STWARDNIENIE BOCZNE
STWARDNIENIE BOCZNE
ZANIKOWE
ZANIKOWE
Paulina O
Magdalena S
Iwona W
Fizjoterapia rok II gr. 3
SLA (sclerosis lateralis
amyotrophica)
czyli stwardnienie boczne
zanikowe (łac. sclerosis lateralis
amyotrophica), jest postępującą,
neurologiczną chorobą zaliczaną
do grupy Chorób Neuronu
Ruchowego,która prowadzi do
niszczenia pewnej specyficznej
grupy komórek nerwowych
(motoneuronów) odpowiedzialnych
za pracę naszych mięśni.
W czasie rozwoju choroby
dochodzi do powolnego, ale
systematycznego pogarszania
się sprawności ruchowej, a w
późniejszych etapach nawet do
całkowitego paraliżu i
ostatecznie śmierci poprzez
zatrzymanie pracy mięśni
oddechowych.
Choroba dramatycznie
postępuje, ograniczając
możliwości samodzielnego
poruszania się chorego
(niedowłady mięśni kończyn,
tułowia), jego komunikacji z
otoczeniem (zaburzenia mowy-
dyzartria) oraz naturalnego
sposobu odżywiania się
(zaburzenia połykania-
dysfagia).
występowanie
występowanie
Występuje rzadko,1-2 zachorowań
na 100 000
Liczba zachorowań na rok wynosi 4-
6 na 100 000
SLA częściej występuję u mężczyzn
niż u kobiet
atakuje głównie ludzi w V, VI i VII
dekadzie życia a średnio chorzy w
momencie zdiagnozowania mają 55
lat
Objawy SLA
Objawy SLA
Ból mięśni
Kurcze mięśni
Fascykulacje
Objawy początkowe, które
występują w kończynowym
początku choroby,(w 40-60% w
kończynie górnej, w 15% w
kończynie dolnej):
Uczucie zmęczenia
Utrata zręczności rąk
Zaburzenia chodu
osłabienie mięśni kończyn
górnych lub/i dolnych
utrata wagi
Objawy początkowe, które
występują w opuszkowym początku
choroby (25% przypadków SLA):
zaburzenia mowy
zaburzenia połykania
nadmierne ślinienie
zaburzenia oddechowe
diagnostyka
diagnostyka
Niestety diagnostyka SLA przysparza
lekarzom wiele problemów ze
względu na niewielką częstość
występowanie tej choroby. Z tego
powodu chorzy muszą w wielkim
napięciu i stresie czekać na
ostateczną diagnozę, okres od
wystąpienia pierwszych objawów do
podania diagnozy wynosi czasem
około roku
Na czym polega
Na czym polega
diagnostyka SLA?
diagnostyka SLA?
Lekarze obserwują czy u
chorego występują objawy,
których przyczyną może być
SLA a następnie próbują
wykluczyć inne przyczyny niż
SLA . Jedną z głównych cech
stwardnienia bocznego
zanikowego jest jego
postępujący charakter, czyli
narastanie objawów oraz ich
siły w czasie.
Ważną, ale frustrującą dla
chorego i jego rodziny częścią
stawiania diagnozy jest
obserwowanie narastania
objawów w czasie.
Rozpoznanie choroby
Rozpoznanie choroby
objawów uszkodzenia dolnego
neuronu ruchowego (LMN)w
badaniu klinicznym,
elektrofizjologicznym lub
neuropatologicznym
Rozpoznanie SLA opiera się na
objawach klinicznych, badaniu
elektromiograficznym i ostatecznie,
histopatologicznym.
Do rozpoznania SLA konieczne jest
stwierdzenie:
objawów uszkodzenia górnego
neuronu ruchowego (UMN) w
badaniu klinicznym
progresji choroby w danym
regionie anatomicznym lub
obecności objawów choroby w
nowym regionie
Do rozpoznania SLA
Do rozpoznania SLA
wymagana jest
wymagana jest
nieobecność:
nieobecność:
•
zaburzeń czucia
•
zaburzeń zwieraczy
•
zaburzeń widzenia
•
dysfunkcji autonomicznej
•
objawów z układu
pozapiramidowego
•
otępienia typu- Alzheimera
•
zespołów naśladujących SLA
(ALS "mimic" syndromes)
Zestawienie badań
Zestawienie badań
diagnostycznych pomocnych
diagnostycznych pomocnych
w diagnozowaniu SLA
w diagnozowaniu SLA
neurologiczne badanie kliniczne
EMG, ENG
badania radiologiczne, w tym MRJ i
SPECT
surowica: morfologia z rozmazem, Na+,
K+, Cl, Ca2+, PO4, glukoza, CRP, ASPAT,
ALAT, LDH, TSH, fT3, fT4, B12 i kwas
foliowy, elektroforeza i
immunoelektroforeza białek, CK,
kreatynina
oznaczanie: paraprotein, białka
oligoklonalnego, oznaczenie p.-
ciał: p.-jądrowych, p.-mięśniowych,
p.-płytce nerwowo-mięśniowej,
GM1, GM2, GD1b, asialo-GM1,
MAG, enzymy mięśniowe /CPK-
MM, mioglobina, aldolaza
mięśniowa/, kom. LE, białko C-
reaktywne, czynnik reumatoidalny
płyn mózgowo-rdzeniowy: bad.
chemiczne, osad, bad.
wirusologiczne, prążki
oligoklonalne, ocena bariery
krew- mózg /index albumin/
badania wirusologiczne/surowica i
PMR- w tym gł. HIV/
ocena neuropsychologiczna
ocena logopedyczna
ocena wydolności oddechowej
ocena laryngologiczna
klasyfikacja
klasyfikacja
postać z początkowym
niedowładem kończyn,
zwana przez nas
„kończynową” (ang. limb
onset)
Tradycyjna klasyfikacja
kliniczna SLA wyróżnia trzy
początkowe postaci choroby:
postać z początkowymi
objawami opuszkowymi, z
dominującymi zaburzeniami
mowy, połykania, zwana przez
nas „opuszkową” (ang. bulbar
onset)
postać mieszaną, w której
występują i objawy opuszkowe
i niedowłady mieszane w
kończynach
Nieklasyczne postaci SLA
Nieklasyczne postaci SLA
Flail arm - ramię cepowate (FA-
SBZ)
U chorych na FA-SBZ stopniowo
rozwija się: postępujący zespół
symetrycznego niedowładu
wiotkiego kończyn górnych,
zwłaszcza w odcinkach
proksymalnych. Nie towarzyszą mu
początkowo funkcjonalne objawy
uszkodzenia LMN czy UMN w
zakresie nerwów czaszkowych,
kończyn dolnych czy tułowia.
Flail leg - noga cepowata (FL-
SBZ)
Zespół "FL-SBZ" oznacza
występowanie u chorego:
dominującego, dystalnego,
symetrycznego niedowładu
wiotkiego kończyn dolnych, bez
towarzyszących objawów
funkcjonalnego uszkodzenia
neuronów ruchowych (LMN i/lub
UMN) w kończynach górnych,
tułowiu czy też w nerwach
czaszkowych.
W dalszym przebiegu choroby,w
przypadku FA-SBZ i FL-FBZ,u
chorych stopniowo rozwija się
pełnoobjawowe klasyczne SLA.
W SBZ z reguły nie
stwierdza się:
zaburzeń czucia
Otępienia
Zaburzeń gałkoruchowych
zaburzeń zwieraczy czy
odleżyn
W klasycznej postaci SLA występuje
ruchowy zespół "mieszany", w
którym jednocześnie pojawiają się
objawy ze strony UMN (np.
spastyczne napięcie, niedowład z
wygórowaniem odruchów
głębokich, obecność odruchu
Babińskiego, klonusy) i LMN (zanik
mięśni, niedowład z obniżonym
napięciem mięśniowym,
fascykulacje i osłabienie odruchów
głębokich).
Nierzadko pojawiają się
trudności w odróżnieniu
klasycznego SBZ od jednej z
postaci chorób neuronu
ruchowego Dopiero
kilkumiesięczna, czasem
dłuższa, obserwacja chorego
pozwala na prawidłowe
ukierunkowanie diagnozy
Pełnoobjawowe SLA jest
rozpoznawane z
prawdopodobieństwem nawet do
95%, natomiast w mniej
zaawansowanych przypadkach
zaledwie w ok. 60% Problemy
diagnostyczne występują w
początkowym okresie choroby,
kiedy objawy kliniczne rozwijają
się asymetrycznie i przez dłuższy
okres mogą dotyczyć tylko
dolnego lub górnego neuronu
ruchowego.
Często, początkowo w obrazie
klinicznym choroby oprócz
pojedynczych, ogniskowych
objawów np. zaniku mięśni,
wygórowania odruchów
głębokich, pojawiają się nie
charakterystyczne objawy
subiektywne, takie jak
drętwienia, cierpnięcia kończyn,
osłabienie grupy mięśni czy bóle i
kurcze mięśni.
Objawy te czasem stają się
przyczyną pomyłek
diagnostycznych. Rozpoznanie
SLA wymaga dużego
doświadczenia klinicznego.
Warto rozpatrzyć możliwość
występowania innego procesu
chorobowego.
W rozpoznaniu SLA uwzględnić
należy obecność (lub jej brak)
występowania objawów
uszkodzenia UMN i LMN w
czterech wyróżnionych
regionach anatomicznych tj.:
opuszkowo/czaszkowym,
szyjnym, piersiowym i
lędźwiowo-krzyżowym.
Różnicowanie SLA we
Różnicowanie SLA we
wstępnej fazie choroby
wstępnej fazie choroby
Zespoły, które wymagają
różnicowania z „klasycznym”
SLA
•
• mielopatia szyjna
• poliradikulopatia lędźwiowo-
krzyżowa
• guzy rdzenia kręgowego
• stwardnienie rozsiane
•
uszkodzenie rdzenia w wyniku:
przewlekłych procesów
naczyniopochodnych
zaburzeń metabolicznych
(cukrzyca)
zmian po radioterapii
• monoklonalne gammopatie z
neuropatią ruchową
•
zapalenie mięśni z ciałami
wtrętowymi
• zespoły paranowotworowe
• zatrucie metalami ciężkimi
Zespoły naśladujące
Zespoły naśladujące
postać opuszkową S
postać opuszkową S
LA
LA
choroba Kennedy
miastenia
syringobulbia (jamistość opuszki)
oponiaki otworu potylicznego
wielkiego
guzy podstawy czaszki
schorzenia naczyniowe pnia mózgu
Zespoły naśladujące postać
Zespoły naśladujące postać
kończynową S
kończynową S
LA
LA
zespoły cieśni nadgarstka
guzy rdzenia kręgowego
syringomielia (jamistość
rdzenia)
neuropatie ruchowe
uszkodzenie splotu barkowego
lędźwiowe zespoły
korzeniowe
wtrętowe zapalenie mięśni
zapalenie wielomięśniowe
Wyróżniono następujące
Wyróżniono następujące
"stopnie" klinicznej pewności
"stopnie" klinicznej pewności
rozpoznania SLA nadając im
rozpoznania SLA nadając im
nazwy:
nazwy:
"Klinicznie pewne SLA" - w
badaniu klinicznym cechy
uszkodzenia UMN i LMN w
regionie opuszki i przynajmniej w
dwóch regionach rdzenia
kręgowego lub uszkodzenie UMN
w dwóch regionach rdzenia
kręgowego i LMN w trzech
regionach.
"
Klinicznie pewne SLA -
wspierany badaniami
laboratoryjnymi" - objawy
zajęcia UMN lub/i LMN w
jednym regionie w przypadku
gdy chory jest nosicielem
patogenetycznej mutacji
genu
.
Klinicznie prawdopodobne
SLA" - kliniczne cechy
uszkodzenia UMN i LMN
przynajmniej w dwóch
regionach anatomicznych,
przy czym część objawów
uszkodzenia UMN powinna
koniecznie występować w
regionie powyżej
uszkodzenia LMN
"Klinicznie prawdopodobne
SLA wspierany badaniami
laboratoryjnymi" - objawy
zajęcia UMN w jednym lub
więcej regionie oraz objawy
uszkodzenia LMN w badaniu
EMG w dwóch regionach.
"Klinicznie możliwe SLA -
kliniczne cechy uszkodzenia
zarówno UMN jak i LMN występują
tylko w jednym i tym samym
regionie albo - cechy uszkodzenia
wyłącznie UMN występują w dwóch
lub więcej regionach, albo są
kliniczne cechy uszkodzenia LMN i
UMN lecz w różnych regionach pod
warunkiem, że uszkodzenie LMN
jest w regionie powyżej objawów z
UMN
.
Ponadto aby przyjąć
rozpoznanie "Klinicznie
możliwe SLA" inne rozpoznania
(pozostające w kręgu
diagnostyki różnicowej SLA)
muszą zostać wykluczone.
Teorie i hipotezy
Teorie i hipotezy
patogenetyczne SLA
patogenetyczne SLA
Infekcja wirusowa
Czynniki egzogenne(nie biologiczne)
Zmiany typu
inwolucyjno-”starczego”
Czynniki genetyczne
Stres oksydacyjny
Odczyn zapalny i mechanizmy
immunologiczne
Mechanizmy ekscytotoksyczne
Apoptoza
Uszkodzenie mitochondriów
Patologie białek
Niedobór czynników troficznych
Zaburzenia transportu
aksonalnego oraz zaburzenia
funkcji cytoszkieletu
Zaburzenia metoprotein
Rehabilitacja
Rehabilitacja
Ważnym elementem walki o
sprawność chorego jest
rehabilitacja. Ze względu na
specyficzny charakter SLA
rehabilitacja powinna być
bardzo łagodna, ale częsta i
systematyczna. Jest to związane
z dużą podatnością na szybkie
zmęczenie
Rehabilitacja, z której
Rehabilitacja, z której
korzysta się w terapii SLA
korzysta się w terapii SLA
jest:
jest:
Kinezyterapia-usprawnianie
ruchowe wykonywane
samodzielnie bądź z
rehabilitantem
masaż, ale tylko i wyłącznie u
chorych bez wzmożonego
napięcia mięśni
hydroterapia - ciepłe kąpiele
perełkowe, solne, borowinowe
leczenie ciepłem - okłady z
parafiny, lampa solux, żel
cieplny.
Metoda PNF to nie tylko jedna
z metod rehabilitacji, ale pełna
koncepcja postępowania
terapeutycznego. Koncepcja
posiadająca własną "filozofię" i
zasady pracy z pacjentem.
Terapie logopedyczne
Terapie oddechowej sprawności
Rokowania
Rokowania
Średni czas trwania choroby
wynosi około 2,5 roku od
momentu postawienia diagnozy.
Jednak należy pamiętać, że SLA
w swoim przebiegu jest chorobą
bardzo indywidualną, więc tzw.
okres przeżycia może wahać się
w bardzo szerokich granicach.
Ponad 1/4 chorych przeżywa
więcej niż 5 lat w tym wielu
powyżej 10 lat (około 5%).
Miastenia(myasthenia
Miastenia(myasthenia
gravis)
gravis)
Miastenia jest rzadką chorobą
autoimmunologiczną.Częstość
występowania wynosi 5/100 000
populacji,kobiety chorują częściej
niż mężczyźni (2:1). Schorzenie
może rozpocząć się w każdym
wieku , najczęściej jednak
między 20 a 30 oraz 50 a 60 r.ż.
Przyczyną choroby jest
pojawienie się krążących
przeciwciał klasy IgG
skierowanych przeciwko
receptorom acetylocholiny(Ach) w
błonie postsynaptycznej złącza
nerwowo-mięśniowego mięśnia
szkieletowego. Przeciwciała te
blokują działanie acetylocholiny
uwalnianej z zakończeń
nerwowych
.
Objawia się to osłabieniem oraz,
co jest głównym symptomem
choroby, męczliwością mięśni
narastającą w trakcie wysiłku i
ulegającą zmniejszeniu po
odpoczynku.
Obraz kliniczny
Obraz kliniczny
Chorzy początkowo zauważają
nadmierna męczliwość pojedynczych
mięśni ,przy czym przedłużająca się
aktywność tych mięśni prowadzi
wolniej lub szybciej do
niedowładu.Osłabienie mięśni
wycofuje się w spoczynku zazwyczaj
w ciągu kilku minut. Objawy
występują najczęściej albo w ciągu
dnia ,albo tez osłabienie mięśni
narasta wieczorem.
Procesem chorobowym objęte
są zwłaszcza mięśnie o funkcji
tonicznej,szczególnie w obrębie
głowy,głównie te z małą
jednostką ruchową
(mięśnie:dźwigacz powiek
,podniebienia miękkiego
,oczne,a przede wszystkim
mięsień prosty górny),a także
mięśnie karku.
Początkowe objawy to
najczęściej :
Opadanie powiek
Podwójne widzenie
Mowa nosowa
Zaburzenia połykania
Obniżenie siły występujące
podczas ruchów głową
Obserwuje się również
postacie wyłącznie oczne . W
późniejszym okresie pojawia
się zazwyczaj niedowład
mięśni tułowia i
kończyn,wyjątkowo może on
być obecny od początku
choroby , również bez zajęcia
mięśni głowy.
Ważną wskazówką diagnostyczną
jest zmienność nasilenia
niedowładu , a także to, iż zajęte
mięśnie są zaopatrywane przez
różne nerwy obwodowe.
Typowy jest deficyt czynności
,dotyczący pojedynczych mięśni
lub grup mięśniowych o rozkładzie
asymetrycznym ,czasami jednak
zmiany mogą być zlokalizowane
mniej lub bardziej symetrycznie.
W badaniu klinicznym
W badaniu klinicznym
stwierdzić można jedynie:
stwierdzić można jedynie:
Nieznaczne zaburzenie
czynności poszczególnych
grup mięśni, a mianowicie
szybkie i wyraźne obniżenie
się ich siły w trakcie
wielokrotnego powtarzania
czynności ruchowej.
Zwraca uwagę jedno- albo
częściej obustronne opadanie
powiek.Nasilenie tego objawu
obserwuje się po wielokrotnym
silnym zaciskaniu powiek i
otwieraniu oczu albo przy
długotrwałym zwracaniu oczu
ku górze(test Simpsona)
Porażenie zewnętrznych mięśni
oka jest zazwyczaj
niesymetryczne i dotyczy często
mięśni dla zbieżnych i
pionowych ruchów
oka.Osłabienie mięśni twarzy
może być powodem mało
wyrazistej mimiki,usta są często
otwarte .Śmiech staje się
grymasem,ponieważ nie mogą
się unieść kąciki ust.
Przy porażeniu podniebienia miękkiego
chory mówi przez nos ,może też
występować wsteczne zarzucanie
płynów.Osłabienie mięśni gardła i
krtanie powoduje dysfonię i zaburzenie
połykania w postaci „krztuszenia się
„ pokarmem lub wydzieliną .Podczas
jedzenia i picia zaburzenia te mogą się
nasilać ,ponadto przy jedzeniu może
się pojawić narastające upośledzenie
gryzienia i żucia.
W czasie mówienia zaobserwować
można ,że mowa staje się coraz
bardziej nosowa ,a w końcu
niewyraźna i niezrozumiała.
Osłabienie mięśni oddechowych
powoduje zadyszkę w czasie
wysiłku ,a nawet w spoczynku.
Jeżeli procesem chorobowym są
objęte mięśnie kończyn ,najczęściej
bardziej osłabione są mięśnie
proksymalne niż dystalne.
Często też utrudnione jest
utrzymanie głowy prosto.
U około 10% chorych w
przebiegu schorzenia
dochodzi do zaniku mięśni.
Odruchy własne są
umiarkowanie żwawe ,poza
sytuacją ,gdy mięśnie są zbyt
słabe;wówczas stwierdza się
też osłabienie odruchów.
W przebiegu choroby występują
szczególne nasilenia objawów - są
to tzw. przełomy chorobowe.
Wyróżniamy dwa rodzaje
przełomu: miasteniczny i
cholinergiczny. Oba przełomy
cechuje wystąpienie ostro
narastającego osłabienia mięśni -
łącznie z mięśniami oddechowymi.
Przełomy chorobowe
Przełomy chorobowe
Przełom miasteniczny
Przełom miasteniczny
jest to nasilenie objawów
miastenicznych z powodu
gwałtownego postępu choroby lub
stosowania zbyt małych dawek leków
przeciwcholinoesterazowych albo
zmniejszenia się wrażliwości na te
leki. Stan taki może być groźny dla
życia pacjenta jeżeli nasilenie
objawów dotyczy mięśni
oddechowych oraz mięśni gardła i
jamy ustnej.
Przełom cholineryczny
Przełom cholineryczny
spowodowany jest
przedawkowaniem leków
przeciwcholinoesterazowych.
Związany jest on z przyjęciem
nadmiernej dawki lub
utrzymaniem niezmienionej
dawki leku mimo poprawy,
która wystąpiła podczas
leczenia.
Objawy przełomu
cholinergicznego to: osłabienie
mięśni, bóle i zawroty głowy,
uczucie lęku, bardzo wąskie
źrenice, niewyraźne (zamazane)
widzenie, ślinotok, przyspieszone
bicie serca, poty, wymioty,
biegunka, zrywanie i skurcze
mięśni, pobudzenie
psychoruchowe.
Współwystępowanie z
Współwystępowanie z
innymi chorobami
innymi chorobami
Miastenia często występuje z innymi
chorobami,szczególnie z chorobami
autoimmunologicznymi
Objawy miasteniczne mogą się nasilać w
wyniku niedoczynności i nadczynności
tarczycy,zakażenia ,bądź stosowanie
leków ,jak aminoglikozydy,leki
antyarytmiczne,przeciwdrgawkowe czy
też chinina
Współistnienie z
miastenią innych
schorzeń
•
Grasiczak 10%
•
Nadczynność tarczycy 5,7%
•
Niedoczynność tarczycy 5,3%
•
Zapalenie stawów 3,6%
•
Niedokrwistość 0,9%
•
Addison-Biermera
•
Toczeń rumieniowaty
układowy 0,2%
•
Sarkoidoza 0,2%
•
Zespół Sjögrena ,zapalenie
wielomięśniowe ,wrzodziejące
zapalenie
okrężnicy,pęcherzyca,zespół
Lamberta-Eatona,zespół
Sneddona- sporadycznie
Przebieg choroby
Przebieg choroby
nieleczonej
nieleczonej
Objawy mogą zmieniać się z dnia
na dzień ,z tygodnia na tydzień ,a
także w dłuższych odstępach
czasu.
Pojawiają się remisje ,podczas
których objawy zanikają na dłuższy
czas ,trwałe remisje samoistne
stwierdza się jednak rzadko.
U chorego , u którego nie
zastosowano leczenia, do
objawów ocznych dołączają
się objawy ze strony mięśni
twarzy ,opuszkowych, a w
końcu tułowia i kończyn.
U 50% chorych w
początkowym okresie są
zajęte mięśnie oczne (u
25% występuje opadanie
powiek i u 25% podwójne
widzenie);przy
długotrwałym przebiegu
częstość tych zmian
zwiększa się do 90%
Uogólnienie zmian
chorobowych występuje
prawie zawsze w ciągu trzech
pierwszych lat choroby, co
dawniej u 30% chorych
prowadziło do śmierci. U 16%
chorych nie leczonych objawów
nużliwości ograniczają się do
mięśni ocznych.
Klasyfikacja Ossermana
Klasyfikacja Ossermana
I.
Miastenia oczna ;zmiany
ograniczają się do mięśni
ocznych.
IIa. Postać łagodna uogólniona.
IIb. Postać średnio ciężka
uogólniona.W II stadium mięśnie
oddechowe nie są objęte
procesem chorobowym.
III. Postać ostra i szybko postępująca
.Nagły początek i progresja
choroby z zajęciem mięśni
oddechowych w ciągu 6 miesięcy.
IV.
Postać przewlekła i ciężka
.Progresja od stadium I albo II
po 2 latach przebiegu
zazwyczaj ustabilizowanego. W
stadium III i IV obserwuje się
większą umieralność ; częsty
jest grasiczak
W innej znanej klasyfikacji
W innej znanej klasyfikacji
wzięto pod uwagę wiek
wzięto pod uwagę wiek
występowania miastenii i
występowania miastenii i
obecność grasiczaka
obecność grasiczaka
Miastenia z obecnością
grasiczaka .Nie ma przewagi płci
ani zmian HLA wpływających na
częstość występowania .Obecne
są zwykle przeciwciała przeciw
mięśniom poprzecznie
prążkowanym.
Miastenia bez grasiczaka .
Wiek poniżęj 40 r.ż , częściej u
kobiet z haplotypami HLA.
Przeciwciała przeciw
mięśniom poprzecznie
prążkowanym występują
rzadko.
Miastenia bez grasiczaka .Wiek
powyżej 40 r.ż.Często u mężczyzn
z określonymi haplotypami HLA.
W połowie przypadków
występują przeciwciała przeciw
mięśniom poprzecznie
prążkowanym.
Postać I Izolowane osłabienie mięśni
ocznych
Postać
II
Łagodne osłabienie innych
mięśni .Mogą być osłabione
mięśnie oczne o różnym stopniu
nasilenia.
IIa
Przeważające osłabienie mięśni
kończyn i/lub tułowia .Mogą w
niewielkim stopniu występować
objawy opuszkowe.
IIb
Przeważające osłabienie mięśni
opuszkowych i/lub
oddechowych.Mogą też być
osłabione mięśnie kończyn i
tułowia.
Kliniczna klasyfikacja miastenii
Kliniczna klasyfikacja miastenii
Postać
III
Umiarkowane osłabienie innych
mięśni niż oczne.Mięśnie oczne
mogą wykazywać osłabienie
różnego stopnia.
IIIa
Przeważ osłabienie mięśni kończyn
i tułowia ,a w mniejszym stopniu
osłabione są mięśnie opuszkowe
IIIb
Przewaga osłabienia mięśni
opuszkowych i/lub oddechowych i
w mniejszym stopniu mięśni
kończyn i tułowia
Postać
IV
Znaczne osłabienie mięśni innych
niż oczne
Mięśnie oczne mogą być również
osłabione w różnym stopniu
IVa
Przeważa osłabienie mięśni kończyn
i/lub tułowia ,a w mniejszym stopniu
mięśni opuszkowych
IVb
Przeważa osłabienie mięśni
opuszkowych i/lub oddechowych ,a
w mniejszym stopniu kończyn i
tułowia
Postać
V
Pacjent zaintubowany z/lub bez
mechanicznej wentylacji (nie
dotyczy chorych bezpośrednio po
zabiegu operacyjnym)
Badania diagnostyczne
Badania diagnostyczne
Badania elekrofizjologiczne
są
niezbędne do potwierdzenia
rozpoznania miastenii nawet w
przypadkach na pozór nie budzących
wątpliwości diagnostycznych .
Badania te pozwalają na stwierdzenie
zaburzeń transmisji nerwowo-
mięśniowej lub ich wyłączenie ,
natomiast nie rozstrzygają o
rozpoznaniu miastenii.
Diagnostyczne metody w
wykrywaniu zaburzeń transmisji
nerwowo-mięśniowej są:
Elektrostymulacyjna próba
nużliwości (repetive nerve
stimulation test –RNS)
Próba ta
polega na stymulacji wybranego do
badania nerwu bodźcem
ponadmaksymalnym,o różnej
częstotliwości i odbiorze
odpowiedzi ruchowej z mięśnia
unerwionego przez stymulowany
nerw.Ocenia się amplitudę i pole
kolejnych odpowiedzi.
Elektromiografia pojedynczego
włókna mięśniowego SFEMG
Jest to najczulsza metoda w
diagnostyce zaburzeń transmisji
nerwowo-mięśniowej ,
pozwalająca –za pomocą
specjalnej elektrody-na odbiór
zewnątrzkomórkowych
potencjałów pojedynczych
włókien mięśniowych
Ocena grasicy
jest bardzo ważna
dla zaplanowania leczenia.U
człowieka dorosłego ,gruczołowa,
czynna część grasicy powinna
zaniknąć, a na jej miejscu
pozostaje tkanka tłuszczowa.W
bardzo dokładnych
badaniach,obrazujących i
autopsyjnych , wykazano w tkance
tłuszczowej obecność ognisk o
budowie gruczołowej.
Za pomocą badania
radioimmunologicznego można
wykazać
przeciwciała przeciw
receptorom acetylocholinowym
u
około 85% chorych na miastenię.U
około 50% chorych z postacią
oczną i u 10-20% z postacią
uogólnioną nie wykazuje się
żadnych przeciwciał.
RTG, TK i MR klatki piersiowej.
TK
lub MR są potrzebne celem
wykazania bądź wykluczenia
grasiczaka
.
Inne badania dodatkowe
Inne badania dodatkowe
Służą do wykluczenia
współistniejących z
miastenią innych schorzeń.
Należy wykonać również
badania czynnościowe
płuc .
Szczególnie powinno się wykonać
badanie w kierunku obecności
przeciwciał przeciw mięśniom
poprzecznie prążkowanym w surowicy ,
oznaczyć stężenie hormonów
tarczycy ,przeciwciał
przeciwtarczycowych ,przeciwciał
przeciwjądrowych ,czynnika
reumatoidalnego ,witaminy B
12
i
glukozy
.
rozpoznanie
rozpoznanie
Opiera się na wywiadzie i
objawach klinicznych
potwierdzonych przez
elektrofizjologiczne próby
stymulacyjne oraz na wykazaniu
przeciwciał przeciw receptorom
acetylocholinowym .
Leczenie
Leczenie
Przy dzisiejszych możliwościach
terapeutycznych śmiertelność w
miastenii jest niemal równa
zeru .Większość chorych może
prowadzić normalne życie.Ponoszą
oni jednak ryzyko długotrwałego
,często trwającego do końca życia
leczenia immunosupresyjnego.
Zaleca się następujące
postępowanie
:
Zaleca się następujące postępowanie:
Podanie inhibitorów
cholinoesterazy,
Tymektomię,
Wprowadzenie kortykosteroidów i
innych środków
immunosupresyjnych,
Zastosowanie terapii
immunologicznej o krótkotrwałym
działaniu (plazmaferaza,dożylne
podawanie immunoglobulin)
Rehabilitacja
Rehabilitacja
Zadaniem usprawniania jest
przeciwdziałanie:
Postępującemu zanikowi mięśni
Zmniejszeniu się zakresu ruchu w
stawach
Utracie zdolności chodzenia
Pogorszeniu się wydolności
oddechowej
Zmniejszeniu się ogólnej wydolności
czynnościowej
W leczeniu usprawniającym
korzysta się z:
kinezyterapii
Fizykoterapii
Zaopatrzenia ortopedycznego
Terapii oddechowej
sprawności
Metod kinezyterapeutycznych:
Metod kinezyterapeutycznych:
PNF-celem usprawniania tą
metodą jest osiągnięcie
najwyższego,możliwego do
uzyskania poziomu funkcjonalnego.
Metoda wg Vojty-celem terapii jest
wzmożona stymulacja części
receptywnej OUN w celu
odruchowego uaktywnienia
wrodzonych,w pełni poprawnych
schematów neuroruchowych
.
Metoda NDT Bobath-celem tej
metody jest uzyskanie przez
osobę usprawnianą możliwie
maksymalnej samodzielności
ruchowej.W tej metodzie
największy akcent położony
jest na wyrównanie napięcia
mięśniowego.
Rokowanie
Rokowanie
Uważa się ,że u około 15%
chorych z miastenią występuje
samoistna remisja i że najlepsze
rokowanie jest w przypadku
pacjentów z oczną jej
postacią.tak jest rzeczywiście
,jeśli uwzględnia się przeżycie
,ale dwojenie obrazów ustępuje
rzadko i utrudnia życie chorym.
Nie wszyscy pacjenci z
oczną postacią miastenii
dobrze reagują na leczenie
środkami cholinergicznymi
i wymagają przewlekłego
podawania steroidów
Wprowadzenie metod leczenia
immunosupresyjnego,plazmaferazy i
zastosowanie sztucznej wentylacji
praktycznie zniosło śmiertelność z
powodu miastenii,ale te nowe
metody leczenia też powodują pewne
zagrożenie –wystąpienie objawów
niepożądanych.Wczesne
zastosowanie tymektomii u młodych
kobiet rokuje najlepiej ,ale
wykonanie jej po dłuższym czasie
trwania choroby, u dzieci i u ludzi
starszych też daje im duże szanse
poprawy.
Bardzo ważną sprawą jest
przestrzeganie zasad zapobiegania
zaostrzeniu objawów choroby i
przełomom .Na zaostrzenie
objawów miastenii mają wpływ
infekcje , wysoka temperatura
otoczenia ,stres psychiczny
,przestrojenie hormonalne.
U chorych z miastenią nie należy
stosować środków powodujących
zaburzenia transmisji nerwowo-
mięśniowej przez bezpośrednie
blokowanie receptora
acetylocholiny ,jak
kurara,preparaty kuraropodobne
,czy środki dające przestrojenie
immunologiczne z wytwarzaniem
przeciwciał przeciw receptorom
acetylocholiny np. Penicylamina.
Bardzo ostrożnie należy
stosować leki.
psychotropowe
,przeciwarytmiczne,beta-
blokery,niektóre antybiotyki i
magnez we wlewach
dożylnych.
Pytania:
Pytania:
Co to jest SLA i na czym
polega?
Jakie są objawy SLA?
Co to jest miastenia i jakie są
jej przyczyny?
Jakie są objawy miastenii?