ŁYSIENIE PROBLEMEM XXI
WIEKU
Klinika Dermatologii Ogólnej,
Estetycznej i Dermatochirurgii
UM w Łodzi
Psychologiczne i
symboliczne znaczenie
włosów
ich utrata ma negatywny wpływ na
jakość życia
mężczyźni z łysieniem
androgenowym postrzegani są jako
znacznie starsi i słabsi niż ich
rówieśnicy
mniej atrakcyjni fizycznie i mający
trudności socjalno- społeczne
Nie doceniają tego problemu osoby
posiadające owłosienie
CHOROBY POWODUJĄCE
UTRATĘ WŁOSÓW
ŁYSIENIE ANDROGENOWE
ŁYSIENIE TELOGENOWE
ŁYSIENIE PLACKOWATE
ŁYSIENIE ANAGENOWE
TRICHOTILLOMANIA
ŁYSIENIE KIŁOWE
GRZYBICA SKÓRY OWŁOSIONEJ GŁOWY
Łysienie - definicja
Przejściowe lub trwałe wypadanie
włosów na ograniczonej
powierzchni lub obejmujące całą
owłosioną skórę głowy, a niekiedy i
inne okolice owłosione
Łysienie androgenowe
męskie (mAGA)
Czynniki genetyczne
Dziedziczenie AGA jest typu
autosomalnego dominującego ze
zmienną penetracją genu lub ma
charakter wielogenowy
Łysienie androgenowe
męskie (mAGA)
Czynniki hormonalne
Najważniejszym androgenem u
mężczyzn- testosteron (powstający w
komórkach śródmiąższowych jąder)
Główną rolę odgrywa jego metabolit
tkankowy- dwuhydrotestosteron
(DHT), powstający pod wpływem
enzymu 5- reduktazy (5- R), który
w niektórych mieszkach hamuje lub
pobudza wzrost włosów
WPŁYW ANDROGENÓW NA
MIESZKI WŁOSOWE
Pod wpływem hormonów dochodzi
do wydłużenia fazy telogenowej
Następująca po niej faza
anagenowa jest krótsza, a
wyrastający włos krótszy, cieńszy i
słabiej pigmentowany
W trichogramie obserwuje się
głównie włosy telogenowe
OBRAZ KLINICZNY
rozpoczyna się początkowo przerzedzeniem i wypadaniem
włosów w okolicach kątów skroniowo- czołowych skóry
owłosionej głowy, powstają charakterystyczne „zakola”
następnie w obrębie szczytu głowy powstaje klasyczna
łysina, tzw. „tonsura”
nie występuje złuszczanie ani dolegliwości podmiotowe
postęp wypadania włosów jest zróżnicowany, może być
szybki, wolniejszy lub zatrzymać się w swym rozwoju
może mieć charakter stopniowy i ciągły, lecz często ma
charakter epizodyczny
części mężczyzn dochodzi do całkowitej utraty włosów
łysienie typu męskiego nigdy nie obejmuje włosów okolic
skroniowych i potylicy poniżej jej wyniosłości
KLASYFIKACJA HAMILTONA-
NORWOODA
I- całkowicie zachowane owłosienie głowy
II- niewielkie przerzedzenie w okolicach kątów czołowych
III- widoczne przerzedzenie włosów w kątach czołowych
(zakola)
IV- głębokie zakola z utratą włosów w okolicy czołowej
oraz ich przerzedzeniem na szczycie głowy
V- znaczne wyłysienie w okolicy czołowej i szczytu
głowy
VI- częściowe zlewanie się ognisk wyłysienia okolicy
czołowej i szczytu głowy
VII- wyraźne zlanie się obu ognisk wyłysienia
VIII- całkowite zlanie się obu ognisk z objęciem części
bocznych głowy
mAGA często towarzyszy
łojotok
W większości przypadków mAGA
współistnieje
nadmierne
wydzielanie
łoju,
za
co
odpowiedzialne
są
również
androgeny
stymulujące
jego
produkcję
Łysienie androgenowe
kobiet
Podwyższony poziom
krążących androgenów jest
również przyczyną
występowania łysienia u kobiet
Łysienie androgenowe
kobiet
Może być objawem innych chorób
ogólnoustrojowych, takich jak :
Niedokrwistość, nadczynność lub
niedoczynność tarczycy
celem wykluczenia tych innych przyczyn
wypadania włosów powinno się oznaczać u
kobiet poziomy : wolnego testosteronu,
siarczanu dehydroepiandrosteronu,
androstendionu, prolaktyny, TSH, T3, T4,
żelaza, ferrytyny oraz kontrolować
morfologię krwi
Czynniki prowokujące wystąpienie
łysienia androgenowego u kobiet z
predyspozycjami genetycznymi
Stres
Składniki środków do pielęgnacji
włosów, np. detergenty w
szamponach, lakierach i farbach do
włosów
Obraz kliniczny łysienia rozlanego
kobiet
U kobiet przerzedzenie włosów najbardziej
widoczne jest po ich rozdzieleniu od szczytu
w kierunku czoła, przypomina obraz choinki
(widoczny jest szerszy przedziałek przy
czesaniu). Ten rodzaj łysienia występuje
głównie u kobiet między 20 a 40 rokiem
życia. Pasmo włosów nad czołem zostaje
zachowane (alopecia diffusa)
Po okresie menopauzy może dochodzić do
zajęcia okolic kątów czołowych i szczytu
głowy (jak u mężczyzn)
Łysienie ma zwykle charakter stały, powoli
postępujący, może jednak pojawiać się
cyklicznie
Klasyfikacja Ludwiga AGA
u kobiet
I- niewielkie przerzedzenie
II- dość znaczne przerzedzenie
III-całkowite wyłysienie
włosów w okolicy ciemieniowej
Łysienie plackowate
(Alopecia areata-AA)
Etiopatogeneza AA nie jest do końca
wyjaśniona, bierze się pod uwagę:
Podłoże immunologiczne
Podłoże genetyczne
Podłoże nerwowe
Główna cechą AA jest stan zapalny
w obrębie mieszka włosowego,
którego przyczyna jest nieznana
Łysienie plackowate
Obraz kliniczny:
Ogniska wyłysienia na skórze owłosionej
głowy pojawiają się nagle, są rozmaitej
wielkości i kształtu
Stopniowo ognisk może przybywać, aż
obejmą całą skórę głowy
Skóra w obrębie ognisk jest niezmieniona
Utrata włosów może również obejmować
brwi, rzęsy, owłosienie łonowe i pachowe
oraz włosy meszkowe
Zmiany na paznokciach – np. punkcikowate
zagłębienia
Łysienie plackowate
Odmiany:
Łysienie plackowate zwykłe
Łysienie plackowate
wężykowate
Łysienie plackowate uogólnione
Łysienie plackowate całkowite
Łysienie plackowate
W trichogramie mogą zostać zachowane
prawidłowe proporcje lub zwiększona liczba
włosów telogenowych
Przebieg choroby jest nieprzewidywalny,
niekiedy dochodzi do samoistnego odrostu bez
leczenia
Najlepiej rokują pacjenci dorośli z pojedynczym
ogniskiem wyłysienia
Ciężkie postacie łysienia tj. całkowite,
uogólnione, wężykowate, szczególnie jeśli
dotyczy dzieci źle rokują
Łysienie plackowate
Leczenie – nie jest znane swoiste leczenie, zmienny
przebieg choroby i niekiedy samoistny odrost
włosów utrudniają ocenę terapii
Ogólne: witaminy, isoprinosina, fotochemoterapia,
leki neurotropowe, kortykosteroidy, cyklosporyna
Miejscowe: mieszanki drażniące, cignolina,
kortykosteroidy, imunoterapia miejscowa