Badanie poubojowe tusz, 
ośrodków i kompletów jelit 
wieprzowych (inspectio post 
mortem)

Szymon Osika gr. 2b

 

 

Kolejność postępowania przy 
badaniu tuszy



dokładne oględziny 

zewnętrzne, ze zwróceniem 

uwagi na stan odżywienia 

oraz zmiany na skórze 

(stany zapalne, uraz)



oględziny opłucnej i 

otrzewnej



oględziny przepony

 

 



oględziny mięśni ze 

zwróceniem uwagi na 

zmiany tkanki mięśniowej 

(wodnistość, obrzęk, 

barwa) oraz obecność 

pasożytów (wągry i 

sarkosporidia)



Oględziny listwy mlecznej 

i jej węzłów chłonnych 

(Lnn. supramammarii); u 

macior nacięcie węzłów 

chłonnych 

nadwymieniowych

 

 



oględziny i badanie palpacyjne 
okolicy pępkowej i stawów 
młodych zwierząt; w razie 
wątpliwości, musi zostać 
nacięta okolica pępkowa, a 
stawy otwarte; płyn maziowy 
musi zostać zbadany

 

 

Oględziny głowy

 

 



oględziny tarczy ryjowej oraz błony 

śluzowej jamy ustnej i gardłowej



sprawdzenie głowy i gardła; 

nacięcie i zbadanie węzłów 

chłonnych żuchwowych (Lnn 

mandibulares – leżących w 

przestrzeni miedzy żuchwowej, 

przykrytych przez przedni koniec 

przyusznicy, jak skupienie wielu 

węzłów, wielkości 3-6 cm); oględziny 

jamy ustnej, cieśni gardzieli i języka

 

 

Badanie ośrodków

 

 

 



oględziny i palpacja wątroby, ze 
zwróceniem uwagi na zmiany 
zapalne i obecność pasożytów 
(bąblowce, wągry)



nacięcie węzłów chłonnych 
wątroby



oględziny i palpacja pęcherzyka 
żółciowego

Wątroba

 

 

Serce



otwarcie worka 

osierdziowego i oględziny 

osierdzia oraz płynu 

osierdziowego



przecięcie mięśnia 

sercowego jednym 

podłużnym cieciem przez 

komory i przegrodę sercowa 

oraz oględziny powierzchni 

przecięcia i zastawek 

sercowych (zmiany zapalne, 

barwa, konsystencja, wągry)

 

 

Płuca



oględziny zewnętrzne i badanie palpacyjne (ujęcie 

obu rekami i przesuwanie ruchem ślizgowym); w 

razie potrzeby nacięcie węzłów chłonnych 

tchawiczno-oskrzelowych i śródpiersiowych (Lnn. 

bifurcationes, eparteriales et mediastinale)

 

 

Płuca przecinamy poprzecznie w 

dwóch miejscach:

1.

połowa każdego płuca 

2.

1/3 dolnej części każdego płuca

obecności treści 

pokarmowej, 

krwi

 

 

pasożyty

→

→

→

→

 

 

Jeżeli płuca są wyłączone ze 

spożycia przez ludzi nacięć 

tych nie musimy 

wykonywać

 

 

Tchawica i główne odgałęzienia 
oskrzeli muszą zostać otwarte 
wzdłuż ich przebiegu 

 

 



Oględziny i palpacja 

(nacięcie tylko w 

razie potrzeby)

Język

 

 

Układ pokarmowy 
(żołądek i jelita)



oględziny błon surowiczych (zmiany zapalne i 

pasożytnicze), w przypadku stwierdzonych zmian 

przecięcie odnośnego odcinka przewodu 

pokarmowego i badanie błony śluzowej oraz 

treści



zwrócenie uwagi na ośrodek chłonny krezkowy - 

węzły chłonne żołądkowe i krezkowe (Lnn. 

gastrici, mesenterici, craniales et caudales); 

badanie dotykowe oraz, w razie potrzeby, nacięcie 

węzłów chłonnych żołądkowych i krezkowych 



przegląd sieci po jej rozłożeniu

 

 

Oględziny i palpacja (nacięcie 

jedynie w przypadku 
stwierdzenia zmian)

Śledzion

a

 

 

Nerki



Oględziny po wyłuszczeniu z otaczającej 

torebki (stany zapalne, wielkość, konsystencja)



Nacięcie węzłów chłonnych nerkowych; w 

przypadku stwierdzenia zmian w nerkach lub w 

węzłach chłonnych nerkowych nacięcie nerek 

wzdłuż krzywizny dłużej i badanie miąższu 

narządu (zmiany zapalne, wodnica, kamica)

 

 



Oględziny, przy zmianach nacinanie 
i otwarcie

Pęcherz moczowy

 

 

Narządy płciowe



oględziny narządów płciowych (z 
wyjątkiem prącia, jeżeli już zostało 
usunięte)

 

 

Nadzwyczajne badanie 
makro-skopowe

Badanie to przeprowadza się w przypadkach:



Podejrzenia uogólnienia procesu gruźliczego



Podejrzenia uogólnionych chorób zakaźnych, 
których dokładne rozpoznanie nie było 
możliwe w badaniu przed- i poubojowym



Przy ubojach z konieczności 

 

 

W nadzwyczajnym badaniu makroskopowym 

świń należy naciąć i zbadać, w razie zaś 
potrzeby wyciąć i pokroić na cienkie skrawki 
następujące węzły chłonne:



węzły chłonne 

szyjne powierzchniowe



węzły chłonne 

pachowe pierwszego żebra



węzły chłonne 

biodrowe przyśrodkowe



węzły chłonne 

biodrowe boczne



węzły chłonne 

podbiodrowe



węzły chłonne  

pachwinowo powierzchniowe



węzły chłonne 

podkolanowe

 

 

Bibliografia



Rozporządzenie (WE) nr 854/2004 Parlamentu 
Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. 
ustanawiające szczególne przepisy dotyczące 
organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu 
do produktów pochodzenia zwierzęcego 
przeznaczonych do spożycia przez ludzi



 Prost E., Higiena mięsa, Państwowe 
Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa 1985