Wprowadzenie do metod badań społecznych

Wprowadzenie do metod badań społecznych

WYKŁAD 7

Porównania w czasie

Z analizami porównawczymi w czasie
mamy do czynienia wtedy, gdy:

• dane pochodzą co najmniej z dwóch

punktów czasowych;

• zmienne dla tych punktów czasowych

są te same (porównywalne);

• analizy prowadzone są na tym samym

(porównywalnym) zbiorze jednostek.

Definicja:

Analizy porównawcze w czasie są to
takie analizy, w których zmienne
zależne „wyjaśniane” są zarówno w
terminach zmiennych zdefiniowanych
na

poziomie

jednostek,

jak

i

zmiennych

zdefiniowanych

(odnoszących

się)

na

poziomie

porównywanych okresów czasu – np.
wskaźnik samobójstw w Polsce w
1982, 1985, 1990, itd.

Rodzaje porównań w czasie:
• porównywanie z danych badań przekrojowych

realizowanych w kolejnych punktach czasowych:
- badania trackingowe;

• badania panelowe:

- retrospektywne (zadawanie pytań dotyczących

przeszłości w ramach jednego badania);
- prospektywne (powtarzanie pomiaru dla tych

samych

respondentów

w

badaniach

realizowanych

w

kolejnych

punktach

czasowych);

• badania „ciągłe” (telemetria, badania budżetów

domowych);

• porównywanie grup wieku.

Badania panelowe – zalety:

• możliwość ustalania zależności przyczynowych

między analizowanymi zjawiskami: A B;

• możliwość ustalania zależności „zwrotnych”:

A B A;

• analiza zmian w strukturze zależności, np. jaki

odsetek ludzi „nieubogich” przechodzi do

kategorii ludzi ubogich, i jaki odsetek ubogich,

np. z 1992 r. pozostaje w ubóstwie (dziedziczy

biedę) do 2011r.;

• możliwość ustalenia tendencji, których nie

dałoby się inaczej ustalić: czy autorytarni

rodzice przekazują autorytaryzm dzieciom albo

czy uzależnienie od alkoholu sprzyja wejściu na

ścieżkę narkomanii;

• możliwość

oddzielenia

efektu

„czasu

historycznego” od wieku i od pokolenia.

Wady badań panelowych:
• uczenie się przez respondentów roli

respondenta (efekt uwrażliwienia);

• efekt zapamiętywania;
• „wypadanie”

respondentów

z

kolejnych fal panelu (efekt „ścierania
się”);

• najbardziej kosztowne ze wszystkich

porównań w czasie.