BADANIE POUBOJOWE

Postępowanie ze zwierzętami dobitymi dostarczonymi do rzeźni.

• wywiad: przyczyna wybicia, przebieg choroby, czas wybicia

• dokładne oględziny zwłok zwierzęcia w oddziale sanitarnym ze zwróceniem uwago na choroby zakaźne i niebezpieczne dla ludzi

• po podejrzeniu WĄGLIKA (słaba krzepliwość krwi, wyciek krwi z odbytu):

  • zabezpieczenie zwierzęcia w oddziale sanitarnym

  • wysłanie próbki skóry do badania serologicznego

  • zdjęcie skóry i obróbka poubojowa może nastąpić dopiero po ujemnym wyniku badania

• dokładne badanie poubojowe

• skierowanie próbek do badania bakteriologicznego

• ocena sanit-wet mięsa, po otrzymaniu wyników badań bakteriologicznych

Badanie poubojowe jest bezpośrednią podstawą oceny sanit-wet mięsa, czyli tuszy mięsnej, narządów wew., krwi.

Badanie poubojowe wykonuje się bezpośrednio po uboju, wg planu. Dokładny sposób oraz zakres postępowania uzależniony jest od wyników badania przebojowego oraz zamin stwierdzonych podczas uboju.

• oględziny makroskopowe (tuszę ogląda się z zewnątrz, narządy wewn, krew), przeprowadza się obmacywanie oraz naciskanie i wąchanie poszczególnych narządów części tuszy

• w przypadku stwierdzenia zmian chorobowych wykonuje się tzn. nadzwyczajne badania, makroskopowe, polegających na badaniu narządów w przekroju oraz badanie węzłów chłonnych

• badanie dodatkowe uzupełniające: np. trychinoskopowi na obecność włośnia spiralnego (u świń, nutrii, dziczyzny), badanie laboratoryjne , bakteriologiczne i serologiczne, chemiczne, toksykologiczne.

W czasie tego badania narządy powinny znajdować się obok tuszy, aby uzyskać pełny obraz zmian, oznakowanie narządów takie samo, co tusza, badanie jak najszybciej po uboju; badanie często trzeba powtórzyć po 24h, w przypadku stwierdzenia zażółcenia, wodnicy, obcych zapachów. Jeśli podczas drugiego badania makroskopowego nie ma 100% pewności, że nie występują obce zapachy – należy wykonać badanie dodatkowe:

* próba smażenia – przez smażenie się tluszczu z tej samej tuszy mięsnej

* próba gotowania – zagotowanie w niewielkim naczyniu pod pokrywą ok. 100g mięsa badanego – zbadać zapach.

Kolejność badania makroskopowego:

1. badanie makroskopowe krwi – w momencie wykrwawiania – krew i skrzepy po ranie

2. badanie skóry bezpośrednio po zdjęciu z tuszy

3. badanie głowy po odcięciu

4. badanie narządów wewnętrznych

5. badanie tuszy mięsnej

Badanie węzłów chłonnych:

- oglądanie węzłów z zewnątrz (czy powiększone, zniekształcone, przekrwione)

- nacięcie i odglądanie pow.przekroju węzłów

Najczęstsze zmiany: - powiększenie przy chorobach zakaźnych lub infekcjach

- przekrwienie

- występowanie wybroczyn, krwawych wylewów

- zabarwienie przez odkładanie się barwników

Badanie bakteriologiczne – wtedy, gdy:

występuje ogólne zaburzenie zdrowia

zmiany manatoma-patologiczne

podejrzenie, że mięso zawiera drobnoustroje wywołane posocznicą lub ropnicą oraz inne drobnoustroje chorobotwórcze zagrażające zdrowiu ludzi i zwierząt

istnieje wątpliwość co do oceny przydatności do spożycia

- przy uboju z konieczności

- z powodu braku narządów wew.

- w skutek poddania mięsa zabiegom lub proc. uniemożliwiającym tą ocenę

w przypadku opóźnionego wytrzewiania

SCHEMAT BADANIA POUBOJOWEGO bydła, świń, owiec, kóz i zwierząt jednokopytnych

1. oględziny ubitego zwierzęcia oraz jego narządów wewnętrznych, no oględzin płuc- gruźlica; zmiany w wątrobie – motylica wątroby

2. omacanie narządów wew. pozwalające na wykrycie schorzeń

3. nacinanie niektórych narządów wew. oraz węzłów chłonnych

4. badanie konsystencji, zabarwienia, zapachy tuszy mięsnej

5. badanie ukierunkowane na węgrzyce; u świni i bydła

6. badanie ukierunkowane na nosaciznę; u zwierząt jednokopytnych

7. badanie w kierunku włośni; świnie, jednokopytne

8. w razie konieczności wykonanie powtórnego badania

Bydło

zwierzęta powyżej 6 tyg. życia:

• badanie krwi – określić barwę, krzepliwość, zapach; cel: wykrycie zmian we krwi towarzyszącym anemii (krew wodnista), zakaźnych, białaczce (krew jaśniejsza); wąglik (ciemniejsza, osłabiona krzepliwość, obcy zapach)

• bad. skóry – sprawdzenie skory z obu stron, a zwłaszcza podskórnej, uwaga na występowanie krwawych wylewów, wybroczyn, zranień; krwawe wylewy – urazy mechaniczne, wybroczyny – objaw chorób zakaźnych

• bad. głowy

  • oględziny ogólne – deformacje, obrzęki, guzy – gruźlica, promienica, nowotwory, przewlekłe stany zapalne zatoki

  • oględziny widocznych błon śluzowych – zwłaszcza jamy ustnej, gardłowej, języka; zmiany na tych błonach w postaci pęcherzy – pryszczyca

  • oględziny migdałków podniebnych – zropienia przy stanie chorobowym

  • ocena ślinianek i języka – sprawdzamy z obu stron; zmiany strony grzbietowej języka – promienica; zmiany strony dolnej – wągry

  • badanie węzłów chłonnych: 4 pary:

    • w.chł. przyusznice

    • w.chł. żuchwowe

    • w.chł. zagardłowe boczne

    • w.chł. zagardłowe przyśrodkowe

  • nacięcie oraz obejrzenie na przekroju mięśni żwaczy

  • mózgowie – w przypadku występowania nerwowych drgań kończyn

• bad. płuc:

  • oględziny zewnętrzne: występowanie guzów, obrzęków, powiększenie węzłów chłonnych częste zmiany pasożytnicze, gruźlica, promienica, nowotwory

  • badanie węzłów chłonnych,

* tchawicooskrzelowe: - w. chł. lewe

- w. chł. Prawe

- w. chł. środkowe

- w. chł. przednie

* śródpiersiowe: - w. chł. doczaszkowe

- w.chł. środkowe

- w. chł. doogonowe

• oględziny przekroju płuc – naczynie krwionośne w płucach powinny być puste; zmiany pasożytnicze: kolor zielonkawy występujący w tk. płucnej oraz w węzłach chłonnych zmiany gruźlicze – ogniska – szarożółte z lokalizacja w węzłach chłonnych

• oględziny tchawicy: nacięcie tchawicy wzdłuż jej długości, uwaga na występowanie krwi, ropy

• bad. przełyku – oględziny oraz ewentualnie nacięcia, jeżeli stwierdzi się jakiś zmiany

• bad. wątroby

  • oględziny ogólne; zmiany chorobowy dla motylicy oraz gruźlicy

  • oglądamy węzły chłonne leżące na wnęce wątroby

  • badanie miąższu, omacywanie i nacięcie, jeśli to konieczne; motylica wątrobowa

• bad. serca – osierdzie – sierdzie – do części najczęściej ze zmianami zapalnymi i zrosty

• bad. przepony – obecność wągrów

• bad. przewodu pokarmowego – oddzielne ocenianie przedżołądków i trawieńca oraz jelit:

  • poszczególne odc. Są badane wg schematu

  • oględziny od zewnatrz

  • badanie z nacięciem węzłów chłonnych

  • nacinanie ścian przedżołądków przy podejrzeniu schorzeń

  • węzły chłonne – żwaczowe, czepcowe, księgowe, trawieńcowi

  • jelita – powierzchnia w. chłonnych oraz stany zapalne, krwawe wylewy

  • węzły chłonne jelita: krezka przednia

    • w. chł. jelita czczego

    • w. chł. jelita biodrowego

    • w. chł. jelita ślepego

    • w. chł. okrężnicy

    • w. chł. krezkowe tylne

c.d. BADANIA MAKROSKOPOWEGO BYDŁA

• Badanie śledziony

  • Oględziny ogólne śledziony

    • Powiększenie

    • Konsystencja

    • Ogniska zapalne

  • W wyniku zmian nacina się prowadząc w dowolnym kierunku przez miejsca zauważonych zmian

• Trzustka

  • Badamy konsystencję miąższu

  • Badamy węzły chłonne

• Pęcherz moczowy

  • Oględziny ogólne

• Narządy płciowe

  • Badanie ogólne

  • Obserwacja zmian chorobowych i infekcji

  • Nacinamy przy wystąpieniu zmian chorobowych

• Nerki

  • Badanie składa się z III etapów:

    • I badanie węzłów chłonnych nerwowych- można wykryć zmiany gruźlicze

    • II oględziny nerek- typowe zmiany:

      • Wybroczyny i krwawe wylewy

      • Stany zapalne

      • Ogniska ropne i gruźlicze

    • III badanie nerki w przekroju

• Wymię

  • Badamy węzły chłonne- ogólna ocena

  • Omacywanie każdej ćwiartki- sprawdzamy, czy są grudki lub stwardnienia

  • Nacinanie przy występowaniu zmian

• Tusza mięsna

  • Badanie na końcu w przypadku stwierdzenia zmian- wykonuje się badania szczegółowe lub rutynowe

  • Ocena tkanki podskórnej pod względem występowania chudości lub wychudzenia

CHUDOŚĆ- mięśnie są ciemniejsze, bardziej spoiste, tkanka śródmięśniowa przerośnięta, tłuszcz słabo rozwinięty

WYCHUDZENIE- pojawia się zanik mięśni, barwa szara, w miejscu tłuszczu pojawia się substancja galaretowata

• Sprawdzamy wypełnienie naczyń krwionośnych- tkanka podskórna znacznie wypełniona słabe wykrwawienie i obniża to trwałość tuszy

• Układ mięśniowy- badając mięśnie zwraca się uwagę na zanik lub obrzęki mięśni

  • Krwawe wylewy powstające wskutek urazów mechanicznych

  • Niedostateczne wykrwawienie- mięśnie prawidłowo wykrwawione nie powinny dawać wycieku po przekrojeniu

  • Badanie występujących ognisk ropnych, nowotworów, wągrów

  • Badanie występujących obcych zapachów- w przypadku wystąpienia powtarzamy badanie po 24h

• Układ kostny- w czasie badania przeprowadzamy oględziny kręgów, mostka i kości łonowej oraz prześwitujących przez opłucną żeber

  • Wykonujemy oględziny szpiku kostnego

  • Badamy tez stawy wykonując nacięcia, jeśli przyżyciowo stwierdzono zmiany chorobowe

  • Badamy błony surowicze

  • Zwracamy uwagę na występowanie stanów zapalnych, gruźlicy, wystąpienia nowotworów i wągrów

• Badanie węzłów chłonnych tuszy- według II schematów:

  • I badanie rutynowe- przeprowadza się, gdy nie stwierdzono objawów przyżyciowych ani zmian poubojowych wskazujących na choroby- nacina się węzły:

    • Nadwymieniowe

    • Sutkowe

    • Mosznowe

    • Biodrowe

    • Węzeł nerkowy

  • II badanie szczegółowe- przeprowadza się w przypadku istnienia podejrzenia choroby oraz w przypadku uboju z konieczności i przy braku badania przedubojowego