1
1
Materiały internetowe
• http://www.angelo.edu/faculty/kboudrea/inde
x/Notes_Chapter_08.pdf
• http://cwx.prenhall.com/petrucci/medialib/po
wer_point/Ch24.ppt
• http://web.mit.edu/2.813/www/Class
%20Slides/Lecture%207%20Mat.Prod.pdf
• http://www.google.pl/search?
hl=pl&lr=&client=firefox-
a&channel=s&rls=org.mozilla:pl:official&q=uk
lad+okresowy+pierwiastkow
%2BPower+Point&start=20&sa=N
•
http://www.its.caltech.edu/~chem1/Lecture
%20Notes%20pdfs/Series%204%20Periodic%20T
rends.pdf
• http://zchoin.fct.put.poznan.pl
2
2
Struktura elektronowa borowców
Struktura elektronowa borowców
Borowce rozpoczynają tzw. „blok p” pierwiastków układu
okresowego
(litowce i berylowce to pierwiastki tzw. „bloku s”).
Borowce rozpoczynają tzw. „blok p” pierwiastków układu
okresowego
(litowce i berylowce to pierwiastki tzw. „bloku s”).
3
3
Właściwości fizykochemiczne borowców
Właściwości fizykochemiczne borowców
1 – sumaryczna energia jonizacji niezbędna do utworzenia jonów Me
2+
(berylowce) i Me
3+
(borowce)
1 – sumaryczna energia jonizacji niezbędna do utworzenia jonów Me
2+
(berylowce) i Me
3+
(borowce)
4
4
Standardowe potencjały elektrodowe borowców
Standardowe potencjały elektrodowe borowców
Podane wartości charakteryzują zachowanie się borowców w środowisku
kwaśnym. Reakcje elektrodowe:
1) bor: H
3
BO
3aq
+3H
+
+3e → B
kryst
+ 3H
2
O
2) glin, gal, ind: Me
3+
+ 3e → Me
kryst
3) tal: Tl
+
+ e → Tl
kryst
Odstępstwo obserwowane dla boru (wyższy potencjał niż dla glinu) wynika
ze zmiany charakteru pierwiastka (bor – niemetal, nie ulegający
hydratacji; glin – kation o dużym ładunku, silnie hydratowany).
Podane wartości charakteryzują zachowanie się borowców w środowisku
kwaśnym. Reakcje elektrodowe:
1) bor: H
3
BO
3aq
+3H
+
+3e → B
kryst
+ 3H
2
O
2) glin, gal, ind: Me
3+
+ 3e → Me
kryst
3) tal: Tl
+
+ e → Tl
kryst
Odstępstwo obserwowane dla boru (wyższy potencjał niż dla glinu) wynika
ze zmiany charakteru pierwiastka (bor – niemetal, nie ulegający
hydratacji; glin – kation o dużym ładunku, silnie hydratowany).
5
5
Standardowe potencjały
elektrodowe borowców
Podane wartości charakteryzują zachowanie się borowców w środowisku
kwaśnym. Reakcje elektrodowe:
1) bor: H
3
BO
3aq
+3H
+
+3e → B
kryst
+ 3H
2
O
2) glin, gal, ind: Me
3+
+ 3e → Me
kryst
3) tal: Tl
+
+ e → Tl
kryst
Odstępstwo obserwowane dla boru (wyższy potencjał niż dla glinu) wynika
ze zmiany charakteru pierwiastka (bor – niemetal, nie ulegający
hydratacji; glin – kation o dużym ładunku, silnie hydratowany).
Podane wartości charakteryzują zachowanie się borowców w środowisku
kwaśnym. Reakcje elektrodowe:
1) bor: H
3
BO
3aq
+3H
+
+3e → B
kryst
+ 3H
2
O
2) glin, gal, ind: Me
3+
+ 3e → Me
kryst
3) tal: Tl
+
+ e → Tl
kryst
Odstępstwo obserwowane dla boru (wyższy potencjał niż dla glinu) wynika
ze zmiany charakteru pierwiastka (bor – niemetal, nie ulegający
hydratacji; glin – kation o dużym ładunku, silnie hydratowany).
6
6
Rozpowszechnienie borowców w
skorupie ziemskiej
Bor – stanowi 1 10
-3
% skorupy ziemskiej.
Występuje jako - kwas oksoborowy - H
3
BO
3
(gorące źródła, wulkany) oraz boraks -
Na
2
B
4
O
7
10H
2
O
Glin - 7,4 % mas. w skorupie ziemskiej (3-ci
pierwiastek)
Minerały :
korund - odmiana Al
2
O
3
ortoklas - KAl[Si
3
O
8
]
bemit
- AlO OH gł. składnik boksytów
kriolit
- Na
3
AlF
6
• Pozostałe metale tj. gal, ind i tal występują w
małych ilościach, tj. 10
-3
- 10
-5
% nie tworzą
własnych minerałów.
7
7
Ogólna charakterystyka
borowców
• Bor jest jedynym niemetalem wśród borowców.
Glin i kolejne metale III grupy głównej mają
charakter amfoteryczny (cechy amfoteryczne
maleją od glinu do talu).
• Dla borowców podstawowym stopniem
utlenienia jest stopień +3 (tal tworzy trwalsze
związki na stopniu utlenienia +1).
Występowanie borowców (poza borem) na +1
stopniu utlenienia, jest związane z „efektem
nieczynnej pary elektronowej”.
• Małe rozmiary i duży ładunek jonów oraz
wysokie energie jonizacji, powodują, że
borowce tworzą głównie związki o wiązaniach
kowalencyjnych. Związki boru są zawsze
kowalencyjne. Inne związki (np. AlCl
3
, GaCl
3
) są
kowalencyjne w stanie bezwodnym, ale
dysocjują na jony w roztworze.
8
8
• Podobieństwo diagonalne (po
przekątnej):
• Li Be
B
C
•
•
Mg
Al
Si
• Skutek: bor jest bardziej podobny do
krzemu niż do glinu
9
9
Otrzymywanie borowców
• Bor jest pierwiastkiem mniej
reaktywnym jak litowce i
berylowce. Można go otrzymać
z jego tlenku, przez redukcję
magnezem lub sodem:
B
2
O
3
+ 3Mg = 2B + 3MgO H
o
= - 532 kJ/mol
• Glin otrzymuje się z boksytów
(Al
2
O
3
▪H
2
O) – po etapach
przygotowawczych prowadzi
się elektrolizę stopionego
Al
2
O
3
rozpuszczonego w
kriolicie:
• Gal, ind i tal otrzymuje się
najczęściej przez elektrolizę
wodnych roztworów ich soli
elektroliza
Al
2
O
3
w stopionym
Na
3
AlF
6
w 1220 K
elektroliza
Al
2
O
3
w stopionym
Na
3
AlF
6
w 1220 K
Katoda : Al
3+
+ 3e = Al
Anoda : 2OH
-
= H
2
O + 1/2 O
2
+ 2e
Wysoki koszt energii. W USA 5% energii
zużywana jest na produkcję
aluminium
Katoda : Al
3+
+ 3e = Al
Anoda : 2OH
-
= H
2
O + 1/2 O
2
+ 2e
Wysoki koszt energii. W USA 5% energii
zużywana jest na produkcję
aluminium
10
10
Właściwości chemiczne
borowców
Glin roztwarza się w kwasach i zasadach :
2Al + 6H
+
= 2Al
3+
+ 3H
2
Al + 2OH
-
+ 6H
2
O = 2[Al(OH)
4
]
-
+ 3H
2
Gal też jest amfoteryczny
I nd, tal roztwarzają się tylko w kwasach
I n + 3H
+
= I n
3+
+
3
/
2
H
2
Tl + H
+
= Tl
+
+
1
/
2
H
2
Glin jako tworzywo konstrukcyjne pasywacja (Al
2
O
3
)
amfoteryczność
11
11
Właściwości chemiczne
borowców
• azotki typu MeN: 2Me + N
2
→ 2MeN (Me=B, Al)
Azotek galu powstaje w temp. 1200
o
C w reakcji z tlenem
i amoniakiem:
4Ga + 4NH
3
+ 3O
2
→ 4GaN + 6H
2
O
• tlenki Me
2
O
3
: 4Me + 3O
2
→ 2Me
2
O
3
(Me=B, Al, Ga, In,
Tl)
(gal ogrzewany w powietrzu tworzy GaO, który jest
mieszaniną Ga i Ga
2
O
3
):
• Tlenki powstają też podczas termicznego rozkładu
węglanów,wodorotlenków, azotanów i siarczanów
borowców
2Me(OH)
3
→ Me
2
O
3
+ 3H
2
O (Me=Al, Ga, In, Tl)
B
2
O
3
powstaje z kwasu ortoborowego w temperaturze
czerwonego żaru:
H
3
BO
3
→ HBO
2
+ H
2
O → B
2
O
3
+ H
2
O
• Borowce, w odróżnieniu od litowców i berylowców, nie
tworzą nadtlenków ani ponadtlenków.
12
12
Właściwości chemiczne
borowców
• Borowce nie reagują z wodą.
• Produktem reakcji tlenku boru B
2
O
3
z wodą jest kwas ortoborowy:
B
2
O
3
+ 3H
2
O → 2H
3
BO
3
Tlenki metalicznych borowców są nierozpuszczalne w wodzie.
Tlenek boru ma właściwości kwasowe, tlenek glinu i galu są amfoteryczne, zaś
tlenek indu ma właściwości zasadowe.
• Azotki boru oraz glinu, galu i indu reagują z wodą i powstaje odpowiednio
kwas ortoborowy i amoniak oraz wodorotlenki i amoniak:
BN + 3H
2
O → H
3
BO
3
+ NH
3
MeN + 3H
2
O → Me(OH)
3
+ NH
3
(Me=Al, Ga, In)
13
13
Kwasowo-zasadowe
własności tlenków
Kwasowość wzrasta w górę grupy i z lewa na prawo w okresie
Kwasowość wzrasta w górę grupy i z lewa na prawo w okresie
14
14
Tlenki i wodorotlenki
glinowców
hydralgilit
Ponadto bezpostaciowy
Al(OH)
3
wodorotlenek glinu
bajeryt
diaspor
AlO(OH)
bemit
wzrost st. OH
-
wzrost st. H
+
prażenie
Wodorotlenek glinu
-Al
2
O
3
(korund)
1500 K
Ga
2
O
3
Ga(OH)
3
I n
2
O
3
I n(OH)
3
Tl
2
O
3
Tl(OH)
3
nie jest znany
Tl
2
O TlOH
mocna zasada
amfoteryczne
3
6
2
5
4
3
2
2
3
]
)
OH
(
Al
[
]
)
OH
(
Al
[
)
OH
(
Al
[
)
OH
(
Al
]
)
OH
(
Al
[
]
AlOH
[
Al
hydralgilit
Ponadto bezpostaciowy
Al(OH)
3
wodorotlenek glinu
bajeryt
diaspor
AlO(OH)
bemit
wzrost st. OH
-
wzrost st. H
+
prażenie
Wodorotlenek glinu
-Al
2
O
3
(korund)
1500 K
Ga
2
O
3
Ga(OH)
3
I n
2
O
3
I n(OH)
3
Tl
2
O
3
Tl(OH)
3
nie jest znany
Tl
2
O TlOH
mocna zasada
amfoteryczne
3
6
2
5
4
3
2
2
3
]
)
OH
(
Al
[
]
)
OH
(
Al
[
)
OH
(
Al
[
)
OH
(
Al
]
)
OH
(
Al
[
]
AlOH
[
Al
15
15
Tlenowe kwasy boru
pochodne B
2
O
3
HBO
2
- kwas metaborowy
H
3
BO
3
- kwas ortoborowy
Kwas metaborowy powstaje:
400 K
H
3
BO
3
HBO
2
+ H
2
O
HBO
2
jest nietrwały w roztworze wodnym:
HBO
2
+ H
2
O = H
3
BO
3
Kwas H
3
BO
3
jest b. słabym kwasem jednoprotonowym:
H
3
BO
3
+ 2H
2
O = [B(OH)
4
]
-
+ H
3
O
+
Sole kwasów borowych to OKSOBORANY
Najważniejsza sól boru:
Na
2
B
4
O
7
10H
2
O - BORAKS
16
16
Połączenia boru z wodorem
• Żaden borowiec nie reaguje bezpośrednio z wodorem z
utworzeniem wodorków.
•
Brak BH
3
znany jest jedynie addukt BH
4-
, tj. anion
tetrahydroboranu
• Podstawowy wodorek boru – diboran B
2
H
6
– można
otrzymać następująco:
Mg
3
B
2
+ H
3
PO
4
→ mieszanina boranów →B
2
H
6
2BCl
3
+ 6H
2
→ 2B
2
H
6
+ 6HCl
4BCl
3
+ 3Li[AlH
4
] → 2B
2
H
6
+ 3AlCl
3
+ 3LiCl
B
2
H
6
, B
5
H
9
, B
8
H
12
, B
16
H
20
B
n
H
n+4
B
4
H
10
, B
6
H
12
, B
10
H
16
B
n
H
n+6
B
8
H
16
, B
10
H
18
I nne
17
17
Połączenia boru z wodorem
Hybrydyzacja orbitali elektronowych obu atomów boru
jest typu sp
3
Hybrydyzacja orbitali elektronowych obu atomów boru
jest typu sp
3
Następuje nakładanie się zhybrydyzowanych orbitali obu
atomów boru na orbital 1s wodoru (położony pomiędzy
atomami
boru)
–
powstaje
zdelokalizowany
orbital
trójcentrowy, tzw. orbital bananowy.
Liczba elektronów walencyjnych: 2 x 3 + 6 x 1 = 12 el.
Gdyby były wyłącznie wiązania typu to 8 x 2 = 16 el.
Borany są związkami elektronowo "deficytowymi"
Budowa cząsteczek C
2
H
6
i B
2
H
6
- porównanie !
Następuje nakładanie się zhybrydyzowanych orbitali obu
atomów boru na orbital 1s wodoru (położony pomiędzy
atomami
boru)
–
powstaje
zdelokalizowany
orbital
trójcentrowy, tzw. orbital bananowy.
Liczba elektronów walencyjnych: 2 x 3 + 6 x 1 = 12 el.
Gdyby były wyłącznie wiązania typu to 8 x 2 = 16 el.
Borany są związkami elektronowo "deficytowymi"
Budowa cząsteczek C
2
H
6
i B
2
H
6
- porównanie !
18
18
Połączenia boru z wodorem
Znane są też trwalsze od zwykłych wodorków
tetrahydroborany:
• 4NaH + B(OCH
3
)
3
→ Na[BH
4
] + 3CH
3
ONa
Ogólnie – Me[BH
4
]
n
, Me=litowce, Be, Al i metale przejściowe;
„n” zależy od wartościowości kationu.
• Inne borowce też tworzą wodorki z niedoborem elektronów:
AlCl
3
+ LiH → (AlH
3
)n → Li[AlH
4
]
Gal tworzy Li[GaH
4
], ind – polimeryczny wodorek (InH
3
)n,
natomiast nie jest pewne, czy tal tworzy wodorek.
• Wodorki boru są kowalencyjne, a innych borowców
(niekompleksowe) - polimeryczne. Wodorki kompleksowe
(zwłaszcza litowców) są jonowe.
• Wodorki są silnymi reduktorami – reagują z wodą z
wydzieleniem wodoru:
B
2
H
6
+ 6H
2
O → 2H
3
BO
3
+ 6H
2
Li[AlH
4
] + 4H
2
O → LiOH + Al(OH)
3
+ 4H
2
19
19
Halogenki borowców
• W podwyższonej temperaturze borowce reagują z fluorowcami
2Me + 3X
2
→ 2MeX
3
(Me=B, Al, Ga, In, Tl; X=F, Cl, Br, I)
Wszystkie halogenki boru mają budowę kowalencyjną i są gazami.
Flluorki pozostałych borowców są jonowe, a ich inne halogenki – w
stanie bezwodnym – są kowalencyjne.
• Wszystkie halogenki hydrolizują pod wpływem wody – halogenki boru
dają inne produkty hydrolizy niż halogenki pozostałych borowców:
4BF
3
+ 3H
2
O → H
3
BO
3
+ 3H[BF
4
]
BX
3
+ 3H
2
O → H
3
BO
3
+ 3HX (X=Cl, Br, I)
MeX
3
+ 3H
2
O → Me(OH)
3
+ 3HX (Me=Al, Ga, In, Tl; X=F, Cl, Br, I)
• AlCl
3
, AlBr
3
i GaCl
3
występują w środowiskach niepolarnych w postaci
dimerów (osiągają w ten sposób konfigurację oktetu elektronowego):
A l
C l
C l
C l
C l
A l
C l
C l
A l
C l
C l
C l
C l
A l
C l
C l
20
20
Halogenki borowców
• Wszystkie borowce dają halogenki MeX w fazie gazowej,
w wysokiej temperaturze. Poza Tl+F- wszystkie te
związki są kowalencyjne. Halogenki jednowartościowego
talu są trwalsze od tych na +III stopniu utlenienia:
MCl
3
+ 2M → 3MCl (M=borowiec)
• Bor tworzy dihalogenki o wzorze B
2
X
4
, w których
występuje wiązanie B-B:
2BCl
3
+ 2Hg → B
2
Cl
4
+ Hg
2
Cl
2
• Gal i ind tworzą dihalogenki MeX
2
, w których jednak nie
są na +II stopniu utlenienia (w rzeczywistości te związki
mają budowę kompleksową i zawierają gal i ind na
stopniach utlenienia +I i +III):
Me + MeCl
3
→ 2MeCl
2
(Me[MeCl
4
]) (Me=Ga, In)
21
21
Związki boru z metalami
• Borki : Me
n
B
m
1) Odporne na czynniki chemiczne
2) Wysokie temperatury topnienia; >
2300 K
• Zastosowania:
1) dysze rakiet
2) elektrody pracujące w wysokich
temperaturach
22
22
rozpuszczalność związków borowców
w wodzie
• Te związki borowców, dla których energia hydratacji jest większa od
energii sieciowej, są dobrze rozpuszczalne w wodzie (m.in. azotany,
halogenki z wyjątkiem niektórych fluorków, siarczany, częściowo
siarczki).
• Kwas ortoborowy – H
3
BO
3
i tlenek boru – B
2
O
3
, są umiarkowanie
dobrze rozpuszczalne w wodzie.
• Wodorotlenki borowców Me(OH)
3
(Me=Al, Ga, In, Tl) są
trudnorozpuszczalne,a iloczyny rozpuszczalności maleją ze wzrostem
liczby atomowej borowca.
• Tlenki metalicznych borowców są nierozpuszczalne.
• Spośród siarczków borowców B
2
S
3
, Al
2
S
3
i Ga
2
S
3
są dobrze
rozpuszczalne w wodzie. Siarczki indu i talu na +III stopniu utlenienia
są nierozpuszczalne.
•
• Wszystkie ortofosforany – MePO
4
i ortoarseniany – MeAsO
4
borowców
(Me=Al, Ga, In, Tl) należą do najtrudniej rozpuszczalnych w wodzie
związków tych metali.
•
• Związki talu na +I stopniu utlenienia są zazwyczaj trudniej
rozpuszczalne niż analogi na +III stopniu utlenienia
23
23
Związki borowców z węglem
• W wyniku ogrzewania boru z węglem powstaje
przestrzenny węglik (metanek)
o wzorze B
12
C
3
(struktura sieci podobna do NaCl):
12Be + 3C → Be
12
C
3
• Glin ogrzewany z węglem, tworzy typowy dla III grupy
węglik (metanek) Al
4
C
3
:
4Al + 3C → Al
4
C
3
• Ale – podobnie do berylowców – w reakcji z acetylenem
glin tworzy acetylenek:
2Al + 3C
2
H
2
→ Al
2
(C2)
3
+ 3H
2
• Acetylenki reagując z wodą wydzielają acetylen, zaś
produktem reakcji metanku z wodą jest metan:
Al
2
(C2)
3
+ 6H
2
O → 2Al(OH)
3
+ 3H
2
C
2
Al
4
C
3
+ 12H
2
O → 4Al(OH)
3
+ 3CH
4
24
24
Związki kompleksowe
borowców
• Jony borowców są mniejsze od jonów litowców i
berylowców
i mają większy ładunek – dlatego chętniej
tworzą połączenia kompleksowe.
Znane są typowe kompleksy nieorganiczne
borowców o budowie tetraedrycznej: np. [BF
4
]
-
,
[AlH
4
]
-
, [BH
4
]
-
, [Al(OH)
4
]
-
, [InCl
4
]
-
, [GaCl
4
]
-
oraz
oktaedrycznej: [Me(H
2
O)
6
]
3+
(Me=Al, Ga, In, Tl) i
[MeCl
6
]
3-
(Me=Al, Ga, In, Tl)
• Najważniejszymi kompleksami borowców są
oktaedryczne kompleksy chelatowe, m.in. z
EDTA, acetyloacetonem, szczawianami i 8-
hydroksychinoliną (oksyną):
25
25
Związki kompleksowe
borowców
In group 3 the electronegativity of the metals is
getting a bit higher, and the heavier metals Ga, In,
and Tl are actually post-transition elements (they
are close to Au), so have much higher
electronegativity and a very different chemistry
from B and Al. They form trivalent cations that
form very strong complexes:
Metal ion: Al(III) Ga(III)
In(III) Tl(III)
ionic radius (Å):
0.58
0.62
0.80
0.89
log K
1
(OH)
-
9.0
11.4 10.6
13.4
log K
1
(EDTA):
16.4
20.4 25.0 35.3
increasing electronegativity
26
26
The Tl(III) ion is stabilized by complexation with
ligands, and is an extremely powerful Lewis acid.
Because of its high electronegativity, Tl(III) is
classified as soft in HSAB, as reflected by its log K
1
values with halide ions:
Metal ion: Al
3+
Ga
3+
In
3+
Tl
3+
log K
1
(F
-
): 6.42 4.47
3.74 2.6
log K
1
(Cl
-
): -1.0
0.01
2.32 6.72
HARD
←
→
SOFT
Związki kompleksowe
borowców
27
27
Najważniejsze zastosowania związków borowców
Bor (B), glin (Al), w mniejszym stopniu gal (Ga) i ind (In): dodatki stopowe
do stali. Glin jest składnikiem podstawowym ważnych stopów lekkich
konstrukcyjnych.
Glin stosowany jest też w aluminotermii i do odtleniania stali.
Korund (elektrokorund, stopiony Al
2
O
3
): podstawowy materiał ścierny
(twardość 9.3 w 10-stopniowej skali Mohsa).
Naturalne glinokrzemiany: do produkcji materiałów wiążących dla
budownictwa (cement portlandzki – do 7% Al
2
O
3
, cement glinowy – do 45%
Al
2
O
3
).
Kaoliny, gliny i skalenie (materiały o dużej zawartości Al
2
O
3
): wyroby
ceramiczne
i szklarskie (jeden z podstawowych tlenków szkłotwórczych, obok SiO
2
).
B
2
O
3
(zazwyczaj w postaci boraksu lub H
3
BO
3
): jeden z najważniejszych
składników szkłotwórczych dla szkieł gatunkowych wysokiej jakości (Silvit,
Termisil, szkło
na włókna szklane, na ekrany kineskopowe).
H
3
BO
3
: łagodne działanie antyseptyczne.
Ałuny (np. KAl(SO
4
)
2
∙12H
2
O): składniki sztyftów poprawiających
krzepliwość krwi.
Boraks (Na
2
B
4
O
7
∙4H
2
O): wyrób sztucznych materiałów ozdobnych (tzw.
„perła boraksowa” B
2
O
3
+ CoO → Co(BO
2
)
2
, produktem są
metaoksoborany).
Peroksoboran sodu (NaBO
3
): dodatek wybielający w proszkach do prania.
Najważniejsze zastosowania związków borowców
Bor
(B),
glin
(Al), w mniejszym stopniu
gal
(Ga) i
ind
(In): dodatki stopowe
do stali. Glin jest składnikiem podstawowym ważnych stopów lekkich
konstrukcyjnych.
Glin stosowany jest też w aluminotermii i do odtleniania stali.
Korund
(
elektrokorund
, stopiony Al
2
O
3
): podstawowy materiał ścierny
(twardość 9.3 w 10-stopniowej skali Mohsa).
Naturalne glinokrzemiany
: do produkcji materiałów wiążących dla
budownictwa (cement portlandzki – do 7% Al
2
O
3
, cement glinowy – do 45%
Al
2
O
3
).
Kaoliny
,
gliny
i
skalenie
(materiały o dużej zawartości Al
2
O
3
): wyroby
ceramiczne
i szklarskie (jeden z podstawowych tlenków szkłotwórczych, obok SiO
2
).
B
2
O
3
(zazwyczaj w postaci
boraksu
lub
H
3
BO
3
): jeden z najważniejszych
składników szkłotwórczych dla szkieł gatunkowych wysokiej jakości (Silvit,
Termisil, szkło
na włókna szklane, na ekrany kineskopowe).
H
3
BO
3
: łagodne działanie antyseptyczne.
Ałuny
(np. KAl(SO
4
)
2
∙12H
2
O): składniki sztyftów poprawiających
krzepliwość krwi.
Boraks
(Na
2
B
4
O
7
∙4H
2
O): wyrób sztucznych materiałów ozdobnych (tzw.
„perła boraksowa”
B
2
O
3
+ CoO → Co(BO
2
)
2
, produktem są
metaoksoborany).
Peroksoboran sodu
(NaBO
3
): dodatek wybielający w proszkach do prania.
Borowce
Borowce
27
27
Document Outline