kobiet za jednakową pracę”
art.13 TWE zakazuje wszelkiej dyskryminacji ze
względu na płeć, rasę lub pochodzenie etniczne,
religię lub przekonania, niepełnosprawność, wiek
lub orientację seksualną
Prawo wtórne-to głównie tzw. dyrektywy równościowe,
dotyczące równouprawnienia w dostępie do kształcenia,
pracy, świadczeń, równego wynagrodzenia, poprawy zdrowia
i bezpieczeństwa pracownic w ciąży, ale także takich kwestii,
jak odpowiedzialność pracodawców w przypadku
nieprzestrzegania polityki równościowej w firmach
Instrumenty polityki
równościowej
Komunikacja
Partnerstwo
Otwarta metoda koordynacji państw
członkowskich jako jej element
Dialog społeczny
Solidarność między państwami członkowskimi
Fundusze europejskie, w szczególności Europejski
Fundusz Społeczny
Gender mainstreaming
Gender mainstreaming
Dokument końcowy
Konferencji Pekińskiej
z 4-6 IX
1995r
wskazuje na 12 kluczowych obszarów walki z
dyskryminacją kobiet
Określa działania, które w ciągu najbliższych lat
winny podjąć rządy, instytucje międzynarodowe,
organizacje pozarządowe, sektor prywatny
Cele strategiczne
pekińskiej platformy
działania
1)
Kobiety a ubóstwo
zapewnić kobietom równe prawa i dostęp do zasobów
ekonomicznych
umożliwić dostęp do oszczędności oraz mechanizmów
i instytucji kredytowych
2)
Edukacja kobiet
Zlikwidować analfabetyzm
Zapewnić równy dostęp do oświaty
3)
Kobiety i zdrowie
zapewnić kobietom w ciągu całego ich życia większy
dostęp do właściwej, przystępnej finansowo i wysokiej
jakości ochrony zdrowia
4)
Przemoc wobec kobiet
zmniejszyć częstotliwość naruszania praw człowieka
w sytuacjach konfliktowych, zapewnić ochronę, pomoc
i szkolenie dla kobiet - uchodźców i innych kobiet
przesiedlonych
5)
Kobiety i gospodarka
ułatwić kobietom równy dostęp do zasobów, zatrudnienia,
rynków i handlu, eliminować segregację i wszelkie formy
dyskryminacji w zatrudnieniu
6)
Kobiety u władzy i biorące udział w procesach decyzyjnych
zwiększyć zdolność kobiet do uczestnictwa
w podejmowaniu decyzji i rządzeniu
7)
Mechanizmy instytucjonalne na rzecz podnoszenia statusu
kobiet
włączyć perspektywę kulturowej tożsamości płci (gender
perspective) do ustawodawstwa, polityk publicznych,
programów i projektów.
8)
Prawa kobiet jako prawa człowieka
Promować i ochraniać prawa kobiet jako prawa człowieka
poprzez pełne wprowadzenie w życie wszystkich
międzynarodowych instrumentów ochrony praw człowieka,
zwłaszcza Konwencji w sprawie likwidacji wszelkich form
dyskryminacji kobiet
.
9)
Kobiety i media
zwiększyć udział kobiet w procesach decyzyjnych w mediach i
dostęp kobiet do mediów oraz nowych technologii
komunikacyjnych.
10)
Kobiety i środowisko
wzmocnić lub ustanowić mechanizmy na szczeblu
narodowym, regionalnym i międzynarodowym dla oceny
wpływu polityk rozwojowych i środowiskowych na kobiety.
11)
Dziewczęta
promować udział kobiet w życiu społecznym,
ekonomicznym i politycznym oraz świadmość młodych
kobiet w tym zakresie
12)
Kobiety a konflikt zbrojny
popierać formy rozwiązywania konfliktów bez użycia
przemocy oraz zmniejszyć częstotliwość naruszania praw
człowieka w sytuacjach konfliktowych
Warunki efektywnej polityki
równości w danym państwie wg
Joni Lovenduski
1)
Kultura polityczna otwarta na kwestie równości
2)
Skuteczne działanie reprezentacji kobiet,
zorganizowanych na różnych szczeblach systemu
3)
Rozwój polityk, w ramach których kwestie równościowe
pojawiają się często i w różnych aspektach
European Union Gender Equality
Index
(Indeks równości płci)
To zbiór wskaźników, dzięki którym można ustalić stan
realizacji polityki równościowej w danym systemie – jej
silnych i słabych stron, a także w procesie ewaluacji tej
polityki formułować wnioski w zakresie jej usprawnienia.
SPRAWOZDANIE KOMISJI EUROPEJSKIEJ
"RÓWNOŚĆ KOBIET I MĘŻCZYZN - ROK
2010"
– kobiety stanowią ponad 2/3 spośród 63 milionów
osób nieaktywnych zawodowo w wieku od 25 do 64 lat
w krajach UE
– na skutek obecnego kryzysu gospodarczego wielu
obywateli UE – zarówno kobiet, jak i mężczyzn –
straciło pracę, jednak ryzyko, że nie znajdą nowego
zatrudnienia jest wyższe wśród kobiet
– utrzymuje się niekorzystna różnica w
wynagrodzeniach między kobietami a mężczyznami:
średnio 17,6 % w 2007 r.
– wśród kobiet jest wyższy wskaźnik zagrożenia
ubóstwem niż wśród mężczyzn (17% do 15%, a wśród
osób starszych nawet więcej: 22% do 17%)
– wśród kobiet jest wyższy wskaźnik zagrożenia
ubóstwem niż wśród mężczyzn (17% do 15%, a wśród
osób starszych nawet więcej: 22% do 17%)
– w niepełnym wymiarze czasu pracy pracowało w
2008 r. 31,1 % kobiet w porównaniu z 7,9% mężczyzn
(kobiety są obarczone opieką nad dziećmi i innymi
osobami wymagającymi opieki)
– mimo większej liczby absolwentów szkół wyższych
wśród kobiet, nadal przeważają one w tradycyjnie
„kobiecych” i często gorzej wynagradzanych sektorach
(usługi zdrowotne i usługi w zakresie opieki, edukacja
itp.), zajmując mniej odpowiedzialnych stanowisk we
wszystkich sferach społecznych.
Sytuacja w Polsce