Zachowania prospołeczne

Terminy podstawowe

Egoizm – zachowania motywowane

własnym interesem

Altruizm – zachowania nakierowane na

dobro drugiego człowieka z
pominięciem interesu własnego (bez
korzyści osobistych)

Prospołeczność – działania nakierowane

na korzyści pozaosobiste

Model decyzyjny Latanégo i Darleya

I.

Zauważenie zdarzenia

II. Kryzysowość sytuacji
III. Atrybucja odpowiedzialności
IV. Wiedza na temat sposobu

udzielenia pomocy

V. Decyzja o udzieleniu pomocy
VI. Udzielenie pomocy

Model pobudzenia-bilansu

Pilliavin

Założenia:
(1)W wyniku obserwacji osoby

potrzebującej pomocy u obserwatora
powstaje pobudzenie emocjonalne;

(2)Powstałe pobudzenie jest nieprzyjemne i

obserwator dąży do jego redukcji;

(3)Wybierany jest najszybszy i najbardziej

opłacalny sposób redukcji pobudzenia

Osobowość altruistyczna (Bierhoff i wsp.,

1991)

• Wiara w sprawiedliwy świat
• Wewnętrzne umiejscowienie kontroli
• Poczucie odpowiedzialności

społecznej

• Zdolność do empatii
• Nastawienie prospołeczne

Normy społeczne

• Odpowiedzialności społecznej
• wzajemności

Teorie ewolucjonistyczne

• Teoria dostosowania łącznego

(Hamilton)

• Altruizm odwzajemniony (Trivers)

Wyznaczniki pomocności

• Obecność innych
• Właściwości biorcy
• Relacje dawca – biorca
- Motywacja endo- i egzocentryczna
- Typ związku: wymiana / wspólnota
• Osoba pomagająca
- Empatia
- Poczucie winy
- nastrój

Typy relacji społecznych wg

Fiske

• Wspólnotowa
• Hierarchiczna
• Równościowa
• Wymiany rynkowej

Reakcja na pomoc -

wyznaczniki

• Samoocena biorcy i podobieństwo do

dawcy

• Sprawiedliwość wymiany społecznej
• reaktancja